Αθήνα 15.2.2011, 20:37

Μοχλό αλλαγής της χώρας χαρακτήρισε το πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, κατά τη σημερινή πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Διά Βίου Μάθησης.

Στο ίδιο πνεύμα, η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου τόνισε ότι όλη η χώρα θα πρέπει να γίνει ένα απέραντο σχολείο και συμπλήρωσε: "Για να αλλάξει το μέλλον της Ελλάδας, πέρα από αριθμούς και στατιστικά, πρέπει να αλλάξουμε εμείς".

Από την πλευρά της, η αναπληρώτρια υπουργός Παιδείας Φώφη Γεννηματά παρουσίασε σημεία του προγράμματος, επισημαίνοντας ότι στο επίκεντρό του βρίσκονται οι νέοι.

Το πρόγραμμα θα ξεκινήσει άμεσα, ενώ για την εφαρμογή του θα διατεθούν συνολικά 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ.  

Στο Συμβούλιο συμμετείχαν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, οι Πρόεδροι των συνδικαλιστικών οργανώσεων των εργοδοτών (ΣΕΒ, ΓΣΕΒΕΕ, ΕΣΕΕ), της τριτοβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζομένων (ΓΣΕΕ), της ΑΔΕΔΥ, της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας και της Ένωσης Περιφερειών.

* Ακολουθούν οι ομιλίες.

ΟΜΙΛΙΑ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ  ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, εκπρόσωποι φορέων, συνάδελφοι Βουλευτές, Υπουργοί, χαίρομαι ιδιαίτερα που βρίσκομαι σε ένα γνώριμο χώρο, όχι κτιριακά, αλλά τουλάχιστον ως αντικείμενο, καθώς και με πολλούς γνωστούς και φίλους, με τους οποίους έχω δουλέψει και παλαιότερα, δίνοντας μάχες για την παιδεία.

Δίνουμε βέβαια, εδώ και ενάμισι χρόνο, μια άλλη μάχη, όλοι μαζί. Όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες καταβάλουμε μια υπεράνθρωπη προσπάθεια, έναν αγώνα υπέρ πάντων, για να αλλάξουμε την πατρίδα μας προς το καλύτερο. Αυτή είναι η δική μας προσπάθεια. Είναι δική μας η προσπάθεια και αν τα καταφέρουμε και είμαστε σε καλό δρόμο, θα είναι δική μας και η επιτυχία, του καθενός μας - του Ελληνικού λαού, της κοινωνίας, των κοινωνικών εταίρων και φορέων, τελικά, του κάθε πολίτη.

Αυτή την προσπάθεια, απαιτούμε να τη σέβονται όλοι. Πρώτα απ’ όλα, διότι αποδείξαμε, παρά τις αντίθετες προφητείες, παρά τις σχεδόν ρατσιστικές αναλύσεις για το τι εστί Έλληνας, παρά τις αντίξοες συνθήκες, ότι μπορούμε να υλοποιούμε με επιτυχία ένα από τα δυσκολότερα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής που υπήρξε ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δεύτερον, αποδείξαμε ότι δεν σταθήκαμε και δεν στεκόμαστε στο πρόσκαιρο, δηλαδή στο να ανταποκριθούμε στις υποχρεώσεις μας απέναντι στους δανειστές μας. Τα μεγάλα, πράγματι, χρέη και ελλείμματα, αυτό ναι, αποτελεί υποχρέωσή μας. Ένα χρέος από το παρελθόν, που φορτώθηκε, βεβαίως, σε αυτή τη νεοεκλεγμένη Κυβέρνηση, να το διαχειριστεί.

Εμείς, όμως, έχουμε και τη βούληση και την αποφασιστικότητα να κάνουμε τις αλλαγές, τις ριζικές αλλαγές, που να αντιμετωπίζουν τις ρίζες των προβλημάτων μας, όχι μόνο τα επιφαινόμενα, ώστε να μην βρεθούμε ποτέ ξανά στο μέλλον με τέτοια ελλείμματα και χρέη. Ελλείμματα και χρέη, που μεταφράζονται πολύ απλά σε επιτηρήσεις, σε εξαρτήσεις, σε δουλείες, σε μνημόνια, σε «τρόικες».

Το είπα ξεκάθαρα και την προηγούμενη Παρασκευή στη Βουλή. Κανείς μας δεν είναι περήφανος, καμία Ελληνίδα, κανένας Έλληνας, που κάθε τρεις και λίγο έρχονται κάποιοι κύριοι και ελέγχουν και αξιολογούν την πορεία του έργου μας. Και μάλιστα, ενός έργου, αλλά και αποφάσεων, που θα έπρεπε να είναι αυτονόητες σε μια ευνομούμενη χώρα.

Κανένας μας δεν είναι περήφανος, που καταφέραμε η Ελλάδα να βρίσκεται σήμερα υπό επιτήρηση. Μια μορφή κηδεμονίας, αν θέλετε. Επιτηρήσεις δύο - μία το 2004 και μία λόγω του ελλείμματος και χρέους του 2009, της προηγούμενης κυβέρνησης. Αυτές τις δύο επιτηρήσεις ζούμε σήμερα και τις ζούμε κάτω από τα φώτα της παγκόσμιας δημοσιότητας και αξιολόγησης.

Στόχος μας, στόχος της Κυβέρνησης, στόχος δικός μου και προσωπικά, είναι να απελευθερωθούμε και να αποκτήσουμε το συντομότερο - και  το τονίζω, το συντομότερο - μια πορεία που θα βασίζεται στις δικές μας δυνάμεις και μόνο. Να απαλλάξουμε οριστικά την πατρίδα μας από επιτηρήσεις και εξαρτήσεις. Αυτός είναι ο στόχος.
  Βέβαια, δεν γίνεται απλά με φωνές. Χρειάζεται να κάνουμε μεγάλες και ανατρεπτικές αλλαγές και αυτό κάνουμε. Προχωρούμε και κάνουμε, με δική μας βούληση, με δική μας πρωτοβουλία, αυτές τις αλλαγές, επειδή εμείς θέλουμε να αλλάξουμε.

Από τη μια, αντιμετωπίζουμε το παρελθόν μας, πληρώνοντας τα σπασμένα. Από την άλλη, αλλάζουμε την Ελλάδα, για να εγγυηθούμε και το σήμερα και το αύριο. Και έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε, παρά τις δύσκολες αποφάσεις που έπρεπε να πάρουμε, όπως και θα συνεχίσουμε να το αποδεικνύουμε, μέχρι να ανακάμψει η οικονομία μας, μέχρι να αλλάξουμε οριστικά το κράτος μας, μέχρι να δημιουργήσουμε μια κοινωνία δικαιωμάτων για όλους, μια βιώσιμη και δυνατή οικονομία.

Και την προσπάθεια αυτή, την κάνουμε παρά τις δυσκολίες, με αξιοπρέπεια συλλογική, αλλά και προσωπική, του κάθε πολίτη ξεχωριστά, αποκαθιστώντας, κάθε μέρα που περνά όλο και περισσότερο, την αξιοπιστία της χώρας μας.

Το λιγότερο που ζητούμε; Δεν είναι η ελεημοσύνη, είναι ο σεβασμός. Σεβασμός στις δύσκολες θυσίες όλων μας. Το λιγότερο, λοιπόν, που αξίζουμε, όχι η Κυβέρνηση, όχι εγώ, όχι οι Υπουργοί, αλλά ο Ελληνικός λαός, είναι σεβασμός γι΄ αυτή την προσπάθεια από όλους. Δεν θα αφήσουμε κανέναν να θίξει την αξιοπρέπεια του Ελληνικού λαού.

Φίλες και φίλοι, κυρίες και κύριοι, ως προς αυτό, το τονίζω και σήμερα, όπως το τόνισα και απέναντι στους ίδιους τους εταίρους μας: η Ελλάδα θα αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις της. Και δεν χρειάζεται, ούτε ιδιαίτερες συμβουλές, ούτε παραινέσεις, όπως αυτές που σημειώθηκαν τις προηγούμενες μέρες. 

Μπορεί να έχουμε υποχρεώσεις απέναντι στους δανειστές μας,  προφανώς θα τις τηρήσουμε και θα τις τιμήσουμε, τον τρόπο, όμως, με τον οποίο θα το κάνουμε, τον αποφασίζουμε εμείς.

Όπως για παράδειγμα, την τύχη της δημόσιας γης. Πάγια θέση μας είναι - και το επαναλαμβάνω για όσους, εντός ή και εκτός Ελλάδας, δεν το έχουν συνειδητοποιήσει - ότι ναι, θα αξιοποιήσουμε τη δημόσια περιουσία. Θα αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη. Θα αξιοποιηθεί για την αποκλιμάκωση του χρέους. Θα αξιοποιηθεί για να αντισταθμίσει μέτρα, όπως της μείωσης μισθών και συντάξεων, αλλά κανείς μας να μην συγχέει τον όρο «αξιοποίηση» με τον όρο «πώληση».

Η Ελλάδα δεν πουλάει τη γη της. Επενδύει, αξιοποιεί, αλλά παράλληλα προστατεύει την περιουσία της, που δεν ανήκει σε κανέναν άλλον, παρά μόνο στους ίδιους τους πολίτες. Στις γενιές που έφυγαν και στις γενιές που έρχονται.

Και για το λόγο αυτό, σήμερα, προτείνω ένα νόμο, για να απαντήσουμε με πράξεις σε κάθε καλοπροαίρετο ή κακοπροαίρετο, ότι η δημόσια γη δεν πωλείται, ούτε μεταβιβάζεται, ούτε ανταλλάσσεται, όπως μπορεί να έγινε με το Βατοπαίδι.

Θα καταθέσουμε νόμο, που θα κατοχυρώνει μια και για πάντα τη δημόσια γη. Και θα ζητήσω από όλα τα κόμματα της Βουλής να τον ψηφίσουν, μετά από ουσιαστικό διάλογο που θα προηγηθεί. Στο πλαίσιο της Αναθεώρησης, αυτή η ρήτρα θα πάρει συνταγματική ισχύ. Και σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μόνο μετά από απόφαση της ίδιας της Βουλής, ακόμα και για μικρή ιδιοκτησία του Δημοσίου, θα μπορεί η Βουλή να έχει το δικαίωμα να άρει αυτή την απαγόρευση.

Απαντάμε έτσι και στη συγκυρία, καθώς μερικοί ίσως νομίζουν ότι θα ήταν εύκολη η εκποίηση δημόσιας γης, ακριβώς λόγω της αδυναμίας στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα, αλλά απαντάμε και σε ένα χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής πολιτικής ζωής και του δημόσιου βίου.

Είναι μια απόφαση ιστορικής σημασίας, για μια χώρα που δεν είχε πολιτική γης και όπου βασίλευε, δυστυχώς και εδώ, η αυθαιρεσία.

