ΥΠΟΥΡΓΕΙΟN ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Ανακοίνωση Τύπου, Αθήνα,7 Οκτωβρίου 2008

Ομιλία του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη στην εκδήλωση της Συνόδου των Ελληνικών Πανεπιστημίων για τα 25 Χρόνια Έρευνας και Προσφοράς στην Εκπαίδευση και στην Ανάπτυξη της Χώρας

Εξοχότατε κύριε Πρόεδρε
Οι ραγδαίες και απρόβλεπτες αλλαγές που συντελούνται γύρω μας είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της εποχής που ξεκινά. Η εποχή της πείρας παρέδωσε τη σκυτάλη στην εποχή της  γνώσης και η εποχή της γνώσης την παραδίδει στην εποχή της πληροφόρησης.
 
Η ταχύτητα πρόσβασης στην έγκυρη πληροφόρηση είναι συστατικό στοιχείο της επιτυχίας για τα άτομα, τις κοινωνίες και τα κράτη.

Παρά τις όποιες αλλαγές όμως, το πανεπιστήμιο συνεχίζει να αποτελεί το βασικό εργαστήρι μέσα στο οποίο μεταλαμπαδεύεται η πείρα, μεταδίδεται η γνώση και τυγχάνει επεξεργασίας η σύγχρονη πληροφορία.

Ο νέος κόσμος είναι γεμάτος κινδύνους αλλά και ευκαιρίες. Για να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους και να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μη μείνουμε αδρανείς. Να εκσυγχρονιστούμε, να προετοιμαστούμε και να μεταρρυθμίσουμε το θεσμικό μας πλαίσιο, ώστε το ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο, αξιοποιώντας το ποιοτικό δυναμικό που διαθέτει, να κατοχυρώσει τον ρόλο του πρωταγωνιστή στο χώρο της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας και να λειτουργήσει εκ νέου, όχι ως χώρος συντήρησης άλλα ως χώρος αλλαγών και μεταρρυθμίσεων, διαδραματίζοντας το ρόλο του «μπροστάρη» των κοινωνικών, εθνικών και διεθνών εξελίξεων.

Τρία θεμελιώδη κείμενα προσδιορίζουν τις πτυχές της μεταρρυθμιστικής μας προσπάθειας στο χώρο της Ανώτατης Εκπαίδευσης:

Πρώτον, το ελληνικό σύνταγμα που αποτελεί την θεσμική και δημοκρατικά νομιμοποιημένη έκφραση της εθνικής μας αντίληψης και του διαχρονικού πολιτισμού μας για μια σύγχρονη ολοκληρωμένη παιδεία.

Δεύτερον, η συμφωνία της Μπολόνια που προσδιορίζει τον κοινό στόχο για τη δημιουργία ενός ενιαίου Ευρωπαϊκού χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Τρίτον, η διαδικασία της Λισαβόνας που επιδιώκει τη σύνδεση του σύγχρονου πανεπιστημίου με την κοινωνία και την αγορά εργασίας.

Στη βάση αυτών των κειμένων προχωρήσαμε τις αλλαγές με στόχο ένα ανοιχτό, εξωστρεφές, σύγχρονο, δημόσιο, Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα.
Με την εφαρμογή του νόμου-πλαισίου επιτύχαμε:
1. να ενισχύσουμε την αυτονομία των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ μεταφέροντας σημαντικές αρμοδιότητες από το ΥΠΕΠΘ στα ίδια τα ΑΕΙ,
2. να ενδυναμώσουμε την αξιοκρατία στον τρόπο εκλογής και εξέλιξης των διδασκόντων,
3. να κατοχυρώσουμε την εύρυθμη λειτουργία με τη θέσπιση των εσωτερικών κανονισμών,
4. να διασφαλίσουμε την διαφάνεια στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος με την εφαρμογή των τετραετών αναπτυξιακών προγραμματισμών,
5. να κατοχυρώσουμε την ελευθερία επιλογής του φοιτητή καταργώντας το μονοπώλιο του ενός συγγράμματος,
6. να εδραιώσουμε τη δημοκρατία με την εφαρμογή της καθολικής ψηφοφορίας και την επιτυχή διεξαγωγή των εκλογών σε όλα τα ιδρύματα της χώρας.

