Αθήνα 19.11.2009, 21:32
Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής σε συνεργασία με την Πρυτανεία του Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης διοργανώνουν τιμητική εκδήλωση με την ευκαιρία της συμπλήρωσης πενήντα χρόνων από το θάνατο του Μανόλη Τρανταφυλλίδη και από την ίδρυση του Ινστιτούτου με τίτλο: "Μανόλης Τριανταφυλλίδης και Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών - 50 χρόνια μνήμης και ιστορίας".

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2009 και ώρες 10.00 με 14.00, στην Αίθουσα Τελετών της παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.

Την εκδήλωση θα χαιρετίσουν ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Αναστάσιος Μάνθος, και οι Ομότιμοι Καθηγητές του ΑΠΘ κ.κ. Εμμανουήλ Κριαράς και Δημήτριος Μαρωνίτης.

Να σημειωθεί ότι το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών του ΑΠΘ ιδρύθηκε το 1959 με το κληροδότημα του Μανόλη Τριανταφυλλίδη και έχει ως σκοπό την καλλιέργεια και αξιοποίηση της δημοτικής γλώσσας - ειδικότερα με προγραμματισμένες εκδόσεις βιβλίων - και την εν γένει προαγωγή της παιδείας.

Βιογραφικά στοιχεία
Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης γεννήθηκε στην Αθήνα όπου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές γλωσσολογίας στο Μόναχο (1905–1912).

Ως ερευνητής γλωσσολόγος, ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης πλούτισε την ελληνική επιστήμη με αξιολογότατες μελέτες γύρω από λεξιλογικά και γραμματικά κυρίως θέματα. Ως μελετητής της νέας ελληνικής έδωσε στα χέρια μας τη Νεοελληνική Γραμματική της Δημοτικής (1941), τον καλύτερο οδηγό για τη σωστή χρήση της δημοτικής ως καθολικού γλωσσικού οργάνου της παιδείας μας. Ως ιστορικός του γλωσσικού ζητήματος μας χάρισε την πιο πλούσια, εμπεριστατωμένη και αντικειμενική επισκόπηση της μακραίωνης πάλης των δύο γλωσσικών μας παραδόσεων, της λόγιας και της λαϊκής. Και όταν η πολιτεία έκρινε (κυβέρνηση Βενιζέλου, 1917–1920) πως είχε έρθει πια το πλήρωμα του χρόνου για να καθιερωθεί η δημοτική γλώσσα στα σχολεία ως όργανο διδασκαλίας, ο Τριανταφυλλίδης πρωτοστάτησε, μαζί με τον Αλέξανδρο Δελμούζο και τον Δημήτρη Γληνό, στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, τέλος, ως καθηγητής της Γλωσσολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ήδη από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες όχι μόνο στον επιστημονικό και παιδευτικό τομέα αλλά και στον οργανωτικό.

Σημαντικότερη κληρονομιά του, εκτός από το ανεκτίμητο έργο του, στα θεμέλια του οποίου βασίζεται, ακόμη και σήμερα, η γραμματική και η διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας, είναι το ομώνυμο Ίδρυμα.

Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη) έχει την έδρα του στη Θεσσαλονίκη, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και λειτουργεί με ίδια κεφάλαια τα οποία αντλούνται στο μεγαλύτερο μέρος τους από την εκμετάλλευση των ακινήτων που του κληροδότησε ο Τριανταφυλλίδης.

Η προσφορά του Ιδρύματος τα πενήντα αυτά χρόνια είναι πραγματικά ανεκτίμητη.

Η πιο πρόσφατη, το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, βασικό εργαλείο για διορθωτές, επιμελητές, αλλά και οποιονδήποτε αναζητά ένα έγκυρο και χρηστικό βιβλίο αναφοράς. Το Λεξικό φιλοξενείται σε ηλεκτρονική μορφή στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, έτσι ώστε οι χρήστες του διαδικτύου να έχουν ανοιχτή πρόσβαση σ’ αυτό.

Το Λεξικό, ωστόσο, είναι μόνο μία από τις πολύτιμες εκδόσεις του. Το Ίδρυμα έχει να παρουσιάσει πλούσιο εκδοτικό και ερευνητικό έργο, κυρίως στους τομείς της μελέτης της ελληνικής γλώσσας και της διδασκαλίας της, της γλωσσολογίας και της νεοελληνικής φιλολογίας, καθώς και στη μελέτη της αρχαίας γραμματείας.

* Ακολουθεί το αναλυτικό πρόγραμμα της εκδήλωσης.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

10.00-10.20: Χαιρετισμοί
10.20-10.30: Χαιρετισμός του Eμμ. Kριαρά, Ομότιμου Καθηγητή του A.Π.Θ.
10.30-10.40: Χαιρετισμός του Δ. N. Mαρωνίτη, Ομότιμου Καθηγητή του A.Π.Θ.
10.40-11.00: Π. Mουλλάς, Ομότιμος Καθηγητής του A.Π.Θ., "O M. Tριανταφυλλίδης μέσα από τα γράμματά του"
11.00-11.20: K. Tσαντσάνογλου, Ομότιμος Καθηγητής του A.Π.Θ., "Το Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη: τα πρώτα χρόνια"
11.20-11.40: A. Δημαράς, Ιστορικός της Εκπαίδευσης, "O M. Tριανταφυλλίδης και η εκπαίδευση: πέρα από το γλωσσικό"
11.40-12.00: Xρ. Tσολάκης, Ομότιμος Καθηγητής του A.Π.Θ., "Το Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη και η γενική εκπαίδευση"
12.00-12.20: Διάλειμμα
12.20-12.40: Χαιρετισμός του Ι. Καζάζη, Καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του A.Π.Θ. και Αναπληρωτή Προέδρου του Δ.Σ. του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας
12.40-13.00: Γ. Kεχαγιόγλου, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας του A.Π.Θ., "Ίδρυμα Μ. Τριανταφυλλίδη και νεοελληνική λογοτεχνία"
13.00-13.20: Θ.-Σ. Παυλίδου, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας του A.Π.Θ., "Ερευνητικό Πρόγραμμα "Προφορικός λόγος και ανάλυση συνομιλίας""
13.20-13.40: Xρ. Tζιτζιλής, Καθηγητής Ιστορικής και Βαλκανικής Γλωσσολογίας του A.Π.Θ., "Ερευνητικά προγράμματα "Αρχαίες ελληνικές διάλεκτοι" και "Νεοελληνικές διάλεκτοι""
13.40-14.00: Γ. Παπαναστασίου, Διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών του Α.Π.Θ., "Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών: παρόν και μέλλον"
Θα ακολουθήσει δεξίωση