Κυρίες και κύριοι, σήμερα, δεν είναι ώρα να μιλήσουμε ξανά για ευθύνες του παρελθόντος, για το πώς οδηγηθήκαμε εδώ και ποιοι ευθύνονται. Είναι ώρα, όμως, μιας και βρισκόμαστε εδώ σήμερα, να μιλήσουμε για τη δια βίου μάθηση, να μιλήσουμε ακόμα και για το «δια βίου μάθημα» που ζούμε, ώστε να μην φτάσουμε ποτέ ξανά στο μέλλον εδώ.

Ένα μάθημα, που λέει ότι δεν πρέπει με καμία δύναμη να αφήσουμε την Ελλάδα να επιστρέψει στις συνήθειες και τις παθογένειες, που την οδήγησαν εδώ. Ένα μάθημα, που λέει, επίσης, ότι όσο πιο γρήγορα αλλάξουμε την πατρίδα μας, τόσο πιο γρήγορα θα απαλλαγούμε οριστικά και αμετάκλητα από μνημόνια, επιτηρήσεις και δανειστές.

Σκεφτείτε ένα υποθετικό παράδειγμα. Ας υποθέσουμε ότι, με κάποιο μαγικό τρόπο, σήμερα, η Ελλάδα είχε μηδενικό χρέος και μηδενικό έλλειμμα, ότι ξεκινούσαμε χωρίς κανένα βάρος. Θα λέγαμε, δεν χρειάζεται να αλλάξει η Ελλάδα; Το αντίθετο. Αν δεν αλλάζαμε τίποτα, φίλες και φίλοι,  είναι νομοτέλεια ότι, σε ένα μικρό ή έστω ένα μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, θα βρισκόμασταν και πάλι εκεί όπου βρεθήκαμε σήμερα.

Και δεν μας ενδιαφέρει απλώς να μείνουμε στάσιμοι, αλλά δεν θέλουμε να μείνουμε στάσιμοι, ακριβώς διότι πρέπει να αλλάξουμε τη χώρα μας. Μας νοιάζει να δούμε μπροστά μας και να αλλάξουμε την πατρίδα μας, προς όφελος, και δικό μας, αλλά και των γενιών που έρχονται, και δεν χρωστούν τίποτα να πληρώνουν τα σφάλματα προηγούμενων γενιών.

Και το κάνουμε με δικές μας αποφάσεις, προς όφελος δικό μας. Προς όφελος των Ελλήνων πολιτών. Η προσπάθεια δεν αφορά απλώς στη δημοσιονομική κρίση, αλλά γίνεται για να γυρίσουμε οριστικά σελίδα. Να χτίσουμε όλοι μαζί μια πατρίδα, που δεν θα κινδυνεύσει ποτέ ξανά από ανάλογες κρίσεις. Μια πατρίδα, που μπορεί να πρωταγωνιστεί - όπως κάνουμε σήμερα - στις εξελίξεις και να προσφέρει σε κάθε πολίτη, κάθε εργαζόμενο, κάθε μητέρα, κάθε νέο, ουσιαστικά δικαιώματα, την ευκαιρία να διαμορφώσει τη ζωή του όπως θέλει, μέσα σε συνθήκες όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ασφάλειας, προστασίας και δημιουργίας.

Για να σταθούμε στις δικές μας δυνάμεις, όπως λέμε, και όχι σε δάνειες δυνάμεις, πρέπει να επενδύσουμε σε ό,τι καλύτερο έχουμε: στον άνθρωπο. Και αυτή είναι η σημασία της παιδείας, θα έλεγα της δια βίου παιδείας, να επενδύσουμε στο ανθρώπινο δυναμικό μας.
Όταν μιλάμε π.χ. για την ανταγωνιστικότητα, δεν μπορούμε να περιοριστούμε στο λεγόμενο «κόστος εργασίας».

Ούτε μπορούμε να ακολουθήσουμε ένα μοντέλο, όπως αυτό που κυριαρχεί σε πολλές χώρες, οι οποίες μας ανταγωνίζονται, σε Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική. Ένα μοντέλο, τα χαρακτηριστικά του οποίου είναι η έλλειψη συλλογικών διαπραγματεύσεων, η έλλειψη βασικών κοινωνικών υπηρεσιών, η έλλειψη ακόμα και Δημοκρατίας, σε πολλές χώρες, καθώς και η ευκολία υποβάθμισης του περιβάλλοντος για λόγους παραγωγής, όλα αυτά, που δίνουν σε αυτές τις χώρες ένα προσωρινό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.

Δεν μπορεί να είναι αυτό το μοντέλο, που εμείς θα ακολουθήσουμε. Γι’ αυτό, για εμάς, ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα σημαίνει υπεραξία, η οποία θα υπάρξει από την ποιότητα της παραγωγής, από την ποιότητα των υπηρεσιών μας. Από την αξία του προϊόντος και των υπηρεσιών μας. Από την καινοτόμο προσέγγιση, τη συνεχή έρευνα, την εφαρμοσμένη έρευνα στην παραγωγή, που θα συνδέεται με τα σχολεία και τα Πανεπιστήμια.

Από την ανάδειξη όλων των δικών μας, όχι μόνο συγκριτικών πλεονεκτημάτων, που έχει η Ελλάδα, αλλά και της ελληνικής και, ακόμα περισσότερο, της τοπικής ταυτότητας κάθε περιοχής, στα προϊόντα μας, στις υπηρεσίες μας, στην καθημερινή μας ζωή.

Άρα, χρειαζόμαστε ένα εκπαιδευτικό σύστημα, που συνδέεται με την παραγωγή και με πολύ διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Ένα σύστημα, που δεν βγάζει ανθρώπους-«καλούπια», αλλά ανθρώπους δημιουργικούς, πολυμήχανους, με δυνατότητες συνεχούς εξέλιξης, που ξεφεύγουν από τα όρια της συγκεκριμένης τους εξειδίκευσης, που μπορούν να κοιτούν και άλλους ορίζοντες, που μπορούν να αναλύουν και άλλα φαινόμενα, που μπορούν να ερευνούν στην καθημερινή τους ζωή, είτε στο σχολείο, είτε στην παραγωγή, είτε στην υπηρεσία.

Για να αναδείξουμε αξίες και δυνατότητες της χώρας μας. Ναι, αυτή είναι η χώρα που δεν θα χρειαστεί δάνειες δυνάμεις. Είναι η Ελλάδα των αξιών. Και αυτή η Ελλάδα των αξιών περνά μέσα από την εκπαίδευση, τα σχολεία και τη δια βίου εκπαίδευση.

Δυστυχώς, όμως, μέχρι σήμερα, δεν είναι αυτή η λειτουργία των σχολείων μας. Χρειάζεται μια άλλη φιλοσοφία. Ένα σχολείο ανοιχτό, ένα σχολείο ελεύθερο, ένα σχολείο δημιουργικό, ένα σχολείο ανθρωπιάς, αλλά και ένα σχολείο ή, αν θέλετε, μια εκπαίδευση παντού, σε κάθε φάση και χώρο της ζωής μας, ένα στήριγμα δια βίου.

Γιατί μέσα από τη δια βίου μάθηση, βλέπουμε μια άλλη προσέγγιση και φιλοσοφία, πολύ διαφορετική από αυτήν του κλασικού σχολείου, αυτού που γνωρίζουμε όλοι μας. Ακριβώς αυτή η φιλοσοφία, αυτή η διαφορετική φιλοσοφία, θέλουμε να διαπερνά ολόκληρο το εκπαιδευτικό μας σύστημα, πόσο μάλλον την ίδια μας τη ζωή.

Και αποτελεί για μένα βαθειά πεποίθηση, ότι η δια βίου μάθηση είναι ένα από τα βασικά εργαλεία για οικονομική ανάπτυξη, για κοινωνική ανάπτυξη και για πρόοδο του κάθε πολίτη χωριστά.

Σε όλη τη διάρκεια της πολιτικής μου σταδιοδρομίας, αγωνίστηκα γι’ αυτό το θεσμό και γι’ αυτούς τους στόχους, το ανέφερε και η Άννα Διαμαντοπούλου, όταν εκλέχθηκα βουλευτής, αλλά και μετά, ως Υφυπουργός Λαϊκής Επιμόρφωσης. Ως Υπουργός Παιδείας, εγκαινίασα το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Όταν ανέλαβα την Προεδρία του ΠΑΣΟΚ, ένα από τα πρώτα μέτρα που πήρα ήταν η ίδρυση του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης. Ως Πρωθυπουργός, έδωσα άμεσα κατεύθυνση για να αναβαθμιστεί και να επεκταθεί ο θεσμός της δια βίου μάθησης.

Και χαίρομαι για τη σημερινή εκδήλωση. Χαίρομαι για τη στενή συνεργασία των Υπουργείων Εργασίας και Παιδείας. Για την αναβάθμιση του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, ως βασικό στοιχείο για την αναβάθμιση του ρόλου του δημόσιου λειτουργού. Και συμβολικά, μάλιστα, όπως και ουσιαστικά, το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, μετονομάστηκε σε Υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων.

Η δια βίου μάθηση είναι στον πυρήνα των αλλαγών που κάνουμε. Γιατί; Γιατί χρειαζόμαστε σήμερα την ουσιαστική, ενεργή συμμετοχή του πολίτη. Όχι την ανοχή ή την ψήφο του, κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά τη συμμετοχή του σε αυτές τις αλλαγές. Και αυτό, γιατί τα προβλήματα είναι πλέον και πολύπλοκα, αλλά και δεν αντιμετωπίζονται απλά με άνωθεν εντολές, εγκυκλίους και νόμους. Αυτά μπορεί να είναι απαραίτητα, δεν είναι όμως αρκετά.

Αυτές οι αλλαγές, δεν είναι απλές προκλήσεις για την εκπαίδευση, αλλά είναι εκπαίδευση για την ίδια τη Δημοκρατία μας, για τους ίδιους τους θεσμούς μας. Το λέω αυτό, γιατί βρίσκομαι μπροστά σε εκπροσώπους πολλών φορέων της χώρας μας και, ο ρόλος ο δικός σας, ως ηγεσία αυτών των φορέων, είναι διαφορετικός, όπως και καθενός μας που βρίσκεται σε μια ηγετική θέση.
Ποιος ήταν παλιά ο ρόλος μας, σε μια διαφορετική, πιο δομημένη βιομηχανική κοινωνία; Και ποιος σήμερα; Αλλάζει αυτός ο ρόλος. Παλιά, μας θεωρούσαν καθοδηγητές, ηγέτες που θα αποφάσιζαν σχεδόν για όλα. Να δώσουμε το πρόσταγμα, πάντα βεβαίως, σε μια Δημοκρατία, μετά από συζήτηση και σύγκρουση, αλλά ήταν η ηγεσία που αποφάσιζε.

