ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ
Ανακοίνωση Τύπου, 3 Ιουλίου 2009

ΟΜΙΛΙΑ
ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ
κ. ΑΡΗ ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
ΣΤΗ ΣΥΝΟΔΟ ΤΩΝ ΠΡΟΕΔΡΩΝ ΤΩΝ Τ.Ε.Ι.
ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ

Κυρίες και κύριοι Πρόεδροι των Τ.Ε.Ι.
Κύριοι Βουλευτές,
Κύριε Δήμαρχε και κύριε Νομάρχη,
Κύριοι εκπρόσωποι των φορέων του Νομού Καβάλας,
Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,

Η παρουσία μου, για δεύτερη φορά από την ανάληψη των καθηκόντων ως Υπουργού Παιδείας, στην εξάμηνη θεσμική Σύνοδο των Προέδρων ΤΕΙ, αποτελεί για μένα σημαντικό γεγονός και μια ξεχωριστή ευκαιρία γόνιμης ανταλλαγής απόψεων και υπεύθυνης αλληλοενημέρωσης για τα προβλήματα και την πορεία της Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Είναι γνωστό ότι όλο αυτό το διάστημα η μεταξύ μας επαφή και συνεργασία ήταν συνεχής και παραγωγική. Επιτρέψτε μου, λοιπόν, έναν σύντομο απολογισμό:

Στόχος της κυβέρνησης υπήρξε εξαρχής η ακαδημαϊκή ολοκλήρωση των ΤΕΙ, η αποφασιστική άνοδος της ποιότητας του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου τους, και η συνεπαγόμενη κατοχύρωση του ρόλου τους ως Ανώτατης Εκπαίδευσης Εφαρμοσμένων Επιστημών. Προς την κατεύθυνση αυτή, εργαστήκαμε επίμονα και συστηματικά. Και με τη δική σας ουσιαστική συμβολή, είμαστε σήμερα σε θέση να ψηφίσουμε το σχέδιο νόμου εντός των προσεχών θερινών τμημάτων ώστε να επιτύχουμε:

- την περαιτέρω ενδυνάμωση των ακαδημαϊκών χαρακτηριστικών των ΤΕΙ, 
- την εναρμόνιση του νομοθετικού τους πλαισίου με τα ισχύοντα για τα Πανεπιστήμια, με στόχο την περαιτέρω καταξίωσή τους 
- την ουσιαστική ολοκλήρωση της ανωτατοποίησης τους 
- την αντιμετώπιση των λειτουργικών τους προβλημάτων. 
- την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας τους μέσα στο σύγχρονο εκπαιδευτικό περιβάλλον, παρέχοντας στους σπουδαστές τους σπουδές υψηλής ποιότητας με κύρος και αξιοπιστία.

Πιο συγκεκριμένα, με το εν λόγω σχέδιο νόμου για τα ΤΕΙ:
 
*** Εισάγεται ο θεσμός των Ερευνητικών Εργαστηρίων στα Τ.Ε.Ι.,

*** Οι θέσεις Εκπαιδευτικού Προσωπικού των Τ.Ε.Ι. θεωρούνται πλέον ενιαίες, όπως συμβαίνει και για τις θέσεις των μελών Δ.Ε.Π..

*** Εξισώνεται ο χρόνος σπουδών με τον χρόνο σπουδών στα Πανεπιστήμια. Πλέον το εξάμηνο διαρκεί 13 πλήρεις εβδομάδες διδασκαλίας.

*** Ενισχύεται η αυτοδιοίκηση των Τ.Ε.Ι., παρέχοντας τη δυνατότητα στους Προέδρους των Ιδρυμάτων να ασκούν έλεγχο νομιμότητας στους διορισμούς και τις εξελίξεις του εκπαιδευτικού προσωπικού όπως ακριβώς συμβαίνει και στα Πανεπιστήμια.

