Το 2022 συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την Μικρασιατική Καταστροφή. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ) προετοιμάζει μια σειρά από δράσεις με αφορμή το μείζον αυτό γεγονός. 

Το ΕΚΠΑ θέλει να τιμήσει τη μνήμη του πλέον τραυματικού γεγονότος στην ιστορία του νεότερου ελληνισμού, το οποίο καθόρισε καταλυτικά την πορεία της πατρίδας μας. Για το σκοπό αυτό προγραμματίζει μια σειρά από δράσεις αφιερωμένες στην κρίσιμη αυτή περίοδο, στη μελέτη και κατανόησή της στο πλαίσιο του ελληνικού και διεθνούς 20ού αιώνα και της διαχείρισης του ζητήματος των προσφύγων από τη χώρα μας. 

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί  στην μετακίνηση και εγκατάσταση, το 1922, των εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων στην Ελλάδα, η οποία μετέβαλε τις διαδρομές της ελληνικής κοινωνίας και αναδιαμόρφωσε μακροχρόνια την πολιτική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της. Η φυσιογνωμία άλλωστε του ίδιου του Πανεπιστημίου μεταβλήθηκε μέσα από την υποδοχή και εκπαίδευση χιλιάδων προσφύγων φοιτητών και φοιτητριών, αλλά και την στελέχωσή του από διδακτικό και διοικητικό προσωπικό με προσφυγική καταγωγή. 

Επιθυμώντας, να συμβάλει στον σχετικό σχεδιασμό, το Πρυτανικό Συμβούλιο του ΕΚΠΑ προχώρησε στη σύσταση ειδικής Επιτροπής, με Πρόεδρο τον Πρύτανη Θάνο Δημόπουλο και με τη συμμετοχή έγκριτων επιστημόνων, Καθηγητών και Καθηγητριών στο ΕΚΠΑ: των Εκάβης Αθανασοπούλου, Θάνου Βερέμη, Ιωσήφ Βιβηλάκη, Ευριπίδη Γαραντούδη, Θάλειας Δραγώνα, Αναστασίας Δρανδάκη, Νίκου Θωμαϊδη, Μαριάνθης Καπλάνογλου, Βαγγέλη Καραμανωλάκη, Έφης Κάννερ, Δημήτρη Καραδήμα, Μαριάννας Καραμάνου,  Πασχάλη Μ. Κιτρομηλίδη,  Παρασκευά Κονόρτα,  Μανόλη Κούμα, Δήμητρας Λαμπροπούλου, Λάμπρου Λιάβα, Έφης Μαυρομιχάλη, Ευγενίας Μπουρνόβα, Ιωάννη Παναγιωτόπουλου, Δημήτρη Παυλόπουλου, Πλάτωνα Πετρίδη, Σπύρου Πλουμίδη, Παναγιώτη Πούλου, Έρης Σταυροπούλου, Παναγιώτη Τσάκωνα, Αχιλλέα Χαλδαιάκη, Ευάνθη Χατζηβασιλείου  και Bασιλικής Χρυσανθοπούλου. 

Αξιοποιώντας την επιστημονική παράδοση και το σημαντικότατο ανθρώπινο δυναμικό του ΕΚΠΑ, η Επιτροπή θα προχωρήσει στον σχεδιασμό ερευνητικών και καλλιτεχνικών δράσεων στις παρακάτω κατευθύνσεις:

Α. στην έρευνα και στη μελέτη -μέσα από ερευνητικά προγράμματα, συνέδρια, διαλέξεις, εκδόσεις, podcasts κ.ά.- της εγκατάστασης και της παρουσίας των προσφύγων στο δημόσιο πεδίο. Ανάμεσα σε άλλα, η έρευνα και μελέτη θα επικεντρωθούν καταρχάς στη συμβολή των προσφύγων στον πολιτισμό και στην εκπαίδευση και στις μείζονες αλλαγές που επέφερε η παρουσία τους και στους δυο αυτούς τομείς. Παράλληλα θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση σε ζητήματα περίθαλψης και πρόνοιας για τον προσφυγικό πληθυσμό και των επιπτώσεων της παρουσίας τους στον υγειονομικό χάρτη της χώρας. 

Β. στην ανάδειξη και μελέτη της προσφυγικής μνήμης και των υλικών καταλοίπων της μέσα από εκθέσεις και ερευνητικά προγράμματα.

Γ. στη διοργάνωση εκδηλώσεων που θα αποτυπώνουν την καλλιτεχνική δημιουργία που συνδέθηκε με την προσφυγική καταγωγή και μνήμη (συναυλίες, θεατρικά έργα, λογοτεχνικές εκδηλώσεις κ.ά.). 

Δ. στη μελέτη της συμβολής της ανώτατης εκπαίδευσης και ιδιαίτερα του ΕΚΠΑ στην αποκατάσταση, εκπαίδευση, περίθαλψη κ. ά. των προσφύγων.