Σήμερα, καλούμαστε να επιλέξουμε δύο διαφορετικούς ρόλους και δρόμους ως ηγεσίες, είτε μιας χώρας, είτε ενός φορέα. Μπροστά στις μεγάλες εξελίξεις, καλούμαστε είτε να επιλέξουμε την πολιτική του φόβου, για να μπορούμε να χειραγωγήσουμε και να ελέγξουμε τον πολίτη, μέσα από το φόβο και την αμάθεια βεβαίως ή, από την άλλη, να επιλέξουμε το ρόλο του εμψυχωτή, του παιδαγωγού, μπροστά στα πολύπλοκα προβλήματα που υπάρχουν στην κοινωνία. Έτσι, αυτή η λογική θα ήταν να αξιοποιήσουμε εργαλεία, που χειραφετούν και δεν χειραγωγούν, μέσα από τη μόρφωση, την πληροφόρηση και την ενδυνάμωση του πολίτη.

Ή θα δώσουμε εμείς, εσείς, τα μέλη σας, όλες τις δυνατότητες στους πολίτες, ώστε να γίνουν κυρίαρχα και ενεργά άτομα, που συμμετέχουν, ή σιγά – σιγά, θα μας βλέπουν ως απομεινάρια ενός αρτηριοσκληρωτικού παρελθόντος. Και αυτό, γιατί οι εξελίξεις είναι τόσο γρήγορες και εκκωφαντικές, που ο πολίτης θέλει να αποκτήσει, αλλά και να απελευθερώσει δυνατότητες γρήγορα, θέλει να αλλάζει γρήγορα, να εξελίσσεται γρήγορα, να μαθαίνει γρήγορα και να λύνει προβλήματα γρήγορα.

Και εμείς, μέσα σε παλιές δομές, πολλές φορές, του φαινόμαστε πολύ μακριά. Ο πολίτης χρειάζεται να αποκτά σιγά - σιγά τα εργαλεία οργάνωσης της κοινωνίας, αλλά και της επικοινωνίας, που είναι τόσο γρήγορα, που θα παρακάμπτουν παλιές δομές, νοοτροπίες και πρακτικές. Θα παρακάμπτουν κατεστημένα, μαζί με αντιλήψεις, που αυτά κουβαλούν.

Ποιος είναι λοιπόν ο ρόλος μας και ο ρόλος σας, σήμερα; Θα τη σταματήσουμε αυτή την εξέλιξη, που υπάρχει στις τεχνολογίες, στην επικοινωνία, στην παγκοσμιοποίηση; Θα τη φοβηθούμε; Πρέπει να την ελέγξουμε; Να τη σταματήσουμε; Νομίζω, δεν μπορούμε. Μπορούμε όμως να την εξανθρωπίσουμε. Να βάλουμε τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Να βοηθήσουμε τον πολίτη, να βοηθήσουμε στη χειραφέτηση της κοινωνίας μας, να δώσουμε ό,τι καλύτερο στον πολίτη για να αντεπεξέλθει με δυναμισμό, να απελευθερώσουμε το δυναμικό και να στηρίξουμε τον αδύναμο. Να δώσουμε τη γνώση, την ελευθερία, αλλά και την αίσθηση ευθύνης για τις πράξεις του.

Αυτό είναι το νόημα ενός νέου εκπαιδευτικού συστήματος και είναι ένα νόημα, που ταιριάζει πολύ με τη φιλοσοφία τής δια βίου εκπαίδευσης. Ένα σχολείο, που θα αναδεικνύει και θα καλλιεργεί τις δυνάμεις μας, την Ελλάδα των αξιών, που θα δημιουργεί την ικανότητα, ώστε να μπορεί ο πολίτης να συμμετέχει δια βίου. Να διαπραγματευτεί, όχι μόνο την ειδικότητά του, αλλά και στο σύνολο των ζητημάτων που θα βρει μπροστά του, στην κοινωνία.

Ένα σχολείο, που θα εγγυάται την επιβίωση του πολίτη στη σημερινή εποχή. Πώς φτιάχνεις οικογένεια. Ποια είναι η υγιεινή διατροφή, η ελληνική, η μεσογειακή, η κρητική διατροφή. Πώς αντιμετωπίζεις μια οικονομική κρίση, πώς διαχειρίζεσαι τα οικονομικά σου. Πώς μεγαλώνεις τα παιδιά σου. Πώς φροντίζεις την υγεία σου. Πώς αντιμετωπίζεις τα ναρκωτικά, το κάπνισμα, το αλκοόλ. Πώς αθλείσαι συστηματικά. Πώς «σερφάρεις» στο Διαδίκτυο, για να βρεις και να αξιολογήσεις μια πληροφορία.

Πώς συμμετέχεις στο Δήμο σου. Πώς μπορείς να προσφέρεις στον συνάνθρωπό σου. Πώς δημιουργείς και διοικείς μια επιχείρηση. Ποια η ιστορία, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα, οι μύθοι, τα μνημεία του τόπου σου. Πώς γράφεις μουσική, πώς γράφεις ένα ποίημα, πώς χαίρεσαι και ερμηνεύεις ένα βιβλίο, μια ζωγραφιά, τον έρωτα, ένα έργο τέχνης, έναν άλλο πολιτισμό, μια άλλη γλώσσα. Τον διπλανό σου.

Λίγα, αν όχι τίποτα απ’ αυτά που ανέφερα, διδάσκονται στη σημερινή εκπαίδευση. Τυχαία, μπορεί να τα μαθαίνουμε. Μια εκπαίδευση, που θέλησε να απαντήσει στη βιομηχανική επανάσταση, οργανώνοντας ένα πειθήνιο εργατικό δυναμικό, αντί να αναδεικνύει τη δημιουργικότητα, τη συλλογικότητα, τη συλλογική, αλλά και την ατομική ικανότητα του καθενός.

Αυτή η εκπαίδευση, σήμερα, δεν μας δίνει όχι μόνο τα εργαλεία για να αποκτήσουμε τις απαραίτητες γνώσεις, αλλά δεν μας δίνει και την ικανότητα να αξιολογούμε τις τεράστιες εξουσίες, που έχουμε στα χέρια μας - και έχουμε τεράστιες εξουσίες – δηλαδή, ένα εκπαιδευτικό σύστημα, που να διαμορφώνει αρχές και αξίες, για να λειτουργεί με συνοχή η Δημοκρατία μας.

Και αυτό γίνεται ακόμα πιο επικίνδυνο, αν σκεφτεί κανείς ότι η ανθρωπότητα έχει όλο και περισσότερες δυνατότητες και εξουσίες, αλλά και τεράστιες γνώσεις, που είτε δεν τις αποκτά ο φοιτητής – μαθητής, είτε δεν ξέρει ακόμα να τις αξιοποιεί σωστά.

Ίσως να ήταν πιο εύκολο, όταν ο Αδάμ και η Εύα έπρεπε να διαχειριστούν τη γνώση που θα αποκτούσαν, τρώγοντας τον απαγορευμένο καρπό, ή όταν ο Προμηθέας έφερε τη φωτιά, αλλά τα πράγματα έχουν γίνει πολύ πιο πολύπλοκα, όταν ξεκίνησε η ανθρωπότητα να χρησιμοποιεί πια το κάρβουνο, το πετρέλαιο, για την ενέργεια και την παραγωγή μας, αλλάζοντας το κλίμα. Ή όταν ο Αϊνστάιν ανακάλυψε την πυρηνική ενέργεια, δίνοντας μια τεράστια εξουσία στον άνθρωπο, που μπορούσε να καταστρέψει την ανθρωπότητα. Ή όταν ο Mark Zuckerberg ίδρυσε το Facebook, δίνοντας νέες εξουσίες συμμετοχής στους πολίτες, όπως είδαμε πρόσφατα στην Αίγυπτο και όχι μόνο.

Σε αυτά τα ερωτήματα, πρέπει να απαντήσει σήμερα η παιδεία: στην αξιοποίηση της τεράστιας πληροφορίας, αλλά ακόμα περισσότερο στα ηθικά διλήμματα που τίθενται, από την εξέλιξη της γνώσης, για την ανθρωπότητα.

Την εξουσία που λέγεται «γνώση», όπως είπαν και οι προηγούμενοι, πρέπει να την κάνουμε κοινοκτημοσύνη, να την κοινωνικοποιήσουμε, αλλά και να μπορεί ο κάθε πολίτης να την αξιολογεί και να την χρησιμοποιεί για το συνολικό καλό.
Και στη σημερινή οικονομική κρίση, ιδιαίτερα στη χώρα μας, το ερώτημα για εμάς είναι: πώς αξιοποιούμε αυτή τη συσσωρευμένη γνώση της ανθρωπότητας, αλλά και τη δική μας, τοπική, περιφερειακή και εθνική γνώση, για να κάνουμε την κοινωνία πιο ανθρώπινη. Μια ανάπτυξη, που να σέβεται το περιβάλλον, να αξιοποιεί τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα σε μια παγκόσμια οικονομία, να δίνει το προβάδισμα στα ελληνικά προϊόντα στις διεθνείς αγορές και να αναδεικνύει ό,τι καλύτερο έχει η Ελλάδα και ο Ελληνισμός.

Γι' αυτό, προωθούμε ένα νέο μοντέλο οικονομίας, με έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη, στηρίζουμε την πρωτοβουλία, την καινοτομία, τη δημιουργία, την επιχειρηματικότητα και απελευθερώνουμε κλειστά επαγγέλματα. Όλα αυτά, όμως, για να είναι αποτελεσματικά, πρέπει να συνδέονται με μία δημιουργική στροφή ολόκληρης της κοινωνίας μας.

Δική μας ευθύνη είναι, πάνω απ' όλα, αυτή την ευκαιρία να την έχουν όλοι οι πολίτες, ευκαιρία παιδείας και δια βίου γνώσης, ανεξάρτητα από το εισόδημά τους, ανεξάρτητα από το φύλο τους, ανεξάρτητα από το αν γεννήθηκαν σε μια ευκατάστατη ή σε μια φτωχή οικογένεια, ανεξάρτητα από το αν γεννήθηκαν και ζουν στην Αθήνα, ή σε ένα απομακρυσμένο χωριό μιας δύσβατης περιοχής της Ελλάδας.

Πρώτο μέλημά μας είναι να αλλάξουμε την εκπαίδευση στη χώρα μας. Αυτό σημαίνει ότι η μάθηση ξεφεύγει από τα γνωστά πλαίσια, ότι μπορούμε σε όλη μας τη ζωή να έχουμε μορφές οργανωμένης, συστηματικής και στοχευμένης δια βίου μάθησης, με πολλές μορφές. Είναι ο παραδοσιακός τρόπος, τα θρανία του σχολείου ή του Πανεπιστημίου, αλλά υπάρχουν πια και τόσες άλλες μορφές.
Σε άλλες χώρες, είναι οργανωμένες παρέες που διαβάζουν μαζί βιβλία, αλλού είναι η επαναφορά στις αίθουσες των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ, σε μια δεύτερη φάση της ζωής. Αλλού, είναι η εξ αποστάσεως - ακόμη και μέσω Διαδικτύου, σήμερα - μάθηση. Στα Πανεπιστήμια, μπορεί πια να παρακολουθεί κανείς τους καλύτερους Καθηγητές του κόσμου, μέσα από το Διαδίκτυο. Έτσι, γίνεται κοινή κτήση, γίνεται κοινοκτημοσύνη η παγκόσμια γνώση. Και εμείς, προχωρούμε το Ψηφιακό Λύκειο, το Ψηφιακό Σχολείο, αλλά και το Ψηφιακό Πανεπιστήμιο, όπως και το ηλεκτρονικό βιβλίο.

