ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Ανακοίνωση Τύπου, Αθήνα, 30 Σεπτεμβρίου 2007
Ομιλία του Βασίλειου Ν. Μαγγίνα Υπουργού Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, κατά τις Προγραμματικές Δηλώσεις

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Στις 16 Σεπτεμβρίου, οι Ελληνίδες και οι Έλληνες, μας έδωσαν ισχυρή εντολή για τη συνέχιση των αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων.

Οι πολίτες γνωρίζουν ότι η ακινησία σε ένα περιβάλλον που συνεχώς μεταβάλλεται, ευνοεί μόνο μικρές, βολεμένες μειοψηφίες. Ευνοεί τους λίγους, σε βάρος των πολλών. Αντιθέτως, οι αλλαγές και οι μεταρρυθμίσεις βελτιώνουν το παρόν και διασφαλίζουν ένα καλύτερο Αύριο για όλους.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Την προσεχή περίοδο, τρεις είναι οι άξονες στους οποίους αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία.

· Η αναμόρφωση του Ασφαλιστικού Συστήματος.

· Η περαιτέρω μείωση της ανεργίας και η ενίσχυση της Απασχόλησης και

· Η καλύτερη αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων, σε όλους τους τομείς δράσης του Υπουργείου. Πρωταρχικό μας μέλημα είναι η αξιοποίηση των πόρων υπέρ εκείνων που έχουν πραγματικά ανάγκη και όχι η αλόγιστη κατασπατάλησή τους, στο όνομα της άσκησης μιας δήθεν κοινωνικής πολιτικής.

Με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού 2007-2013»,  αξιοποιούμε το σύνολο του ανθρωπίνου δυναμικού, για την ανάπτυξη της Χώρας και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής. Η προσπάθεια αυτή θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 2,2 δις. ευρώ από κοινοτικούς πόρους, ενώ το σύνολο της δημόσιας δαπάνης, μαζί με τους εθνικούς πόρους, θα ανέλθει σε 3,1 δις. ευρώ.

Το αργότερο σε ένα χρόνο θα έχει δημιουργηθεί, Διαδικτυακή Πύλη σύζευξης, προσφοράς και ζήτησης εργασίας. Στην Πύλη αυτή, που θα λειτουργήσει στο πρότυπο της κοινοτικής EURES, θα καταγράφονται οικιοθελώς, αφενός η προσφορά του συνόλου των αναζητούντων εργασία, ασχέτως εάν είναι άνεργοι, εργαζόμενοι ή άτομα εκτός αγοράς εργασίας, αφετέρου δε οι ευκαιρίες απασχόλησης από την πλευρά των επιχειρήσεων.

Εξετάζουμε επίσης, μέσα από διάλογο, τη διαφοροποίηση της χρηματοδότησης της Επαγγελματικής Κατάρτισης, με σκοπό την επωφελέστερη και καλύτερα στοχευμένη διάθεση των σημαντικών ευρωπαϊκών πόρων, που διατίθενται για το σκοπό αυτό.

Στόχος είναι να αυξήσουμε το ποσοστό απασχόλησης σε περισσότερο από  64% και να μειώσουμε την ανεργία κατά δύο ακόμη ποσοστιαίες μονάδες. Για την επίτευξή του, επίκεντρο της πολιτικής μας είναι δύο ευπαθείς ομάδες, που συνεχίζουν να παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά ανεργίας: οι νέοι και οι γυναίκες.

Στο πλαίσιο αυτό εξετάζουμε συστηματικά το σταδιακό, δραστικό μετασχηματισμό της επιδότησης της ανεργίας, σε ενίσχυση-επιδότηση της απασχόλησης.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Έρχομαι τώρα στο μεγάλο θέμα του Ασφαλιστικού μας Συστήματος. Θέμα, που όλοι εκτιμούν, ότι έχει προσλάβει εκρηκτικές διαστάσεις.

Ουδείς αμφισβητεί ότι το Ασφαλιστικό Σύστημα της Χώρας μας νοσεί βαθύτατα.

Είναι επίσης διεθνώς παραδεκτό ότι η κατάσταση και η εξέλιξη του Ασφαλιστικού Συστήματος μιας χώρας, έχει πολλαπλές επιπτώσεις στο γενικότερο οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, αλλά και επηρεάζεται αποφασιστικά από παράγοντες όπως ο ρυθμός της οικονομικής ανάπτυξης, η έκταση της παραοικονομίας και της εισφοροδιαφυγής και το επίπεδο της δημογραφικής εξέλιξης.

