Αθήνα 19.2.2016, 17:55
Οι ασταθείς οικονομίες, η αδυναμία των κρατικών θεσμών ή και η ολοκληρωτική αποτυχία τους, οι τεράστιες κοινωνικές ανισότητες, όπως και η συνεχής μεταναστευτική και προσφυγική ροή καθορίζουν τη ζωή στις κοινωνίες των πόλεων του γεωπολιτικού χώρου που εκτείνεται από την Τουρκία και την Ελλάδα μέχρι και τα υπόλοιπα Βαλκάνια. Πώς μπορεί νΆ αντιδράσει ο μεμονωμένος άνθρωπος σΆ αυτές τις ριζικές αλλαγές του χώρου που ζει; Πώς αντιδρούν οι αστικοί χώροι;
ΣΆ αυτές τις προκλήσεις, που αφορούν τελικά ολόκληρη την Ευρώπη, θέλει νΆ απαντήσει το πρόγραμμα Actopolis, αποσκοπώντας να είναι ένα υπερεθνικό εργαστήριο για τον καλλιτεχνικό ακτιβισμό και την πόλη του αύριο: Καλλιτέχνες, πολεοδόμοι, αρχιτέκτονες, επιστήμονες που ασχολούνται με τον αστικό χώρο και ακτιβιστές από τη Μαρντίν, την ¶γκυρα, την Αθήνα, το Βελιγράδι, το Σαράγεβο, το Ζάγκρεμπ, το Βουκουρέστι και το Όμπερχάουζεν συνενώθηκαν το 2015 σε μια πλατφόρμα πέρα από επαγγελματικούς κλάδους, εθνικά σύνορα και πολιτισμικές διαφορές και ανέπτυξαν ιδέες και προγράμματα δράσης, τα οποία θα πραγματοποιήσουν στις πόλεις τους μέσα στο 2016: Εναλλακτικές ζωής στα αστικά κέντρα, πειραματικές δράσεις και παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο – πάντα σε ανοιχτό διάλογο με την κοινωνία των πολιτών.
Σε κάθε μια πόλη εργάζεται αυτήν τη στιγμή μια ομάδα καλλιτεχνών, ειδικών του αστικού χώρου και ακτιβιστών για την υλοποίηση παρεμβάσεων στον αστικό χώρο της συγκεκριμένης πόλης. Για πολλούς από αυτούς τα θέματα που θίγουν δεν είναι μόνον η επικαιρότητα, αλλά και μέρος της προσωπικής τους εμπειρίας, όπως π.χ. τα γεγονότα στο πάρκο Γκεζί ή στην Πλατεία Συντάγματος. Οι ομάδες αυτές βρίσκονται σε συνεχή επαφή μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας εμπειρίες.
Το 2017 τα κατά τόπους αποτελέσματα θα συγκεντρωθούν σε μια έκθεση, η οποία θα περιοδεύσει σΆ όλες τις πόλεις που συμμετέχουν στο εγχείρημα.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να παρακολουθούν, αλλά και να σχολιάζουν τα προγράμματα όλων των πόλεων στο www.actopolis.net.
Actopolis – Αθήνα Το πρόγραμμα Actopolis – ΑΘΗΝΑ με τίτλο «The Soft Power Lectures. Πού πάει η ενέργεια μετά από δω;» επιμελούνται οι θεωρητικοί της τέχνης Ελπίδα Καραμπά και Γλυκερία Σταθοπούλου.