Αλλού, θα είναι η ενδοϋπηρεσιακή εκπαίδευση, η ενδοεργοστασιακή κατάρτιση και μάθηση, αλλού θα είναι η αυτομόρφωση και όλα αυτά μπορούν να οργανώνονται, όχι μόνο από τα γνωστά Ιδρύματα, αλλά από τους πάντες. Και επειδή εσείς είστε οι εκπρόσωποι συλλογικών και κοινωνικών φορέων, θέλω να τονίσω ότι δεν υπάρχει φορέας που να μην μπορεί να συμβάλει σ' αυτή την προσπάθεια.

Μάλιστα, θα έλεγα και θα σας παρότρυνα: οργανώστε, σκεφτείτε κάθε πρόβλημα και κάθε ανάγκη που έχει ο φορέας σας, καθώς και τις νέες εξελίξεις, και σκεφτείτε πώς θα οργανώσετε τις δικές σας, δια βίου δομές. Και βεβαίως, άκουσα από τους φορείς, την ΓΣΕΕ, τον ΣΕΒ, ότι κάνουν μια τέτοια, μεγάλη προσπάθεια - και μπράβο τους.

Πρέπει αυτό, όμως, να διαπεράσει ολόκληρη την κοινωνία, είτε είναι ο Δήμος, είτε είναι το συνδικάτο, είτε είναι μια επιχείρηση, είτε είναι μεγάλες επιχειρήσεις, όπως η ΔΕΗ και ο ΟΤΕ, είτε είναι μια κρατική υπηρεσία, ένα κόμμα, μια Μη Κυβερνητική Οργάνωση, ένα Ίδρυμα, μια τηλεόραση, ένα ραδιόφωνο. Και βέβαια, και τα ίδια τα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα πρέπει να αλλάξουν, για να προσαρμοστούν σ' αυτή τη δια βίου εκπαίδευση, που σπανίζει στη χώρα μας.

Είδατε τα ΑΕΙ ή τα ΤΕΙ, ή ακόμα και τα σχολεία μας στη γειτονιά, να δίνουν μαθήματα για ενήλικες, για ομάδες πολιτών, για ανέργους, για μετεκπαιδεύσεις; Πολύ σπάνια και, συνήθως, με ατομική πρωτοβουλία, εκείνων που θέλουν να μπουν σε ένα παραδοσιακό πρόγραμμα.

Εγώ λοιπόν προτείνω, να σκεφτεί ο κάθε φορέας πώς θα οργανώσει μαθήματα και δομές δια βίου εκπαίδευσης, για τους ενδιαφερόμενους εντός ή και εκτός του φορέα του. Γιατί στη Θράκη, στην Ήπειρο ή στην Πελοπόννησο, μέσα από τη νέα Περιφέρεια, να μην οργανώσει το ΤΕΙ, το ΑΕΙ, μαθήματα για αγρότες, για επιχειρηματίες, για νέους ανέργους, για μετανάστες, ανάλογα με τις ανάγκες τους, μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους και με ανάλογες υπηρεσίες, όπως του ΟΑΕΔ;

Δυστυχώς, αυτή η παράδοση δεν υπάρχει. Και δεν υπήρχε, διότι είχαμε ένα σύστημα πελατειακού κρατισμού ή καπιταλισμού, όπως θέλετε να το ονομάσουμε. Τι δημιουργούσε αυτό; Δημιουργούσε το κλίμα και την πεποίθηση ότι, δεν χρειάζεται τίποτα άλλο μετά το τυπικό πτυχίο, πέρα από το μέσο και τη σχέση, παρά μόνο μια νέα σχέση, μια καλή σχέση, με κάποιον στην εξουσία. Άρα, η γνώση ήταν περιττή, ή η συνεχής γνώση ήταν και ανούσια, χαμένος χρόνος. Και αυτό, στέρησε τρομακτικά την ελληνική κοινωνία από ουσιαστική και συνεχή δια βίου εκπαίδευση.

Εμείς αλλάζουμε τις δομές. Δίνουμε δυνατότητες, απελευθερώνουμε, περνάμε σε αξιοκρατικές λειτουργίες και αυτό θα δώσει νέα ώθηση και στην εκπαίδευση, και στη δια βίου παιδεία. Γιατί πρέπει να σπάσει αυτή η αντίληψη, πρέπει να απελευθερωθεί το λιμνάζον δυναμικό της χώρας μας - και είναι πολύ μεγάλο - και η δια βίου μάθηση μπορεί και θα συμβάλλει αποφασιστικά.

Μπορεί να προσφέρει στο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας, σε πολλούς κρίσιμους τομείς. Σε άνεργους, σε γνώσεις και δεξιότητες. Στην κοινωνική συνοχή, στην άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων. Σε νέες ευκαιρίες για όλους.

Θα δώσει το δικαίωμα στη γνώση για όλους, αλλά και τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουμε πιο σύνθετα προβλήματα, όπως είναι οι κοινωνικές αλληλεξαρτήσεις, ο σεβασμός απέναντι στις αξίες του πλουραλισμού, της αμοιβαίας κατανόησης και της ειρήνης, σε κοινωνίες που, αντικειμενικά πια, σε όλο τον κόσμο, έχουν πολύ περισσότερους μετανάστες.

Φίλες και φίλοι, με αυτό τον τρόπο, η ίδια η Δημοκρατία, οι ίδιοι οι αποκεντρωμένοι φορείς της Αυτοδιοίκησης, μπορούν να ενδυναμωθούν, καθώς θα πρέπει να αποδυναμώνεται και να αποψιλώνεται η γραφειοκρατία και η παντοδυναμία του συγκεντρωτικού κρατικού μηχανισμού της χώρας μας, συμβάλλοντας σε πρωτοβουλίες των πολιτών, οι οποίες θα βοηθήσουν στις μεγάλες αλλαγές που κάνουμε για τη χώρα, καθώς και στην επίλυση προβλημάτων, αλλά και στη μεταφορά εξουσίας στον πολίτη.
Τέλος, η δια βίου μάθηση θα συμβάλλει στην ανάπτυξη του καθενός, της κάθε προσωπικότητας ξεχωριστά. Αυτός είναι και ο λόγος, για τον οποίο βρέθηκα εδώ σήμερα, μαζί σας. Πρώτα απ’ όλα, διότι πιστεύω στη δια βίου μάθηση και πάντα πίστευα σ' αυτήν. Και δεύτερον, διότι πιστεύω ότι η αλλαγή στην παιδεία, μέσα από μια φιλοσοφία που φέρνει η δια βίου μάθηση, είναι και ο βασικός μοχλός σήμερα - και ακόμα περισσότερο αύριο - που θα μας επιτρέψει να αναπτύξουμε τις δικές μας, τις ελληνικές, αυτόχθονες δυνάμεις, ώστε να μην χρειαστούμε ποτέ πια δάνειες δυνάμεις. Να μπορούμε απελευθερωμένοι, να ορίζουμε εμείς τη δική μας, ελληνική πορεία.
Ευχαριστώ πολύ.

Ομιλία της  Υπουργού Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Άννας Διαμαντοπούλου, στην πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Διά Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση

«Όλη η χώρα ένα απέραντο σχολείο για όλους, κάθε πολίτης με γνώσεις και κάθε επαγγελματίας με υψηλά προσόντα»
«Για να αλλάξει το Μέλλον της Ελλάδας, πέρα από αριθμούς και στατιστικά, πρέπει να αλλάξουμε εμείς»

