H παχυσαρκία αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για σοβαρή νόσηση και θάνατο από COVID-19. Επιπρόσθετα, κάποιοι επιστήμονες έχουν διατυπώσει από νωρίς την ανησυχία για το αν η παχυσαρκία επηρεάζει και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων. Μια νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό The Lancet Diabetes & Endocrinology, κατέδειξε ότι τα εμβόλια έναντι COVID-19 είναι αποτελεσματικά σε όλες τις ομάδες δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).

Οι Καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Λίνα Πάσχου (Επίκουρη Καθηγήτρια Ενδοκρινολογίας), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (Καθηγητής Θεραπευτικής-Αιματολογίας-Ογκολογίας και Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα κύρια σημεία της μελέτης αυτής. 

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη βάση δεδομένων QResearch με αρχεία γενικής ιατρικής και συμπεριέλαβαν ασθενείς ηλικίας 18 ετών και άνω στην Αγγλία από τις 8 Δεκεμβρίου 2020 ως τις 17 Νοεμβρίου 2021, για τους οποίους υπήρχαν και διαθέσιμα δεδομένα για το ΔΜΣ. 

Μεταξύ 9.171.524 ατόμων (μέση ηλικία 52 ετών, μέσος ΔΜΣ 26,7 kg/m2) που συμπεριλήφθηκαν στην ανάλυση, 566.461 βρέθηκαν θετικά για σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο λόγω COVID-19 κατά τη διάρκεια της παρακολούθησης. Από αυτούς, 32.808 εισήχθησαν στο νοσοκομείο και 14.389 απεβίωσαν. Συνολικά, 1.758.689 (19,2%) άτομα ήταν μη εμβολιασμένα, 287.246 (3.1%) άτομα είχαν μία δόση εμβολίου, 4.828.327 (52,6%) άτομα είχαν δύο δόσεις εμβολίου και 2.297.262 3 δόσεις εμβολίου. Σε άτομα ηλικίας 40 ετών και άνω, η λήψη δύο ή τριών δόσεων εμβολίου ήταν μεγαλύτερη από 80% μεταξύ εκείνων που ήταν υπέρβαροι (ΔΜΣ 25-30 kg/m²) ή παχύσαρκοι (ΔΜΣ>30 kg/m²), ενώ ήταν ελαφρώς χαμηλότερη σε εκείνους που ήταν ελλιποβαρείς (ΔΜΣ<19 kg/m², 70-83%).

Αν και διαπιστώθηκε σημαντική ετερογένεια μεταξύ των ομάδων ΔΜΣ, η προστασία έναντι των σοβαρών εκβάσεων COVID-19 (εισαγωγή στο νοσοκομείο ή θάνατος) ήταν υψηλή μεταξύ των εμβολιασμένων ατόμων. Σε 14 ημέρες ή περισσότερες από τη δεύτερη δόση εμβολιασμού, υπήρχε σημαντικά χαμηλότερη πιθανότητα εισαγωγής στο νοσοκομείο σε εμβολιασμένα άτομα σε σύγκριση με εκείνα που δεν εμβολιάστηκαν (ελλιποβαρείς, ΔΜΣ<19 kg/m2: αναλογία πιθανοτήτων [OR] 0,51 [95% διάστημα εμπιστοσύνης (CI) 0,41-0,63], νορμοβαρείς, ΔΜΣ 19-25 kg/m2: 0,34 [0,32-0,36], υπέρβαροι, ΔΜΣ 25-30 kg/m2: 0,32 [0,30-0,34], παχύσαρκοι, ΔΜΣ>30 kg/m2: 0,32 [0,30-0,34]). Παρόμοιες παρατηρήσεις σημειώθηκαν μετά από 14 ημέρες από την τρίτη δόση εμβολιασμού (ελλιποβαρείς: 0,05 [0,01-0,39], νορμοβαρείς: 0,07 [0,05-0,11], υπέρβαροι: 0,08 [0,06-0,10], παχύσαρκοι: 0.05 [0.04-0.07]).

Οι πιθανότητες για θάνατο ακολούθησαν παρόμοιο μοτίβο με εκείνες για νοσηλεία, με σημαντικά χαμηλότερη πιθανότητα θανάτου σε άτομα που εμβολιάστηκαν σε σύγκριση με εκείνα που δεν εμβολιάστηκαν μετά από 14 ημέρες από τη δεύτερη δόση εμβολιασμού (ελλιποβαρείς: 0,60 [95% CI 0,36-0,98], νορμοβαρείς: 0,39 [0,33-0,47], υπέρβαροι: 0,30 [0,25-0,35], παχύσαρκοι: 0,26 [0,22-0,30]). Οι πιθανότητες για θάνατο μετά την τρίτη δόση μειώθηκαν επίσης σημαντικά σε σύγκριση με άτομα που δεν εμβολιάστηκαν, αν και οι ερευνητές παρατήρησαν ότι υπήρχε μεγαλύτερη αβεβαιότητα λόγω του πολύ μικρότερου αριθμού περιπτώσεων για αυτό (ελλιποβαρείς: καμία περίπτωση, νορμοβαρείς: 0,04 [0,02-0,08], υπέρβαροι: 0,03 [0,02-0,06] , παχύσαρκοι: 0,02 [0,01-0,04]).

Για τα άτομα που είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου (7.412.835), ο κίνδυνος εισαγωγής στο νοσοκομείο ή θανάτου αυξήθηκε γραμμικά με το ΔΜΣ μετά από 30 kg/m² σε σύγκριση με ΔΜΣ 23 kg/m², αλλά δεν υπήρχαν ενδείξεις ότι ο κίνδυνος αυξήθηκε σημαντικά σε άτομα με ΔΜΣ <30 kg/m². Εν τω μεταξύ, μετά τη δεύτερη δόση εμβολιασμού, υπήρχαν σαφείς συσχετίσεις σε σχήμα J μεταξύ του ΔΜΣ και της νοσηλείας και θανάτου που σχετίζεται με COVID-19, με σημαντικά υψηλότερους λόγους κινδύνου σε πολύ χαμηλό (π.χ. 18 kg/m²) και πολύ υψηλό ΔΜΣ (π.χ. 40 kg/m²) σε σύγκριση με ΔΜΣ 23 kg/m². Μετά την τρίτη δόση εμβολιασμού, ο αριθμός των περιπτώσεων νοσηλείας και θανάτου ήταν πολύ μικρότερος και υπήρχαν ελάχιστα στοιχεία για οποιαδήποτε συσχέτιση με το ΔΜΣ.

Συμπερασματικά, η μελέτη αυτή κατάδειξε, χρησιμοποιώντας τις κατηγορίες ΔΜΣ, ότι υπάρχουν σαφείς ενδείξεις προστασίας έναντι COVID-19 σε άτομα και υπέρβαρα και παχύσαρκα που έχουν εμβολιαστεί, παρόμοιας μάλιστα έκτασης με αυτή των νορμοβαρών ατόμων.