Αθήνα 26.5.2011, 17:23

Επαγγελματικά δικαιώματα και πρόσβαση στην ανώτατη εκπαίδευση θα προσφέρει το νέο Τεχνολογικό Λύκειο, που θα λειτουργήσει από το σχολικό έτος 2012-2013.

Τα παραπάνω είναι τα δύο βασικά χαρακτηριστικά της πρότασης του υπουργείου Παιδείας για το Νέο Επαγγελματικό Λύκειο, την οποία παρουσίασαν σήμερα οι υπουργός Άννα Διαμαντοπούλου και η υφυπουργός Εύη Χριστοφιλοπούλου.

"Το Νέο Επαγγελματικό Λύκειο δεν είναι και Γενικό και Τεχνικό Λύκειο, αλλά τεχνολογικό σχολείο, επεσήμανε η κ. Διαμαντοπούλου και πρόσθεσε ότι στόχος του είναι οι τεχνικό-επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες και η πιστοποίησή τους. "Την επόμενη ημέρα που θα τελειώνει κάποιος το Τεχνολογικό Λύκειο θα έχει επαγγελματικά δικαιώματα", δήλωσε χαρακτηριστικά.

Από την πλευρά της, η κ. Χριστοφιλοπούλου ανέδειξε την ανάγκη καταρτισμένων τεχνιτών: "Δεν χρειαζόμαστε μόνο επιστήμονες. Θέλουμε και εξειδικευμένους και καταρτισμένους επαγγελματίες- τεχνίτες που να μιλούν τη γλωσσά μας, να έχουν μαθηματική αντίληψη, ψηφιακή ικανότητα, πρωτοβουλία, πολιτισμική συνείδηση  και να αναπτύσσουν την ιδιότητα του πολίτη. Αυτά που ονομάζονται "δεξιότητες και ικανότητες κλειδιά" στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η δύναμη της πρότασης μας είναι η στόχευση στην εξειδίκευση".

Αναλυτικά, η πρόταση του υπουργείου έχει ως εξής:

- Μετά από την αξιολόγηση εφαρμογής του, καταργείται ο διαχωρισμός της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης  σε ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, ο οποίος  προκάλεσε σύγχυση σε γονείς και μαθητές. Ιδιαίτερα στις ΕΠΑΣ η απουσία μαθημάτων γενικής παιδείας και η αφαίρεση από τους αποφοίτους της προοπτικής συνέχισης των σπουδών τους στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση προκάλεσε συρρίκνωση του μαθητικού δυναμικού. 
- Δημιουργείται ένας ενιαίος τύπος Τεχνολογικού Λυκείου σε συνδυασμό με την προώθηση νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελματικών δικαιωμάτων για όλες τις ειδικότητες.  
- Στόχος του Τεχνολογικού Λυκείου είναι η απόκτηση επαρκών τεχνικών-επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων. 
- Διασφαλίζεται η ισότιμη πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση για όσους μαθητές επιθυμούν επαγγελματική ανέλιξη μέσω περαιτέρω σπουδών. 
- Το Τεχνολογικό Λύκειο  έχει διάρκεια 3+1 έτη, καθώς Ιδρύονται Τμήματα Ειδίκευσης Τεχνικής και Επαγγελματικής  Εκπαίδευσης (ΕΤΕΕ)  εντός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος και ενταγμένα στην λειτουργία του Τεχνολογικού Λυκείου , διάρκειας ενός έτους.  
- Οι απόφοιτοι του Τμήματος Ειδίκευσης Τεχνικής - Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΕΤΕΕ) θα αποκτήσουν πτυχίο ειδικότητας επιπέδου προσόντων 3. Βάσει της οδηγίας 36/2005 ΕΚ, το πτυχίο επιπέδου 3  μπορεί να απονέμεται μόνο σε αποφοίτους μεταδευτεροβάθμιων τμημάτων που ήδη  κατέχουν τίτλους σπουδών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. 
- Οι ειδικότητες του Τεχνολογικού Λυκείου προσδιορίζονται κυρίως με βάση τις παραγωγικές ανάγκες της χώρας σε συνεργασία με τα παραγωγικά Υπουργεία, τις ανάγκες του παραγωγικού περιβάλλοντος και τις ανάγκες απασχόλησης σε τοπικό επίπεδο. 
- Τα προγράμματα σπουδών βασίζονται στα μαθησιακά αποτελέσματα και είναι συμβατά με τα εθνικά πρότυπα «Επαγγελματικών Περιγραμμάτων». 
- Τα προγράμματα σπουδών είναι επίσης προσαρμοσμένα στο Ευρωπαϊκό Σύστημα Μεταφοράς Πιστωτικών μονάδων. 
- Δεν υπάρχουν φραγμοί στις μετακινήσεις ή εγγραφές αποφοίτων από ένα σχολείο στο άλλο ή στην εσωτερική μετακίνηση, εφόσον εξασφαλίζονται τα «εκπαιδευτικά ελάχιστα». 
- Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών  σε αντικείμενα των ειδικοτήτων τους καθώς και σε θέματα σχολικής αποτυχίας και μαθητικής διαρροής. 
- Ιδρύονται και λειτουργούν Πειραματικά Τεχνολογικά Λύκεια. 
- Ενισχύονται οι δομές Διοίκησης του Τεχνολογικού Λυκείου.
- Προσαρμόζεται το πρόγραμμα των Εσπερινών Τεχνολογικών Λυκείων, με τετραετή διάρκεια, όπως ισχύει και σήμερα. 
- Το Τεχνολογικό Λύκειο μετατρέπεται σε ένα τοπικό κέντρο παροχής γνώσεων και δεξιοτήτων, προσφέροντας εναλλακτικές διαδρομές, προσαρμοζόμενες στις δυνατότητες και τους στόχους των μαθητών. Σήμερα πλέον είναι αναγκαίο, όσο ποτέ άλλοτε, να συνδεθεί η Τεχνική και Επαγγελματική Εκπαίδευση με την κοινωνία και να υποστηριχθεί η επαγγελματική κινητικότητα μέσω της σύνδεσης της με τη Δια Βίου Μάθηση.
- Αναμορφώνεται η Ειδική Επαγγελματική Εκπαίδευση, για την οποία θα ακολουθήσει ξεχωριστή πρόταση.

* Ακολουθούν πληροφορίες του υπουργείου Παιδείας για το Νέο Τεχνολογικό Λύκειο με την μορφή ερωταπαντήσεων.

