Αθήνα 6.5.2011,

Το Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ, σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων, διοργανώνει εκδήλωση με αφορμή τον εορτασμό της παγκόσμιας ημέρας DNA (DNA day), που είναι η 15η Απριλίου, ημέρα δημοσίευσης της ανακάλυψης της διπλής έλικας του DNA (1953).

Μαθητές της Β’ Λυκείου θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν τους χώρους του Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ και να συμμετέχουν σε τρία θεματικά εργαστήρια που θα τους δώσουν τη δυνατότητα να γνωρίσουν την επιστήμη της Βιολογίας με διαδραστικό τρόπο, από κοντά και πέρα από το σχολικό βιβλίο.

Το Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ θα επισκεφθούν μαθητές από το 2ο Λύκειο Εύοσμου, το 2ο Λύκειο Πυλαίας, το 3ο Λύκειο Καλαμαριάς, το 12ο Λύκειο Θεσσαλονίκης, το 18ο Λύκειο Θεσσαλονίκης και το Ενιαίο Λύκειο Μίκρας.

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 9 Μαΐου 2011 και ώρες 9:00 με 13:30, στο Τμήμα Βιολογίας.

Σύμφωνα με τους διοργανωτές, «δυστυχώς στη χώρα μας, σε αντίθεση με τον υπόλοιπο κόσμο, η Βιολογία δεν κατέχει τη θέση που της αρμόζει ως επιστήμη που μας παρέχει τα εργαλεία για την κατανόηση του εαυτού μας και του κόσμου στον οποίο ζούμε και από τον οποίο εξαρτόμαστε. Ειδικότερα στη σημερινή συγκυρία όπου κυοφορούνται σημαντικές αλλαγές στα προγράμματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, το Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ, με αίσθημα ευθύνης απέναντι στην κοινωνία, συνεισφέρει στη διάδοση και εμπέδωση της βιολογικής γνώσης στους αυριανούς πολίτες. Η Βιολογία αποτελεί την κυρίαρχη επιστήμη του 21ου αιώνα και είναι αδιανόητο σήμερα να υπάρχουν μαθητές που δεν έχουν διδαχθεί και πάρει τα απαραίτητα εφόδια που θα τους επιτρέψουν να πάρουν αποφάσεις σχετικά με την υγεία τους, το περιβάλλον, τις καθημερινές τους συνήθειες, την κοινωνική ηθική και την εργασία τους. Σε όλα τα προηγμένα κράτη έχουν γίνει οι απαραίτητες αλλαγές προς αυτήν την κατεύθυνση».

* Ακολουθεί το πρόγραμμα της εκδήλωσης και τα θεματικά εργαστήρια.

Πρόγραμμα Εκδήλωσης
9:00 - 9:15 Προσέλευση και συγκέντρωση των μαθητών στην αίθουσα Ι1, στο ισόγειο του κτηρίου Βιολογίας
9:15 - 9:30 Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο του Τμήματος Βιολογίας, Καθηγητή Μηνά Αρσενάκη
9:30 - 10:00 «Σύντομος περίπατος στους δρόμους του DNA, της γενετικής και της ζωής μας» από την Πρόεδρο της Επιτροπής Επικοινωνιακής Πολιτικής του Τμήματος Βιολογίας, Αν. Καθηγήτρια Πηνελόπη Μαυραγάνη-Τσιπίδου.
10:15 - 11:15 1ο θεματικό εργαστήριο: «Ταυτοποίηση DNA και πολυμορφισμός»
11:15 - 12:15 2ο θεματικό εργαστήριο: «Οργάνωση και κληρονόμηση DNA - Χρωμοσώματα»
12:30 - 13:30 3ο θεματικό εργαστήριο: «DNA και περιβάλλον».

