Μαίρη Ματσούκα
Βουλευτής Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 10/11/2006

Συνέντευξη Τύπου Ελλήνων ευρωβουλευτών για την Οδηγία Μπολκεστάιν

Ενόψει της β’ ανάγνωσης της Οδηγίας για την «Απελευθέρωση των Υπηρεσιών στην Εσωτερική Αγορά» («Οδηγία Μπολκεστάιν»), που αναμένεται να συζητηθεί την ερχόμενη εβδομάδα στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, οι Έλληνες Ευρωβουλευτές Κ. Χατζηδάκης (ΝΔ), Μ. Ματσούκα (ΠΑΣΟΚ) και Γ. Τούσσας (ΚΚΕ) έδωσαν κοινή συνέντευξη Τύπου στα Γραφεία της Ευρωπαϊκή Επιτροπής στην Αθήνα.

Η Μ. Ματσούκα υπογράμμισε ότι πράγματι υπήρξαν βελτιώσεις στο αρχικό κείμενο της Οδηγίας αλλά παράλληλα διευκρίνισε ότι ακόμα και για αυτές τις «μικρές νίκες δόθηκαν μεγάλοι αγώνες από τις σοσιαλιστικές-αριστερές δυνάμεις και το συνδικαλιστικό κίνημα», ενώ παράλληλα τόνισε ότι παρά τις όποιες προσπάθειες των προοδευτικών πολιτικών δυνάμεων και των εργατικών οργανώσεων, τελικά το αλλότριο για τα κοινωνικά συμφέροντα πνεύμα της αρχικής Οδηγίας εξακολουθεί να υφίσταται και στο υπό συζήτηση κείμενο. Η Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ δήλωσε ότι η Οδηγία έτσι όπως έχει διαμορφωθεί χαρακτηρίζεται από μια συνειδητή ασάφεια και ότι θα ενισχύσει την κοινωνική και οικονομική ανισότητα που επικρατεί στους κόλπους της Ένωσης. Επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι η απελευθέρωση των υπηρεσιών θα μπορούσε να έχει πραγματοποιηθεί επ’ ωφελεία των ευρωπαϊκών κοινωνιών αν είχε προηγηθεί οικονομική και κοινωνική εναρμόνιση. Τέλος, αναφέρθηκε σε κάποιες μελέτες οι οποίες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι τα αναμενόμενα «ποσοτικά» αποτελέσματα από την εφαρμογή της Οδηγίας στην ευρωπαϊκή οικονομία θα είναι πολύ περιορισμένα.

Επισυνάπτεται σημείωμα με τα σημεία στα οποία αναφέρθηκε η Μ. Ματσούκα κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου.

*  *  *

Μαίρη Ματσούκα
Βουλευτής Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

ΣΥΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ 2H ΑΝΑΓΝΩΣΗ (Α4-0375/2006)
(ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΥΝΑΠΟΦΑΣΗΣ)

Σχετικά με την κοινή θέση του Συμβουλίου ενόψει της έγκρισης της Οδηγίας του ΕΚ και του Συμβουλίου που αφορά τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά (εισηγήτρια Εvelyne Gebhardt, γερμανίδα Βουλευτής της Σοσιαλιστικής Ομάδας στο ΕΚ)

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ 13-16 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ, ΣΤΡΑΣΒΟΥΡΓΟ
(Συζήτηση στις 15 Νοεμβρίου, Ψηφοφορία στις 15 Νοεμβρίου)

1η Ανάγνωση
Όπως είναι γνωστό, η ψηφοφορία κατά την 1η ανάγνωση για την Οδηγία για τις Υπηρεσίες στην Εσωτερική Αγορά, από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο, έλαβε χώρα στις 16 Φεβρουαρίου 2006. Μετά από συμβιβασμούς μεταξύ των μεγαλύτερων πολιτικών ομάδων του Κοινοβουλίου, τροποποιήθηκε σε σημαντικό βαθμό το προερχόμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κείμενο και βελτιώθηκαν κάποια σημεία του.

