Αθήνα 14.12.2009, 13:05
"Από τη Γονιαδιακή Ρύθμιση στη Βιοτεχνολογία" είναι το θέμα της ημερίδας που διοργανώνει το Εργαστήριο Φαρμακολογίας του Τομέα Φαρμακογνωσίας-Φαρμακολογίας του Τμήματος Φαρμακευτικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, την Τετάρτη, 16 Δεκεμβρίου 2009, στην Αίθουσα Τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.

Η ημερίδα αφιερώνεται στον Ομότιμο Καθηγητή της Γενετικής και Ανάπτυξης του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης, Αργύρη Ευστρατιάδη, ως ελάχιστος φόρος τιμής στη μακροχρόνια συμβολή του στην ανάπτυξη της Μοριακής Βιολογίας, Γενετικής και Βιοτεχνολογίας. Την Τετάρτη, 16 Δεκεμβρίου 2009 και ώρα 19.00 στην Αίθουσα Τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής ο κ. Ευστρατιάδης θα αναγορευτεί σε Επίτιμο Διδάκτορα του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΑΠΘ. Τελεί υπό την αιγίδα της Πρυτανείας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

Βιογραφικό
Ο Καθηγητής Αργύρης Ευστρατιάδης γεννήθηκε στην Λέσβο το 1941. Σπούδασε Ιατρική στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο, Αθηνών (1966). Το 1971 ολοκλήρωσε διδακτορική διατριβή στην ίδια Σχολή του Πανεπιστηµίου Αθηνών και µετά µετοίκησε στις ΗΠΑ για µεταπτυχιακές σπουδές στη Βιολογία, στο Πανεπιστήµιο Harvard στο Cambridge, της Πολιτείας της Μασαχουσέτης. Το1976 έλαβε το διδακτορικό δίπλωµα Ph.D. στη Βιολογία (Doctor of Philosophy).

Εργάσθηκε ερευνητικά στην Ιατρική Σχολή Αθηνών (1968-1971), στο Τµήµα Βιολογίας του Πανεπιστηµίου Harvard (Harvard Biolabs) (1971-1978) και υπηρέτησε ως λέκτορας του Τµήµατος Βιολογικής Χηµείας στην Ιατρική Σχολή του ιδίου Πανεπιστηµίου (Harvard Medical School). Από το 1978-1980 διετέλεσε επίκουρος καθηγητής (Assistant Professor) της Βιολογικής Χηµείας στο ίδιο Πανεπιστήµιο και από το 1980-1982 ως αναπληρωτής καθηγητής του Τµήµατος Βιολογικής Χηµείας του Harvard. Μετά το 1982, εξελέγη Kαθηγητής της Γενετικής και Ανάπτυξης του Πανεπιστηµίου Columbia της Νέας Υόρκης. Στη συνέχεια, από το 1991 και µετέπειτα µέχρι το 2008, διετέλεσε Higgins Professor της Γενετικής και Ανάπτυξης και υπηρέτησε ως Πρόεδρος του Τµήµατος (από Νοέµβριο του 1987 µέχρι τον ∆εκέµβριο του 1993). Το διάστηµα 2000-2008 υπήρξε µέλος του Ινστιτούτου Γενετικής του Καρκίνου, στο Πανεπιστήµιο Columbia. Τέλος, από το 2009 και µετέπειτα υπηρετεί ως Επιστηµονικός ∆/τής του Ινστιτούτου Βιοιατρικών Ερευνών της Ακαδηµίας Αθηνών και είναι οµότιµος καθηγητής (Emeritus Professor) του Πανεπιστηµίου Columbia.