Διατηρούμε τα τρία επίπεδα, τα οποία βασίζονται στην τριμερή, διμερή και ελεύθερη χρηματοδότηση, αντίστοιχα.

Ο συνδυασμός των τριών αυτών επιπέδων, αμβλύνει τις στρεβλώσεις, ενισχύει το συνταξιοδοτικό εισόδημα και συμβάλλει στη βιωσιμότητα του συστήματος.

Παρά ταύτα, η ικανοποιητική λειτουργία ενός παρόμοιου πλέγματος ασφαλιστικής κάλυψης - σε επίπεδο συντάξεων και άλλων παροχών - προϋποθέτει την επάρκεια και την απόδοση σειράς σταθερών και μεταβλητών παραμέτρων.

· Πώς είναι δυνατόν να επιτευχθεί στοιχειώδης οικονομία κλίμακος και περιορισμός της σπατάλης προς όφελος των ασφαλισμένων, όταν στη Χώρα μας λειτουργούν 149 Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, που εποπτεύονται από πέντε τουλάχιστον διαφορετικά Υπουργεία και λειτουργούν ως Ταμεία Κύριας ή Επικουρικής Ασφάλισης, ως Ταμεία Ασθενείας ή Πρόνοιας, ως Ταμεία Αλληλοβοήθειας, ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου ή ακόμη και ως Λογαριασμοί.

Είναι συνεπώς άμεση και επιτακτική ανάγκη η δραστική συγχώνευσή τους, σε Ομάδες και Κλάδους με κριτήριο κοινά εργασιακά, λειτουργικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά.

Και στο σημείο αυτό θέλω με ικανοποίηση να επισημάνω ότι οι Πολιτικές Δυνάμεις του Τόπου, σχεδόν στο σύνολό τους, ασφαλώς με παραλλαγές, συμφωνούμε στην ανάγκη αντιμετώπισης αυτής της απίστευτης διασποράς Ασφαλιστικών Φορέων.

· Η χρηματοδότηση και η αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής σε συνδυασμό με την καταπολέμηση του φαινομένου της αδήλωτης εργασίας, αποτελούν ένα ακόμη κεφαλαιώδες ζήτημα, στα πλαίσια της αναμόρφωσης του όλου συστήματος.

Ωστόσο ορισμένοι συχνά υποστηρίζουν ότι μία, πολύ μεγαλύτερη από τη σημερινή, κρατική επιχορήγηση μπορεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Άλλοι πάλι διατυπώνουν την άποψη ότι η πάταξη της ευρείας εισφοροδιαφυγής – έως και 30% σε ορισμένες περιπτώσεις – η πλήρης πάταξη, θα διέσωζε το σύστημα.

Απόψεις όπως οι παραπάνω, εκτός από την αντικειμενική αδυναμία την οποία ενέχουν – αν θέλουμε να μιλάμε με ειλικρίνεια και όχι με υποκρισία– προσεγγίζουν την επιφάνεια μόνον, του προβλήματος και όχι την ουσία του. Τους πραγματικούς δηλαδή λόγους, που επιβάλλουν την αναμόρφωση του συστήματος.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η πραγματικότητα είναι ότι όσοι πόροι και αν διατεθούν από τον Κρατικό Προϋπολογισμό για τη στήριξη του Ασφαλιστικού Συστήματος, με τη σημερινή δομή του και διάρθρωση, ούτε το σύστημα θα διασώσουν, ούτε - και αυτό είναι το χειρότερο - θα  βελτιώσουν τις συνταξιοδοτικές και άλλες παροχές προς τους πολίτες.

Και βεβαίως εδώ αναφύεται και ένα ακόμη - πέραν του οικονομικού - ηθικό και πολιτικό πρόβλημα: ποιος πληρώνει για ποιον και τι απολαμβάνει κάποιος με μακρά, σκληρή εργασία, συχνά χειρονακτική και τι ένας άλλος που έχει διανύσει τον εργασιακό του βίο κάτω από πολύ καλύτερες και ασφαλείς συνθήκες.

