Αθήνα 10.12.2009, 11:34
Το Ελληνικό Παρατηρητήριο για τη Διαπολιτισμική Παιδεία και Εκπαίδευση διοργανώνει Εκδήλωση διαπολιτισμικού διαλόγου, με θέμα: «Πολιτισμική ετερότητα και σχολική επιτυχία: ζήτημα αιχμής για το ελληνικό σχολείο».

Η Εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 12 Δεκεμβρίου 2009 και ώρες 11.00 - 12.30, στο Αμφιθέατρο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι ο Αν. Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Χρήστος Γκόβαρης, και η Καθηγήτρια του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ, Αγγελική Κοιλιάρη.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα εξεταστεί ένα ζήτημα αιχμής για την ελληνική εκπαίδευση, οι σχολικές επιδόσεις. Αφετηρία της θεματικής αυτής αποτελεί η διαπίστωση, σύμφωνα με τους διοργανωτές, ότι η φοίτηση παιδιών αλλοδαπών στο ελληνικό σχολείο επιδείνωσε το φαινόμενο της σχολικής αποτυχίας και της μαθητικής διαρροής, καθιστώντας επιτακτική την ανάγκη άμεσων παρεμβάσεων.

Ειδικότερα, από το 2008 υπάρχουν διαπιστωμένες ανάγκες υποστήριξης εκατοντάδων Δημοτικών σχολείων και Γυμνασίων, όπου φοιτούν, σε μικρό ή μεγάλο ποσοστό, αλλοδαποί μαθητές, Οι ανάγκες εστιάζονται κυρίως στη στελέχωση των σχολείων με ειδικευμένο, στη γλωσσική διδασκαλία και τη διαπολιτισμική αγωγή, εκπαιδευτικό δυναμικό. Εξίσου σημαντική εκτιμούν οι διοργανωτές ότι είναι η διάχυση επιτυχών πρακτικών και διδακτικού υλικού που αποτελεί γενικευμένο αίτημα των εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε ανάλογες σχολικές μονάδες.

Οι προσκεκλημένοι ομιλητές στην εκδήλωση είναι καταξιωμένοι επιστήμονες σε θεωρητικό και εφαρμοσμένο επίπεδο. Εκτός από τις εισηγήσεις θα διατεθεί επαρκής χρόνος για συζήτηση με στόχο την ανταλλαγή απόψεων, την ανάδυση λανθανόντων προβλημάτων σε επίπεδο εφαρμογής και την συναγωγή συμπερασμάτων.

Να σημειωθεί ότι το Ελληνικό Παρατηρητήριο για τη Διαπολιτισμική Παιδεία και Εκπαίδευση (ΕΠΑΔΙΠΕ) αποτελεί ένα συλλογικό εγχείρημα ερευνητών, εκπαιδευτικών και στελεχών από όλη την επικράτεια. Συστάθηκε με πρωτοβουλία ερευνητικής ομάδας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και λειτουργεί από τον Αύγουστο του 2008.

* Ακολουθούν οι περιλήψεις των εισηγήσεων των ομιλητών.

Σχολικές επιδόσεις μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο στις εκθέσεις PISA. Συμπεράσματα για την παιδαγωγική ανάπτυξη του διαπολιτισμικού σχολείου

Χρήστος Γκόβαρης, Αναπληρωτής Καθηγητής του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Οι διεθνείς έρευνες του προγράμματος PISA έδειξαν ότι οι σχολικές επιδόσεις μαθητών με μεταναστευτικό υπόβαθρο είναι κατά κανόνα χαμηλότερες από εκείνες των γηγενών μαθητών. Το εύρος αυτών των διαφορών ποικίλει βέβαια από χώρα σε χώρα και αυτή η πραγματικότητα μας αναγκάζει να θέσουμε το ερώτημα αναφορικά με τους παράγοντες οι οποίοι ευνοούν ή παρεμποδίζουν αυτή την ομάδα μαθητών στην πορεία της σχολικής και κοινωνικής τους ένταξης.  Το ίδιο το πρόγραμμα PISA ερμηνεύει τις χαμηλές σχολικές επιδόσεις που σημειώνουν οι μετανάστες μαθητές σε μια σειρά χωρών ως αποτέλεσμα της άνισης κατανομής των εκπαιδευτικών ευκαιριών, καθώς και ως αποτέλεσμα της αδυναμίας του σχολείου για επαρκή ανάδειξη και αξιοποίηση των μαθησιακών δυνατοτήτων όλων ανεξαιρέτως των μαθητών. Τα διεθνή συγκριτικά αποτελέσματα του PISA, σε συνδυασμό και με τη διεθνή παιδαγωγική συζήτηση για την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του σχολείου στις πολυπολιτισμικές κοινωνίες, μας δίνουν τη δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων για τα κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα των εκπαιδευτικών πολιτικών και πρακτικών θετικής και αποτελεσματικής παιδαγωγικής αντιμετώπισης της επίκαιρης πολυπολιτισμικής πραγματικότητας.
Η εισήγηση είναι διαρθρωμένη ως εξής:
- Συνοπτική παρουσίαση των βασικών ευρημάτων του PISA που αφορούν στους μαθητές με μεταναστευτικό υπόβαθρο, καθώς και των συναφών ερμηνευτικών επισημάνσεων που διατυπώθηκαν εντός του Προγράμματος.
- Ανάδειξη και περιγραφή των αλλαγών που έχει ανάγκη το σημερινό σχολείο έτσι ώστε να μετεξελιχθεί σε ένα διαπολιτισμικό σχολείο, στη βάση της συσχέτισης και σύνδεσης των παραπάνω ευρημάτων με βασικές θέσεις της συζήτησης για την παιδαγωγική ανάπτυξη του σχολείου. 
 

«Διδάσκω γλώσσα; Νέα περιβάλλοντα - νέες προκλήσεις»

Αγγελική Κοιλιάρη, Καθηγήτρια του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ

Η πολιτισμική ετερότητα της ελληνικής σχολικής τάξης σηματοδοτείται και από την πολυγλωσσία του μαθητικού κοινού. Η γλώσσα ως μέσο διδασκαλίας και κατά συνέπεια μέσο μετάδοσης γνώσης είναι και μέσο που συμβάλλει στη σχολική επιτυχία ή αποτυχία. Στο πλαίσιο αυτό ο ρόλος του δασκάλου - της δασκάλας πρώτης, δεύτερης και ξένης γλώσσας όλων των βαθμίδων αναδεικνύεται καθοριστικός.
Η εισήγηση  στηρίζεται σε τρεις άξονες : την ευρωπαϊκή πολιτική για τις γλώσσες (πολυγλωσσία / πολυπολιτισμικότητα), τη διαφοροποίηση της ανθρωπογεωγραφίας της ελληνικής σχολικής τάξης και τις διαφοροποιήσεις στα μαθησιακά περιβάλλοντα και θέτει το ερώτημα κατά πόσον τα ΠΣ αρχικής κατάρτισης, τα ΠΜΣ και τα Σεμινάρια Επιμόρφωσης  παρέχουν στους δασκάλους γλώσσας ένα σύνολο βασικών θεωρητικών γνώσεων και πρακτικών δεξιοτήτων και τεχνικών ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις της διδασκαλία στη σύγχρονη τάξη.