Το επιστηµονικό/ερευνητικό έργο του Καθηγητή Α. Ευστρατιάδη έχει αναγνωρισθεί, διεθνώς, για την πρωτοτυπία και πρωτοπορία του, στη Βιοτεχνολογία του ανασυνδυασµένου DNA(rDNA), στην κατανόηση της δοµής, µοριακής εξέλιξης και έκφρασης των ευκαρυωτικών γονιδίων. Ο Καθηγητής Α. Ευστρατιάδης και οι συνεργάτες του υπήρξαν πρωτοπόροι ανάπτυξης της Τεχνολογίας Κλωνοποίησης µορίων cDNA που επέτρεψε την αλληλούχιση και τη χαρτογράφηση για πρώτη φορά της δοµής των ευκαρυωτικών µορίων mRNA. Οι έρευνες αυτές έθεσαν τις συνθήκες ταυτοποίησης και χαρακτηρισµού των ευκαρυωτικών γονιδίων και την ικανότητά τους να εκφράζονται και να παράγουν θεραπευτικές πρωτεΐνες ανθρώπινης προέλευσης (π.χ. ινσουλίνη) απο µικρόβια. Στη συνέχεια, ο κ. Ευστρατιάδης συνέβαλε µε τις έρευνές του στην κατανόηση της ρύθµισης των γονιδίων, που κωδικοποιούν την αιµοσφαιρίνη, την ινσουλίνη και τους αναπτυξιακούς παράγοντες IGFs (insulin-like growth factors). Eπιπλέον, στα πλαίσια των ερευνών στη µοριακή εξέλιξη των γονιδίων (Μolecular Εvolution), ο Αργύριος Ευστρατιάδης ανακάλυψε για πρώτη φορά ότι µε τη µετάθεση µορίων RNA (RNA retroposition) στο γονιδίωµα σχηµατίζονται λειτουργικά γονίδια. Αξιοσηµείωτη, επίσης, είναι και η πρώτη in vivo περιγραφή των ενδιάµεσων µορφών µατίσµατος (splicing) µορίων RNA (lariat RNAs).

Ο κ. Ευστρατιάδης και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν το πρώτο παράδειγµα γενετικής αποτύπωσης (genetic imprinting) του ενδογενούς γονιδίου Igf2 και διευκρίνισαν το σηµατοδοτικό µονοπάτι του IGF ως κύριο συντελεστή της εµβρυονικής ανάπτυξης. Πιο πρόσφατα, ο Αργύριος Ευστρατιάδης εστίασε την ερευνητική του δραστηριότητα στο ρόλο των παραγόντων IGFs στην ανάπτυξη και καρκινογένεση ιδιαίτερα του καρκίνου του µαστού.

Επιπλέον, µελέτησε το σηµατοδοτικό µονοπάτι Notch και το ρόλο του στην καρκινογένεση. Τα τελευταία χρόνια ο Καθηγητής Α. Ευστρατιάδης επιχειρεί να αναπτύξει καινοτόµες θεραπευτικές παρεµβάσεις για την αναστολή του σηµατοδοτικού µονοπατιού που επάγεται από τους IGFs. Η χρήση in vivo γενετικά τροποποιηµένων πειραµατόζωων (mice) ως προτύπων συστηµάτων (models) για ανθρώπινες ασθένειες του επέτρεψε να µελετήσει νοσήµατα, όπως ο νεανικός διαβήτης, η χορία του Huntington και τα σύνδροµα ανάπτυξης Beckwith-Wiedemann και Simpson Golabi-Behmel.

Ο κ. Ευστρατιάδης δηµοσίευσε περισσότερες από 120 πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες στα πλέον εξαιρετικά έγκριτα ∆ιεθνή Περιοδικά υψηλής επιρροής στο χώρο των Βιοεπιστηµών (PNAS USA, Nature, Nature Genetics, Cell, Genes and Development, Blood, Molecular and Cell Biology, J. Clin. Inv., J. Biol. Chem. Development, Developmental Biology, J. Mol. Biol., Nucleic Acid Res., Genomics, Hum. Mol. Genetics, J. Cell Biol., J. Mol. Evol., Neuron, Onogene, J. Neurosciences, Curr. Biol κ.α.) που αφορούν: (α) Αναπτυξιακή βιολογία των εντόµων (γονίδια και πρωτεΐνες του chorion), (β) Ρύθµιση της έκφρασης των γονιδίων της αιµοσφαιρίνης, ινσουλίνης (γ) Μοριακή Βιολογία της εξέλιξης διαφόρων γονιδίων (δ) ∆οµή DNA µε έµφαση στις υπερευαίσθητες περιοχές (Hypersensitive regions) (ε) ∆ιεργασία του µατίσµατος RNA (splicing), (στ) Ανάπτυξη τεχνικών Μοριακής Βιολογίας (ζ) Χαρτογράφηση του ανθρώπινου χρωµοσώµατος 13, (η) Μοριακή µελέτη της Νόσου του Huntington και άλλων ασθενειών, (θ) Ινσουλίνη και αναπτυξιακούς παράγοντες (IGFs) στην παθοφυσιολογία της ανάπτυξης του νεανικού διαβήτη (ι) Γενετική του καρκίνου και τη σηµασία των µονοπατιών των IGF-1 και Notch στην καρκινογένεση.