*** Προβλέπεται η συνεργασία Τμημάτων Τ.Ε.Ι. και Πανεπιστημίων σε επίπεδο προπτυχιακών σπουδών που βρίσκονται στην ίδια περιφέρεια, εφόσον συναφθεί προγραμματική σύμβαση, σε εθελοντική βάση. Το τελευταίο το τονίζω γιατί η συνεργασία είναι θέμα που έγκειται αποκλειστικά στην επιλογή των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ.
Κυρίες και κύριοι,

Δεν σας κρύβω την ικανοποίησή μου γιατί καταφέραμε, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα συστηματικής εργασίας, να έχουμε ένα ολοκληρωμένο και καλά μελετημένο νομοσχέδιο, που αποδεικνύει περίτρανα πόσα πολλά μπορούμε να κατακτήσουμε, με πνεύμα συνεργασίας, επικεντρώνοντας στο κύριο πρόταγμα:  την προσφορά στους νέους και το κοινωνικό σύνολο.

Προσδοκώ, πως στην προγραμματισμένη κοινή συνεδρίαση των Συμβουλίων Ανώτατης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης και Ανώτατης Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, που έχει οριστεί για την επόμενη εβδομάδα (στις 9 Ιουλίου) να κάνουμε ένα ακόμη σημαντικό βήμα: Να αντιμετωπίσουμε, με ευθύνη και πνεύμα κοινωνικής προσφοράς, τα μείζονα θέματα:

- της προαγωγής της συνεργασίας των εκπαιδευτικών βαθμίδων
- του ενιαίου χωροταξικού σχεδιασμού της Ανώτατης Εκπαίδευσης
- και των γνωστικών αντικειμένων των τμημάτων Πανεπιστημίων και ΤΕΙ

Παράλληλα, ας μην ξεχνάμε ότι περιμένουμε από εσάς, τις προτάσεις της Συνόδου αναφορικά με τις σκέψεις σας για τον τρόπο εισαγωγής στην ανώτατη εκπαίδευση.

Κυρίες και κύριοι,

Πριν από έξι περίπου μήνες, στην Πάτρα, από το βήμα της προηγούμενης Συνόδου σας είχα θέσει μεταξύ άλλων και δύο συγκεκριμένους πρώτους στόχους για τα ΤΕΙ:
1. Τον εξορθολογισμό και την αύξηση της χρηματοδότησης σε μια δύσκολη εποχή.
2. Τη θεσμική κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των αποφοίτων όλων των Τ.Ε.Ι. , που εδώ και πολλά χρόνια παρέμενε μια ανοικτή πληγή.

Σήμερα είμαι στην ευχάριστη θέση να διαπιστώνω ότι οι δύο αυτοί στόχοι είναι πραγματικότητα.

1. Η χρηματοδότηση των ΤΕΙ από το πρόγραμμα ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ Αρχιμήδης αυξήθηκε από τα 9 εκ. ευρώ στα 21 εκ. ευρώ. Η αύξηση αυτή, σε μια δύσκολη δημοσιονομικά εποχή και μεσούσης της διεθνούς οικονομικής κρίσης, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι αποτελεί ένα σημαντικό γεγονός για τη βιωσιμότητα και την εξέλιξη των Ιδρυμάτων.  Γνωρίζω βεβαίως ότι ούτε λύθηκαν, ούτε θα λυθούν και με τους νέους αυτούς πόρους όλα τα μεγάλα προβλήματα. Όμως και εσείς κατανοείτε ότι έχουμε δώσει μάχες για τη διοχέτευση πόρων, και πως εξαντλούμε κάθε δυνατότητα χρηματοδότησης των ΤΕΙ που την τελευταία πενταετία υπήρξε άλλωστε σταθερά αυξητική και σε απόλυτους αριθμούς, αλλά και συγκριτικά με την κατανομή των πόρων στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

