Το ΕΚΤ συμμετέχει για πέμπτη συνεχή χρονιά στη Διεθνή Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης στη γνώση (19-25 Οκτωβρίου 2015, στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών-ΕΙΕ), στόχος της οποίας είναι η ευρεία ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της ερευνητικής και της ακαδημαϊκής κοινότητας στις διαδικασίες Ανοικτής Πρόσβασης στην επιστημονική γνώση και στα αποτελέσματα της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας.

Με ενεργό δράση για την προώθηση των πολιτικών και υποδομών ανοικτής πρόσβασης στην Ελλάδα και την Ευρώπη, το ΕΚΤ επικεντρώνει τις δράσεις της φετινής διοργάνωσης στο μέλλον της έρευνας στην Ελλάδα, δηλαδή στους νέους ερευνητές. Στόχος των δράσεων είναι η ενημέρωση των νέων ερευνητών για τις σύγχρονες πρακτικές και πολιτικές και το νέο περιβάλλον για την Ανοικτή Επιστήμη που αναδύεται στην Ευρώπη. 

Το Σεμινάριο «Προετοιμάζοντας τους νέους ερευνητές για την Ανοικτή Επιστήμη», θα εστιάσει στην εκ βάθρων ενημέρωση των νέων ερευνητών για την Ανοικτή Επιστήμη, τις διαμορφούμενες πρακτικές, τις πολιτικές των ερευνητικών ιδρυμάτων και των χρηματοδοτών έρευνας. Θα καλύψει, επίσης, αναλυτικά θέματα όπως οι δημοσιεύσεις με ανοικτή πρόσβαση, η αυτοαρχειοθέτηση σε αποθετήρια, η ανοικτή πρόσβαση στα ερευνητικά δεδομένα και η διαχείρισή τους, καθώς και τα πνευματικά δικαιώματα και η διαχείρισή τους. Θα παρουσιαστούν, ακόμη, σύντομα οι σχετικές υπηρεσίες του ΕΚΤ. Τέλος, μία στρογγυλή τράπεζα με τη συμμετοχή νέων ερευνητών, θα δώσει βήμα για ζωηρή συζήτηση που θα εστιάζει στην οπτική των ίδιων των ερευνητών για την ανοικτή πρόσβαση.

Η συμμετοχή στο Σεμινάριο είναι ελεύθερη, απαιτείται όμως online εγγραφή στην ιστοσελίδα http://openaccess.gr/ekt_oa/oaweek/oaweek_2015.dot. Το Σεμινάριο θα μεταδίδεται ζωντανά στη διεύθυνση http://media.ekt.gr/live.

Το Σεμινάριο θα πλαισιώσει η δράση "Μάθε, Άκου, Ρώτα" που θα διεξάγεται από 19 έως 23 Οκτωβρίου 2015 στον χώρο της Βιβλιοθήκης Κ.Θ. Δημαράς του ΕΚΤ:

α) Μάθε: Οι επισκέπτες και οι ερευνητές μπορούν να ενημερωθούν για την Ανοικτή Πρόσβαση (ΑΠ), τα οφέλη, τις σχετικές υποδομές και τις δράσεις του ΕΚΤ, καθώς και πάνω σε ζητήματα εκκαθάρισης πνευματικών δικαιωμάτων. Επίσης, θα μπορούν να ξεναγηθούν διαδικτυακά σε sites Ανοικτής Πρόσβασης, στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης (ώρες λειτουργίας: 08.30-20.00).

β) Άκου: Οι ερευνητές θα μπορούν να παρακολουθήσουν ενημερωτικές δεκαπεντάλεπτες παρουσιάσεις για την Ανοικτή Πρόσβαση στο Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης. Πιο συγκεκριμένα, στις 11:00 και στις 14:00 καθημερινά θα πραγματοποιούνται 20λεπτες ενημερωτικές συνεδρίες προς τους ερευνητές σχετικά με την αυτοαρχειοθέτηση σε ιδρυματικά αποθετήρια, όπως το αποθετήριο Ήλιος του ΕΙΕ. 

