ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΥΠΟΥ, Πέμπτη, 13 Δεκεμβρίου 2007

ΣΗΜΕΙΑ ΟΜΙΛΙΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΡΟΚΟΠΗ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ECONOMIST ΜΕ ΘΕΜΑ «ΑΓΓΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΣΔΙΤ:  ΠΟΙΟ ΟΦΕΛΟΣ ΑΠΟΚΟΜΙΖΕΙ ΤΕΛΙΚΑ Ο ΠΟΛΙΤΗΣ;»  (ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ Royal Olympic)

«Ι. Οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα αποτελούν ένα σύγχρονο εργαλείο οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ευημερίας, λειτουργώντας συμπληρωματικά προς το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Πρωταρχικό στόχο για την προώθησή τους αποτελεί η καλύτερη και ποιοτικότερη εξυπηρέτηση του πολίτη, μέσω της προσφοράς περισσότερων και καλύτερων υποδομών και υπηρεσιών από πρόσθετους ιδιωτικούς πόρους. Μέσω των Σ.Δ.Ι.Τ. επιτυγχάνεται η βέλτιστη σχέση κόστους- οφέλους και εξασφαλίζονται εγγυήσεις για τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες, την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των δημόσιων πόρων, την προσφορά νέων αναγκαίων υπηρεσιών με τη δημιουργία των απαραίτητων υποδομών, τη διαφάνεια στην οικονομική διαχείριση, καθώς και την ουσιαστικότερη προστασία του περιβάλλοντος.
Οι Σ.Δ.Ι.Τ. αποτελούν έναν επιτυχημένο θεσμό, σ’ ευρωπαϊκό μάλιστα επίπεδο, λειτουργώντας ως εναλλακτικός τρόπος χρηματοδότησης των δημόσιων φορέων, ο οποίος διασφαλίζει τη διατήρηση των υποδομών στην κατάλληλη κατάσταση- ανάγοντάς την, μεταξύ άλλων, και σε προϋπόθεση πληρωμής- την παροχή ποιοτικών υπηρεσιών με την τήρηση μετρήσιμων δεικτών και την εφαρμογή των χρονοδιαγραμμάτων και των προϋπολογισμών. Επιπλέον, με τη νέα αυτή μορφή συνεργασίας, κινητοποιούνται οι φορείς της κεντρικής διοίκησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην προώθηση δράσεων και προσφοράς αγαθών και υπηρεσιών, επωφελούμενοι από την τεχνογνωσία που αποκομίζουν από τη συνεργασία τους με τον ιδιωτικό τομέα.

ΙΙ. Στην Ελλάδα, όπως είναι γνωστό, το θεσμικό πλαίσιο για τις Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα είναι πρόσφατο, καθώς εισήχθη με τον ν. 3389/2005. Δημόσιοι φορείς όπως το Δημόσιο, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ ή ανώνυμες εταιρείες οι οποίες εντάσσονται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, μπορούν, σε τομείς της αρμοδιότητας τους, να συνάπτουν συμβάσεις συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς για την εκτέλεση έργων ή την παροχή υπηρεσιών. Η χρηματοδότηση γίνεται, εν όλω ή εν μέρει, με κεφάλαια και πόρους που εξασφαλίζουν οι ιδιωτικοί φορείς και, έναντι ανταλλάγματος που καταβάλλεται εφάπαξ ή τμηματικά σε αυτούς, αναλαμβάνουν ουσιώδες μέρος των κινδύνων που συνδέονται με τη χρηματοδότηση, την κατασκευή, τη διαθεσιμότητα ή τη ζήτηση του αντικειμένου της σύμπραξης καθώς και συναφείς κινδύνους, όπως τον διαχειριστικό και τον τεχνικό κίνδυνο. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται, μεταξύ άλλων, πάντοτε με πλήρη σεβασμό της νομιμότητας, της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού:
- Η εξασφάλιση πόρων για την εκτέλεση έργων και την παροχή υπηρεσιών, πάντοτε με αποφασιστικό γνώμονα την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος. 
- Η καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, ο οποίος αποκτά πρόσβαση  σε πολλές χρήσιμες υποδομές γρηγορότερα και ενδεχομένως φθηνότερα και με καλύτερη ποιότητα. 
- Η ενίσχυση της απασχόλησης και η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. 
- Η αποδέσμευση πόρων - μέσω της χρηματοδότησης έργων και υπηρεσιών, εν όλω ή εν μέρει, από ιδιωτικούς φορείς – οι οποίοι μπορούν να διατεθούν στην άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
- Η αξιοποίηση των εξειδικευμένων στελεχών και της τεχνογνωσίας που διαθέτουν οι ιδιωτικές επιχειρήσεις και η μετάγγισή τους στον δημόσιο φορέα.

