Αθήνα 5.7.2005
Ένα νέο διατμηματικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στο αντικείμενο «Ιστορική Δημογραφία» εγκρίθηκε από το υπουργείο Παιδείας και θα λειτουργήσει από το ακαδημαϊκό έτος 2004-2005 το Τμήμα ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, σε σύμπραξη με τα Τμήματα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας του TEI Καλαμάτας και Στελεχών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Εκμεταλλεύσεων του TEI Μεσολογγίου.

Το πρόγραμμα θα δέχεται 20 φοιτητές κάθε έτος και θα έχει ως αντικείμενο την Ιστορική Δημογραφία και τα συναφή αντικείμενα. Συγκεκριμένα, τα μαθήματα θα έχουν τη μορφή τακτικών σεμιναριακών διδασκαλιών, όπως:

- Οι παραδοσιακοί κλάδοι της Ιστορικής Δημογραφίας (Ιστορία και Πληθυσμοί, Μέθοδοι Έρευνας στη Διεθνή Οικονομική και Κοινωνική εξέλιξη, Πληθυσμιακά υποδείγματα, Ανάλυση της οικογένειας, Δημογραφία και αγορά εργασίας, Παρεμβατική πολιτική του Κράτους και Πληθυσμός, Αναδρομικό Δημογραφικό Ισοζύγιο και Προοπτικές, Μετανάστευση, Πολιτισμική ανάλυση του Πληθυσμού).

- Οι νεοτερικοί κλάδοι της Ιστορικής Δημογραφίας: [Δίκαιο και Πολιτισμική Ηθική, Βιογραφική αναπαράσταση, Χριστιανικός πολιτισμός και χωρική οργάνωση του κοινωνικού και οικονομικού βίου, Επιβιώσεις και συγκαλύψεις πολιτισμικής συγκρότησης πληθυσμών και κοινωνικών ομάδων (γλώσσα, τέχνη, γενετικές σχέσεις κλπ.), Οικιστικό πλέγμα (κατανομή οικισμών στο χώρο, ανάλυση γεννητικών δεδομένων, επίδραση ασθενειών)].

Ιδιαίτερη έμφαση θα δίνεται στις κυκλικές διακυμάνσεις, στις μακροχρόνιες κινήσεις και στις κρίσεις των κοινωνικών και οικονομικών δομών του πληθυσμιακού δυναμικού. Το ΠΜΣ έχει ως σκοπό αφενός τη θεωρητική εμβάθυνση και εισαγωγή στην ερευνητική ενασχόληση στα αναφερθέντα παραπάνω αντικείμενα, καθώς και την προώθηση της εξειδίκευσης και της εξοικείωσης με την πρακτική εφαρμογή της ιστορικής δημογραφίας στα ίδια αντικείμενα με τις πιο σύγχρονες αντιλήψεις, σε περιοχές αιχμής της δημογραφικής επιστήμης και της επιστήμης της ιστορίας ως και σε προηγμένες επιστημονικές ερευνητικές πρακτικές που εφαρμόζονται από διεθνείς οργανισμούς μελέτης για την έως τώρα πορεία και εξέλιξη των πληθυσμών.

Τίτλοι - φοίτηση
Το πρόγραμμα θα απονέμει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στην Ιστορική Δημογραφία, ενώ δεκτοί για φοίτηση θα γίνονται πτυχιούχοι Τμημάτων Ανθρωπιστικών ή Θετικών Επιστημών όλων των Πανεπιστημίων της ημεδαπής ή ομοταγών αναγνωρισμένων Ιδρυμάτων της αλλοδαπής καθώς και πτυχιούχοι Τμημάτων Τ.Ε.Ι., συναφούς γνωστικού αντικειμένου.

Η επιλογή των φοιτητών θα γίνεται με συνεκτίμηση των κριτηρίων της παρ. 2α του άρθρου 12 του ν. 2083/1992 καθώς και ορισμένων συμπληρωματικών κριτηρίων που ορίζονται με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ.

Η χρονική διάρκεια για την κτήση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης θα είναι τέσσερα διδακτικά εξάμηνα από τα οποία τα πρώτα τρία διατίθενται για τη διδασκαλία (παρακολούθηση σεμιναριακών μαθημάτων) και το τέταρτο για την εκπόνηση της μεταπτυχιακής εργασίας.