Θεματικά Εργαστήρια

1. Ταυτοποίηση DNA και πολυμορφισμός (Γκέλης Σ., Δρούζας Α., Καππάς Η., Καραΐσκου Ν., Μπαξεβάνης
Α.,Τριανταφυλλίδης Α.)
Σκοπός: Να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν DNA και ότι η μελέτη των διαφορών στην αλληλουχία του (πολυμορφισμός) έχει άμεσες και ποικίλες εφαρμογές.
Στόχοι: (α) Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι η απομόνωση του DNA είναι μια αρκετά εύκολη διαδικασία,
(β) να παρατηρήσουν πώς ανιχνεύονται οι διαφορές στην αλληλουχία του DNA μεταξύ διαφορετικών ατόμων/ειδών, (γ) να ενημερωθούν για κάποιες άμεσες εφαρμογές στην ταυτοποίηση του DNA.
Μέθοδοι: Απομόνωση DNA, Ηλεκτροφόρηση DNA, Παρατήρηση τμημάτων DNA διαφορετικού μήκους και διαφορών μεταξύ ατόμων/ειδών.

2. Οργάνωση και κληρονόμηση DNA - Χρωμοσώματα (Δροσοπούλου Ε., Νεοφύτου Ε., Παντερής Ε.,  Ραφτοπούλου Ε., Τουράκη Μ.)
Σκοπός: Να κατανοήσουν οι μαθητές τη δομή και λειτουργία των χρωμοσωμάτων.
Στόχοι: Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι: (α) το σύνολο του DNA του πυρήνα σε κάθε οργανισμό οργανώνεται σε χρωμοσώματα, (β) τα χρωμοσώματα είναι οι φορείς της κληρονομικότητας, (γ) η μορφολογία και ο αριθμός των χρωμοσωμάτων είναι χαρακτηριστικός για κάθε είδος (καρυότυπος), (δ) τα φυλετικά χρωμοσώματα καθορίζουν το φύλο, (ε) το γενετικό υλικό μεταβιβάζεται από κύτταρο σε κύτταρο (μίτωση), (στ) το γενετικό υλικό κληρονομείται από γενεά σε γενεά (μείωση).
Μέθοδοι: Προετοιμασία παρασκευασμάτων από ακρορρίζια,  ειδική χρώση για DNA και παρατήρηση χρωμοσωμάτων και διαφόρων σταδίων της μίτωσης σε οπτικό μικροσκόπιο. Παρατήρηση με οπτικό μικροσκόπιο έτοιμων παρασκευασμάτων ανθρώπινων μεταφασικών χρωμοσωμάτων. Μελέτη φωτογραφιών ανθρώπινων μεταφασικών χρωμοσωμάτων και καρυοτύπων.

3. DNA και περιβάλλον (Κρίγκας Ν., Τσιριπίδης Ι.)
Σκοπός: Να διαπιστώσουν οι μαθητές ότι οι φυτικοί οργανισμοί που υπάρχουν σε μια περιοχή δεν  είναι όμοιοι μορφολογικά μεταξύ τους (ποικιλότητα), ότι λειτουργούν διαφορετικά και έχουν διαφορετικές  στρατηγικές ζωής (διαφορετικότητα), και ότι οι διαφορές αυτές είναι γενετικά καθορισμένες (διαφορές γενοτύπων).
Στόχοι: Να αντιληφθούν οι μαθητές ότι: (α) το σύνολο του DNA σε κάθε οργανισμό (γενότυπος) αποτελεί ένα μοναδικό συνδυασμό γενετικών πληροφοριών, μορφολογικών γνωρισμάτων και λειτουργικών χαρακτηριστικών, (β) ότι ο γενότυπος κάθε είδους αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και καθορίζει το φαινότυπο (φυτικά είδη) και (γ) ότι κάθε περιοχή μπορεί να έχει το δικό της συνδυασμό λειτουργικών χαρακτηριστικών (λειτουργικό προφίλ).
Μέθοδοι: Επιλογή-οριοθέτηση περιοχών, αναγνώριση μορφολογικών διαφορών μεταξύ φυτών (καθοδηγούμενη από τους εκπαιδευτές), διάκριση εξελικτικών προσαρμογών (καθοδηγούμενη από τους εκπαιδευτές), χρήση απλοποιημένης διχοτομικής κλείδας για διάκριση στρατηγικών ζωής.