Κυρίες και κύριοι,
Η αναβάθμιση της ανώτατης εκπαίδευσης αποτελεί εθνική στρατηγική επιλογή, προκειμένου να προαχθεί η επιστήμη αλλά και να αντιμετωπιστούν τα δομικά προβλήματα απασχόλησης (ιδίως των νέων),παραγωγικότητας της ελληνικής οικονομίας και επιτυχούς μετάβασης στην κοινωνία της γνώσης. Για τις δράσεις αυτές, που αφορούν υποδομές και εξοπλισμούς, βρισκόμαστε σε συνεργασία με τις Περιφέρειες, οι οποίες διαχειρίζονται τα χρήματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ). Παράλληλα, με την συνδρομή των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης προχωράμε στη βέλτιστη δυνατή κατανομή των πόρων προκειμένου να καλυφθούν με τον καλύτερο τρόπο οι ανάγκες των ιδρυμάτων, πάντα βέβαια σε συνέργια και συμπληρωματικότητα με το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα και λαμβάνοντας υπόψη τον τετραετή προγραμματισμό για τις υποδομές εκπαίδευσης.
Στο πλαίσιο του νέου Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευσης και Δια Βίου Μάθησης που ξεκίνησε, χρηματοδοτούνται οι ακόλουθες παρεμβάσεις και δράσεις για την Ανώτατη Εκπαίδευση στη περίοδο 2007 - 2013:

*** Αναμόρφωση προγραμμάτων σπουδών, και δράσεις που αφορούν τις Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες ύψους 61,5 εκατομμυρίων € .

*** Για την Αρχή Διασφάλισης της Ποιότητας (ΑΔΙΠ), για την ανάπτυξη του εθνικού συστήματος αξιολόγησης, διατίθενται 25 εκατομμυρία ευρώ.

*** Για τις ΜΟ.ΔΙ.Π. που έχουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση ιδρυμάτων προσανατολισμένων στην συνεχή αξιολόγηση και βελτίωση, διατίθενται 11,7 εκατομμύρια ευρώ.
*** Επίσης προωθούμε την επέκταση και θεσμική κάλυψη της Πρακτικής Άσκησης με προϋπολογισμό 147,5 εκατομμυρίων € .

*** Για την ανάπτυξη των Γραφείων Διασύνδεσης, διατίθενται 10 εκατομμύρια € .

*** Για την προώθηση της επιχειρηματικότητας διατίθενται 22 εκατομμύρια € .

*** Για τις δράσεις ενίσχυσης του ανθρώπινου ερευνητικού δυναμικού προβλέπεται προϋπολογισμός ύψους 382,4 εκατομμυρίων €.

Στο πλαίσιο αυτό δημοσιεύτηκε πολύ πρόσφατα η πρόσκληση για το  «Αρχιμήδης ΙΙΙ -Ενίσχυση ερευνητικών ομάδων στα ΤΕΙ», συνολικού προϋπολογισμού 21εκατομμυρίων €. Ακόμη αναμένεται να δημοσιευθεί η πρόσκληση «Θαλής» που αφορά την ενίσχυση της διεπιστημονικής και δι-ιδρυματικής έρευνας και καινοτομίας με δυνατότητα προσέλκυσης ερευνητών υψηλού επιπέδου από το εξωτερικό μέσω της διενέργειας βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας αριστείας. Θα ακολουθήσουν και οι αντίστοιχες προσκλήσεις για το πρόγραμμα «Αναξαγόρας».
Παράλληλα, προσεχώς θα ενεργοποιηθούν δράσεις που αφορούν στην :

1. Ανάπτυξη, αναμόρφωση και θεματικό προσανατολισμό των μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών (ΠΜΣ) προϋπολογισμού 31 εκατομμυρίων €.

2. Διευκόλυνση της κινητικότητας στο πλαίσιο του εθνικού συστήματος μεταφοράς και συσσώρευσης πιστωτικών μονάδων και ενίσχυση των διαδικασιών αναγνώρισης τίτλων σπουδών και αναγνώρισης των επαγγελματικών δικαιωμάτων αποφοίτων ύψους 20 εκατομμυρίων €.

3. Ενίσχυση των Ινστιτούτων Δια Βίου Εκπαίδευσης σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ προϋπολογισμού 80 εκατομμυρίων €.