ΙΙΙ. Η ως σήμερα πορεία εφαρμογής του θεσμού έχει καταδείξει τη μεγάλη πρακτική εφαρμογή του και τη σημαντική συμβολή του στην αναβάθμιση της καθημερινότητας του πολίτη. Είναι ενδεικτικό ότι στο πλαίσιο του Υπουργείου Εσωτερικών, τόσο στην κεντρική διοίκηση, όσο και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, ένας σημαντικός αριθμός έργων υποδομής εκτελείται χάρις στον θεσμό των συμπράξεων. Ειδικότερα:

Α. Κεντρική Διοίκηση: Υπουργείο Εσωτερικών
Το χρηματοδοτικό εργαλείο των Συμπράξεων Δημόσιου και ιδιωτικού Τομέα έχουν επιλέξει και πολλοί φορείς της Κεντρικής Διοίκησης. Αναφέρεται ειδικότερα η περίπτωση του Υπουργείου Εσωτερικών, όπου βρίσκονται σε εξέλιξη τα ακόλουθα έργα καθημερινότητας:
1. Ανέγερση 11 νέων κτιριακών εγκαταστάσεων για την εξυπηρέτηση των υπηρεσιών της Ελληνικής Αστυνομίας. Πρόκειται για τα κτίρια στα οποία στεγάζονται πέντε (5) Αστυνομικές Διευθύνσεις [Πειραιώς, Ημαθίας (Βέροια), Αιτωλίας (Μεσολόγγι), Λευκάδας και Κεφαλλονιάς (Αργοστόλι)] και έξι (6) Αστυνομικά Τμήματα (Αστυνομικό Τμήμα και Τμήμα Ασφαλείας Αναλήψεως και Τμήμα Αλλοδαπών Αν. Θεσσαλονίκης, Αστυνομικό Τμήμα, Τμήμα Ασφαλείας, Τμήμα Τροχαίας  και Τουριστική Αστυνομία Πλ. Δημοκρατίας Ν. Θεσσαλονίκης, Αστυνομικό Τμήμα και Τμήμα Ασφαλείας Ευόσμου και Τμήμα Δίωξης Ναρκωτικών Δυτικής Θεσσαλονίκης, Αστυνομικό Τμήμα και Τμήμα Τροχαίας Ναυπάκτου, Αστυνομικό Τμήμα Σαπών, και Αστυνομικό Τμήμα, Τμήμα Ασφαλείας και Τμήμα Δίωξης Ναρκωτικών Αν. Θεσσαλονίκης).
Η παραπάνω σύμπραξη εντάσσεται στο πλαίσιο της προσπάθειας του Υπουργείου Εσωτερικών για την επίλυση του στεγαστικού προβλήματος της Ελληνικής Αστυνομίας, την αναβάθμιση των εγκαταστάσεών της και την αντικατάσταση προβληματικών μισθωμένων κτιρίων, συμβάλλοντας στη μείωση του χρονικού ορίζοντα ολοκλήρωσης της ανέγερσης των απαιτούμενων κτιριακών εγκαταστάσεων. Παράλληλα, καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμπραξης, η οποία ορίσθηκε σε 25 χρόνια από την έναρξη της λειτουργίας των εγκαταστάσεων, θα επιτευχθεί καλύτερη διαχείριση και συντήρηση των υποδομών που θα κατασκευασθούν, μέσα από τον καθορισμό υψηλών προδιαγραφών συντήρησης και λειτουργίας, η τήρηση των οποίων αποτελεί βασική παράμετρο για την αποπληρωμή.
2. Τεχνική διαχείριση 4 κτιριακών εγκαταστάσεων της ΕΛ.ΑΣ. (προληπτική και διορθωτική συντήρηση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού και οικονομικών στοιχείων των κτιρίων, υποστήριξη της λειτουργίας μέσα από την εφαρμογή συστήματος Building Management System, ενεργειακή διαχείρισή τους με την επιβολή υποχρεωτικών ρητρών για την εξοικονόμηση δαπανών σε συγκεκριμένα ποσοστά, τεχνολογική αναβάθμιση κρίσιμων εγκαταστάσεων και καθαρισμός τους για μία χρονική περίοδο 15 ετών). Με τη σύμπραξη αυτή επιδιώκεται η επίτευξη στόχων ορθολογικής διαχείρισης και βέλτιστης αξιοποίησης των διαθέσιμων κεφαλαίων, μέσα από την υψηλή διαθεσιμότητα του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων, τη δραστική μείωση των δαπανών για επισκευές και αντικαταστάσεις, τη σημαντική μείωση των ενεργειακών δαπανών, την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών από τη Διοίκηση και την αναβάθμιση του περιβάλλοντος εργασίας των εργαζομένων.