«Η Αθήνα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα» διαπιστώνουν οι δυο επιμελήτριες. «Η πρωτεύουσα της Ελλάδας βρίσκεται στο επίκεντρο τόσο του προσφυγικού ζητήματος όσο και των οικονομικών προβλημάτων της Ευρώπης. Υπό το πρίσμα της κατάρρευσης των θεσμών, η πόλη είναι ένα αντιπαράδειγμα του ευρωπαϊκού κράτους πρόνοιας». Ταυτόχρονα, όπως λένε οι επιμελήτριες, η Αθήνα, ειδικά μετά την κατάληψη της Πλατείας Συντάγματος και τους πολιτικούς μετασχηματισμούς που ακολούθησαν, γίνεται ένας εξωτικός χώρος όπου προβάλλονται οι δυναμικές προοπτικές της κρίσης. Βιώνει η Αθήνα αυτή τη στιγμή ένα Re-Branding ως πόλη δημιουργικών ενεργειών; Τί είδους δυνατότητες δράσης ανοίγονται για τους καλλιτέχνες, τους αρχιτέκτονες, τους ανθρωπολόγους ή τους κοινωνικούς επιστήμονες της πόλης; Πώς μπορούν να επωφεληθούν οι ίδιοι αλλά και η πόλη από αυτές τις ενέργειες; Μπορεί αυτό που ξεκίνησε ως εξωτικοποίηση της κρίσης να αποτελέσει κινητήρια δύναμη και να αξιοποιηθεί παραγωγικά σε ζητήματα όπως η μετανάστευση, ο εθνικισμός και τα κοινωνικά κινήματα; Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα της σειράς των διαλέξεων με τίτλο «The Soft Power Lectures. Πού πάει η ενέργεια μετά από δω;»
Πραγματευόμενες αυτά τα ερωτήματα οι δυο επιμελήτριες σχεδίασαν μια Προσωρινή Ακαδημία Τεχνών (ΠΑΤ), μια κινητή Ακαδημία Τεχνών, που θα «κατασκηνώνει» σε νευραλγικά σημεία της Αθήνας, σε θεσμικούς και εξωθεσμικούς χώρους. Το πρόγραμμα των εκδηλώσεών της, ομιλίες, δημόσιες συζητήσεις, επιτελεστικές διαλέξεις και παρουσιάσεις καλλιτεχνικών έργων απευθύνεται τόσο σε καλλιτέχνες, επιστήμονες, ακτιβιστές όσο και σε ενδιαφερόμενους κατοίκους της πόλης.
Η πρώτη εκδήλωση πραγματοποιείται το Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2016, 19:00, στο State of Concept (Τούσα Μπότσαρη 19, Αθήνα, τηλ.: 2130318576. Η γλώσσα της εκδήλωσης θα είναι η ελληνική και η είσοδος ελεύθερη.
Αθήνα – Όμπερχάουζεν. Η ενέργεια δυο πόλεων Πρόκειται για την πρώτη διάλεξη της Προσωρινής Ακαδημίας Τεχνών (ΠΑΤ), η οποία ξεκινά με το ταξίδι της ΠΑΤ στο πλαίσιο της συμμετοχής της στο πρόγραμμα Actopolis στην πρώην βιομηχανική πόλη Όμπερχάουζεν της περιοχής Ρουρ. Η ΠΑΤ επιχειρεί να σκεφτεί φωναχτά τους όρους υπό τους οποίους πραγματοποιείται ένα πρόγραμμα αστικής ρύθμισης σε έξι βαλκανικές πόλεις. Η ΠΑΤ καλείται να ενεργοποιήσει την τέχνη σε σχέση με ζητήματα που αφορούν την πόλη, τους μετανάστες, την εργασία.
Από πού προκύπτει η υπόθεση πως η κρίση παράγει δημιουργικά υποκείμενα και «δημιουργικές πόλεις»; Πώς κατασκευάζονται οι αφηγήσεις σύγχρονων αστικών κέντρων ως «ενέργειες»;
Θα παρουσιαστούν τα έργα: * The Poem begins with the unloving sun του Πάνου Σκλαβενίτη.