Η χρηματοδότηση του Ασφαλιστικού Συστήματος από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και η εξεύρεση πρόσθετων πόρων
-χωρίς βεβαίως να διαταράσσεται η δημοσιονομική σταθερότητα- εξασφαλίζονται με τη σταθερά ανοδική και βιώσιμη ανάπτυξη της Οικονομίας, που ήδη έχουμε επιτύχει και όχι βεβαίως με πρόσθετους φόρους ή μεγαλύτερες εισφορές.

· Εξαιρετικά κρίσιμο επίσης στοιχείο, αποτελεί η περισσότερο αποτελεσματική αξιοποίηση της κινητής και ακίνητης περιουσίας των Ταμείων.

Στην κατεύθυνση αυτή η Κυβέρνηση καθιέρωσε προσφάτως ένα Θεσμικό Πλαίσιο προστασίας και αξιοποίησης των Αποθεματικών των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης, η ενεργοποίηση του οποίου θα συμβάλει αποφασιστικά στην κατεύθυνση αυτή, με την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας μέσω Εταιριών Διαχείρισης Ακινήτων και της κινητής περιουσίας, μέσα από σύγχρονα και ασφαλή επενδυτικά εργαλεία.

Εξετάζεται, επίσης, ως επόμενο στάδιο, περαιτέρω αποτελεσματικής αξιοποίησης της κινητής και ακίνητης περιουσίας, η δημιουργία Ενιαίου Οργανισμού Διαχείρισης Αποθεματικού.
 
· Είναι εξάλλου ανάγκη να εκσυγχρονιστεί και να επικαιροποιηθεί, με βάση τα σημερινά δεδομένα, ο θεσμός των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.

Δεν είναι δυνατόν το 2007 και με δεδομένες τις τεχνολογικές εξελίξεις, να συνεχίζουν να ισχύουν ρυθμίσεις της δεκαετίας του ‘60, με αποτέλεσμα σήμερα περισσότερες από 500 εργασίες, ειδικότητες και επαγγελματικές ασχολίες, να χαρακτηρίζονται ως βαρείες και ανθυγιεινές.

· Πολύ συζήτηση έχει επίσης γίνει, αλλά και ατυχείς απόπειρες στρέβλωσης έχουν επιχειρηθεί, σχετικά με την  προαιρετική παραμονή στην εργασία πέραν του ορίου συνταξιοδότησης.

Καταρχάς, ο θεσμός αυτός, δεν είναι νέος. Ούτε επιβάλλεται αναγκαστικά, ούτε βεβαίως θίγει βασικά συνταξιοδοτικά δικαιώματα και παροχές.

Διερωτάται όμως κανείς, ποιος έχει το δικαίωμα να αποκλείει σε όποιον το επιθυμεί, με κίνητρα, με καλύτερη τελική σύνταξη, με μερική ή πλήρη απασχόληση, να παραμείνει δύο ή τρία χρόνια, προαιρετικά στην εργασία του ;

Η ελεύθερη επιλογή, του κάθε πολίτη, για την διάθεση του χρόνου του, δεν μπορεί να εντάσσεται και να υπακούει σε ιδεοληπτικές προσεγγίσεις.

· Αποφασιστικής σημασίας ζήτημα ακόμη είναι η καθιέρωση Κάρτας Κοινωνικής Ασφάλισης. Η έκδοση, για κάθε ασφαλισμένο, μιας «έξυπνης» κάρτας, στην οποία θα καταγράφεται ο εργασιακός του χρόνος, οι φορείς της ασφάλισής του, η νοσοκομειακή και φαρμακευτική του περίθαλψη, όχι μόνον θα τον απαλλάσσει από μακρά σειρά γραφειοκρατικών διαδικασιών, αλλά θα διευκολύνει και τον έλεγχο και την διασταύρωση στοιχείων, τα οποία τον αφορούν.

Μια τέτοια προσπάθεια θα στηριχθεί στον Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ), μια διαδικασία η οποία 
έχει προχωρήσει ήδη σημαντικά και καλύπτει σήμερα σχεδόν έξι εκατομμύρια πολίτες, ασφαλισμένους και συνταξιούχους.

· Είναι επίσης ανάγκη να θωρακιστεί το σύστημα απονομής αναπηρικών συντάξεων. Κάθε πλασματική αναπηρική σύνταξη, επιβαρύνει υπέρμετρα το σύστημα, στερεί πόρους από όσους έχουν πραγματική ανάγκη και ενθαρρύνει τα φαινόμενα της συναλλαγής και της διαφθοράς.