Θετικά σημεία
- Αποκλείονται από το αντικείμενο εφαρμογής το εργατικό δίκαιο (δεν θίγονται βασικά εργατικά δικαιώματα), η εθνική νομοθεσία περί κοινωνικής ασφάλισης καθώς και οι ρυθμίσεις περί αποσπάσεων (άρθρα 24 και 25).
- Εξαιρούνται από την οδηγία: οι υπηρεσίες υγείας, οι κοινωνικές υπηρεσίες, το σύνολο των υπηρεσιών μεταφοράς, οι οπτικοακουστικές υπηρεσίες, οι νομικές υπηρεσίες, τα τυχερά παιχνίδια και τα καζίνο, τα επαγγέλματα που συνδέονται με την άσκηση δημόσιας εξουσίας (συμβολαιογράφοι), οι υπηρεσίες ασφαλείας και τα γραφεία προσωρινής απασχόλησης.
- Υιοθετήθηκε κανόνας σύμφωνα με τον οποίο οι τομεακές οδηγίες (απόσπαση εργαζομένων, τηλεόραση χωρίς σύνορα, κ.ά.) υπερισχύουν της εν λόγω οδηγίας.

Αρνητικά σημεία
- Περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής οι Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ) με αρμοδιότητα όμως των κρατών μελών ως προς τον ορισμό, τον τρόπο οργάνωσης και χρηματοδότησής τους. Λόγω της σπουδαιότητάς τους για τους ευρωπαίους πολίτες, οι υπηρεσίες αυτές χρειάζονται μία οδηγία-πλαίσιο για την ρύθμισή τους.
- Απλή αντικατάσταση της «αρχή της χώρας καταγωγής» από την «αρχή της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών», η οποία προβλέπει ότι οι πάροχοι διασυνοριακών υπηρεσιών θα ασκούν ανεμπόδιστα τις υπηρεσίες τους, τηρώντας εντούτοις τις εθνικές απαιτήσεις μόνο σε περιπτώσεις προστασίας : δημόσιας τάξης, ασφάλειας, υγείας και περιβάλλοντος (οι λόγοι κοινωνικής πολιτικής και προστασίας καταναλωτών απαλείφθηκαν από το κείμενο λίγες ώρες πριν την ψηφοφορία).

Η νομική ασάφεια αναφορικά με το ποιο δίκαιο εφαρμόζεται στην περίπτωση διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών είναι επικίνδυνη, διότι θα αυξήσει τις προσφυγές στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, σε πιθανή περίπτωση διαφοράς μεταξύ παρόχου και καταναλωτή. Εκτός λοιπόν από μια κατά περίπτωση αντιμετώπιση των προβλημάτων, επιπλέον ελλοχεύει και ο κίνδυνος μιας φιλελεύθερης ερμηνείας του δικαίου από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Σχόλιο
Οι όποιες τροποποιήσεις του κειμένου, προέκυψαν χάρη στη μάχη που έδωσαν αφενός η ευρωπαϊκή αριστερά (σοσιαλιστές και αριστεροί) του Κοινοβουλίου, αφετέρου οι κοινωνικές και συνδικαλιστικές κινητοποιήσεις σε πολλές χώρες. Ψηφίσθηκαν όλες οι τροπολογίες που απέβλεπαν στην προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων, των κοινωνικών υπηρεσιών και των δημόσιων υπηρεσιών.

Το ΠΑΣΟΚ απείχε από την ψηφοφορία για τη συνολική έγκριση της πρότασης κατά την 1η ανάγνωση. Από την πλευρά της, η δεξιά πλειοψηφία του Ευρωκοινοβουλίου στήριξε με την ψήφο της τη διατήρηση τομέων -στο πεδίο εφαρμογής- όπως: η παιδεία, ο πολιτισμός, η διαχείριση του ύδατος, οι ταχυδρομικές υπηρεσίες κ.ά., στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας. Υπηρεσίες οι οποίες θα υπάγονται πλέον στους "κανόνες" της αγοράς και μόνο, αν η πρόταση οδηγίας παραμείνει ως έχει.