3. Κατασκευή και συντήρηση 7 νέων πυροσβεστικών σταθμών, συνολικού κόστους 155,5 εκ. ευρώ, στη Θεσσαλονίκη, την Αλεξανδρούπολη, τη Βέροια, τη Λευκάδα, τα Γιαννιτσά, το Μεσολόγγι και τους Γαργαλιάνους. Το έργο εντάσσεται στο πλαίσιο του στρατηγικού στόχου του Υπουργείου Εσωτερικών  για την επίλυση του στεγαστικού προβλήματος του Πυροσβεστικού Σώματος και τη βελτίωση των εγκαταστάσεών του.
4. Προώθηση, μέσω Σ.Δ.Ι.Τ., της κατασκευής εγκαταστάσεων 5 Ε.Μ.Α.Κ. (Θεσσαλονίκη, Κομοτηνή, Ιωάννινα, Λάρισα και Λαμία), καθώς και κτιριακών εγκαταστάσεων στέγασης του Αρχηγείου Πυροσβεστικού Σώματος, της Πυροσβεστικής Ακαδημίας και Πυροσβεστικών Υπηρεσιών στην Περιφέρεια, ενδεικτικού προϋπολογισμού 302,8 εκ. ευρώ.
Β. Τοπική Αυτοδιοίκηση
1. Στην προσπάθεια ενίσχυσης της αναπτυξιακής προοπτικής των ΟΤΑ εξαιρετικά χρήσιμος έχει αποδειχθεί ο θεσμός των Σ.Δ.Ι.Τ. Και αυτό γιατί, ενώ η Τοπική Αυτοδιοίκηση γνωρίζει πολύ καλά ποιες υποδομές ή υπηρεσίες είναι αναγκαίες και ποιες από τις υφιστάμενες ικανοποιούν τις ανάγκες των πολιτών, υστερεί πολλές φορές, είτε επειδή δεν έχει εξειδικευμένο και επαρκές στελεχιακό δυναμικό, είτε επειδή δεν διαθέτει την αναγκαία τεχνογνωσία, τους πόρους και την υποστήριξη που απαιτείται για την ολοκλήρωση ενός έργου. Με την ενεργοποίηση του θεσμικού πλαισίου για τις συμπράξεις, παρέχεται στην Τοπική Αυτοδιοίκηση η δυνατότητα να συμπληρώσει ελλείψεις της σε πόρους, υποδομές και τεχνογνωσία, εφαρμόζοντας το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, κατά τα πρότυπα της Κεντρικής Διοίκησης. Με τις συμπράξεις οι ΟΤΑ επιτυγχάνουν ιδίως:
- Τη χρηματοδότηση έργων ή την παροχή υπηρεσιών, εν όλω ή εν μέρει, τα οποίοι μόνοι τους δεν θα μπορούσαν να προωθήσουν ή θα τα προωθούσαν με μεγάλη καθυστέρηση. Είναι συχνό το φαινόμενο να βλέπουμε κτίρια ή άλλες υποδομές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης να καταστρέφονται, διότι η ίδια δεν έχει τα απαιτούμενα κονδύλια για να προβεί σε συντήρηση και αποκατάστασή τους.
- Τη καλύτερη και αποτελεσματικότερη αξιοποίηση της περιουσίας τους, η οποία συχνά παραμένει ανεκμετάλλευτη, ελλείψει πόρων και τεχνογνωσίας, στερώντας τους από πολύτιμα έσοδα.   
- Τον επιμερισμό των κινδύνων που συνδέονται με την ολοκλήρωση ενός έργου ή την παροχή μιας υπηρεσίας (π.χ. κίνδυνοι υπέρβασης κόστους και χρόνου, κατασκευαστικές πλημμέλειες, κ.ά.) και οι οποίοι, υπό διαφορετικές συνθήκες, θα βάρυναν αποκλειστικά τους ΟΤΑ. Η συνέπεια αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, αν αναλογισθεί κανείς ότι οι ΟΤΑ, τις περισσότερες φορές, δεν έχουν τη δυνατότητα να προβούν σε ακριβείς αναλύσεις κινδύνων, με αποτέλεσμα να επιβαρύνονται υπέρμετρα από την όποια μεταβολή συνθηκών. 