4. Χορήγηση υποτροφιών με έμφαση στις οικονομικά ασθενέστερες ή κοινωνικά ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού προϋπολογισμού 20 εκατομμυρίων €

Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι η πλειονότητα των Ειδικών Λογαριασμών  των ΤΕΙ της Ελλάδας που έκαναν αίτηση για την απόκτηση Διαχειριστικής Επάρκειας κατά την μεταβατική περίοδο έλαβαν τη σχετική πιστοποίηση. Αυτό, αποτελεί μια πρώτη διαβεβαίωση ότι από την πλευρά των ΤΕΙ υπάρχει η υποδομή και η οργάνωση που απαιτείται προκειμένου να ανταποκριθούν με επάρκεια και αξιοπιστία στις ποικίλες προσκλήσεις που δημοσιεύθηκαν ή θα δημοσιευθούν από την Ειδική Διαχειριστική Αρχή. Άλλωστε είναι σαφές ότι η επιτυχία του προγράμματος εξαρτάται άμεσα από την καλή απόδοση των φορέων υλοποίησης του Προγράμματος. Κοινός στόχος όλων μας, πιστεύω ότι είναι η αξιοποίηση με τον καλύτερο τρόπο, των ευκαιριών που μας προσφέρονται μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση». Τις ευκαιρίες αυτές έχω την πεποίθηση ότι τα Ανώτατα Τεχνολογικά Ιδρύματα θα τις αδράξουν και θα οδηγήσουν τη νέα γενιά επιστημόνων σε σπουδές και  δυνατότητες που θα αναδεικνύουν τους ίδιους, την επιστήμη τους αλλά και το πολιτιστικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο της χώρας.

Κυρίες και κύριοι,
Σε ό,τι αφορά τα επαγγελματικά δικαιώματα, από τις 93 ειδικότητες που λειτουργούν στα ΤΕΙ της χώρας, έχουν μέχρι σήμερα εκδοθεί τα Προεδρικά Διατάγματα που καθορίζουν τα επαγγελματικά δικαιώματα για τις 70 ειδικότητες. Για τις υπόλοιπες 23 το Υπουργείο Παιδείας έχει ολοκληρώσει στο ακέραιο το έργο του και αναμένονται οι απαιτούμενες εκ του νόμου υπογραφές από τα άλλα συναρμόδια Υπουργεία. Είμαστε λοιπόν στο τέλος αυτής της πολύχρονης και δύσκολης εκκρεμότητας, ώστε δίκαια να μπορούμε να νιώθουμε συνεπείς και χρήσιμοι ως προς τους στόχους και τα αποτελέσματα.