· Απολύτως αναγκαίο εγχείρημα αποτελεί βεβαίως  και η πλήρης ηλεκτρονική υποστήριξη του Ασφαλιστικού Συστήματος. Είναι αδιανόητο ότι σήμερα, Ασφαλιστικά Ταμεία λειτουργούν και καταγράφουν στοιχεία σε κλασικές καταστάσεις και βιβλία, με χειρόγραφες διαδικασίες. Στοιχεία που χάνονται, στοιχεία που καταστρέφονται, στοιχεία που ενίοτε αλλοιώνονται. Χωρίς καμία δυνατότητα διασταύρωσης και πραγματικού ελέγχου.

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Πιστεύω ότι κανείς στην Αίθουσα αυτή δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος από το γεγονός ότι ενώ για την κοινωνική ασφάλιση, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διαθέτουμε τις μεγαλύτερες αναλογικά δαπάνες, παρέχουμε από τις χειρότερες υπηρεσίες στους ασφαλισμένους και τους συνταξιούχους, τόσο σε ποιότητα παροχών, όσο και σε ύψος συντάξεων.
Πιστεύω επίσης ότι όλοι και βεβαίως η ελληνική κοινωνία στο σύνολό της, αναγνωρίζουμε την ανάγκη και φιλοδοξούμε μέσα στα λίγα, προσεχή χρόνια, η ποιότητα των παροχών και το ύψος των συντάξεων να συγκλίνουν με το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Ο ομιλών, δεν ανήκει σε εκείνους που μηδενίζουν το έργο ουδενός. Δεν απαξιώνουμε το παρελθόν. Όλοι κάτι προσθέτουμε στην αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Και η Κυβέρνηση Καραμανλή έχει εμπράκτως αποδείξει ότι διατηρεί και βελτιώνει όσα θετικά έχουν επιτευχθεί.

Είναι ωστόσο κοινή διαπίστωση, ότι σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε μια σκληρή πραγματικότητα. Βρισκόμαστε μπροστά σε συγκεκριμένα διλήμματα που τίθενται με βασανιστικό τρόπο.

· Θα κάνουμε αλλαγές ή θα διατηρήσουμε ένα Ασφαλιστικό Σύστημα που για να συντηρηθεί απαιτεί πάντοτε πολύ περισσότερους πόρους, από όσους εισρέουν σε αυτό;

· Θα διατηρήσουμε την απίστευτη πολυπλοκότητα των κανόνων που διέπουν αυτό το Σύστημα, μέσα από ένα χαώδες νομοθετικό περιβάλλον, πενήντα και πλέον ετών, με αποτέλεσμα μόνο στο ΙΚΑ, να καταγράφονται περισσότερες από 600 κατηγορίες όρων και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης ή θα επιχειρήσουμε τη μεταρρύθμιση σε ένα σύγχρονο, ευέλικτο και αντιγραφειοκρατικό σύστημα, που θα υπηρετεί και θα ικανοποιεί τους πολλούς;

Με σεβασμό στις απόψεις, αλλά και την κριτική ορισμένων, διερωτώμαι:

· Είναι συντηρητικό, να προσπαθείς να εξυγιάνεις ένα βαθύτατα προβληματικό σύστημα;

Και είναι προοδευτικό, να αρνείσαι να δεις την πραγματικότητα;

· Είναι συντηρητικό, να νοιάζεσαι για ένα καλύτερο Αύριο, όλων των Ελλήνων και κυρίως των νέων;

Και είναι προοδευτικό, να μεταθέτεις το πρόβλημα και να υποθηκεύεις το μέλλον;

Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,

Θέλω να επαναλάβω τη διαβεβαίωση του Πρωθυπουργού, για τα όρια ηλικίας, τις ασφαλιστικές εισφορές και τις συντάξεις.

Θέλω επίσης  να επισημάνω, ότι μέσα από μια κοινή, με τους συνδικαλιστικούς εκπροσώπους, υποστηρικτική γραμμή, θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να διατηρήσουμε τη διάκριση των ορίων ηλικίας, μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Ήδη για το σκοπό αυτό συγκρότησα Ειδική Επιτροπή.