Το Πρόγραμμα το οποίο οφείλει να παρακολουθήσει ο μεταπτυχιακός φοιτητής κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων διδακτικών εξαμήνων έχει τη μορφή τριών κύκλων διαβαθμισμένων σεμιναριακών μαθημάτων και εργαστηρίων, ως εξής:

Α’ ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
Κεντρικό Σεμινάριο (Κ.Σ.)
Πραγματοποιείται μία φορά το μήνα. Κατά τη διάρκεια του ΠΜΣ θα πραγματοποιηθούν συνολικά εννέα 4ωρα σεμινάρια, καλύπτοντας 36 ώρες υποχρεωτικής παρακολούθησης Κ.Σ.
Τα θέματα διδασκαλιών θα αντιστοιχούν σε ένα από τα ακόλουθα 4ωρα σεμινάρια:
- Ιστορία και Πληθυσμοί (Διεπιστημονική Ιστοριογραφία -Δημογραφία, Οικονομία, Στατιστική, Τεχνικές Υπολογισμού).
- Μέθοδοι Έρευνας στη Διεθνή Οικονομική και Κοινωνική Εξέλιξη.
- Πληθυσμιακά Υποδείγματα (16ος-20ος αι.).
- Μακροχρόνια Μικρό - ανάλυση της Οικογένειας.
- Δημογραφία και Αγορές Εργασίας (19ος-20ος αι.).
- Παρεμβατική Πολιτική του Κράτους και Πληθυσμός.
- Αναδρομικό Δημογραφικό Ισοζύγιο και Προοπτικές.
- Οικονομικό - Ιστορική Ανάλυση της Μετανάστευσης.
- Πολιτισμική και Δικαιϊκή Ανάλυση του Πληθυσμού.

Β’ ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
Βασικά Σεμινάρια (Β.Σ.)
(Πρόκειται για δίωρες εβδομαδιαίες εισηγήσεις)
Κάθε θέμα διδασκαλίας αντιστοιχεί σε ένα εβδομαδιαίο δίωρο, στα ακόλουθα αντικείμενα:
- Ιστορία του Δικαίου και Πολιτισμική Ηθική σε Δημογραφικές Συμπεριφορές.
- Θεσμοποίηση της Ανοχής και Ανεκτικότητας του Ξένου στο Χριστιανικό Πολιτισμό.
- Μακροχρόνια Δημογραφική Έρευνα και Ανάλυση: από τις Εθνικές Στατιστικές στις Αναλύσεις Διεθνών Οργανισμών.
- Κριτική Ιστορία των Πηγών και Μέθοδοι Δημογραφικής Ανάλυσης.
- Θεωρία των Δημογραφικών Σταδίων.
- Μεταναστεύσεις και Εγκαταστάσεις Πληθυσμών από το 18ο στον 20ο αιώνα σε κρίσιμες περιοχές του κόσμου (Βαλκάνια, Αφρική, Μέση Ανατολή).

Γ’ ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
Σεμινάρια Έρευνας (Σ.Ε.)
(Πρόκειται για δίωρες εβδομαδιαίες εισηγήσεις)
Θέματα διδασκαλιών:
- Οικιστικό Πλέγμα (κατανομή οικισμών στο χώρο, ανάλυση γεννητικών δεδομένων, επίδραση ασθενειών).
- Βιογραφική Αναπαράσταση (ανάλυση μεταναστεύσεων, σεξουαλικότητα και ανθρώπινη αναπαραγωγή, οικογενειακά δένδρα).
- Γεννητικότητα και Θνησιμότητα (διάρκεια ανθρωπίνου βίου στο χώρο και το χρόνο, ελπίδα ζωής).
- Χριστιανικός πολιτισμός και χωρική οργάνωση του κοινωνικού και οικονομικού βίου.
- Επιβιώσεις και συγκαλύψεις πολιτισμικής συγκρότησης πληθυσμών και κοινωνικών ομάδων (γλώσσα, τέχνη, γενετικές σχέσεις κ.λπ.).