2η Ανάγνωση
1) 4 Απριλίου 2006: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια αναθεωρημένη πρόταση οδηγίας για τις υπηρεσίες στην οποία έλαβε υπόψη της, σε γενικές γραμμές, τις τροπολογίες του Κοινοβουλίου κατά την 1η ανάγνωση, χειροτερεύοντας ωστόσο το κείμενο σε κάποια σημεία [π.χ., υπήγαγε τις νομικές υπηρεσίες στο πεδίο εφαρμογής, η ενδεικτική λίστα των κοινωνικών υπηρεσιών έγινε εξαντλητική (κοινωνική στέγαση, παιδική μέριμνα, στήριξη οικογενειών και ατόμων που έχουν ανάγκη), περιορίστηκαν οι αρμοδιότητες επιθεώρησης του Κράτους προορισμού κλπ].

2) 24 Ιουλίου 2006: το Συμβούλιο παρουσίασε την επίσημη κοινή του θέση (είχε ήδη καταλήξει σε πολιτική θέση στις 29 Μαΐου). Υιοθέτησε, επί το πλείστον, τις θέσεις του Ευρωκοινοβουλίου και τις αλλαγές της αναθεωρημένης πρότασης της Επιτροπής, διατηρώντας όμως διαφορετική στάση σε κάποια σημαντικά ζητήματα:
- δέχεται μεν να τεθούν εκτός του πεδίου εφαρμογής της Οδηγίας οι κοινωνικές υπηρεσίες που προτείνει η Επιτροπή αλλά μόνο στο βαθμό που αυτές παρέχονται από το κράτος ή από παρόχους και φιλανθρωπικές οργανώσεις αναγνωρισμένα από το κράτος οπότε οι κοινωνικές υπηρεσίες που παρέχονται από μη αναγνωρισμένους κρατικούς φορείς θα εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής.
- ορίζει πως οι νέες προτάσεις που θα παρουσιάσει η Επιτροπή πέντε χρόνια μετά την έναρξη της ισχύος της οδηγίας θα αφορούν ιδιαίτερα την εφαρμογή του άρθρου 16 (αρχή της χώρας καταγωγής) και θα εξετάζουν την ανάγκη επιπρόσθετων μέτρων για τους τομείς που αποκλείστηκαν από το πεδίο εφαρμογής. Ανοίγει δηλαδή στην ουσία το δρόμο για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας.
- προβλέπει όσον αφορά το εργατικό δίκαιο και τα θεμελιώδη δικαιώματα την εφαρμογή των εθνικών κανόνων που όμως πρέπει να σέβονται το κοινοτικό δίκαιο. Αυτή η διατύπωση όμως κινδυνεύει να ερμηνευθεί ως υπεροχή του κοινοτικού δικαίου άρα της ίδιας της Οδηγίας για τις Υπηρεσίες που σημαίνει πως δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται το εθνικό εργατικό δίκαιο όταν δεν είναι σύμφωνο προς την Οδηγία.
- σχετικά με την άσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων όσον αφορά τις εργατικές κινητοποιήσεις (ρήτρα Monti), διαγράφει τη ρητή αναφορά στη Χάρτα Θεμελιωδών Δικαιωμάτων γεγονός που ίσως να ισοδυναμεί με αποδυνάμωση της προστασίας τους.

3) Η αρμόδια εισηγήτρια του ΕΚ, Evelyne Gebhardt πρότεινε στην Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς περιορισμένες τροπολογίες στο εν λόγω κείμενο προκειμένου να μην διαταραχθούν οι επισφαλείς ισορροπίες κυρίως μεταξύ των πολιτικών ομάδων στο Κοινοβούλιο αλλά και του Συμβουλίου. Ορισμένες ακόμη τροπολογίες είχαν υποβάλει και Γάλλοι Σοσιαλιστές αλλά και οι Πράσινοι και η GUE (αριστεροί).

23 Οκτωβρίου 2006: Στη συνεδρίαση της IMCO το ΕΛΚ και οι Φιλελεύθεροι μαζί με τους ακροδεξιούς απέρριψαν, όλες τις προτεινόμενες τροπολογίες προκειμένου να διατηρήσουν τις απαραίτητες ισορροπίες στο Συμβούλιο και να υιοθετηθεί τελικά το κείμενο της οδηγίας.