Πρόβλημα ωστόσο αποτελεί ότι τα όρια αυτά, συχνά δεν τηρούνται. Με αποτέλεσμα τη διαρκή αποσταθεροποίηση του συστήματος. Το γεγονός αυτό, πέρα από την κοινωνική, ηθική και πολιτική του διάσταση, οδηγεί σε ανατροπές που δεν αντέχουν, ούτε σε  στοιχειώδεις μαθηματικούς και αναλογιστικούς κανόνες.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το Ασφαλιστικό Σύστημα πρέπει να διαθέτει ένα σημαντικό δίχτυ προστασίας, για εκείνους που πραγματικά έχουν ανάγκη.

Το Ασφαλιστικό Σύστημα πρέπει να διασφαλίζει τη μέγιστη δυνατή ανταποδοτικότητα, έτσι ώστε να είναι δίκαιο απέναντι στους μετέχοντες σε αυτό, οι οποίοι είναι φυσικό να αναμένουν παροχές, ανάλογες των εισφορών που καταβάλουν.

Επίσης, πρέπει να χαρακτηρίζεται από βιωσιμότητα και μακροχρόνια σταθερότητα, έτσι ώστε να αποφεύγεται η υπέρμετρη επιβάρυνση των νεότερων γενεών.

Τέλος, πρέπει να διευκολύνει την κινητικότητα των εργαζομένων, γεγονός το οποίο διασφαλίζεται με την καθιέρωση ενιαίων, κατά κατηγορία, όρων και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης.

Και θέλω στο σημείο αυτό, επειδή πολλά λέγονται, ανευθύνως, σχετικά με τους σημερινούς τριαντάρηδες και σαραντάρηδες, ότι δήθεν, κυρίως  εκείνοι, πρόκειται να θιγούν από την επιχειρούμενη αναμόρφωση, να υπογραμμίσω ότι η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική.

Αν το σύστημα παραμείνει ως έχει, όταν θα έρθει η ώρα, αυτοί οι νέοι να συνταξιοδοτηθούν, δεν θα μπορούν. Διότι, απλά, δεν θα υπάρχουν ασφαλιστικοί πόροι και το Σύστημα θα έχει καταρρεύσει.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Απόφασή μας είναι να προχωρήσουμε σε έναν ευρύτατο και ειλικρινή διάλογο, με όλες τις Πολιτικές Δυνάμεις και όλους τους Κοινωνικούς Εταίρους.

Στο διάλογο αυτό, η Κυβέρνηση προσέρχεται με τις καλύτερες των προθέσεων.

Στόχος είναι να αποκαταστήσουμε ένα Σύγχρονο, Δίκαιο και Βιώσιμο Ασφαλιστικό Σύστημα, το οποίο θα υπηρετεί τα πραγματικά συμφέροντα των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων. Αυτή είναι η θέση μας. Και η θέση αυτή σημαίνει πολιτική και κοινωνική ευθύνη απέναντι σε όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες.

Είμαι βέβαιος ότι όλοι συνειδητοποιούμε ότι ο διάλογος αυτός μας αφορά όλους και ότι τα αποτελέσματα του, θα μας ακολουθούν και θα μας  βαρύνουν όλους.

Επιδιώκουμε την ευρύτερη δυνατή συνεννόηση. Θέλουμε να συζητήσουμε κάθε θέμα, κάθε πρόταση που οποιαδήποτε πλευρά θα θελήσει να διατυπώσει.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η αντιμετώπιση ενός προβλήματος τέτοιων διαστάσεων, απαιτεί νηφαλιότητα, σύνεση, αλλά και αποφασιστικότητα.

Προϋποθέτει παραμερισμό των κομματικών σκοπιμοτήτων και αμέριστη συνεργασία όλων των μερών.

Οι πολίτες ζητούν από εμάς συνεννόηση, εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων και απορρίπτουν τη στείρα αντίδραση στις μεταρρυθμίσεις.

Έχει άλλωστε αποδειχθεί, ακόμη και στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, ότι η κοινωνία είναι αυστηρή με όλο το πολιτικό σύστημα, όταν αυτό αδυνατεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις των περιστάσεων.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Η Κυβέρνηση συνεπής στις προγραμματικές της δεσμεύσεις, υποδέχεται καθαρά, τα μηνύματα της κοινωνίας και είναι αποφασισμένη να φέρει σε πέρας την εθνική της αποστολή. Μέσα από διαδικασίες ειλικρινούς  διαλόγου και συνεννόησης, με στόχο την αναμόρφωση του Ασφαλιστικού Συστήματος με την ευρύτερη δυνατή, κοινωνική αποδοχή.

Σας ευχαριστώ.