γ) Ρώτα: Το προσωπικό του ΕΚΤ θα βρίσκεται στη διάθεση του κοινού, για να προσφέρει περαιτέρω πληροφόρηση και να απαντήσει σε ερωτήματα που αφορούν την Ανοικτή Πρόσβαση.

Σημειώνεται ότι στον ισόγειο χώρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, όπου βρίσκονται η Βιβλιοθήκη K.Θ. Δημαράς και το Ηλεκτρονικό Αναγνωστήριο του ΕΚΤ, λειτουργεί δωρεάν ασύρματο ευρυζωνικό δίκτυο WiFi που επιτρέπει την πρόσβαση των επισκεπτών στο Διαδίκτυο και στο περιεχόμενο της Ψηφιακής Βιβλιοθήκης του ΕΚΤ.

Περισσότερες πληροφορίες για τις ενημερωτικές δράσεις του ΕΚΤ για την Εβδομάδα Ανοικτής Πρόσβασης 2015 διατίθενται στον δικτυακό τόπο www.openaccess.gr. 

Ανοικτή Πρόσβαση είναι η ελεύθερη, άμεση, διαρκής και απαλλαγμένη από τέλη και τους περισσότερους περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων διαδικτυακή πρόσβαση σε ψηφιακό ακαδημαϊκό και επιστημονικό περιεχόμενο. Οι αναγνώστες μπορούν να χρησιμοποιούν ελεύθερα το διατιθέμενο υλικό για ερευνητικούς, εκπαιδευτικούς και άλλους σκοπούς.

Η Ανοικτή Πρόσβαση παρέχεται μέσω Ψηφιακών Αποθετηρίων και Επιστημονικών Περιοδικών. Τα Αποθετήρια (ιδρυματικά ή θεματικά) είναι υποδομές οργανωμένου ψηφιακού περιεχομένου που περιλαμβάνουν επιστημονικά τεκμήρια (άρθρα, βιβλία, μονογραφίες, διδακτορικές διατριβές, πρακτικά συνεδρίων, εκπαιδευτικό υλικό, αρχεία ήχου και εικόνας κ.ά.). Τα Επιστημονικά Περιοδικά είναι και αυτά ελεύθερα προσβάσιμα στο Διαδίκτυο και δημοσιεύουν άρθρα, ακολουθώντας διαδικασίες αξιολόγησης από κριτές.

Στην εποχή του Διαδικτύου, η Ανοικτή Πρόσβαση στη γνώση έχει τη δύναμη να μετασχηματίσει τον τρόπο που διεξάγεται η επιστημονική έρευνα και διατίθενται τα αποτελέσματά της, με άμεσα και ορατά αποτελέσματα για την επιστήμη, τη βιομηχανία, την ιατρική και την κοινωνία ως σύνολο. Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης υποστηρίζει την ανάπτυξη ενός δυναμικού και βιώσιμου οικοσυστήματος της γνώσης στην Ελλάδα και προωθεί την υιοθέτηση της Ανοικτής Πρόσβασης ως κεντρικής πολιτικής στη διάθεση των αποτελεσμάτων της δημόσια χρηματοδοτούμενης έρευνας. Οι σημαντικότερες δράσεις που αναπτύσσει το ΕΚΤ σε αυτή την κατεύθυνση είναι οι εξής:

• Προσφέρει Ανοικτή Πρόσβαση σε μεγάλο όγκο έγκριτου επιστημονικού και πολιτιστικού περιεχομένου, το οποίο παράγεται στη χώρα μας, καθώς και υποδομές και υπηρεσίες σε φορείς έρευνας και πολιτισμού της χώρας. Αναπτύσσει και διαθέτει υπηρεσίες Ανοικτής Πρόσβασης εθνικής εμβέλειας όπως, μεταξύ άλλων, το Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών (http://www.didaktorika.gr), ιδρυματικά και θεματικά αποθετήρια επιστημονικού και πολιτιστικού περιεχομένου (http://www.ekt.gr/repositories), έγκριτες ηλεκτρονικές επιστημονικές εκδόσεις (http://epublishing.ekt.gr) και το www.openarchives.gr, τη μεγαλύτερη ελληνική πύλη πρόσβασης σε ψηφιακό περιεχόμενο επιστήμης και πολιτισμού. Έτσι το ΕΚΤ δίνει στους φορείς τη δυνατότητα να μεταβούν σε ηλεκτρονικά περιβάλλοντα εργασίας και να διαθέτουν το περιεχόμενό τους, μετέχοντας στην παγκόσμια κίνηση για την ανοικτή επιστήμη και τον πολιτισμό, ενώ παράλληλα προσφέρει στους ερευνητές και τους πολίτες Ανοικτή Πρόσβαση στη γνώση.