Κυρίες και κύριοι Πρόεδροι των ΤΕΙ,
Με τα παραπάνω δεν επιδιώκω να εξωραΐσω τη δύσκολη σημερινή πραγματικότητα της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Αυτή που βιώνουν οι νέες και οι νέοι, οι διδάσκοντες και οι οικογένειές τους. Έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας και δρόμο πολλές φορές δύσβατο. Θέλω όμως να τονίσω πως μπορούμε. Το αποδεικνύουμε ολοφάνερα κάθε φορά που ενώνουμε τις προσπάθειές μας και προτάσσουμε το κοινό συμφέρον, παρακάμπτοντας τα επιμέρους συντεχνιακά ή κομματικά μικροσυμφέροντα  που συχνά συσκοτίζουν τις λύσεις, ενώ παράγουν ακόμη περισσότερα προβλήματα  ή μεγεθύνουν τα όποια υπάρχοντα.  Για τη σημερινή κατάσταση οφείλουμε όλοι, όσοι συναποτελούμε την πολιτική και εκπαιδευτική πραγματικότητα, να αναλάβουμε τις ευθύνες μας. Αυτό στα λόγια είναι εύκολο αλλά φυσικά όχι αρκετό. Χρειάζεται διαρκής μεταρρυθμιστική στρατηγική και αδιάκοπη προσπάθεια.  Οφείλουμε  κυρίως να αποδείξουμε στην πράξη πως οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι ανέξοδα λόγια, αλλά πολύ συγκεκριμένες πράξεις. Στόχος μας πρέπει να είναι ένα μεγάλο ποιοτικό άλμα για την Ελληνική Ανώτατη Εκπαίδευση, που θα διευρύνει την ανταγωνιστικότητά του στον διεθνή χώρο και θα το καθιστά χρήσιμο κλειδί για την είσοδο των αποφοίτων του στην αγορά εργασίας. Έχουμε υποχρέωση να εργασθούμε συστηματικά και από κοινού ώστε να εξασφαλίσουμε στα εκπαιδευτικά ιδρύματα ένα γνήσιο και ελεύθερο ακαδημαϊκό περιβάλλον. Να απομονώσουμε με αποφασιστικότητα περιπτώσεις άσκησης βίας και κάθε είδους κατάλυσης της ακαδημαϊκής ηρεμίας και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών. Έχουμε υποχρέωση να προχωρήσουμε με ταχείς ρυθμούς στην αξιολόγηση των Ιδρυμάτων, που εξελίσσεται με βραδύτητα που δεν μας ικανοποιεί. Γνωρίζετε πως κάνουμε ό,τι μπορούμε  για την εξεύρεση και κατανομή των απαραίτητων πόρων, ώστε  προχωρήσει η υπόθεση αυτή,  που και προσωπικά θεωρώ μείζονος σημασίας και προτεραιότητας.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Σήμερα ένας μεγάλος στόχος, ο εθνικός διάλογος για την παιδεία εξελίσσεται παραγωγικά και ελπιδοφόρα. Οι εργασίες του Συμβουλίου Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης υπό την Προεδρία του καθηγητή κ. Γ. Μπαμπινιώτη προχωρούν με ταχείς ρυθμούς, υπευθυνότητα και ανοικτές δημοκρατικές διαδικασίες. Παρά τις αρχικές δυσκολίες και ένα κλίμα δυσπιστίας, που αντιμετωπίσαμε στο ξεκίνημα της προσπάθειας, είχαμε τα πρώτα θετικά αποτελέσματα, ακολουθώντας την πολιτική του συγκεκριμένου, δηλαδή την ανάπτυξη της συζήτησης επί των συγκεκριμένων προβλημάτων και αναγκαίων μεταρρυθμίσεων. Σήμερα έχει εξασφαλισθεί ένα πρόπλασμα συναινετικού πλαισίου, ικανό να διαμορφώσει αλλαγές, τόσο για τη ριζική μεταρρύθμιση του Λυκείου και του εξεταστικού συστήματος εισαγωγής στην Ανώτατη Εκπαίδευση, όσο και τις συνακόλουθες προσαρμογές των υπολοίπων βαθμίδων. Ασφαλώς η προσπάθεια δεν έχει ολοκληρωθεί και τίποτα δεν είναι δεδομένο. Έχουν μπει όμως σαφείς και καθαρές βάσεις για να προχωρήσουμε. Οι αρχικές δυσκολίες ξεπεράστηκαν. Η αρχή έγινε. Ο διάλογος προχωρά. Είναι πλέον μια πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα την οποία καταφέραμε όλοι μαζί: Κυβέρνηση, Αξιωματική Αντιπολίτευση, κόμματα, Εκπαιδευτικοί παράγοντες και οργανώσεις. Αισθάνομαι λοιπόν, την ηθική υποχρέωση να ευχαριστήσω όλους όσοι συνέβαλαν: Κόμματα, θεσμικούς παράγοντες, φορείς και οργανώσεις. Η θετική εξέλιξη του διαλόγου για την παιδεία είναι γεγονός σημαντικό και αποτελεί εκτός από ελπίδα και επένδυση για το μέλλον της ελληνικής εκπαίδευσης και της κοινωνίας μας. Μια κατάκτηση συνολικότερα του πολιτικού συστήματος και της ελληνικής κοινωνίας.

Σας ευχαριστώ.