Εργαστήρια Εισαγωγής και Επεξεργασίας Δεδομένων (ΕΕΕΔ)
(Πρόκειται για δίωρες εβδομαδιαίες εισηγήσεις).
Θεματολονία ΕΕΕΔ:
- Ο πληθυσμός στο Χώρο και το Χρόνο: χαρτογραφικές τεχνικές και στατιστική ανάλυση πληθυσμών και γεωγραφία συμπεριφορών.
- Στατιστική και Πληροφορική στην Ιστορική Δημογραφία.

Αξιολόγηση φοιτητών
Κατά τη διάρκεια της φοίτησης του ο μεταπτυχιακός φοιτητής θα κρίνεται σε τρία στάδια και ειδικότερα:
1ο στάδιο: Σύνταξη ερνασιών από την 8η εβδομάδα των σεμιναριακών διδασκαλιών.
Από τη συμμετοχή των μεταπτυχιακών φοιτητών στα σεμινάρια και την επιτυχή διεκπεραίωση των προκαταρκτικών επιμέρους εργασιών εξαρτάται η αποδοχή από τον επιβλέποντα καθηγητή του φοιτητή για την εκπόνηση της μεταπτυχιακής εργασίας του ΜΔΕ. Ο φοιτητής αναλαμβάνει μέχρι και δύο εργασίες, εκ των οποίων η μία συντάσσεται στο πλαίσιο των ΕΕΕΔ και η άλλη επιλέγεται μεταξύ των ΒΣ και των ΣΕ.
2ο στάδιο: Ικανότητα διαχείρισης δηυο-οικονοιιικών δεδομένων μεγάλης χρονικής διάρκειας.
Η ικανότητα αυτή προκύπτει από τη βεβαιωμένη και επιτυχή συμμετοχή του φοιτητή σε μία από τις προαναφερθείσες θεματικές κατηγορίες ερευνητικών δραστηριοτήτων του Μεταπτυχιακού Προγράμματος.
3ο στάδιο: Εκπόνηση Μεταπτυχιακής Εργασίας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 12 παρ. 4 του ν. 2083/1992.
Η υποστήριξη γίνεται το μήνα Οκτώβριο και για όσους φοιτητές ενδεχομένως αποτύχουν ή δεν ολοκληρώσουν τη συγγραφή η υποστήριξη γίνεται τρεις μήνες αργότερα, δηλαδή τον Ιανουάριο του επομένου έτους.
Για την κτήση του ΜΔΕ ο φοιτητής οφείλει να παρακολουθήσει και τους τρεις παραπάνω κύκλους διαβαθμισμένων σεμιναριακών μαθημάτων, καθώς και τα ΕΕΕΔ, και να έχει συμπληρώσει συνολικά 166 ώρες παρακολούθησης δίωρων διδασκαλιών κατά τη διάρκεια του α’ και γ’ εξαμήνου και 162 ώρες παρακολούθησης δίωρων διδασκαλιών κατά τη διάρκεια του β’ εξαμήνου. Επίσης, θα πρέπει να εκπονήσει επιτυχώς δύο προκαταρκτικές μελέτες, να αποδείξει την ικανότητα του για διαχείριση δημοοικονομικών δεδομένων μεγάλης χρονικής διάρκειας και να εκπονήσει επιτυχώς τη μεταπτυχιακή εργασία.

Προσωπικό
Στο ΠΜΣ θα απασχοληθούν μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Ιστορίας καθώς και μέλη ΔΕΠ των συγγενέστερων προς το αντικείμενο του Προγράμματος Τμημάτων του Ιονίου Πανεπιστημίου. Επίσης θα συμμετέχουν μέλη ΕΠ των συνεργαζόμενων ΤΕΙ, Μεσολογγίου και Καλαμάτας, καθώς και ειδικοί επιστήμονες, ερευνητές αναγνωρισμένων ερευνητικών ιδρυμάτων, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις του άρθρου 12 παρ. 3α του ν. 2083/1992.
Για τη λειτουργία του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών θα χρησιμοποιηθούν οι εγκαταστάσεις του Ιονίου Πανεπιστημίου και οι εγκαταστάσεις των συμβαλλομένων T.E.I.