Αθήνα 18.11.2012, 14:12

Του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ
Στη δημοσιογραφία οι καλύτεροι συνήθως φεύγουν απαρατήρητοι. Πόσοι άραγε κοινωνούσαν το έργο του δημοσιογράφου της Εφημερίδας "ΤΑ ΝΕΑ" Ρούσσου Βρανά, που έφυγε προχθές στα 62 χρόνια του;

Ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μνήμη του δημοσιεύουμε αυτούσια δύο από τα πλέον δυνατά και χαρακτηριστικά άρθρα του - παρακαταθήκες (που τουλάχιστον σε εμάς -μεταξύ άλλων- ενίσχυσαν την πεποίθηση ότι με τους πολιτικούς, ιδιαίτερα σήμερα, πρέπει να είναι κανείς πολύ σκληρός).

Τζόζεφ Στίγκλιτς: Η μέθοδος
ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ
NEA 26-5-11

Οι φυλακές των χρεωµένων ήταν πάντα γεµάτες. Από την αρχαιότητα µέχρι τις µέρες µας.

Με ενέχυρο το άτοµό τους, οι οφειλέτες που χρεοκοπούσαν γίνονταν δούλοι του δανειστή. Οταν κάποτε αυτοί οι υπόδουλοι στο χρέος είχαν γίνει επικίνδυνα πολλοί, οι Αθηναίοι διέγραψαν τα χρέη τους µε τη σεισάχθεια και οι Ρωµαίοι µε τον Lex Poetelia Papiria. Ποιος θα καταργήσει όµως τις σύγχρονες φυλακές του χρέους που υποδουλώνουν ολόκληρους λαούς; Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς έχει υπηρετήσει τους σύγχρονους δεσµοφύλακες του χρέους, την Παγκόσµια Τράπεζα, που δίδυµος αδελφός της είναι το Διεθνές Νοµισµατικό Ταµείο. Οταν έλαβε το βραβείο Νοµπέλ για την οικονοµία, πριν από δέκα χρόνια, είχε αποκαλύψει στον δηµοσιογράφο Γκρεγκ Πάλαστ της εφηµερίδας «Οµπζέρβερ» πώς γεµίζουν σήµερα οι σύγχρονες φυλακές του χρέους µε ολόκληρους λαούς.

«Αναλύουµε ξεχωριστά την οικονοµία κάθε χρεωµένης χώρας», έλεγε τότε ο Στίγκλιτς. «Και παραδίδουµε σε κάθε υπουργό ένα πανοµοιότυπο πρόγραµµα που αποτελείται από τέσσερα στάδια».

Πρώτο στάδιο: οι ιδιωτικοποιήσεις. Ή, ακριβέστερα, το «λάδωµα». Γιατί οι ηγέτες αυτών των χωρών ξεπουλούσαν πρόθυµα τις δηµόσιες υπηρεσίες των χωρών τους;

«Βλέπαµε τα µάτια τους να ανοίγουν διάπλατα», εξηγούσε ο Στίγκλιτς µπροστά στην προοπτική να τσεπώσουν 10% προµήθεια πληρωτέα σε ελβετικό τραπεζικό λογαριασµό µόνο και µόνο για να κάνουν σκόντο µερικά δισεκατοµµύρια στο ξεπούληµα της εθνικής περιουσίας των χωρών τους.

Δεύτερο στάδιο: Η απελευθέρωση στην κυκλοφορία του κεφαλαίου. Θεωρητικά, η απελευθέρωση επιτρέπει την εισροή και την εκροή κεφαλαίων. Στην πράξη, όµως, τα κεφάλαια έφευγαν µόνο έξω. Εµπαιναν για κερδοσκοπία στην αγορά ακινήτων και έφευγαν στον πρώτο κίνδυνο. Υστερα οι χώρες τα καλόπιαναν για να επιστρέψουν µε αστρονοµικά επιτόκια που συνέτριβαν τις οικονοµίες τους και τα δηµόσια ταµεία τους.

Τρίτο στάδιο: Η προσαρµογή στις αγοραίες τιµές. Ενας ευφηµισµός για αυξήσεις στις τιµές των τροφίµων, του νερού και του φυσικού αερίου. «Οι ταραχές που ακολουθούσαν ήταν µια επώδυνη φυσική συνέπεια», συνεχίζει ο Στίγκλιτς, όπως συνέβη στην Ινδονησία, όταν διακόπηκαν οι επιδοτήσεις στις τιµές των τροφίµων και των καυσίµων, στη Βολιβία όταν ακρίβυνε το νερό, στον Ισηµερινό όταν «πήρε φωτιά» το φυσικό αέριο.

Τέταρτο στάδιο: Το «άνοιγµα» της οικονοµίας. Ο Στίγκλιτς το παραλληλίζει µε τους πολέµους του οπίου. Οι ισχυρές χώρες υποχρέωναν τις ασθενέστερες να ανοίξουν τα σύνορά τους στα προϊόντα τους, ενώ ταυτόχρονα προστάτευαν τις δικές τους αγορές από τα δικά τους.

Το ίδιο σχέδιο παρατηρούµε σήµερα να εφαρµόζεται στις χρεωµένες ευρωπαϊκές χώρες, µε τις ίδιες τοξικές συνέπειες. Η τραγωδία τους δεν είναι µόνο οικονοµική αλλά και κοινωνική.