Το πρότζεκτ "The poem begins with the unloving sun" είναι ένα έργο σε εξέλιξη που αποτελείται από μια σειρά διαφορετικών δράσεων (performances, lectures, workshops etc.). Ο ήλιος, η θάλασσα και το καλό κλίμα της χώρας είναι οι βασικότεροι συντελεστές στις κυρίαρχες αφηγήσεις εθνικής υπερηφάνειας. Το έργο επιχειρεί να αναδείξει και να ανιχνεύσει τους τρόπους με τους οποίους όλα αυτά διαμορφώνουν από κοινού τη φυσιογνωμία της σημερινής Ελλάδας και της πρωτεύουσάς της.
* Fire Walker 2 του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου. 1. Τι σημαίνει η εικόνα εκείνου του άντρα που κουβαλά ένα στρώμα στον ώμο του; 2. Τίποτα μάλλον. 3. Βαδίζει σ' ένα ελάχιστο κομμάτι της πόλης. 4. Έχουν περάσει δέκα χρόνια. 5. Ξαναβλέπω το φιλμ αμέτρητες φορές. 6. Αυτός ο άντρας συνεχίζει να κουβαλά το στρώμα του. 7. Τι συμβαίνει λοιπόν; 8. Μάλλον τίποτα.
* Apparatus της Αναστασίας Δούκα, Queen Makita_ηλεκτρικά εργαλεία, 2004 - (ημικυκλικό παγκάκι) Ομαδικό λυόμενο κάθισμα πάνω σε έξι πανομοιότυπες φέτες με κοινό ιστίο. Αντί να κάθεσαι θα μπορούσες να τρέξεις, να φύγεις, να σηκωθείς, να εξηγήσεις αντί να εξηγηθείς.
* Σχετικά με το εγχείρημα Actopolis-Aθήνα ακολουθεί και αναλυτικότερο κείμενο της επιμελήτριας Ελπίδας Καραμπά.
The Soft Power Lectures. Που πάει η ενέργεια μετά από δώ; Η Προσωρινή Ακαδημία Τεχνών (ΠΑΤ) Επαγγελματικής και Ερασιτεχνικής Κατάρτισης είναι μια κινούμενη ακαδημία τεχνών και ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα πειραματικής εκπαίδευσης που προσφέρει ανώτατες καλλιτεχνικές σπουδές σε περιοχές που παρουσιάζεται ενδιαφέρον για μια εναλλακτική, πειραματική και αυτοοργανωμένη παιδεία εφαρμοσμένων και καλών τεχνών. Η ΠΑΤ πειραματίζεται σε ένα μοντέλο ανταλλαγής ερασιτεχνικής και επαγγελματικής κατάρτισης αξιοποιώντας την ευελιξία της πρώτης και τη συστηματικότητα και σκοπιμότητα της δεύτερης. Σε κάθε επιχείρηση της η ΠΑΤ δοκιμάζει να εργαστεί πάνω στα διαφορετικά εκφρασμένα αιτήματα και στόχους ανταγωνιστικών μεταξύ τους μοντέλων (καλλιτεχνικής) εκπαίδευσης, δοκιμάζοντας διαφορετικές εκπαιδευτικές δομές και καλλιτεχνικά και κοινωνικά μοντέλα.
Στα πλαίσια του προγράμματος Actopolis που οργανώνει το ινστιτούτο Γκαίτε, η ΠΑΤ θα επιμεληθεί μια σειρά επιτελεστικών διαλέξεων, επιχειρώντας να παράξει ένα υλικό ελέγχου του λόγου γύρω από προγράμματα ρύθμισης, εξευγενισμού και ετικέτας (branding) των πόλεων που βρίσκονται στο κέντρο ή στις παρυφές της ευρωπαϊκής αναδιάταξης. Οι διαλέξεις θα πραγματοποιηθούν σε θεσμικούς και εξωθεσμικούς χώρους, με ανάμεικτο κοινό, με καταξιωμένους και νεώτερους προσκεκλημένους και θα κορυφωθούν σε μια πολυφωνική παράσταση σε ένα γήπεδο μπάσκετ.