- Την ταχύτερη ολοκλήρωση και απόδοση των έργων σε κοινή χρήση, διότι ο ιδιωτικός τομέας έχει οικονομικά κίνητρα να θέσει το έργο σε λειτουργία το συντομότερο δυνατόν.
- Την απελευθέρωση πόρων για άλλα έργα και υπηρεσίες που δεν προσφέρονται για συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα.
2. Το Υπουργείο Εσωτερικών, προκειμένου να διασφαλισθεί η αποτελεσματική εφαρμογή της μεθόδου των συμπράξεων, στηρίζει τους ΟΤΑ, τόσο σ’ επίπεδο ενημέρωσης και εξοικείωσης με τον θεσμό, όσο και σε πιο πρακτικό επίπεδο, μέσα από το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα «ΘΗΣΕΑΣ». Οι σχετικές δράσεις του Προγράμματος κινούνται σε δυο βασικούς άξονες:
· Υποστήριξη της προσυμβατικής διαδικασίας των συμπράξεων μεταξύ Ο.Τ.Α. και ιδιωτικού τομέα από τους πόρους του 20% του προγράμματος, και
· Παροχή στους Ο.Τ.Α. της δυνατότητας να εντάξουν στο πρόγραμμά τους την πιθανή συμμετοχή τους σε μια τέτοια σύμπραξη.
Οι Ο.Τ.Α. μπορούν να προχωρήσουν σε σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα για ένα πλήθος δράσεων, όπως η κατασκευή και συντήρηση διοικητικών υποδομών- όπως διοικητήρια, οίκοι ευγηρίας και βρεφονηπιακοί σταθμοί- η κατασκευή και λειτουργία μονάδων διαχείρισης υγρών και στερεών αποβλήτων, αφαλάτωσης, παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος, ξενοδοχειακών μονάδων, σταθμών στάθμευσης, αθλητικών υποδομών, τουριστικών υποδομών, συνεδριακών κέντρων κ.ά., η εκμετάλλευση ιαματικών πηγών και άλλων φυσικών πόρων, καθώς και ένα πλήθος συνδυασμών μεταξύ των μεμονωμένων κατηγοριών που θα προσελκύσουν τον ιδιώτη επενδυτή.

3. Έως σήμερα, έχουν αποσταλεί στο Υπουργείο Εσωτερικών 265 προτάσεις Ο.Τ.Α., από τις οποίες έχουν εγκριθεί 148, συνολικού προϋπολογισμού 14.916.750 €. Από τα εγκεκριμένα έργα, 59 έχουν ορίσει ανάδοχο και βρίσκονται στo στάδιο της προσυμβατικής διαδικασίας, ενώ 30 έργα έχουν ήδη ολοκληρώσει την Α΄ φάση και είναι στο στάδιο προετοιμασίας της Β΄ φάσης. Συγκεκριμένα, 6 από τα έργα που ολοκλήρωσαν την Α΄ φάση αναμένεται να έχουν προκηρύξει το έργο για την επιλογή  τελικού Αναδόχου Σ.Δ.Ι.Τ. μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους και τις αρχές του επόμενου.
Οι βασικότερες κατηγορίες των εγκεκριμένων έργων ΣΔΙΤ είναι: Υπόγειοι Χώροι Στάθμευσης Οχημάτων, Αξιοποιήσεις Ακινήτων για Εμπορικές ή Τουριστικές Χρήσεις, Διαχείριση Απορριμμάτων με έμφαση στην αξιοποίηση τους, Δίκτυα Αποχέτευσης – Επεξεργασία Λυμάτων, Αξιοποίηση Μαρίνων και Λιμενικών Εγκαταστάσεων κλπ.
Συγκεκριμένα, τα εγκεκριμένα έργα κατανέμονται σε 14 κατηγορίες:
· Εκπόνηση master plans για τη διερεύνηση των δυνατοτήτων σύμπραξης μεταξύ Ο.Τ.Α. και ιδιωτικού τομέα (6).
· Μελέτη και κατασκευή χώρων στάθμευσης (33).
· Μελέτη και κατασκευή επιχειρηματικών-εμπορικών κέντρων και εμπορευματικών σταθμών (5).
· Δημιουργία βιομηχανικών-βιοτεχνικών-τεχνολογικών πάρκων (3).
· Δημιουργία ενεργειακών υποδομών (7).
· Ανάπτυξη και δημιουργία αθλητικών, πολιτιστικών, εκθεσιακών, συνεδριακών και εκπαιδευτικών χώρων (11).
