Αθήνα 15.6.2009, 13:23
"Το Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη και η εκπαίδευση" είναι ο τίτλος της εκδήλωσης που διοργανώνεται με την ευκαιρία της συμπλήρωσης πενήντα χρόνων από το θάνατο του Μανόλη Τριανταφυλλίδη και της ίδρυσης του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη).

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009 και ώρα 20.30, στο πλαίσιο του 28ου Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης (παραλία Λευκού Πύργου, μικρή εξέδρα - δίπλα στη γραμματεία).

Οι εισηγήσεις που θα παρουσιαστούν έχουν ως στόχο να αναδείξουν την καθοριστική συμβολή του Μανόλη Τριανταφυλλίδη στην εκπαιδευτική ιστορία του τόπου μας όσον αφορά στη διδασκαλία της γλώσσας καθώς και στη συνέχιση του έργου του από το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών.

Το πρόγραμμα των εισηγήσεων είναι το ακόλουθο:
"Η διδασκαλία της νέας ελληνικής", Βάσω Μελικίδου, Δρ. Φιλολογίας, Εκπαιδευτικός - Συνεργάτρια Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών ΑΠΘ.
"Η ελληνική ως ξένη - δεύτερη γλώσσα", Ελένη Μότσιου, Δρ. Γλωσσσολογίας, Συνεργάτρια Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών ΑΠΘ και Σοφία Τσολάκη, Δόκιμη ερευνήτρια του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών ΑΠΘ.
"Αρχαιογνωσία και αρχαιογλωσσία στη νεοελληνική εκπαίδευση", Γιώργος Παπαναστασίου, Επίκουρος Καθηγητής στον Τομέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ, Διευθυντής του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών του ΑΠΘ.

Να σημειωθεί ότι το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών του ΑΠΘ ιδρύθηκε το 1959 με το κληροδότημα του Μανόλη Τριανταφυλλίδη και έχει ως σκοπό την καλλιέργεια και αξιοποίηση της δημοτικής γλώσσας - ειδικότερα με προγραμματισμένες εκδόσεις βιβλίων - και την εν γένει προαγωγή της παιδείας.

Σύντομο βιογραφικό
Πενήντα χρόνια κλείνουν φέτος από τον θάνατο του Μανόλη Τριανταφυλλίδη (1883–1959), ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες γλωσσολόγους και του μαχητικότερου ίσως εκπροσώπου του εκπαιδευτικού δημοτικισμού.

Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης γεννήθηκε στην Αθήνα όπου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές γλωσσολογίας στο Μόναχο (1905 - 1912). Ως ερευνητής γλωσσολόγος, ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης πλούτισε την ελληνική επιστήμη με αξιολογότατες μελέτες γύρω από λεξιλογικά και γραμματικά κυρίως θέματα. Ως μελετητής της νέας ελληνικής έδωσε στα χέρια μας τη Νεοελληνική Γραμματική της Δημοτικής (1941), τον καλύτερο οδηγό για τη σωστή χρήση της δημοτικής ως καθολικού γλωσσικού οργάνου της παιδείας μας. Ως ιστορικός του γλωσσικού ζητήματος μας χάρισε την πιο πλούσια, εμπεριστατωμένη και αντικειμενική επισκόπηση της μακραίωνης πάλης των δύο γλωσσικών μας παραδόσεων, της λόγιας και της λαϊκής. Και όταν η πολιτεία έκρινε (κυβέρνηση Βενιζέλου, 1917–1920) πως είχε έρθει πια το πλήρωμα του χρόνου για να καθιερωθεί η δημοτική γλώσσα στα σχολεία ως όργανο διδασκαλίας, ο Τριανταφυλλίδης πρωτοστάτησε, μαζί με τον Αλέξανδρο Δελμούζο και τον Δημήτρη Γληνό, στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης, τέλος, ως καθηγητής της Γλωσσολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, ήδη από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του, προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες όχι μόνο στον επιστημονικό και παιδευτικό τομέα αλλά και στον οργανωτικό.

Σημαντικότερη κληρονομιά του, εκτός από το ανεκτίμητο έργο του, στα θεμέλια του οποίου βασίζεται, ακόμη και σήμερα, η γραμματική και η διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας, είναι το ομώνυμο Ίδρυμα.

Το Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη) έχει την έδρα του στη Θεσσαλονίκη, στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και λειτουργεί με ίδια κεφάλαια τα οποία αντλούνται στο μεγαλύτερο μέρος τους από την εκμετάλλευση των ακινήτων που του κληροδότησε ο Τριανταφυλλίδης.

Η προσφορά του Ιδρύματος τα πενήντα αυτά χρόνια είναι πραγματικά ανεκτίμητη. Η πιο πρόσφατη, το Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, βασικό εργαλείο για διορθωτές, επιμελητές, αλλά και οποιονδήποτε αναζητά ένα έγκυρο και χρηστικό βιβλίο αναφοράς. Το Λεξικό φιλοξενείται σε ηλεκτρονική μορφή στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, έτσι ώστε οι χρήστες του διαδικτύου να έχουν ανοιχτή πρόσβαση σ’ αυτό.

Το Λεξικό, ωστόσο, είναι μόνο μία από τις πολύτιμες εκδόσεις του. Το Ίδρυμα έχει να παρουσιάσει πλούσιο εκδοτικό και ερευνητικό έργο, κυρίως στους τομείς της μελέτης της ελληνικής γλώσσας και της διδασκαλίας της, της γλωσσολογίας και της νεοελληνικής φιλολογίας, καθώς και στη μελέτη της αρχαίας γραμματείας.

Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται στο δικτυακό τόπο http://ins.web.auth.gr.