Ο Υπουργός Παιδείας δήλωνε στις 16/10/2014, κατά την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων στη Βουλή των Ελλήνων για το νομοσχέδιο για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτομία, ότι:  

«επιφυλάσσομαι από την πορεία του διαλόγου να ακούω και στη δεύτερη ανάγνωση να κάνω την παρέμβασή μου και στη Βουλή, αλλά και στο ίδιο το σχέδιο νόμου, κάνοντας αλλαγές». Ωστόσο, την περασμένη εβδομάδα, καταθέτοντας στην ίδια Επιτροπή 98 νομοτεχνικές βελτιώσεις και εννέα τροπολογίες (εκ των οποίων οι οχτώ ήταν άσχετες με το νομοσχέδιο), και παρά το γεγονός ότι τα κόμματα της αντιπολίτευσης ζήτησαν την αναβολή της διαδικασίας και ο Πρόεδρος της Επιτροπής πρότεινε διακοπή και επανάληψη της συνεδρίασης την επόμενη εβδομάδα ώστε -ως είναι λογικό- πρώτα να ενημερωθούν οι Βουλευτές και μετά να τοποθετηθούν και να ψηφίσουν επί των άρθρων του νομοσχεδίου, ο ίδιος ο κύριος Υπουργός αρνήθηκε την περαιτέρω διαβούλευση, με την πρόφαση ότι οι αναγκαίες «βελτιώσεις» έγιναν και δεν θα πρέπει να υπάρξουν άλλες καθυστερήσεις στην ψήφισή του...

Αν κοιτάξει κανείς πώς διαμορφώνεται το νομοσχέδιο, μετά και τις «βελτιώσεις» που εισήγαγε ο Υπουργός, θα διαπιστώσει -μεταξύ άλλων- τα ακόλουθα:

(α) Επιτρέπει σε πάσης φύσεως «ιδιωτικά ερευνητικά κέντρα», ΜΚΟ, εταιρείες και φυσικά πρόσωπα, που δεν θα έχουν ως κύριο σκοπό τους την επιστημονική και τεχνολογική έρευνα, να εντάσσονται στο εθνικό μητρώο ερευνητικών οργανισμών, με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Έρευνας και Τεχνολογίας, λειτουργώντας με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια και όχι για το δημόσιο συμφέρον. Αυτοί οι ιδιωτικοί οργανισμοί θα κάνουν στο εξής «έρευνα» με δημόσια χρηματοδότηση, χωρίς κανείς να τους αξιολογεί και να αποτιμά το έργο τους, σε αντίθεση με τον δημόσιο εθνικό ερευνητικό ιστό των ΑΕΙ και των ερευνητικών κέντρων που αξιολογείται περιοδικά από διεθνείς επιτροπές. Είναι γνωστό δε ότι έως το 2020 τα κονδύλια για έρευνα και καινοτομία θα έρθουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κυρίως μέσω των Περιφερειών της χώρας. Έτσι ανοίγεται νέο «πεδίον δόξης λαμπρόν» για την απανταχού κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα που θα προσποριστεί τους ερευνητικούς αυτούς πόρους, μέσω ευκαιριακών μικροπολιτικών και πελατειακών σχέσεων και με αναπτυξιακά αποτελέσματα παρόμοια με αυτά του παρελθόντος...

(β) Οι διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν στις οργανικές θέσεις και το υπηρεσιακό καθεστώς του ήδη υπηρετούντος προσωπικού, στα 10 διεθνώς καταξιωμένα, παραγωγικά και συνεχώς αξιολογούμενα για το έργο τους, δημόσια ερευνητικά κέντρα της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ). είναι εξαιρετικά ασαφείς και αντιφατικές. Έτσι, τα ερευνητικά κέντρα (δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου), την επομένη της ψήφισης του νομοσχεδίου από τη Βουλή των Ελλήνων, κινδυνεύουν να αποτελέσουν κελύφη κενά εργαζομένων...

(γ) Η συνταγματικά κατοχυρωμένη σχέση εργασίας των ερευνητών - δημοσίων λειτουργών καταλύεται. Αίρεται επίσης η μονιμότητα των ερευνητών Α’ και Β’ βαθμίδας σε όλα τα ερευνητικά κέντρα, δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου, η οποία υπήρχε από το 1985, σε αντιστοιχία με τη μονιμότητα των αντίστοιχων βαθμίδων των καθηγητών ΑΕΙ. Από την ψήφιση του νομοσχεδίου δηλαδή και στο εξής, η εργασιακή σχέση του κάθε ερευνητή θα λύεται δίχως καμιά απολύτως αιτιολόγηση, με απλή καταβολή αποζημίωσης. Σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και το άρθρο 16 του Συντάγματος της Ελλάδας, η ιδιότητα του δημοσίου λειτουργού και η μονιμότητα στις ανώτερες βαθμίδες, βέβαια, είχαν στόχο να διασφαλίζουν την ακαδημαϊκή ελευθερία του ερευνητή και το ότι η ερευνητική εργασία του θα εξυπηρετεί πρώτα από όλα το δημόσιο συμφέρον...

Στο μεταξύ, η ΓΓΕΤ κάνει ήδη απογραφή των ερευνητικών υποδομών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από ιδιώτες, και οι οποίες ανήκουν στα ερευνητικά κέντρα που βρίσκονται υπό την εποπτεία της. Τούτο απέχει μακράν από την ανοικτή πρόσβαση σε ερευνητικά αποτελέσματα και υποδομές, η οποία παγκοσμίως υπόκειται σε κανόνες. Δίχως αντίστοιχους κανόνες, σημαντικές υποδομές του εθνικού ερευνητικού ιστού μπορούν να βγουν προς ενοικίαση ή/και εκποίηση... Αυτό που κανείς δεν μπορεί να ενοικιάσει ή να εκποιήσει, όμως, είναι το ερευνητικό δυναμικό της χώρας, το οποίο, υπό συνθήκες ερευνητικής ανελευθερίας, εργασιακής ανασφάλειας και δριμείας υποχρηματοδότησης, θα αναγκαστεί να αναζητήσει, για άλλη μια φορά, καταφύγιο στο εξωτερικό.

Και όλα αυτά ενώ το νομοσχέδιο για την Έρευνα και την Καινοτομία, με πρωτοβουλία Ελλήνων πολιτικών, «αναβαθμίστηκε», αίφνης, το Μάιο του 2014 σε μνημονιακή υποχρέωση, εκβιάζοντας έτσι την ελληνική Βουλή να το υπερψηφίσει...

Τα υπόλοιπα συμπεράσματα δικά σας...

Για την Ένωση Ελλήνων Ερευνητών

Η Πρόεδρος

Μαρία Θ. Στουμπούδη

Η Γ. Γραμματέας

Μαρία A. Κωνσταντοπούλου