Σημαντική διάκριση για την Θεολογική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών επιφύλασσε η δημοσίευση στις 22 Μαρτίου 2023 των αποτελεσμάτων της παγκόσμιας κατάταξης Πανεπιστημίων του Οργανισμού QS (Quacquarelli Symonds). 

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κατάταξης, στο επιμέρους θεματικό πεδίο «Θεολογία, Θεογνωσία και Θρησκευτικές Σπουδές», το ΕΚΠΑ βρίσκεται για πρώτη φορά στην ιστορία των κατατάξεων στα 140 καλύτερα προγράμματα σπουδών παγκοσμίως. Επιπροσθέτως, βρίσκεται και στην 1η θέση μεταξύ των ελληνικών πανεπιστημίων που έχουν σπουδές Θεολογίας, θέση που μοιράζεται με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Όπως επισημαίνει ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Θάνος Δημόπουλος στο σχετικό ενημερωτικό σημείωμά του, πρόκειται για μία ιδιαίτερα σημαντική επιτυχία, λαμβάνοντας υπόψη ότι παρά το γεγονός ότι τα Τμήματα Θεολογίας και Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας, τα οποία στηρίζουν το εν λόγω επιστημονικό πεδίο, αντιμετωπίζουν όλα τα προβλήματα τα οποία ταλανίζουν τα τελευταία χρόνια την ελληνική ανώτατη εκπαίδευση (υποστελέχωση, υποχρηματοδότηση κ.α), παρά ταύτα εμφανίζουν αξιοσημείωτη βελτίωση στη διεθνή ακαδημαϊκή τους φήμη, στην εμπιστοσύνη και τη στήριξη από την αγορά εργασίας και στην επίδοση τους στην έρευνα. 

Η βελτίωση όπως αποτυπώνεται στα στοιχεία του πίνακα 1 οδήγησε στην είσοδο του ΕΚΠΑ για πρώτη φορά σε παγκόσμια κατάταξη στον Τομέα των Θεολογικών Σπουδών στα 140 καλύτερα Πανεπιστήμια Παγκοσμίως.

Στον πίνακα 1 παρουσιάζονται στοιχεία για την παρουσία και επίδοση  του Τομέα Θεολογικών Σπουδών του ΕΚΠΑ στην κατάταξη της QS την περίοδο 2021-2023.  Αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των ετών 2021-2022 η βαθμολογία στον δείκτη ακαδημαϊκή φήμη βελτιώθηκε κατά 15%, γεγονός που οδήγησε σε σημαντική βελτίωση της θέσης των θεολογικών σπουδών του ΕΚΠΑ στην κατάταξη δεδομένου ότι το συγκεκριμένο κριτήριο βαθμολογείται με 70%.

Οι κατατάξεις της QS χρησιμοποιούν δεδομένα ειδικών γνωμοδοτών (peer reviews) που συλλέγονται από μεγάλο αριθμό ερευνητών, ακαδημαϊκών και εργοδοτών. Επίσης, λαμβάνουν υπόψη τον αριθμό  τον αριθμό ετεροαναφορών και την επιδραστικότητα του δημοσιευμένου έργου των καθηγητών και ερευνητών κάθε Σχολής ή Τμήματος. Πιο συγκεκριμένα βαθμολογούνται τέσσερα κριτήρια – δείκτες με διαφορετική βαρύτητα το καθένα. Τα κριτήρια αυτά είναι τα εξής:

1. Ακαδημαϊκή Φήμη. Η μέτρηση γίνεται μέσω έρευνας ερωτηματολογίου. Στο ερωτηματολόγιο χρησιμοποιούνται ακαδημαϊκοί διαφόρων ειδικοτήτων και ερωτούνται για τα κατά τη γνώμη τους 30 καλύτερα πανεπιστήμια στους τομείς εμπειρογνωμοσύνης τους, χωρίς να μπορούν να επιλέξουν το δικό τους. Μεταξύ 2018 και 2022 η QS συγκέντρωσε πάνω από 130.000 ερωτηματολόγια ακαδημαϊκών  από όλο τον κόσμο. Το βάρος του συγκεκριμένου αυτού κριτηρίου στη συνολική βαθμολογία του πεδίου «Θεολογία, Θεογνωσία και Θρησκευτικές Σπουδές» είναι  70%.