• Συμμετέχει ενεργά σε διεθνείς πρωτοβουλίες που υποστηρίζουν την ανάπτυξη των κατάλληλων πολιτικών και υποδομών για τη διεξαγωγή της ανοικτής επιστήμης στη χώρα μας και στην Ευρώπη. Συμμετέχει στο έργο OpenAIRE (www.openaire.eu), την ευρωπαϊκή ηλεκτρονική υποδομή για την Ανοικτή Πρόσβαση στην έρευνα, που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Ορίζοντας 2020. Συντονίζει το ευρωπαϊκό έργο PASTEUR4OA (www.pasteur4oa.eu) για την υποστήριξη των πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης πανευρωπαϊκά, και συμμετέχει στο έργο RECODE (www.recode.eu) για τον συντονισμό πολιτικών Ανοικτής Πρόσβασης στα επιστημονικά δεδομένα. 

• Προσφέρει στους Έλληνες ερευνητές και ακαδημαϊκούς πληροφόρηση και εκπαίδευση για την Ανοικτή Πρόσβαση, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις αυξανόμενες απαιτήσεις των χρηματοδοτών έρευνας, και ιδιαιτέρως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο του Ορίζοντα 2020, για την Ανοικτή Πρόσβαση σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και επιστημονικά δεδομένα. Οι σχετικές πληροφορίες και δράσεις παρουσιάζονται μέσα από τον δικτυακό τόπο www.openaccess.gr. 

• Προωθεί το έγκριτο ελληνικό περιεχόμενο επιστήμης και πολιτισμού σε διεθνείς πλατφόρμες και μηχανές αναζήτησης, όπως η Europeana, η ευρωπαϊκή πύλη DART για τις διδακτορικές διατριβές, το Google Scholar.

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης (www.ekt.gr) αποτελεί επιστημονική εγκατάσταση εθνικής χρήσης στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ως εθνική υποδομή, το ΕΚΤ έχει θεσμικό ρόλο τη συλλογή, οργάνωση, διάθεση και διατήρηση του συνόλου της ελληνικής επιστημονικής, ερευνητικής και πολιτιστικής παραγωγής (περιεχόμενο και δεδομένα) και τη διάχυσή της, εντός και εκτός της χώρας. Παρέχει ευρεία πληροφόρηση για τα θέματα έρευνας & καινοτομίας, υποστηρίζει τη συμμετοχή σε εθνικά & ευρωπαϊκά προγράμματα, προωθεί την καινοτόμο επιχειρηματικότητα και την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων, και παράγει στατιστικές & δείκτες για την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία στην Ελλάδα.  

Το ΕΚΤ αναπτύσσει και λειτουργεί ηλεκτρονική υποδομή, με υψηλή επενδεδυμένη αξία και διαδικασίες, που εξυπηρετεί εθνικούς ρόλους, παρέχει προηγμένες ηλεκτρονικές υπηρεσίες, ενισχύει την ανοικτή πρόσβαση στη γνώση και διασφαλίζει πρόσβαση στους χρήστες από οπουδήποτε, οποτεδήποτε. 

Με εκτεταμένο δίκτυο εγκαθιδρυμένων συνεργασιών με διεθνείς φορείς και με σημαντικούς φορείς παραγωγής έγκριτου περιεχομένου στην Ελλάδα, όπως βιβλιοθήκες, αρχεία, μουσεία, ερευνητικά κέντρα, και με προσανατολισμό προς την κοινωνία, το ΕΚΤ διακρίνεται για την εξωστρέφεια, τη συνέπεια, την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα στη λειτουργία του.