Σημαντική καινοτομία της μεταρρύθμισής μας είναι η θέσπιση κα η εφαρμογή της αξιολόγησης από την Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή για τη διασφάλιση της ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Πριν ένα χρόνο είχαν αξιολογηθεί μόλις 47 τμήματα από την ΑΔΙΠ. Τώρα ολοκληρώνουν την εσωτερική αξιολόγηση περί τα 150, ενώ έχουν διασφαλιστεί ήδη 25 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση της εξωτερικής αξιολόγησης που ξεκινά. Η σύνδεση της αξιολόγησης με τη χρηματοδότηση των μεταπτυχιακών προγραμμάτων ήταν μια πολιτική που αποφέρει θετικά αποτελέσματα.

Η πρόχειρη ίδρυση πανεπιστημίων και ΤΕΙ ανά τη χώρα κατά το παρελθόν, χωρίς αντίστοιχη έρευνα στην αγορά εργασίας, χωρίς την παράλληλη κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων και χωρίς τη διασφάλιση της χρηματοδότησης μετά το 2008, υπήρξε η γενεσιουργός αιτία προβλημάτων για 46 νεοϊδρυθέντα τμήματα μετά το 2000.

Η πολιτική αυτή εγκλώβισε 350.000 νέους με πτυχίο στην ανεργία ή την ετεροαπασχόληση για πολλά χρόνια. Για το λόγο αυτό εξορθολογίζουμε το σύστημα, κατοχυρώνουμε τα επαγγελματικά δικαιώματα και προχωρούμε σε μετονομασίες ή ιδρύσεις νέων τμημάτων, μόνο όταν ανταποκρίνονται σε ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς εργασίας.

Η κατοχύρωση του διεθνούς ανταγωνιστικού και ίσως πρωταγωνιστικού ρόλου του ελληνικού δημόσιου ΑΕΙ περνά μέσα από το νόμο μας για την Έρευνα και την Τεχνολογία, ο οποίος διασφαλίζει τον συμπρωταγωνιστικό ρόλο των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ στη χάραξη της εθνικής στρατηγικής για την έρευνα και την καινοτομία καθώς και στην εφαρμογή της.
Παράλληλα, η συνεργασία των ΑΕΙ με τα ερευνητικά κέντρα και την επιχειρηματική κοινότητα, συμβάλει στην ταχύτερη διακίνηση της γνώσης, την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, την διεθνή ανάδειξη του επιστημονικού μας δυναμικού και την διασφάλιση πρόσθετων πόρων από την αγορά για τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα.

Συμπληρωματικά προς το νόμο για την έρευνα, λειτουργεί το προσφάτως ψηφισθέν θεσμικό πλαίσιο για τα μεταπτυχιακά, το οποίο ενισχύει την εξωστρέφεια των δημόσιων ελληνικών ΑΕΙ:
- η δυνατότητα προσέλκυσης ξένων φοιτητών στην Ελλάδα και η συμμετοχή τους σε ξενόγλωσσα προγράμματα,
- η λειτουργία διατμηματικών, διαθεματικών ΠΜΣ σε συνεργασία και με ξένα πανεπιστήμια,
- η αυτόνομη δυνατότητα των ΤΕΙ να διοργανώνουν ΠΜΣ,
- η θεσμοθέτηση για πρώτη φορά της δυνατότητας των ελληνικών ΑΕΙ να αναπτύσσουν μεταπτυχιακά προγράμματα εκτός Ελλάδος,
- ο εκσυγχρονισμός του θεσμού των Ερευνητικών Πανεπιστημιακών Ινστιτούτων,
όλα αυτά είναι καινοτομίες, που αναπτύσσουν μια νέα δυναμική εξωστρέφειας για τα ελληνικά πανεπιστήμια και ΤΕΙ.