· Ενίσχυση εναλλακτικού τουρισμού (ιαματικός, χειμερινός-ορεινός, θερινός, θεματικός κ.λπ.) (21).
· Ενίσχυση συμβατικού τουρισμού (10).
· Κατασκευή και λειτουργία χώρων ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής (5).
· Ύδρευση- αποχέτευση-απόβλητα (8).
· Αστική-οικιστική ανάπτυξη, ανάπλαση και υποδομές (6).
· Υποδομές πρωτογενούς τομέα (8).
· Δημοτικές-κοινωνικές υποδομές και υπηρεσίες (7).
· Αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των Ο.Τ.Α. (18).

4. Επιπλέον, μία πρόταση έργου που υποστηρίχθηκε από το Πρόγραμμα «Θησέας» σε ό,τι αφορά την πρόσληψη συμβούλου υποστήριξης προσυμβατικής διαδικασίας, εντάχθηκε στις διατάξεις του ν. 3389/2005 περί Συμπράξεων Δημοσίου με Ιδιωτικό Τομέα. Πρόκειται για το έργο «Δημιουργία υποδομών του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης Απορριμμάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας» (προϋπολογισμού 97.000.000). Σκοπός του είναι η επίτευξη των περιβαλλοντικών στόχων που έχουν τεθεί από τις κοινοτικές οδηγίες σχετικά με τη διαχείριση στερεών αστικών απορριμμάτων.
Περιλαμβάνει τη μελέτη, κατασκευή, συντήρηση και λειτουργία των κεντρικών εγκαταστάσεων ολοκληρωμένης διαχείρισης των αστικών στερεών απορριμμάτων της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, οι οποίες θα αποτελούνται από μία Μονάδα Επεξεργασίας και Αξιοποίησης (ΜΕΑ) των απορριμμάτων και χώρο υγειονομικής ταφής των υπολειμμάτων. Επίσης τη συντήρηση και λειτουργία του υφιστάμενου δικτύου τροφοδοσίας των απορριμμάτων, το οποίο αποτελείται από 10 Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (Σ.Μ.Α.) και τον κινητό εξοπλισμό μεταφόρτωσης.
Η παραπάνω μονάδα θα έχει αρχική δυναμικότητα 120.000 τόνων ανά έτος, η οποία θ’ αυξάνεται κατά 1% το έτος, φθάνοντας τους 152.000 τόνους ετησίως στο τέλος της Σύμπραξης, η διάρκεια της οποίας ορίσθηκε σε 25 χρόνια από την ολοκλήρωση της κατασκευής της νέας μονάδας επεξεργασίας.
5. Περαιτέρω σημαντικά έργα εκτελούνται και από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση. Για παράδειγμα, στις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις Κορίνθου, Τρικάλων, Αχαΐας και Φθιώτιδας εκτελούνται έργα κατασκευής Διοικητηρίων για τη στέγαση των υπηρεσιών τους. Σ’ επίπεδο Περιφερειών προωθούνται ιδίως έργα στέγασης υπηρεσιών τους, όπως είναι το έργο ανακατασκευή κτιριακού συγκροτήματος της Περιφέρειας Ηπείρου. Τα έργα αυτά συμβάλλουν στην επίλυση του σημαντικού προβλήματος στέγασης των υπηρεσιών των παραπάνω φορέων, δεδομένου ότι τα κτίριά τους, αρκετά συχνά, είναι διάσπαρτα σε διάφορα σημεία, δυσχεραίνοντας την πρόσβαση των πολιτών και, συνακόλουθα, την εξυπηρέτηση τους, αφού τους αναγκάζουν να κάνουν αρκετά δρομολόγια ανάμεσα σε συναρμόδιες υπηρεσίες που στεγάζονται σε διαφορετικά κτήρια. Επίσης εξυπηρετούν και τους υπαλλήλους των υπηρεσιών αυτών αφού η συγκέντρωση τους σε ενιαίο χώρο συμβάλλει στην λειτουργική αυτονομία των υπηρεσιών αυτών.
IV. Είναι έτσι σαφές ότι το θεσμικό πλαίσιο των Σ.Δ.Ι.Τ. διασφαλίζει τις δυνατότητες για την παροχή καλύτερων και ποιοτικά αναβαθμισμένων υπηρεσιών προς τους πολίτες και μάλιστα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Κατά τούτο αποτελούν σημαντικό μοχλό τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, αναδεικνύοντας, παράλληλα, τον αναπτυξιακό ρόλο ιδίως της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία μπορεί, πλέον, να προσφέρει στις τοπικές κοινωνίες απτά έργα υποδομών, όπως επιτάσσει η συνταγματική της αποστολή».