Κατά τη διάρκεια της επιστηµονικής του σταδιοδροµίας ο Αργύριος Ευστρατιάδης τιµήθηκε κατ’ επανάληψη µε διακρίσεις (βραβεία). Μέλος της Εταιρίας Ερευνητών του Πανεπιστηµίου Harvard (Harvard Society Fellows (1976-1977), Βραβείο Έρευνας Σταδιοδροµίας (Career Development) του Ιδρύµατος για τον Νεανικό ∆ιαβήτη (1980-1983), Βραβείο Εξαίρετης ∆ιδασκαλίας του Πανεπιστηµίου Columbia (1992), Βραβείο εξαίρετης διδασκαλίας στις Βασικές Επιστήµες του Κολλεγίου Ιατρών και Χειρουργών του Πανεπιστηµίου Columbia (1992), Βραβείο Εξαίρετης ∆ιδασκαλίας της Lawson Wilkins Παιδιατρικής Ενδοκρινολογικής Εταιρίας (1995). Επιπλέον, ο Καθηγητής Α. Ευστρατιάδης διατελεί αντεπιστέλλων µέλος της Ακαδηµίας Αθηνών (1998).

* Ακολουθεί το πρόγραμμα της ημερίδας.

Πρόγραμμα
Πρωινή Συνεδρίαση: Μοριακοί Ρυθμιστικοί Μηχανισμοί-Ομοιόσταση
Προεδρείο: Ι. Γεωργάτσος, Ζ. Σκούρας.
9:00-9:30 π.μ.:  Εισαγωγή Α.Σ. Τσιφτσόγλου, Καθηγητής Φαρμακευτικής Σχολής Α.Π.Θ., Συντονιστής.
9:30-9:50 π.μ.:  Χαιρετισμός από τον Αντιπρύτανη Σ. Πανά
Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο του Τμήματος Φαρμακευτικής, ΑΠΘ, Ε. Κοκκάλου
9:50-10:10 π.μ.:  Δ. Θάνος (Βιοακαδημία Αθηνών), Μηχανισμοί Στοχαστικής Γονιδιακής Ρύθμισης.
10:10-10:30 π.μ.:  Γ. Θηραίος (Βιοακαδημία Αθηνών), Ρύθμιση της απόκρισης στο stress σε yeast.
10:30-10:50 π.μ.:  Μ. Χατζοπούλου–Κλαδαρά, (Βιολογία, ΑΠΘ), Ρύθμιση των Μεταγραφικών Παραγώγων HNF4 από microRNAs
10:50-11:10 π.μ.:  Γ. Μόσιαλος, (Βιολογία, ΑΠΘ), ο ρόλος του NfkB στην ογκογένεση
11:10-11:30 π.μ.: A. Οικονόμου, (ΙΤΕ, Κρήτη), Έκκριση Πρωτεϊνών: Το νανομηχανικό σύστημα-cross-talk
11:30-11:50 π.μ.: Διάλλειμα

Δεύτερη Συνεδρίαση: Μοριακοί Ρυθμιστικοί Μηχανισμοί-Βιοτεχνολογία
Προεδρείο: Α. Οικονόμου, Λ. Παπαδοπούλου
11:50-12:10 μ.μ.: Ι. Χολή-Παπαδοπούλου, (Βιοχημεία, ΑΠΘ),  Ενδοκυτταρική μεταφορά της S5 ριβοσωματικής πρωτεΐνης από το κυτταρόπλασμα στους πυρηνίσκους.
12:10-12:30 μ.μ.: Χ. Παναγιωτίδης, (Φαρμακευτική, ΑΠΘ),  ICP0, ένας ιικός άρχοντας των δαχτυλιδιών
12:30-12:50 μ.μ.: Θ. Γιαννακούρος, (Βιοχημεία, ΑΠΘ),  SRPK1 Κινάση: Συμβολή στη ρύθμιση εναλλακτικού ματίσματος mRNA, οργάνωση της χρωματίνης και παραγωγή σπέρματος.
12:50-13:10 μ.μ.: Ι.Σ. Βιζιριανάκης, (Φαρμακευτική, ΑΠΘ), Ενεργοποίηση σιωπηλών επαναληπτικών αλληλουχιών DNA από αναστολείς μεθυλίωσης.
13:10-13:30 μ.μ.: Κουΐδου Σ., (Ιατρική, ΑΠΘ), Νέος ρόλος της μεθυλίωσης του DNA: Ενδείξεις για συσχετισμούς με εναλλακτικό μάτισμα (splicing)
13:30-13:50 μ.μ.: Α. Κανελλής, (Φαρμακευτική, ΑΠΘ),  Βιταμίνη C: ένα μόριο στόχος για μεταβολομική μηχανική.
13:50-14:10 μ.μ.: Θ. Σκλαβιάδης, (Φαρμακευτική, ΑΠΘ), Θεραπευτικές προσεγγiσεις για ασθένειες Prion και άλλων συναφών νευροεκφυλιστικών νόσων.