Ο νέος νόμος 3685 του 2008 δίνει τη δυνατότητα στα ελληνικά δημόσια ΑΕΙ :
- να αναδείξουν το ποιοτικό επιστημονικό τους δυναμικό διεθνώς,
- να προσελκύσουν ξένους διδάσκοντες και φοιτητές στις δομές τους, στο εσωτερικό ή το εξωτερικό, ανταλλάσσοντας τεχνογνωσία και εμπειρίες,
-  να αξιοποιήσουν τους ελληνικής καταγωγής επιστήμονες του εξωτερικού.
Το νέο αυτό άνοιγμα του ελληνικού δημόσιου πανεπιστημίου στο διεθνές περιβάλλον, σηματοδοτεί την προσπάθειά μας για μετεξέλιξη της Ελλάδος από χώρα διαρροής εγκεφάλων και αιμορραγίας φοιτητών σε Διεθνές Εκπαιδευτικό και Ερευνητικό Κέντρο.

Για  να στηριχθεί αυτή η προσπάθεια από το Γ’ ΚΠΣ 2000-2007 διασφαλίστηκαν 2.617, 6 εκατ. ευρώ. Το Υπουργείο Παιδείας αναδεικνύεται ο πρωταγωνιστής μεταξύ των Υπουργείων, όσον αφορά την απορροφητικότητα αυτών των κονδυλίων, επιτυγχάνοντας στις 30/09/08 ποσοστό 86%. Στις 31/12/08 θα έχουμε αξιοποιήσει το 100% των ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων προς όφελος της ελληνικής εκπαίδευσης. Παράλληλα, μετά από έγκαιρη και συστηματική προετοιμασία, η ελληνική Κυβέρνηση και το ΥΠΕΠΘ πέτυχαν την δέσμευση 3.375 εκατ. ευρώ για την εκπαίδευση από το Δ’ ΚΠΣ 2007-2013, δηλαδή 29% περισσότερο σε σχέση με το Γ’ ΚΠΣ. Από τα χρήματα αυτά θα δαπανηθούν 433 εκατ. ευρώ στα ΑΕΙ για έρευνα, μεταπτυχιακά και διδακτορικά συν σημαντικό ποσό από τα ΠΕΠ για αντίστοιχους εξοπλισμούς. Έχει διασφαλιστεί επίσης η συνέχιση της χρηματοδότησης των ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και των γραφείων διασύνδεσης.

Κυρίες και Κύριοι,
Θα ήθελα να ευχαριστήσω ειλικρινά τους Πρυτάνεις των Πανεπιστημίων και τους Προέδρους των ΤΕΙ που μαζί με την Διαχειριστική Αρχή και το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων συνδιαμορφώνουν για πρώτη φορά τα προγράμματα για την έρευνα, συμβάλλοντας πρωταγωνιστικά στην χάραξη μιας εθνικής στρατηγικής για την έρευνα και την καινοτομία.

Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι,
Για εμάς, για την Κυβέρνηση Καραμανλή είναι εθνικός στόχος η καθιέρωση της Ελλάδος ως Σημαντικού Διεθνούς Εκπαιδευτικού Κέντρου.

Για τον λόγο αυτό εργαζόμαστε επενδύοντας στην εκπαίδευση που μπορεί να καταστεί η σημαντικότερη πηγή για την ανάπτυξη της οικονομίας μας και την ενίσχυση της διεθνούς θέσης της χώρας μας.

Πάνω από 3.000 Έλληνες καθηγητές στα διακεκριμένα πανεπιστήμια των ΗΠΑ και 15.000 διδάσκοντες και ερευνητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια καθώς και χιλιάδες άλλοι διάσπαρτοι ανά τον κόσμο, αποτελούν την απόδειξη ότι η χώρα μας και ο πολιτισμός μας μπορεί να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στον τομέα της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας.

Έχουμε κάθε λόγο λοιπόν να επενδύσουμε στο χώρο αυτό γιατί πιστεύουμε ειλικρινά ότι «Όλα είναι θέμα Παιδείας»