Μια δοσμένη ατζέντα: Η Αθήνα είναι μια πόλη στο μάτι του κυκλώνα. Είναι η πρωτεύουσα μιας χώρας που βρίσκεται στο κέντρο του μεταναστευτικού προβλήματος, στο επίκεντρο του οικονομικού προβλήματος της ευρώπης. Μια πόλη αντιπαράδειγμα σε σχέση με την κατάρρευση των θεσμών που καθόρισαν την ευρώπη της πρόνοιας, των σχολείων, των νοσοκομείων, των ασφαλιστικών ταμείων. Είναι μια πόλη παράδειγμα καθώς είναι μια πόλη σε μετάβαση. Συχνά, αναφέρεται ως μια πόλη με πολύ δημιουργική ενέργεια.
Πως, λοιπόν, προσεγγίζουμε το φαινόμενο της “ενέργειας” που περιγράφει ως κενό σημαίνον γενικότερα την πόλη της Αθήνας και ειδικότερα τους δρώντες του πεδίου της τέχνης και τη σχέση τους με όλα τα παραπάνω φλέγοντα και επίκαιρα ζητήματα που έχουν γίνει ένα τακτικό θέμα στην ατζέντα πολλών ιδρυμάτων, μουσείων και άλλων πολιτιστικών φορέων; Μπορεί κανείς να εκμεταλλευτεί την παραπάνω συγκυρία που συχνά περιγράφεται ως νέα κινητήρια δύναμη, και την εξωτικοποίηση της κρίσης για να παράξει ένα ωφέλιμο branding, να αξιοποιήσει το “μικρόβιο” της δημιουργικότητας και να απολαύσει τα οφέλη αυτής της “εφαρμοσμένης φαντασίας”, για την πόλη και τα υποκείμενα που ασχολούνται με αυτή, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, ανθρωπολόγους, κοινωνικούς επιστήμονες; Πως μπορεί να εργαλειοποιήσει κανείς τα ζητήματα της μετανάστευσης, του εθνικισμού, του ελληνικού ήλιου, της ιδέας του νότου προκειμένου να κατασκευαστούν ετικέτες που θα διεκδικήσουν να ηγεμονεύσουν το λόγο γύρω από αυτά τα νοήματα παίζοντας και προβληματίζοντας τους συγκεκριμένους ρόλους που προορίζονται για συγκεκριμένους τόπους και υποκείμενα μέσα στη παγκοσμιοποιημένη συνθήκη;
Πως μπορεί μια χώρα, μια πόλη, μια ακαδημία να εξασκήσει soft power (ήπια δύναμη) προκειμένου να ηγεμονεύσει τον λόγο γύρω από τον εαυτό της και όσα την περιβάλλουν. Διαλέξεις, ομιλίες, συζητήσεις, έργα, apparatuses και άλλα ποικίλα υλικά επιχειρούν να συλλέξουν και να οργανώσουν την αφήγηση που παράγεται γύρω από την εξωτική Αθήνα της κρίσης και της δημιουργίας, την Αθήνα που υποδέχεται χιλιάδες μετανάστες και θα φιλοξενήσει την επόμενη Documenta
Πρόγραμμα Διαλέξεων (οι ακριβείς ημερομηνίες των διαλέξεων θα ανακοινώνονται με σχετικά εμαιλ)
