Αθήνα 12.10.2010, 18:23

Ενημερωτικές δράσεις για την Ανοικτή Πρόσβαση στη γνώση πραγματοποιεί το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) από 18 έως 22 Οκτωβρίου 2010, στην Αθήνα (Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Βασ. Κωνσταντίνου 48).

Οι δράσεις εντάσσονται στη Διεθνή Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης, η οποία φέτος διεξάγεται και σε όλο τον κόσμο με τη συμμετοχή εκατοντάδων ακαδημαϊκών και ερευνητικών φορέων.

Οι επισκέπτες θα έχουν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για τα οφέλη της Ανοικτής Πρόσβασης, τους τρόπους που μπορούν να συμβάλλουν σε αυτήν, καθώς και για τα ηλεκτρονικά αποθετήρια και επιστημονικά περιοδικά που αναπτύσσει το ΕΚΤ για την ελεύθερη διαδικτυακή πρόσβαση στην επιστημονική γνώση.

Οι δράσεις του ΕΚΤ στο πλαίσιο της Εβδομάδας Ανοικτής Πρόσβασης, περιλαμβάνουν τρεις άξονες ενημέρωσης:
α) Μάθε: Ενημερωτικό υλικό για την Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ) και τις σχετικές υποδομές και πρωτοβουλίες του ΕΚΤ θα διατίθεται σε κάθε ενδιαφερόμενο. Οι επισκέπτες θα μπορούν να ξεναγηθούν διαδικτυακά σε sites ΑΠ, στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης Επιστήμης και Τεχνολογίας "Κ.Θ. Δημαράς" (ώρες λειτουργίες: 08.30-20.00).
β) Άκου: Ειδικές 15λεπτες ενημερωτικές παρουσιάσεις για την ΑΠ θα πραγματοποιούνται στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης, καθημερινά στις 11.00 και στις 14.00.
γ) Ρώτα: Προσωπικό του ΕΚΤ θα είναι στη διάθεση του κοινού, για να παρέχει περαιτέρω πληροφόρηση και να απαντάει σε ερωτήματα που αφορούν την ΑΠ.

Σημειώνεται ότι στον ισόγειο χώρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπου βρίσκονται η Βιβλιοθήκη Επιστήμης και Τεχνολογίας "Κ.Θ. Δημαράς" και το Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο του ΕΚΤ, λειτουργεί δωρεάν ασύρματο ευρυζωνικό δίκτυο WiFi που επιτρέπει την πρόσβαση των επισκεπτών στο Διαδίκτυο και στο περιεχόμενο της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης του ΕΚΤ.

Ανοικτή πρόσβαση στη γνώση
Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ) είναι η ελεύθερη, άμεση και διαρκής διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό επιστημονικό περιεχόμενο. Στόχος είναι η διευκόλυνση της ανταλλαγής επιστημονικών πληροφοριών, η ενίσχυση της έρευνας και η αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων. Η ΑΠ είναι απαλλαγμένη από τέλη και τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων. Οι χρήστες μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα το ψηφιακό υλικό, για ερευνητικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς, ενώ οι συγγραφείς διατηρούν τα πνευματικά δικαιώματα τους.

Η ΑΠ στη γνώση παρέχεται μέσω Ηλεκτρονικών Αποθετηρίων και Επιστημονικών Περιοδικών. Τα Αποθετήρια (ιδρυματικά ή θεματικά) είναι υποδομές οργανωμένου ψηφιακού περιεχομένου που περιλαμβάνουν επιστημονικά τεκμήρια (άρθρα, βιβλία, μονογραφίες, διδακτορικές διατριβές, πρακτικά συνεδρίων, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας κ.ά.). Τα Επιστημονικά Περιοδικά είναι και αυτά ελεύθερα προσβάσιμα στο Διαδίκτυο και δημοσιεύουν άρθρα, ακολουθώντας διαδικασίες αξιολόγησης από κριτές.

ΕΚΤ και Ανοικτή Πρόσβαση
Με στόχο την ενίσχυση της εθνικής υποδομής για την έρευνα και την ελεύθερη διάθεση περιεχομένου επιστήμης και πολιτισμού, το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες στην Ελλάδα και αναπτύσσει υποδομές Ανοικτής Πρόσβασης, προωθώντας το έργο της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας σε όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό.

Tο ΕΚΤ έχει αναπτύξει, μέχρι σήμερα, 4 αποθετήρια:
• το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (phdtheses.ekt.gr), με 20.534 διατριβές (14.455 διατριβές με πλήρες κειμένο)
• το Αποθετήριο Ήλιος του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών
(helios-eie.ekt.gr), με 4.300 τεκμήρια (δημοσιεύσεις/άρθρα σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά, εργασίες ερευνητών, πρακτικά συνεδρίων, βιβλία, ερευνητικά αποτελέσματα, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας, σε όλους τους επιστημονικούς τομείς) (1.500 τεκμήρια με πλήρες περιεχόμενο)
• το Αποθετήριο Πανδέκτης (pandektis.ekt.gr), με 40.000 τεκμήρια (προσωπογραφίες, χάρτες, εραλδικά μνημεία, επιγραφές, μοναστηριακά αρχεία κ.λπ.) σε 11 ψηφιακές συλλογές ιστορίας και πολιτισμού (25.000 με πλήρες περιεχόμενο)
• το Αποθετήριο της Ζωφόρου του Παρθενώνα (repository.parthenonfrieze.gr), με φωτογραφίες όλων των σωζόμενων λίθων της ζωφόρου, εκπαιδευτικά έντυπα και παιχνίδια, το οποίο συμπληρώνει τον δικτυακό τόπο www.parthenonfrieze.gr της ψηφιακής αναπαράστασης της ζωφόρου. 
Το περιεχόμενο των Αποθετηρίων Πανδέκτης και Ζωφόρος του Παρθενώνα παρέχεται στην Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Europeana, την οποία το ΕΚΤ εμπλουτίζει με ελληνικό ψηφιακό πολιτιστικό περιεχόμενο.

Το EKT έχει, επίσης, αναπτύξει πέντε ηλεκτρονικά επιστημονικά περιοδικά ΑΠ, με 673 άρθρα μέχρι σήμερα (568 άρθρα με πλήρες κείμενο), τα οποία εκδίδουν τα ινστιτούτα ανθρωπιστικών σπουδών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών: Βυζαντινά Σύμμεικτα, Τεκμήρια, The Historical Review/La Revue Historique, Τετράδια Εργασίας ΙΝΕ/ΕΙΕ, Ενημερωτικό Δελτίο ΙΝΕ/ΕΙΕ.

Επιπλέον, το ΕΚΤ υποστηρίζει την Ανοικτή Πρόσβαση με δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, όπως είναι η ανάπτυξη και διατήρηση του ελληνικού δικτυακού τόπου για την ΑΠ www.openaccess.gr και του blog www.openaccess.gr/blog. Ακόμη, το ΕΚΤ είναι το Εθνικό Κέντρο ΑΠ στο ευρωπαϊκό έργο OPENAIRE (www.openaire.eu), το οποίο θα παρέχει πρόσβαση στα ερευνητικά αποτελέσματα του 7ου Προγράμματος Πλαίσιο για την έρευνα της ΕΕ.

* Διευθύνσεις στο Διαδίκτυο:
- Ανοικτή Πρόσβαση: γνώση για όλους: http://www.openaccess.gr.
- Το blog για την Ανοικτή Πρόσβαση: http://www.openaccess.gr/blog.
- Open Access Week: http://www.openaccessweek.org.