«Πολιτεία που δεν έχει σαν βάση της την Παιδεία, είναι οικοδομή πάνω στην άμμο». Τάδε έφη Αδαμάντιος Κοραής.
Δεκαετίες μετά αντιμέτωποι με μία τεράστια κρίση στην εθνική μας ταυτότητα και με μία «χτυπημένη» οικονομία προσπαθούμε να αναβιώσουμε ενώ συγχρόνως ως πολιτικό σύστημα προσπαθούμε με πολύ σκληρή δουλειά, πολλές φορές κάνοντας ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω να εξηγήσουμε και να πείσουμε τους Έλληνες ότι αυτή τη φορά όταν λέμε ότι όλα πρέπει να αλλάξουν, πρέπει να αλλάξουν!
Ενάμιση χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας προχωρά μπροστά αντικαθιστώντας την άμμο με στέρεο έδαφος και τα πήλινα πόδια με γερές βάσεις.
Στο Υπουργείο λέμε το προφανές πια για εμάς: «Αλλάζουμε Παιδεία, Αλλάζουμε την Ελλάδα».
Για πρώτη φορά ύστερα από δεκαετίες η πολιτική μας στρατηγική και το νομοθετικό μας έργο συντίθενται σε ένα σοβαρό αρχιτεκτόνημα για να φτιάξουμε μια νέα Ελλάδα στην οποία Πρωτοβάθμια, Δευτεροβάθμια, Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, Διά Βίου Μάθηση, Προσόντα και Έρευνα και Τεχνολογία συνθέτουν ένα κράμα για πρώτη φορά ομοιογενές.
«Αλλάζουμε Παιδεία, Αλλάζουμε την Ελλάδα»
Δεν είναι τυχαίο ότι διαμορφώνοντας το πλαίσιο σκέψης αφαιρέσαμε το άρθρο «την» από την Παιδεία. Αυτό γιατί πολύ απλά στο Υπουργείο Παιδείας σήμερα πιστεύουμε ότι Παιδεία είναι τα γράμματα αλλά και η νοοτροπία.
Οι παλιότερες γενιές έλεγαν: «Είναι μορφωμένος αλλά είναι ακαλλιέργητος».
Αυτό που κάποτε ονόμαζαν καλλιέργεια σημαίνει:  «Πιστεύω στην χώρα μου», «Πιστεύω στην Εθνική μου ταυτότητα», «Μιλάω τη γλώσσα μου σωστά», «Μεταλαμπαδεύω την εθνική μου γλώσσα σε αυτούς που αναζητούν καλύτερη τύχη στη χώρα μου», «Αποκτώ φορολογική συνείδηση», «Αρχίζω να σκέφτομαι και το αύριο και δεν ζω μόνο για το σήμερα», «Αποβάλλω τον κυνισμό» και «Βρίσκω τα τελευταία ψήγματα υπομονής μέσα μου και διαμορφώνω συλλογικά, βήμα βήμα με το συνεργάτη μου, τον διπλανό μου, με την οικογένειά μου, την Ελλάδα που όλοι μας τόσο πολύ θέλουμε και τόσο απεγνωσμένα ψάχνουμε».
Για όσους έχουν βιαστεί να βαφτίσουν με δημοσιογραφικούς όρους τη Διά Βίου Μάθηση ως ένα αντικείμενο «βαρετό» ή όπως λέει ο λαός μας «Εδώ ο κόσμος καίγεται», τους απαντώ ότι «Ναι. Εδώ ο κόσμος καίγεται», και αυτό που σβήνει τη φωτιά πρέπει να είναι η δυνατότητα του Έλληνα να μπορεί να επανεκπαιδεύεται, να επανεκπαιδεύεται, όπου και όποτε θέλει, εξασφαλίζοντας αυτοπεποίθηση και επαγγελματική ασφάλεια εντασσόμενος σε ένα εθνικό πλαίσιο προσόντων που θα του επιτρέπει να ανταγωνίζεται με τους καλύτερους της Ευρώπης, σε όποια ειδικότητα θέλει, δίνοντας τέλος στην ελληνική αγορά εργασίας του «Τα κάνω όλα και συμφέρει».
Με τη σημερινή πρόσκληση σε συνδικαλιστικούς, εργοδοτικούς και κοινωνικούς φορείς, φορείς της αυτοδιοίκησης, επιτελικούς φορείς Διά Βίου Μάθησης καθώς και σε φορείς, οι οποίοι προωθούν τη σύνδεση με την απασχόληση, συνεχίζεται ο διάλογος για το Εθνικό Πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης που ξεκίνησε το Δεκέμβριο με πρωτοβουλία της κυρίας Γεννηματά.
Όπως γνωρίζετε, επειδή συμμετείχατε όλοι από την αρχή σε αυτό το εγχείρημα, ήδη από τον Ιανουάριο του 2010 τέθηκαν οι βάσεις μιας νέας στρατηγικής για την ανάπτυξη της Διά Βίου Μάθησης στη χώρα μας. Οι αρχές και η φιλοσοφία της έγιναν αντικείμενο διαδοχικών διαβουλεύσεων τόσο μέσα σε ομάδες εργασίας που συγκροτήθηκαν για το σκοπό αυτό, και στις οποίες πολλοί από εσάς συμμετείχατε ενεργά, όσο και σε επίπεδο ανοιχτής διαβούλευσης με την κοινωνία των πολιτών, και μάλιστα δύο φορές: Το Φεβρουάριο και τον Ιούνιο.
Τα ερεθίσματα που πήραμε η κυρία Χριστοφιλοπούλου και εγώ από αυτή την εκτεταμένη διαβούλευση συνέκλιναν στην απόφαση να σχεδιαστεί μια νέα στρατηγική για τη Διά Βίου Μάθηση  που να στοχεύει σε πολυεπίπεδη ανάπτυξή της. Και αυτό γιατί είναι κοινή διαπίστωση πως η Διά Βίου αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία που διαθέτουμε για την έξοδο από τη σημερινή κρίση.
Πώς μπορεί να βοηθήσει η Διά Βίου Μάθηση στην έξοδο από την πολυδιάστατη κρίση την οποία βιώνουμε;
1. Η Διά Βίου Μάθηση συνδέεται άμεσα με την οικονομική ανάπτυξη της χώρας και την προοπτική απασχόλησης γιατί παρέχει τη δυνατότητα έγκαιρης ανταπόκρισης στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Με ποιον τρόπο; Δίνοντας έμφαση στην αναβάθμιση των προσόντων του ανθρώπινου δυναμικού της  χώρας και στη σύνδεση των παρεχόμενων προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Η πρόκληση δεν συνίσταται μόνο στη βελτίωση των δεξιοτήτων αλλά και στην αντιστοιχία των δεξιοτήτων με τις προσφερόμενες θέσεις απασχόλησης. Οι προγνώσεις για τη χώρα μας για τη δεκαετία 2010-2020, όσον αφορά στην προσφορά και ζήτηση θέσεων εργασίας, δείχνουν αύξηση της ζήτησης σε επαγγέλματα μεσαίου και υψηλού μορφωτικού επιπέδου (βλ. έρευνα Cedefop, Skills supply and demand in Europe: medium term forecast up to 2020). Μετά το 2011 και μέχρι το 2020 αναμένεται να δημιουργηθούν γύρω στις 370.000 νέες θέσεις εργασίας, οι περισσότερες από τις οποίες θα είναι στις μεταφορές και στη διανομή αγαθών, στις επιχειρήσεις και στις υπηρεσίες. Σε ζήτηση νέων θέσεων εργασίας, ο πιο γοργά αναπτυσσόμενος  επαγγελματικός κλάδος σε βάθος δεκαετίας θα αφορά τεχνικούς και συναφή επαγγέλματα και εργαζόμενους στις πωλήσεις. Αυτό σημαίνει πως η χώρα τα αμέσως επόμενα χρόνια θα έχει ανάγκη από επαγγελματίες και τεχνίτες με τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση.
Η Διά Βίου Μάθηση αφορά επίσης στην οικονομία και στην αναπτυξιακή προοπτική της χώρας εφόσον μέσω της αρχικής και της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης μπορούν να υπηρετηθούν αναπτυξιακοί στόχοι όπως η βιώσιμη ανάπτυξη και η δημιουργία οικονομίας χαμηλών εκπομπών άνθρακα μέσω της στροφής σε τεχνικά επαγγέλματα υψηλής εξειδίκευσης. Η Διά Βίου Μάθηση έρχεται λοιπόν να χτίσει γέφυρες μεταξύ δύο  χώρων που λειτουργούσαν μέχρι τώρα λίγο πολύ ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο: το  χώρο της εκπαίδευσης και το χώρο της εργασίας.
2. Η κρίση που βιώνουμε δεν είναι, όμως, μόνο οικονομική. Είναι και κρίση πολιτική, κρίση αξιών και θεσμών. Η Διά Βίου Μάθηση μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση και αυτής της κρίσης. Με ποιον τρόπο;
Εκπαιδεύοντας τα άτομα, ώστε να γίνουν ενεργοί πολίτες αυτής της χώρας. Πολίτες με γνώσεις, κριτική σκέψη, περιβαλλοντική, φορολογική και καταναλωτική συνείδηση, πολίτες που ενδιαφέρονται για τα κοινά και είναι αλληλέγγυοι με τους ηλικιωμένους, τους αδύναμους, τους μετανάστες, που ενεργοποιούνται σε εθελοντικές οργανώσεις, που δεν απαξιώνουν, δεν μηδενίζουν, δεν ιδιωτεύουν, αλλά αντιστέκονται στη γενικευμένη παρακμή και προσπαθούν να αλλάξουν τα κακώς κείμενα.
Η Διά Βίου Μάθηση αφορά στο σύνολο των πολιτών αφού στοχεύει στον πυρήνα της Δημοκρατίας, στη διαμόρφωση δηλαδή ενεργών και ενημερωμένων πολιτών. Η δημοκρατία άλλωστε είναι το μόνο πολίτευμα, το οποίο απαιτεί εκπαίδευση των πολιτών σε συνεχή, καθημερινή βάση και μέχρι τα βαθειά γεράματα. Η ανάγκη αυτή γίνεται ιδιαίτερα επιτακτική σε περιόδους κρίσης.
Η στρατηγική της κυβέρνησης για τη Διά Βίου Μάθηση βασίζεται σε τέσσερις πυλώνες:
• Δικτύωση: Γιατί πιστεύουμε πως μέσα από τα τοπικά και περιφερειακά δίκτυα μάθησης, μέσα από τους δεσμούς και τις πρωτοβουλίες που θα αναπτυχθούν από δημόσιους, ιδιωτικούς και κοινωνικούς φορείς σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο μπορούν να αναπτυχθούν σύγχρονες ιδέες και εστίες αριστείας και καινοτομίας, πολύ περισσότερες από όσο θα επέτρεπε ένα ιεραρχικά δομημένο και συγκεντρωτικά διοικούμενο σύστημα.
• Προγραμματισμός: Κάθε στρατηγική για να έχει αποτέλεσμα πρέπει να συνδέεται με συγκεκριμένους και μετρήσιμους στόχους, δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα και εργαλεία υλοποίησης, θεσμικά, διοικητικά και οικονομικά. Τα εργαλεία που υποστηρίζουν την υλοποίηση της στρατηγικής για τη Διά Βίου Μάθηση είναι ο νόμος 3879/2010, η νέα διοικητική αρχιτεκτονική του συστήματος και το Εθνικό Πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης, το οποίο παρουσιάζει σήμερα η αναπληρώτρια Υπουργός. Το Εθνικό Πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης αποτελεί τρανή απόδειξη της αλλαγής νοοτροπίας στο σχεδιασμό πολιτικής: από τον κατακερματισμό και την τιμαριοποίηση της πολιτικής στην εκπόνηση ενιαίας και συνεκτικής εθνικής πολιτικής.
• Διασφάλιση ποιότητας: Είναι εξαιρετικής σημασίας η ανάγκη εφαρμογής κριτηρίων ποιότητας και συγκεκριμένων πρακτικών παρακολούθησης, ελέγχου και αξιολόγησης των ενεργειών εκπαίδευσης και κατάρτισης, με όρους και διαδικασίες διαφανείς και δημοσίως γνωστές και εργαλεία που θα εξασφαλίζουν τη δυνατότητα σύγκρισης του αποτελέσματος του εκπαιδευτικού έργου, όπου και αν αυτό παρέχεται: τόσο από ιδρύματα του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος (σχολεία, πανεπιστήμια) όσο και από φορείς Διά Βίου Μάθησης και κατάρτισης, δημόσιους, ιδιωτικούς και κοινωνικούς. Το ενιαίο πλαίσιο αρχών διασφάλισης ποιότητας στη Διά Βίου Μάθηση που εκπονεί το Υπουργείο έρχεται να θέσει ποιοτικούς όρους σε ένα μέχρι τώρα άναρχο πεδίο.
• Αναγνώριση και πιστοποίηση προσόντων: Από τα σημαντικότερα κίνητρα για τη συμμετοχή σε κάθε είδους δραστηριότητες Διά Βίου Μάθησης αποτελεί η δυνατότητα αναγνώρισης και πιστοποίησής της. Με τη συγκρότηση Εθνικού Πλαισίου Προσόντων η Ελλάδα αποκτά μια μεγάλη ευκαιρία. Μια ευκαιρία να απαγκιστρωθούμε από αγκυλώσεις του παρελθόντος, να βάλουμε τάξη στο άναρχο πεδίο των κάθε είδους βεβαιώσεων και πιστοποιητικών που δίνονται από φορείς εκπαίδευσης και κατάρτισης και μέσα από διαδικασίες διασφάλισης ποιότητας να καταστήσουμε διαφανή σε όλους τα προσόντα των πολιτών. Ταυτόχρονα, είναι μια ευκαιρία για τους Έλληνες πολίτες να συνδέσουν τις γνώσεις και δεξιότητες που αποκτούν στη διάρκεια της ζωής τους με τις ανάγκες της συνεχώς μεταβαλλόμενης αγοράς εργασίας και να διεκδικήσουν με ίσους όρους θέσεις εργασίας και στην ενωμένη Ευρώπη.
Η Διά Βίου Μάθηση καταργεί τα εκπαιδευτικά και επαγγελματικά στεγανά, τα ηλικιακά και γεωγραφικά όρια, δημιουργεί νέους δρόμους και δυνατότητες αλλά εμπεριέχει και κινδύνους για αυτούς που δεν είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις.
Στην Ελλάδα, σε περιβάλλον δημοσιονομικής κρίσης και οικονομικής ύφεσης οι προκλήσεις γίνονται ακόμη μεγαλύτερες. Στόχος της κυβέρνησης είναι να βγούμε από την παρούσα κρίση πιο δυνατοί. Στόχος μας είναι να αποδεσμεύσουμε τις δημιουργικές δυνάμεις στη χώρα μας και να δώσουμε αναπτυξιακή προοπτική. Πώς θα γίνει αυτό; Όπως έγινε και σε άλλες χώρες που πέρασαν από περίοδο βαθιάς ύφεσης σε φάση ανάπτυξης και οικονομικής ευρωστίας: Δίνοντας προτεραιότητα στην εκπαίδευση και μάλιστα στην τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και συνδέοντάς την με κεντρικούς αναπτυξιακούς στόχους όπως είναι η βιώσιμη ανάπτυξη.
Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες είναι έτοιμοι: Η έρευνα κοινής γνώμης για τη Διά Βίου Μάθηση (που διεξήγαγε η Public Issue και βρίσκεται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου www.minedu.gov.gr) δείχνει ότι οι πολίτες τάσσονται συντριπτικά υπέρ της ενίσχυσης του θεσμού της Διά Βίου Μάθησης (9 στους 10). Καθολική (9 στους 10) είναι και η πεποίθηση ότι η Διά Βίου Μάθηση είναι αρκετά έως πολύ σημαντική στη ζωή του ανθρώπου. Δείχνει επίσης ότι, ακόμη και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, ο ένας στους δυο Έλληνες έχει πρόθεση να συμμετάσχει σε κάποιο πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης κατά το επόμενο έτος.
Και ως κυβέρνηση είμαστε έτοιμοι. Έχουμε τα εργαλεία κι έχουμε και τη θέληση να αξιοποιήσουμε τις δημιουργικές δυνάμεις των Ελλήνων πολιτών για να οδηγήσουμε τη χώρα σε έξοδο από την οικονομική κρίση και να δημιουργήσουμε συνθήκες αειφόρου ανάπτυξης μέσα από την παιδεία, μέσα από την εκπαίδευση, μέσα από τη Διά Βίου Μάθηση.
Η γκρίνια για το μνημόνιο σε εμάς στο Υπουργείο Παιδείας έχει λάβει τέλος γιατί έχουμε καταλάβει ένα πράγμα: Για να αλλάξει το Μέλλον της Ελλάδας, πέρα από αριθμούς και στατιστικά, πρέπει να αλλάξουμε εμείς. Στο μνημόνιο το Υπουργείο Παιδείας απαντά με μία νέα εθνική ταυτότητα για μια Ελλάδα και για Έλληνες για τους οποίους ενεργός πολίτης είναι ο πολίτης που συνεχώς βελτιώνεται, είναι μπροστάρης και ανταγωνίζεται με τους καλύτερους.
Για να στείλουμε το σωστό μήνυμα ας αναδείξουμε το 2012 σε  Έτος Διά Βίου Μάθησης και Προσόντων με ένα μοναδικό στόχο: όλη η χώρα ένα απέραντο σχολείο για όλους, κάθε πολίτης με γνώσεις και κάθε επαγγελματίας με υψηλά προσόντα. 