Τεχνολογικό Λύκειο

1. Σε τι διαφέρει το Τεχνολογικό Λύκειο από το ΕΠΑΛ;
Ενσωματώνει τα ΕΠΑΛ και τις ΕΠΑΣ σε μια ενιαία δομή.
Εξασφαλίζεται η απαιτούμενη επάρκεια γνώσεων και δεξιοτήτων με την αύξηση των ωρών διδασκαλίας των θεωρητικών και πρακτικών μαθημάτων της κάθε ειδικότητας σε 2146 ώρες (με 3 +1 έτη), από 1189 ώρες που είναι στα ΕΠΑΛ.
Εκσυγχρονίζονται τα προγράμματα σπουδών και προσαρμόζονται στο ευρωπαϊκό σύστημα μεταφοράς πιστωτικών μονάδων. Παράλληλα εισάγεται ο θεσμός της ερευνητικής εργασίας και της δραστηριότητας, οι οποίες είναι εκπαιδευτικές διαδικασίες που αυξάνουν την αυτενέργεια των μαθητών, τους παροτρύνουν στη ανάληψη πρωτοβουλιών, ενισχύουν τη συνεργασία και προάγουν το ομαδικό πνεύμα.
Θεσμοθετείται η πρακτική άσκηση στο τρίτο έτος και στο τέταρτο έτος. Εκτός από την πρακτική άσκηση, παρέχεται και η δυνατότητα πραγματοποίησης μαθητείας. Η εφαρμογή των θεσμών της πρακτικής άσκησης  και της μαθητείας θα γίνεται με τρόπο ευέλικτο, ώστε να προσαρμόζεται στις τοπικές συνθήκες της κάθε περιοχής, σε συνεργασία με τους επαγγελματικούς φορείς.
Στους μαθητές που έχουν μαθησιακά κενά από προηγούμενες εκπαιδευτικές βαθμίδες, προσφέρεται μια δεύτερη ευκαιρία με την εισαγωγή στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Α’ και Β’ τάξης, Μαθημάτων Υποστήριξης, στην Ελληνική Γλώσσα και στα Μαθηματικά.
Παρέχονται στους μαθητές δύο επίπεδα προσόντων. Επίπεδο 2 στο τέλος της τριετίας και επίπεδο 3 στο τέλος του τέταρτου έτους.
Οι εξετάσεις πιστοποίησης ενισχύουν την αξιοπιστία του συστήματος.
Στη Γ’ τάξη εισάγεται ένα νέο μάθημα με τίτλο «Επαγγελματικό Περιβάλλον και Σύνδεση με την Εργασία», που προετοιμάζει τους μαθητές, της κάθε ειδικότητας, για την αντιμετώπιση των ξεχωριστών συνθηκών εργασίας που θα συναντήσουν.

2. Πώς ο μαθητής θα αποφασίσει για τον τομέα που θα ακολουθήσει στη Β΄ τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου;
Στην Α' τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου θα υπάρχουν μαθήματα επιλογής/προσανατολισμού, που θα είναι αντίστοιχα των τομέων που θα λειτουργούν στη Β΄ τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου.
Ο μαθητής θα επιλέγει δύο από τα μαθήματα αυτά και θα αποφασίζει αν τελικά τον ενδιαφέρουν οι αντίστοιχοι τομείς.

3. Αν ένας μαθητής αλλάξει γνώμη προαγόμενος από την Α’ τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου μπορεί να συνεχίσει στο Νέο Λύκειο;
Η  ύπαρξη μιας πρώτης τάξης με σχεδόν κοινά μαθήματα, στο Νέο Λύκειο και στο Τεχνολογικό Λύκειο, ευνοεί τους μαθητές που δεν έχουν ακόμα αποφασίσει για την εκπαιδευτική τους πορεία και διευκολύνει την κινητικότητα των μαθητών μεταξύ Νέου Λυκείου και Τεχνολογικού Λυκείου. Άρα στην Α’ τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου οι ώρες των μαθημάτων κατεύθυνσης θα είναι περιορισμένες και ένας μαθητής μπορεί να συνεχίσει κανονικά τη μαθητική διαδρομή του στο Νέο Λύκειο.

4. Πόσα χρόνια διαρκούν οι σπουδές στο Τεχνολογικό Λύκειο;
Οι σπουδές διαρκούν 3 + 1 έτη (το ένα κατ’ επιλογήν ανάλογα με τα επαγγελματικά προσόντα).

5. Τίτλοι σπουδών
Ο απόφοιτος της Γ’ Τεχνολογικού Λυκείου θα αποκτά Απολυτήριο Τεχνολογικού Λυκείου και Πτυχίο επιπέδου προσόντων 2 σύμφωνα με την οδηγία 36/2005, όπως ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το Π.Δ 38/2010.
Ο απόφοιτος του Τμήματος Ειδίκευσης Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης θα αποκτά, μετά από εξετάσεις πιστοποίησης, Πτυχίο επιπέδου προσόντων 3 σύμφωνα με την οδηγία 36/2005 όπως ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το Π.Δ 38/2010.