2. Φήμη μεταξύ των Εργοδοτών: Πρόκειται για ίδιου τύπου με την προηγούμενη έρευνα ερωτηματολογίων, μόνο που απευθύνεται σε δείγμα εργοδοτών των αποφοίτων των πανεπιστημίων. Πάνω από 75.000 ερωτηματολόγια εργοδοτών παγκοσμίως έχουν ληφθεί υπόψη μεταξύ των ετών 2018 και 2022. Τα ερωτηματολόγια αυτά δίνουν μια σημαντική εικόνα και πληροφορίες, όσον αφορά τις προσλήψεις αποφοίτων των Πανεπιστημίων. Στην έρευνα αυτή έχουν συμμετάσχει εργοδότες από όλους τους τομείς της Οικονομίας, και ανάμεσα τους εταιρίες όπως το Facebook, η Google, ηWellsFargo, η BankofAmerica κ.α.  

Το βάρος του συγκεκριμένου αυτού κριτηρίου στη συνολική βαθμολογία του πεδίου «Θεολογία, Θεογνωσία και Θρησκευτικές Σπουδές» για το 2023 είναι 10%.

3. Αριθμός ετερο-αναφορών ανά εργασία. Η QS χρησιμοποιεί τα δεδομένα της βάσης Scopus. Αθροίζεται ο συνολικός αριθμός ετερο-αναφορών σε εργασίες της τελευταίας πενταετίας που συνεγράφησαν από μέλη ΔΕΠ του Πανεπιστημίου πάνω στο συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα και διαιρούνται με τον αντίστοιχο συνολικό αριθμό καθηγητών και ερευνητών. Το βάρος του συγκεκριμένου αυτού κριτηρίου στη συνολική βαθμολογία του πεδίου «Θεολογία, Θεογνωσία και Θρησκευτικές Σπουδές»  για το 2023 είναι  10%.

4. Ο δείκτης h-index είναι ένας τρόπος μέτρησης τόσο της παραγωγικότητας όσο και της επίδρασης του δημοσιευμένου έργου ενός επιστήμονα ή ερευνητή. Ο δείκτης βασίζεται στο σύνολο των πιο συχνά αναφερόμενων έργων του ακαδημαϊκού και στον αριθμό των παραπομπών που έλαβαν σε άλλες δημοσιεύσεις. Το βάρος του συγκεκριμένου αυτού κριτηρίου στη συνολική βαθμολογία του πεδίου «Θεολογία, Θεογνωσία και Θρησκευτικές Σπουδές»  είναι  10%.

Στην πρώτη θέση της παγκόσμιας κατάταξης της QS για τις Θεολογικές Σπουδές βρίσκεται το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Notre Dame, ενώ ακολουθούν στη δεύτερη θέση το Βρετανικό Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στην τρίτη θέση το Πανεπιστήμιο Harvard των ΗΠΑ και την πρώτη πεντάδα κλείνουν δύο ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, αυτά του Κέιμπριτζ της Μεγάλης Βρετανίας και Λουβέν του Βελγίου.

Ο κ. Δημόπουλος απευθύνει θερμά συγχαρητήρια στη Διοίκηση της Σχολής και των Τμημάτων, καθώς και σε όλα τα μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ, για τη διάκριση. Και προσθέτει: «Είμαστε σίγουροι ότι η εν λόγω διάκριση θα αποτελέσει το εφαλτήριο για ακόμη μεγαλύτερες και σημαντικότερες διακρίσεις στο μέλλον, οι οποίες θα απηχούν το εξαιρετικό και πολυεπίπεδο έργο που πραγματοποιείται στη Σχολή».