Πρόκειται για έναν επιτυχημένο εκπαιδευτικό θεσμό, αφού υφίσταται από το 1992 και μετράει ήδη εκατοντάδες χιλιάδες αποφοίτους.

Τα ΙΕΚ ανήκουν στην άτυπη βαθμίδα της μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Παρέχουν αρχική επαγγελματική κατάρτιση σε πλήθος ειδικοτήτων, με σκοπό οι σπουδαστές τους να αποκτήσουν τα προσόντα, τις γνώσεις και τις δεξιότητες που θα τους δώσουν τη δυνατότητα για επαγγελματική αποκατάσταση και θα διευκολύνουν την προσαρμογή τους στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της παραγωγικής διαδικασίας. 

Δεκτοί για φοίτηση γίνονται απόφοιτοι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΓΕΛ, ΕΠΑΛ), Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης, καθώς και Τμημάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Σε ορισμένες ειδικότητες γίνονται δεκτοί και απόφοιτοι Γυμνασίου.

Η φοίτηση στα ΙΕΚ είναι υποχρεωτική για όλα τα μαθήματα, θεωρητικά, εργαστηριακά και μεικτά, και έχει διάρκεια πέντε εξάμηνα: τέσσερα εξάμηνα θεωρητικής και εργαστηριακής κατάρτισης και ένα εξάμηνο πρακτικής άσκησης ή μαθητείας με πλήρη εργασιακά δικαιώματα, μισθό στο 75% του κατώτατου μισθού και ασφάλιση, σε ιδιωτικές επιχειρήσεις και φορείς του δημόσιου τομέα (ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ και επιχειρήσεις). Η πρακτική άσκηση μπορεί να αρχίζει με την ολοκλήρωση του 2ου εξαμήνου σπουδών. 

Κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, οι καταρτιζόμενοι δικαιούνται αναβολής στράτευσης.

Όσοι ολοκληρώνουν επιτυχώς τις σπουδές τους σε κάποιο ΙΕΚ, δημόσιο ή ιδιωτικό, λαμβάνουν «Βεβαίωση Επαγγελματικής Κατάρτισης» (ΒΕΚ), η οποία τους προσφέρει το δικαίωμα να συμμετέχουν στις εξετάσεις πιστοποίησης επαγγελματικής κατάρτισης για την απόκτηση Διπλώματος Επαγγελματικής Κατάρτισης επιπέδου 5, το οποίο είναι αναγνωρισμένο τόσο στην Ελλάδα, όσο και στις χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τις εξετάσεις αυτές διοργανώνει ο ΕΟΠΠΕΠ (Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού).

Μετά την απόκτηση του πιστοποιητικού επαγγελματικής κατάρτισης, οι απόφοιτοι των ΙΕΚ απολαμβάνουν θεσμοθετημένα επαγγελματικά δικαιώματα και μπορούν να εργαστούν σε αντίστοιχες ειδικότητες στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και δικαιώματα ίδρυσης ατομικής επιχείρησης σε πολλές ειδικότητες.  Proslipsis.gr

Τα παραπάνω ισχύουν για την συντριπτική πλειονότητα των ΙΕΚ και ιδίως για αυτά που ελέγχονται από το υπουργείο Παιδείας (δημόσια και ιδιωτικά) και που αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία. Γιατί όπως θα δείτε αναλυτικά στις επόμενες σελίδες, στο χώρο υπάρχει πολυδιάσπαση και διαφοροποιήσεις. Χαρακτηριστικό της... πολυαρχίας είναι το γεγονός ότι εμπλέκονται τέσσερα υπουργεία (Παιδείας, Εργασίας, Υγείας, Τουρισμού), κάθε ένα από τα οποία έχει υπό τον έλεγχό του μικρό ή μεγάλο αριθμό ΙΕΚ. Αυτός ο υδροκεφαλισμός δεν αφήνει ανεπηρέαστη την ποιότητα του παρεχόμενου έργου, κάτι που αποτυπώνεται και στην μη τήρηση στοιχειωδών κανόνων δημοσιότητας, με αποτέλεσμα ορισμένα ΙΕΚ να είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό.

Όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί, εκτός από τα δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ αρμοδιότητας υπουργείου Παιδείας, θέσεις σπουδών προσφέρουν και τα δημόσια ΙΕΚ του υπουργείου Εργασίας - ΟΑΕΔ, του υπουργείου Τουρισμού, του υπουργείου Υγείας (Νοσοκομεία), της Σιβιτανιδείου Σχολής και του ΙΕΚ ΕΚΑΒ, καθώς και το ΙΕΚ της ιστορικής Διπλαρείου Σχολής στην πλατεία Θεάτρου στο κέντρο της Αθήνας, που αν και ιδιωτικό, παρέχει σπουδές δωρεάν. Επίσης, το μοναδικό δημοτικό ΙΕΚ της χώρας, αυτό του Δήμου Βόλου.

Η παρούσα προσπάθεια παρουσίασης του συνόλου σχεδόν των Ινστιτούτων, δημόσιων και ιδιωτικών, και των δραστηριοτήτων τους, είναι η πρώτη που γίνεται στην Ελλάδα.