H Gebhardt, σε συνάντησή της που είχε προηγηθεί με τον αρμόδιο Επίτροπο Charlie Mc Creevy, συμφώνησαν το κείμενο της Οδηγίας -που όπως διαφαίνεται θα μείνει στο περιεχόμενο της 1ης ανάγνωσης- να συνοδευθεί από μια "Δήλωση" (Declaration) η οποία θα διευκρινίζει ορισμένα ζητήματα (τα κυριότερα αναφέρονται παραπάνω) για τα οποία ιδιαίτερα ανησυχούν η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ΕΤUC) και οι Σοσιαλιστές όπως π.χ. πώς θα επηρεάσει η Οδηγία το εργατικό και το ποινικό δίκαιο, τις κοινωνικές υπηρεσίες και την άσκηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Η ανακοίνωση για την υιοθέτηση της Δήλωσης έγινε πριν από την ψηφοφορία στην Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς από τον ίδιο τον Επίτροπο παρουσία της Φινλανδικής Προεδρίας που άφησε να εννοηθεί πως μάλλον συμφωνεί με την ιδέα της Δήλωσης.

Η ΕΤUC πάντως εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της για το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, θεωρώντας ότι η IMCO (επιτροπή εσωτερικής αγοράς του ΕΚ) δεν υπήρξε συνεπής με τη συμφωνία που έκανε κατά την 1η ανάγνωση, δηλαδή με την δέσμευσή της να παράσχει πρόσθετες εγγυήσεις σε ό,τι αφορά την κοινωνική διάσταση της οδηγίας, ιδίως τον αποκλεισμό του εργατικού δικαίου και των κοινωνικών υπηρεσιών γενικού συμφέροντος καθώς και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Για τον λόγο αυτό, προς το συμφέρον των ευρωπαίων εργαζομένων, η ETUC ζητά από το Κοινοβούλιο και τα άλλα ευρωπαϊκά όργανα (Συμβούλιο, Επιτροπή) να βρουν τρόπο να βελτιώσουν την οδηγία επί των εν λόγω θεμάτων.

4) Νοέμβριος 2006: αναμένεται -κατά πάσα πιθανότητα- χωρίς καμία τροπολογία η υιοθέτηση κατά τη 2η ανάγνωση της πρότασης οδηγίας για τις υπηρεσίες από την Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου (θα υιοθετηθεί δηλαδή κατ' ουσία η κοινή θέση του Συμβουλίου).

Αναμένεται να υποβάλλουν κάποιες τροπολογίες οι Πράσινοι και η GUE -οι οποίοι, μαζί με τους Σοσιαλιστές, είχαν προσπαθήσει να βελτιώσουν το κείμενο κατά τη 2η ανάγνωση.

Οι Σοσιαλιστές είχαν δεσμευθεί πως θα υπέβαλαν τροπολογίες μόνο στην περίπτωση που συμφωνούσαν με το ΕΛΚ και στην περίπτωση που το κείμενο της Δήλωσης Επιτροπής/Συμβουλίου δεν είναι ικανοποιητικό.

Η "Δήλωση"
Οι Σοσιαλιστές παρουσιάζονται να εξαρτούν την υπερψήφιση της κοινής θέσης του Συμβουλίου από την ύπαρξη και το περιεχόμενο της διευκρινιστικής προς την Οδηγία Δήλωσης.

Η Δήλωση αυτή, εύλογο σκοπό θα είχε να χρησιμεύσει ως ερμηνευτική βοήθεια στο Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων σε περίπτωση που τεθούν ζητήματα ερμηνείας της Οδηγίας. Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται είναι πόσο δεσμευτική θα είναι η Δήλωση αυτή ως προς το ΔΕΚ σχετικά με την ερμηνεία της Οδηγίας; Σχετική γνωμοδότηση έχει ζητηθεί από τη Νομική Υπηρεσία του ΕΚ.

Η ελληνική κυβέρνηση, δια στόματος της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην ΕΕ, είναι σύμφωνη και θέλει να παραμείνει στην κοινή θέση του Συμβουλίου.