Σάββατο 27 Φεβρουαρίου, State of Concept «Αθήνα- Ομπερχάουζεν. Η ενέργεια δύο πόλεων.» Η διάλεξη ξεκινά με το ταξίδι της ΠΑΤ, στα πλαίσια της συμμετοχής της στο πρόγραμμα Ακτόπολις του ινστιτούτου Γκαίτε, στην πρώην βιομηχανική πόλη του Ομπερχάουζεν. Η ΠΑΤ επιχειρεί να σκεφτεί φωναχτά τους όρους που πραγματοποιείται ένα πρόγραμμα αστικής ρύθμισης σε έξι βαλκανικές πόλεις. Η ΠΑΤ προσκαλείται να ενεργοποιήσει την τέχνη σε σχέση με ζητήματα που αφορούν την πόλη, τους μετανάστες, την εργασία. Αξιοποιώντας μεταξύ άλλων τη διάλεξη ως εργαλείο, επιχειρεί να φέρει στο προσκήνιο τις αντιφάσεις, τις κρυφές ατζέντες, τον δικό της αμφιλεγόμενο ρόλο ως καλλιτεχνικό/εκπαιδευτικό πρόγραμμα, στις σύγχρονες μεθόδους εξευγενισμού και συμμόρφωσης των πόλεων και των υποκειμένων της. Από που προκύπτει η υπόθεση πως η κρίση παράγει δημιουργικά υποκείμενα και “δημιουργικές πόλεις”; Πως κατασκευάζονται οι αφηγήσεις των σύγχρονων αστικών κέντρων ως “ενέργειες” που εξαργυρώνονται στην αγορά του συμβολικού κεφαλαίου και συμμορφώνονται στα ρυθμιστικά αστικά προγράμματα;
Θα παρουσιαστούν τα έργα: The Poem begins with the unloving sun, Πάνος Σκλαβενίτηs Το πρότζεκτ "The poem begins with the unloving sun" είναι ένα έργο σε εξέλιξη που αποτελείται από μια σειρά διαφορετικών δράσεων (performances, lectures, workshops etc.). Ο ήλιος, η θάλασσα και το καλό κλίμα της χώρας είναι οι βασικότεροι συντελεστές στις κυρίαρχες αφηγήσεις εθνικής υπερηφάνειας. Πάντοτε με θετικό πρόσημο, απαντώνται παντού - σε κρατικά σποτ για την προώθηση του τουρισμού, διαφημίσεις πορτοκαλάδας, τηλεοπτικά σήριαλ, συζητήσεις στον δρόμο κτλ. Αυτές οι αφηγήσεις πολύ συχνά φλερτάρουν - αν δεν ταυτίζονται- με ένα εθνικιστικό και ρατσιστικό δημόσιο παραλήρημα που ακόμη και αν υπήρξε πριν δέκα ή δεκαπέντε χρόνια σίγουρα δεν ήταν σε καμία περίπτωση τόσο ηχηρό, απροκάλυπτο και νομιμοποιημένο. Το πρότζεκτ επιχειρεί να αναδείξει και να ανιχνεύσει τους τρόπους με τους οποίους όλα αυτά διαμορφώνουν από κοινού τη φυσιογνωμία της σημερινής Ελλάδας και της πρωτεύουσάς της.
Fire Walker 2, Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου 1. Τι σημαίνει η εικόνα εκείνου του άντρα που κουβαλά ένα στρώμα στον ώμο του; 2. Τίποτα μάλλον. 3. Βαδίζει σ' ένα ελάχιστο κομμάτι της πόλης. 4. Έχουν περάσει δέκα χρόνια. 5. Ξαναβλέπω το φιλμ αμέτρητες φορές. 6. Αυτός ο άντρας συνεχίζει να κουβαλά το στρώμα του. 7. Τι συμβαίνει λοιπόν; 8. Μάλλον τίποτα.
Apparatus: Αναστασία Δούκα, Queen Makita_ηλεκτρικά εργαλεία, 2004 - (ημικυκλικό παγκάκι) Ομαδικό λυόμενο κάθισμα πάνω σε έξι πανομοιότυπες φέτες με κοινό ιστίο. Αντί να κάθεσαι θα μπορούσες να τρέξεις, να φύγεις, να σηκωθείς, να εξηγήσεις αντί να εξηγηθείς.
© Proslipsis.gr Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στην Proslipsis.gr. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή. Εμπορικά sites που αναπαράγουν κείμενα παρανομούν και παρασιτούν. Οφείλετε να τα καταδικάζετε.
|