Ομιλία της Αναπληρώτριας Υπουργού Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Φώφης Γεννηματά, στην πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Διά Βίου Μάθησης και Σύνδεσης με την Απασχόληση

«Στο επίκεντρο οι νέοι, με την έκδοση επιταγών (vouchers)  για σπουδές στην αρχική και συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση και το εισιτήριο για την απασχόληση»
«Δεύτερη ευκαιρία σε όλους, ακόμα και στο πιο μικρό χωριό, με το Ψηφιακό Λύκειο Δεύτερης Ευκαιρίας»
 «Ανοιχτό σχολείο σε κάθε Δήμο που το πρωί θα εκπαιδεύει τα παιδιά και το απόγευμα θα παρέχει γνώσεις στους ενήλικες»
 «Ούτε ένα ευρώ σε προγράμματα χωρίς στόχο και συγκεκριμένα αποτελέσματα. Τα προγράμματα θα φτιαχτούν με βάση τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και ιδιαίτερα της νέας γενιάς»
Θα ήθελα να σας καλωσορίσω στη σημερινή πρώτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Διά Βίου Μάθησης και Σύνδεσης  με την Απασχόληση.
Για την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας, η σημερινή παρουσία του Πρωθυπουργού, εκτός από μεγάλη τιμή,  αποτελεί την καλύτερη απόδειξη για τη σημασία που δίνει η κυβέρνηση στη Διά Βίου Μάθηση.

ΤΟ ΝΕΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ
Πριν από λίγους μήνες ψηφίστηκε στη Βουλή ο νόμος για τη Διά Βίου Μάθηση. Σήμερα δεν είμαστε εδώ ούτε για να αναλύσουμε το νόμο, ούτε για να παρουσιάσουμε απλά το Εθνικό Πρόγραμμα για τη Διά Βίου Μάθηση. Προηγήθηκε η συνεδρίαση της Συνόδου Διά  Βίου Μάθησης και το Εθνικό Πρόγραμμα είναι το αποτέλεσμα μιας συλλογικής δουλειάς με τους εκπροσώπους όλων των υπουργείων και των αρμόδιων φορέων. Το έχετε μπροστά σας.
Όμως ο νόμος, μα και το Εθνικό Πρόγραμμα, που είναι για μας σημαντικά εργαλεία, δεν είναι από μόνα τους η ουσία. Κανείς δεν πρόκειται να ασχοληθεί με τη σημερινή εκδήλωση, μόνο και μόνο γιατί βάλαμε ωραία λόγια σε ένα κομμάτι χαρτί, όσο σημαντική και να είναι αυτή η δουλειά.
Σήμερα δεν συγκεντρωθήκαμε για να πούμε τι θα κάνουμε εμείς για τη Διά Βίου Μάθηση, αλλά για το τι μπορεί να κάνει η Διά Βίου Μάθηση για μας. Και όταν λέμε για μας, εννοούμε για όλους τους πολίτες.

ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ
Η σημερινή συνάντηση γίνεται σε μία δύσκολη στιγμή για τη χώρα μας.  Η  κρίση πλήττει κάθε Έλληνα, κάθε Ελληνίδα, πλήττει όλους τους πολίτες αυτής της χώρας, όλους, όσοι ζουν σε αυτή τη χώρα.
Εμείς πιστεύουμε ότι η γνώση μπορεί να είναι αντίδοτο στην κρίση και η Διά Βίου Μάθηση ο τρόπος με τον οποίο η γνώση αυτή μπορεί να φτάσει μέχρι και στο πιο μικρό χωριό της Ελλάδας. Πιστεύουμε ότι μπορούμε να γίνουμε ανταγωνιστικοί, όχι με την αφαίρεση πλούτου και εισοδήματος από τον εργαζόμενο,  αλλά με την επένδυση στην ποιότητα. Η έμφαση στην Παιδεία, στην καινοτομία, στον πολιτισμό μας, σε κάθε στοιχείο που μας προσδίδει ποιότητα, αλλά και μοναδικότητα παγκοσμίως, μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών.
Μπορούμε να κάνουμε τον πολίτη του κόσμου να μιλά ξανά με θαυμασμό για την Ελλάδα και τους Έλληνες. Μπορούμε να τα καταφέρουμε ξανά. Το πετύχαμε στο παρελθόν μέσα σε ακόμη δυσκολότερες συνθήκες. Θέλουμε μια διαφορετική πορεία για τη χώρα, όπου ο ρόλος της Παιδείας θα είναι καταλυτικός.
Μέσα από τη Διά Βίου Μάθηση πετυχαίνουμε τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την απασχόληση, που δεν αποτελεί απλά μια μεγάλη ανάγκη, αλλά και ένα μεγάλο στοίχημα για το μέλλον.
Η Διά Βίου Μάθηση δεν συνδέεται μόνο με την απασχόληση. Αφορά στη διαμόρφωση ενεργών και ενημερωμένων πολιτών με κριτική σκέψη και δημιουργική διάθεση. Η Ελλάδα σήμερα έχει ανάγκη όσο ποτέ μια επανεκπαίδευση στα ιδεώδη και τους κανόνες του πολιτεύματος που η ίδια ανακάλυψε. Άλλωστε γνώση δεν είναι μόνο εξουσία, είναι και η ουσία της Δημοκρατίας, είναι η ουσία της ζωής που αξίζει κανείς να ζει.
ΔΥΟ ΠΥΛΩΝΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΝΕΑ ΕΡΓΑ
Η προσπάθειά μας στηρίζεται σε  δύο κεντρικούς πυλώνες:
Το κύριο μέλημα μας στην εποχή της κρίσης είναι να συνδέσουμε την εκπαίδευση με την απασχόληση. Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε με τον ένα από τους δυο κεντρικούς πυλώνες της Διά Βίου Μάθησης που είναι η αρχική και η συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση.
Ο δεύτερος πυλώνας  είναι η γενική εκπαίδευση ενηλίκων που έχει περισσότερη σχέση με την προσωπική ανάπτυξη των πολιτών. Η προσωπική ανάπτυξη μπορεί στις υπάρχουσες συνθήκες, να προστατέψει από τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Ας μπούμε στην ουσία. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει έστω και ένας κάτοικος αυτού του τόπου, που να μην αγωνιά για τα νέα παιδιά. Θα βρουν δουλειά; Θα μείνουν στην Ελλάδα; Θα έχουν έστω μια μικρή ευκαιρία;
Πρέπει να έχουν ευκαιρίες, πρέπει να μείνουν στην Ελλάδα, πρέπει να είναι οι νέοι αυτοί που θα βγάλουν το τόπο από την κρίση και θα κτίσουν το νέο, το καλύτερο και γιατί όχι, το διαφορετικό.
Σήμερα είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε μια σειρά προγραμμάτων που για μας αποτελούν οδηγούς στην πολιτική μας.
Ξεκινάμε με συγκεκριμένες δράσεις:
Στο επίκεντρο οι νέοι. 
- Έκδοση επιταγών (vouchers)  για σπουδές στην αρχική και συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση.  Θα αφορά συγκεκριμένο ποσό το οποίο θα  δίνεται με οικονομικά κριτήρια σε νέους και νέες για σπουδές της επιλογής τους.