Το σχέδιο για τη διάσωση των δανειστών «µεταδίδει το ρίσκο από την περιφέρεια στον πυρήνα της Ευρώπης», λέει η οικονοµολόγος Ιβ Σµιθ. «Και αυτός ο πυρήνας δεν δείχνει σήµερα καθόλου σταθερός». Γιατί δεν µπορεί ποτέ κανείς να κλείνει ισόβια στη φυλακή του χρέους ολόκληρους λαούς, επειδή οι κυβερνήσεις τους είναι χρεοκοπηµένες.

Οι μεγαλοφοροφυγάδες (της υφηλίου) και τα κορόιδα
ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ
NEA 5-1-11 5

Ζουν σε τελείως διαφορετικούς κόσµους από τους απλούς ανθρώπους. Σε κόσµους όπου µπορούν να µην πληρώνουν φόρους και να µη δίνουν λογαριασµό σε κανέναν. Αυτοί οι απίστευτα πλούσιοι κερδίζουν αµύθητα πλούτη κάνοντας µπίζνες στη χώρα τους και φυγαδεύοντας τα κέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους. Ετσι, οι δουλειές πηγαίνουν πάντα µια χαρά γι’ αυτούς, αλλά ολοένα και χειρότερα για τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Μόνο στα νησιά Κέιµαν υπολογίζεται πως αυτοί οι πάµπλουτοι φοροφυγάδες διατηρούν καταθέσεις 1,4 τρισεκατοµµυρίων δολαρίων. Σύµφωνα µε το περιοδικό «Φορµπς», περίπου 20 τρισ. δολάρια είναι κατατεθειµένα σε τράπεζες των υπεράκτιων φορολογικών παραδείσων. Και η βρετανική εφηµερίδα «Γκάρντιαν» εκτιµά πως το ένα τρίτο του παγκόσµιου πλούτου έχει φυγαδευθεί σε υπεράκτιες τράπεζες: «Σύµφωνα µε µια συντηρητική εκτίµηση, το ένα τρίτο του παγκόσµιου πλούτου διατηρείται σε φορολογικούς παραδείσους, όπου πραγµατοποιείται το 80% των διεθνών τραπεζικών συναλλαγών. Περισσότερα από τα µισά κεφάλαια των διεθνών χρηµατιστηρίων “σταθµεύουν” εκεί σε κάποιο σηµείο της διαδροµής τους». Σε αυτό το παιχνίδι είναι αναµεµειγµένες οι µεγαλύτερες τράπεζες του κόσµου. Ολες τους διατηρούν µεγάλα υποκαταστήµατα στους φορολογικούς παραδείσους. Ολες τους εργάζονται σκληρά για να απαλλάξουν τους πάµπλουτους πελάτες τους από τα φορολογικά βάρη.

Κανείς δεν µπορεί να πει µε σιγουριά πόσα είναι τα λεφτά που χάνουν τα κράτη από αυτήν τη φοροδιαφυγή. Ολοι όµως συµφωνούν ότι είναι πάρα πολλά. Εκατοντάδες δισεκατοµµύρια που χάνονται κάθε χρόνο σε αυτό το σκιώδες τραπεζικό σύστηµα. Γι’ αυτό το σύστηµα και τους πάµπλουτους πελάτες του, οι υπόλοιποι άνθρωποι δεν είναι παρά τα κορόιδα. Γιατί οι απλοί άνθρωποι όχι µονάχα πληρώνουν φόρους αλλά αυτοί οι φόροι καταλήγουν πάλι στις τσέπες των πάµπλουτων φοροφυγάδων, σε τόκους για το δηµόσιο χρέος που αυτοί κρατούν στα χέρια τους.

Ξέρουν καλά πώς να παίζουν αυτό το παιχνίδι. Κι ας αντηχεί κάθε τόσο η κραυγή «Φορολογήστε τους πλούσιους!». Η ωµή αλήθεια είναι πως αυτοί οι πάµπλουτοι ξέρουν να ξεφεύγουν από τα δίχτυα του φορολογικού συστήµατος. Βρίσκονται έτη φωτός πιο µπροστά από τους µικροφοροφυγάδες. Και είναι αφάνταστη η επιρροή και η εξουσία που ασκούν τα αφορολόγητα πλούτη τους. Οι µεγαλοφοροφυγάδες και η διεθνής τραπεζική ελίτ κατέχουν πολλές από τις µεγαλύτερες επιχειρήσεις του κόσµου, ασκούν επιρροή στις κεντρικές τράπεζες των χωρών, ελέγχουν τα µεγάλα µέσα ενηµέρωσης και «ενισχύουν» οικονοµικά τους πολιτικούς, οι οποίοι ανοίγουν στους φορολογικούς νόµους «παραθυράκια» για να φυγαδεύσουν τα αφορολόγητα πλούτη τους.

Οι περισσότεροι από εµάς δεν θα γνωρίσουµε ποτέ στη ζωή µας τέτοιους πάµπλουτους φοροφυγάδες. Θα εξακολουθήσουν να κρύβονται στα σκοτάδια των φορολογικών παραδείσων. Και θα αντιλαµβανόµαστε µονάχα εµµέσως την ύπαρξή τους, κάθε φορά που θα µας παρακρατούνται άδικα από τον µισθό ή τη σύνταξή µας οι φόροι που οι ίδιοι αρνούνται να πληρώσουν.