- Εισιτήριο για την απασχόληση. Νέοι απόφοιτοι λυκείου, Πανεπιστημίου και ΤΕΙ, ΙΕΚ, ΚΕΜΕ, θα μπορούν  να παρακολουθήσουν προγράμματα κατάρτισης που θα αναπτύσσουν από κοινού οι επιχειρήσεις και το Δίκτυο Διά Βίου. Θα αποκτούν γνώσεις, θα κάνουν πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις και ένα ποσοστό από αυτούς θα προσλαμβάνεται για ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα. Με τον τρόπο αυτό δίνουμε στους νέους που θέλουν να εισέλθουν στην αγορά εργασίας την απαραίτητη εξειδικευμένη γνώση και μια ελάχιστη εμπειρία.
- Παροχή υποτροφιών σε εισαχθέντες στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
- Προτεραιότητα εισαγωγής στα δημόσια ΙΕΚ σε σπουδαστές με βάση κοινωνικοοικονομικά κριτήρια.
- Δημιουργία του θεσμού του μέντορα για την υποστήριξη φοιτητών που πραγματοποιούν εργασίες σχετικές με θέματα επιχειρηματικότητας.
- Ανάπτυξη του θεσμού της χορηγίας (sponsoring) για τη στήριξη επιχειρήσεων νέων επιστημόνων.
- Ανάπτυξη δράσεων/προγραμμάτων Συμβουλευτικής & Επαγγελματικού Προσανατολισμού για την εκπαίδευση, την Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση και την απασχόληση.
Δίνουμε παράλληλα τη δυνατότητα σε όλους τους πολίτες να έχουν μια δεύτερη ευκαιρία στην εκπαίδευση. Άνθρωποι κάθε ηλικίας, από όπου και αν βρίσκονται, στο πιο μικρό χωριό, στο πιο μικρό νησί θα μπορούν να έχουν επαφή ξανά με το σχολειό.

Εκτός από τη συνέχεια της στήριξής μας στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας, δημιουργούμε το Ψηφιακό Λύκειο Δεύτερης Ευκαιρίας, το οποίο θα δίνει τη δυνατότητα σπουδών από απόσταση σε ενήλικες.

Πριν από λίγες μέρες συμμετείχα σε μια τελετή του Ινστιτούτου Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων για τη βράβευση της Μαρίνας Λιτβίνοβα. Μια κοπέλα που φυλακίστηκε, συνέχισε το σχολείο στη φυλακή, μπήκε στη Νομική και ανέδειξε τη σημασία των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας.

Αυτή η κοπέλα ανοίγει το δρόμο σε πολλούς νέους ανθρώπους,  που έχουν βρεθεί σε δυσκολίες, τους βοηθά να πιστέψουν στον εαυτό τους, να δουν ότι μπορεί να γίνει η ανατροπή, ότι μπορούν να στηριχτούν  στις δυνάμεις τους.

Την ίδια στιγμή προσπαθούμε να καλύψουμε όσο το δυνατό περισσότερες ανάγκες, που δημιουργεί η οικονομική κρίση. Προχωράμε στην ανάπτυξη υποστηρικτικού δικτύου για την κατάρτιση επιχειρηματιών που βρίσκονται σε κρίση.

Παράλληλα, συνδέουμε τη Διά Βίου Μάθηση με κεντρικές αναπτυξιακές πολιτικές της κυβέρνησης. Με την κατάρτιση των ανέργων, σε νέα επαγγέλματα που συνδέονται με την πράσινη ανάπτυξη και τον τουρισμό. Με την ενίσχυση της γυναικείας αγροτικής επιχειρηματικότητας, την εκπαίδευση όλων των αγροτών σε θέματα υγιεινής, ασφάλειας, προστασίας του περιβάλλοντος και εκπαίδευση σε ζητήματα που αφορούν στην επιχειρηματικότητα και στην προώθηση των εξαγωγών.

Στηρίζουμε με αυτόν τον τρόπο το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που θέλουμε να δημιουργήσουμε, βασισμένο στην περιβαλλοντική συνείδηση, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τα παραδοσιακά προϊόντα, τη μεσογειακή διατροφή που την αναγνωρίζουν πια παντού, την ποιότητα στις υπηρεσίες  και τον τουρισμό.

Συνεργαζόμαστε στενά με το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για ένταξη δράσεων κατάρτισης στα Τοπικά Ολοκληρωμένα Προγράμματα Στήριξης της Εργασίας και την Κοινωνική Οικονομία.
Παράλληλα, στο νέο θεσμικό πλαίσιο που προωθεί το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για την κοινωνική οικονομία και την κοινωνική επιχειρηματικότητα προβλέπονται δράσεις κατάρτισης για όλους, όσοι συνεισφέρουν και υπηρετούν το νέο αυτό θεσμό, έτσι ώστε να ενισχυθεί η κοινωνική προστασία και ένταξη και να τονωθούν οι ευκαιρίες απασχόλησης και ανάπτυξης σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
Την ίδια στιγμή δημιουργούμε προγράμματα κατάρτισης στα 160 κλειστά επαγγέλματα που ανοίγουν, για την προσαρμογή των ενδιαφερομένων στο νέο εργασιακό και επιχειρηματικό περιβάλλον που δημιουργείται.
Τέλος, εκπαιδεύουμε τα στελέχη της αυτοδιοίκησης, προωθούμε τον εθελοντισμό σε συνεργασία με τις ΜΚΟ και την Εκκλησία  και παρέχουμε εκπαιδευτικό υλικό σε προσβάσιμες μορφές στα άτομα με αναπηρία.
Οι ραγδαίες εξελίξεις στην τεχνολογία και την επιστήμη καθιστούν αναγκαίο το σχεδιασμό προγραμμάτων που θα έχουν ως στόχο την επικαιροποίηση των γνώσεων των αποφοίτων των Πανεπιστήμιων και των ΤΕΙ.
Θέλουμε ακόμη και να προσελκύσουμε σπουδαστές από την ευρύτερη περιοχή και για αυτό δίνουμε κίνητρα για τη δημιουργία ξενόγλωσσων προγραμμάτων στα ΙΕΚ.
Σύμφωνα με όλες τις έρευνες που έχουμε στα χέρια μας, αυτό που θέλουν περισσότερο οι πολίτες στο επίπεδο της γενικής εκπαίδευσης είναι οι ξένες γλώσσες, ο χειρισμός των υπολογιστών και οι βασικές αρχές τις οικονομικής διαχείρισης.
Αυτά τα προγράμματα φιλοδοξούμε να λειτουργούν σε κάθε δήμο, σε κάθε γειτονιά.

ΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Για όλα αυτά που λέμε θα κριθούμε στην πράξη. Γιατί χρήματα δαπανήθηκαν και στο πρόσφατο παρελθόν. Δισεκατομμύρια ευρώ ξοδεύτηκαν για την κατάρτιση χωρίς, δυστυχώς, αυτή τη στιγμή να έχουμε μετρήσιμα αποτελέσματα για το τι κάναμε, τι πετύχαμε μέσα από όλα αυτά τα προγράμματα και όλη αυτή την προσπάθεια, και αυτά ακριβώς είναι που προσπαθούμε μέσα από αυτό το νόμο να αλλάξουμε.
Ο πρώτος μας στόχος είναι η σύνδεση της Διά Βίου Μάθησης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Ήδη αναφέραμε προγράμματα οδηγούς προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά ιδιαίτερη σημασία έχει η συνεργασία με όλους τους φορείς και το Παρατηρητήριο Απασχόλησης, μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα που φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε  στη Γενική Γραμματεία Διά Βίου  Μάθησης. Με αυτό τον τρόπο θα έχουμε τα στοιχεία που χρειαζόμαστε για τη διαμόρφωση των κατάλληλων προγραμμάτων.
Ο δεύτερος στόχος είναι η πιστοποίηση των γνώσεων, των ικανοτήτων  και των δεξιοτήτων ανεξάρτητα από τον τρόπο που αυτές αποκτήθηκαν, και η ένταξή τους σε ένα Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων κατά το πρότυπο του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Με την εφαρμογή του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων μπαίνει τάξη σε ένα άναρχο σύστημα έκδοσης κάθε λογής τίτλων και βεβαιώσεων παρακολούθησης προγραμμάτων κατάρτισης και επιμορφώσεων, χωρίς κανένα πρακτικό αντίκρισμα στα προσόντα των κατόχων τους.
Πόσες φορές δεν έχουμε αναγνωρίσει σε ανθρώπους ικανότητες οι οποίες δεν αποτυπώνονται στα τυπικά τους προσόντα; Ο μόνος τρόπος διάδοσης αυτής της ικανότητας ήταν από στόμα σε στόμα. Με την πιστοποίηση των προσόντων όλων των μορφών μάθησης ο καθένας θα μπορεί να πιστοποιήσει τα προσόντα του και να τα χρησιμοποιεί στην προσωπική και επαγγελματική του ανέλιξη.
Ο κόπος του καθενός θα πιάνει τόπο και θα έχει μια συγκεκριμένη αξία που θα αποτελεί για αυτόν διαβατήριο για την πορεία του στον εργασιακό χώρο.
Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζουμε εναλλακτικές διαδρομές πρόσβασης στην εκπαίδευση. Αναβαθμίζουμε έναν τομέα που μέχρι σήμερα ήταν σχεδόν ανύπαρκτος, βάζουμε κανόνες και πλαίσιο λειτουργίας στον τομέα της μεταλυκειακής εκπαίδευσης. Εκτός από την τυπική εκπαίδευση στο σχολείο έτσι όπως το ξέραμε, τις πανελλαδικές, την Ανώτατη, το πτυχίο, δίνουμε πλέον και άλλες δυνατότητες: τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης, τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης, τα Κέντρα Μεταλυκειακής Εκπαίδευσης, τα Εργαστήρια Ελεύθερων Σπουδών, τα Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων κα. Όλα αυτά πιστοποιούνται ως προς τις υποδομές, τα προγράμματα σπουδών και τους εκπαιδευτικούς.   
Ο τρίτος στόχος είναι η κοινωνική ένταξη των ευάλωτων ομάδων και εδώ είναι η πολύ μεγάλη συμβολή που μπορεί να έχει η Γενική Εκπαίδευση Ενηλίκων. Δίνουμε  έμφαση στα κοινωνικά στρώματα που κινδυνεύουν από τον κοινωνικό αποκλεισμό. Μέσα από θεσμούς συνεχούς ενημέρωσης, υποστήριξης και συμβουλευτικής, κάθε ενήλικας μπορεί  να έχει ανοικτή πρόσβαση τόσο στα ιδρύματα του επίσημου εκπαιδευτικού συστήματος (Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας), όσο και σε ολόκληρο  το Δίκτυο Διά Βίου Εκπαίδευσης.

Οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες που ωφελούνται είναι οι:
- Άνεργοι
- Ηλικιωμένοι
- Μετανάστες
- Μονογονεϊκές οικογένειες
- Άτομα με αναπηρίες
- Φυλακισμένοι
- Οι (πρώην) χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών
Δράσεις και οικονομικά στοιχεία του Εθνικού Προγράμματος ΔΒΜ
Συνολικά  για τη Διά Βίου Μάθηση υπολογίζουμε ότι έχουμε στη διάθεση μας από εθνικούς και κοινοτικούς πόρους 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων για δράσεις επιτελικής υποστήριξης προβλέπεται μόνο το 7%. Με απλά λόγια, αυτή τη φορά «τα χρήματα δεν θα πάνε για μελέτες».
Το 93% των δράσεων του Εθνικού προγράμματος αποσκοπεί να ωφελήσει:
 τον άνεργο
 τον εργαζόμενο
 το νέο ελεύθερο επαγγελματία
 τον εργοδότη
 το σπουδαστή
 τις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες

ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΜΕΣΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
Πιο συγκεκριμένα οι δράσεις άμεσης εφαρμογής του Εθνικού Προγράμματος Διά Βίου Μάθησης χωρίζονται σε έξι κατηγορίες:
1. Δράσεις αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης με διαθέσιμους πόρους 76 εκατομμύρια ευρώ
2. Δράσεις συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης, για τις οποίες έχουμε στη διάθεση μας 1,07 δισεκατομμύρια ευρώ
3. Δράσεις γενικής εκπαίδευσης ενηλίκων με 339,8 εκατομμύρια ευρώ
4. Εκπαίδευση στελεχών δημοσίου, αυτοδιοίκησης, κοινωνικών εταίρων με 448  εκ. €
5. Δράσεις έρευνας εκπαιδευτικών αναγκών, επαγγελματικού προσανατολισμού και ενίσχυσης της νεανικής επιχειρηματικότητας με 166 εκ. €
6. Και τέλος δράσεις πιστοποίησης εισροών και εκροών της δια βίου μάθησης με 25 εκ. €

Θα βάλουμε τέλος στις πελατειακές σχέσεις και στον τομέα της κατάρτισης. Προειδοποιούμε ότι δεν πρόκειται να ανεχτούμε καμία πίεση. Αυτά τα χρήματα θα πιάσουν τόπο. 
Η σημερινή συνάντηση είναι μια πρώτη απόδειξη. Για πρώτη φορά με πλήρη διαφάνεια, με την ενεργή συμμετοχή όλων, διαμορφώνουμε ένα δυναμικό πρόγραμμα που ξεπερνά τα δυο δισεκατομμύρια ευρώ.
Ούτε ένα ευρώ σε συναλλαγές κάτω από το τραπέζι. Ούτε ένα ευρώ σε προγράμματα χωρίς στόχο και συγκεκριμένα αποτελέσματα. Τα προγράμματα θα φτιαχτούν με βάση τις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας και ιδιαίτερα της νέας γενιάς.
Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να κάνω ιδιαίτερη αναφορά σε εσάς, τα μέλη του Συμβουλίου Διά Βίου Μάθησης, καθώς μαζί καλούμαστε να εγγυηθούμε τη σωστή αξιοποίηση των πόρων αυτών προς όφελος των πολιτών.

Προσδοκώμενοι Δείκτες
Είναι αλήθεια ότι βάζουμε υψηλούς στόχους ξεκινώντας από πολύ χαμηλά. Είμαστε πάρα πολύ πίσω στη χώρα μας στη συμμετοχή των Ελλήνων πολιτών στον τομέα της Διά Βίου, μόλις 2,9% έναντι 9,8% που είναι ο μέσος όρος στην υπόλοιπη Ευρώπη.    
Θέλουμε και μπορούμε μέχρι το 2013 να φτάσουμε το 6%. 
Θέλουμε να αυξήσουμε δραστικά τη συμμετοχή στη συνεχιζόμενη επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση που σήμερα είναι μικρότερη από το μισό του κοινοτικού μέσου όρου  (14% έναντι 33%).
Θέλουμε τα προγράμματα να βελτιώσουν την καθημερινότητα του πολίτη και τα αποτελέσματα να φτάσουν παντού: στο κέντρο και στην περιφέρεια.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ
Αυτό θα το πετύχουμε, μέσα από ένα αποκεντρωμένο δίκτυο Διά Βίου Μάθησης. Σημαντικός είναι ο ρόλος της αυτοδιοίκησης που μετά και τον Καλλικράτη, αναλαμβάνει να στηρίξει  σε σημαντικό βαθμό τη Διά Βίου Μάθηση.
Οι Περιφέρειες αποκτούν σημαντικό ρόλο. Κομβικό σημείο είναι η σύνδεση της Διά Βίου Μάθησης με τα αναπτυξιακά σχέδια που εκπονούνται ανά περιφέρεια, καθώς και η δημιουργία του Περιφερειακού Δικτύου Διά Βίου Μάθησης.
Έχουμε τη δυνατότητα και τους πόρους όχι μόνο να επιμορφώσουμε τα στελέχη της αυτοδιοίκησης, αλλά και να βοηθήσουμε να οργανωθούν οι αναγκαίες διοικητικές δομές.
Θα ήθελα να κάνω μια προσωπική έκκληση στους νέους αιρετούς Περιφερειάρχες: Γνωρίζουμε ότι οργανώνετε ένα νέο θεσμό, με τις όποιες δυσκολίες έχει αυτό το εγχείρημα. Περιμένουμε, όμως, από εσάς να μας πείτε όσο γίνεται πιο γρήγορα πια είναι τα κατάλληλα προγράμματα που πρέπει να εφαρμόσουμε ανά περιφέρεια. Δεν έχουμε περιθώρια για καθυστερήσεις. Τα χρήματα πρέπει να φτάσουν γρήγορα, με τη μορφή υπηρεσιών βέβαια, σε όσους τα έχουν ανάγκη.

ΑΝΟΙΧΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ-Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ
Ο ρόλος των Δήμων είναι ιδιαίτερα σημαντικός στη Γενική Εκπαίδευση Ενηλίκων μέσα από την ίδρυση και λειτουργία των Κέντρων Διά Βίου Μάθησης. Τα κέντρα αυτά μπορούν να λειτουργούν σε χώρο που οι ίδιοι οι δήμοι διαθέτουν ή επιθυμούν, όμως η παρουσία σήμερα εδώ πολλών δημάρχων και εκπρόσωπων των δήμων μας δίνει την ευκαιρία να προβάλουμε έναν σημαντικό για εμάς στόχο: Το Ανοιχτό Σχολείο.
Ένα σχολείο που το πρωί θα εκπαιδεύει τα παιδιά και το απόγευμα θα παρέχει γνώσεις στους ενήλικες.
Ανοιχτό Σχολείο για μικρούς και μεγάλους, που πρέπει και μπορεί να έχει τη στήριξη τη πολιτείας, των Δήμων, των πολιτών και μπορεί να αναπτύξει ακόμη περισσότερο την εθελοντική προσφορά.
Ανοιχτό Σχολείο, σημείο αναφοράς που θα συνδέσει τον κοινωνικό ιστό της πόλης, θα ενεργοποιήσει του πολίτες,  θα δώσει τη δυνατότητα στην αυτοδιοίκηση να διαπαιδαγωγεί την ελληνική κοινωνία, να περνά έναν νέο τρόπο αντίληψης.
Ας κάνουμε αυτό το όραμα πραγματικότητα. Μπορούμε!
Με κέντρο το Ανοιχτό Σχολείο δημιουργούμε ένα δίκτυο ανά δήμο στο οποίο συμμετέχουν ΚΑΠΗ, μουσεία, Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, βιβλιοθήκες, κοινωνικοί, επιμορφωτικοί και πολιτιστικοί φορείς που υλοποιούν προγράμματα ή παρέχουν υπηρεσίες Διά Βίου Μάθησης.
Κλείνοντας θα ήθελα να πω ότι μέσα σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, αυτή τη συγκυρία στην οποία ο ελληνικός λαός ζει μέσα στην απογοήτευση, στη μελαγχολία, στην αγωνία, στο φόβο, πιστεύουμε ότι εάν σταματήσουμε να ψάχνουμε για αυτά που μας χωρίζουν, αν σταματήσουμε να τραβάμε διαχωριστικές γραμμές που δεν έχουν κανένα αντίκρισμα και δούμε αυτά που μας ενώνουν, όπως είναι η γνώση και η επένδυση στη γνώση, τότε θα είμαστε βέβαιοι ότι  μπορούμε να τα καταφέρουμε και να βγάλουμε την Ελλάδα από την κρίση.
Θέλουμε να βάλουμε τη Διά Βίου Μάθηση στην καθημερινότητα των πολιτών. Χωρίς διακρίσεις. Η Διά Βίου Μάθηση είναι ένα εργαλείο για την κοινωνική συνοχή κα την ανάπτυξη.
Ας αξιοποιήσουμε όλοι το Εθνικό Πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης, ας εργαστούμε για τη διαμόρφωση των καλύτερων δράσεων και προγραμμάτων.
Μπορούμε να κάνουμε κάτι που ακούγεται τεχνοκρατικό και αδιάφορο, ενδιαφέρον και οραματικό. Το Υπουργείο Παιδείας είναι ανοικτό σε δημιουργικές ιδέες και νέες πρωτοβουλίες.
Κλείνω λέγοντας ότι το Εθνικό Πρόγραμμα Διά Βίου Μάθησης δεν είναι Ευαγγέλιο. Είναι ένας ανοιχτός οδηγός με τον οποίο θέλουμε να φέρουμε τη Διά Βίου Μάθηση κοντά στον πολίτη.
Έτσι έχει μάθει να λειτουργεί ο ελληνικός λαός. Να απελευθερώνει τη δημιουργικότητα του, να ξεφεύγει από στεγανά, να προχωρεί μπροστά.
Κάποιοι ίσως δεν μας γνωρίζουν καλά και γι αυτό  πιστεύουν ότι η βοήθεια που ζητήσαμε σημαίνει υποταγή. Σε κανέναν δεν δίνουμε το δικαίωμα να πληγώσει την εθνική μας υπηρηφάνεια, σε κανέναν δεν δίνουμε το δικαίωμα να παρεξηγήσει τον ρόλο του.
Η κρίση είναι για μας μια ευκαιρία να ανασυντάξουμε τις δυνάμεις μας. Να αλλάξουμε σαθρές δομές και νοοτροπίες.
Το πώς, θα το κρίνουμε εμείς.