6. Γιατί χρειάζεται το τέταρτο έτος;
Το τέταρτο έτος εξασφαλίζει την απαιτούμενη επάρκεια γνώσεων και δεξιοτήτων, έτσι όπως περιγράφονται από τα αντίστοιχα επίπεδα προσόντων, με δεδομένο ότι στην Α’ τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου (όπως συμβαίνει και στα ΕΠΑΛ) δεν διδάσκονται μαθήματα τομέα ή ειδικότητας.
Το τέταρτο έτος δεν είναι έτος κατάρτισης ή εξειδίκευσης, αλλά έτος ολοκλήρωσης της επαγγελματικής εκπαίδευσης.

7. Ποιος είναι ο σκοπός του τμήματος «Γενικής Παιδείας», στη Γ’ τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου;
Το Τεχνολογικό Λύκειο είναι ένα σχολείο χωρίς φραγμούς σε εκπαιδευτικές διαδρομές. Για τους μαθητές  που διαφοροποιούν τους στόχους τους κατά τη διάρκεια της φοίτησης στο Τεχνολογικό Λύκειο, το τμήμα «Γενικής Παιδείας» προσφέρει μια εναλλακτική διαδρομή για τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ.
Το τμήμα «Γενικής Παιδείας» μπορούν να το επιλέξουν όσοι μαθητές προάγονται από τη Β’ τάξη του Τεχνολογικού Λυκείου, στη Γ’ τάξη και επιθυμούν να συμμετέχουν στις πανελλαδικές εξετάσεις.
Σε αυτό το τμήμα διδάσκονται τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα και οι απόφοιτοι του τμήματος παίρνουν Απολυτήριο Λυκείου, ισότιμο με αυτό του Γενικού Λυκείου.
Όσοι μαθητές επιλέξουν το τμήμα αυτό, θα έχουν τη δυνατότητα ουσιαστικής προετοιμασίας για τις πανελλαδικές εξετάσεις, ενώ με τα σημερινά δεδομένα, τα ποσοστά επιτυχίας των μαθητών που εισάγονται από τα ΕΠΑ.Λ στα πανεπιστήμια είναι εξαιρετικά μικρά.

8. Πώς θα γίνεται η πρόσβαση στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση;
Η πρόσβαση στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν είναι η βασική προτεραιότητα του Τεχνολογικού Λυκείου. Παρ’ όλα αυτά, η εκπαιδευτικές διαδρομές για τους αποφοίτους του Τεχνολογικού Λυκείου κρατιούνται ανοιχτές. Έτσι, όποιος τελειώνει την Γ’ τάξη του  Τεχνολογικού Λυκείου, θα έχει πρόσβαση στα ΤΕΙ συμμετέχοντας σε ειδικές εξετάσεις.
Επίσης όποιος τελειώνει το 4ο έτος και εφόσον έχει επιτύχει στις εξετάσεις πιστοποίησης, θα έχει πρόσβαση στα ΤΕΙ, χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις, με κριτήρια που θα οριστούν από το Υπουργείο Παιδείας και τα ΤΕΙ.
Και στις δύο περιπτώσεις, οι επιτυχόντες θα εισάγονται σε Τμήματα ΤΕΙ αντίστοιχα του τομέα της ειδικότητάς τους.

9. Τι θα γίνει με τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων του Τεχνολογικού Λυκείου;
Μια από τις βασικές προτεραιότητες του υπουργείου Παιδείας θα είναι η εξασφάλιση των επαγγελματικών δικαιωμάτων όλων των αποφοίτων του  Τεχνολογικού Λυκείου.
Στο πλαίσιο αυτό, θα γίνει και η προσαρμογή των αδειών ασκήσεως επαγγέλματος, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία,  στα νέα δεδομένα της Τεχνολογικής Εκπαίδευσης.
Το 4ο έτος εξασφαλίζει ανώτερο επαγγελματικό επίπεδο σύμφωνα με την οδηγία 36/2005. Αυτό σημαίνει ότι εξασφαλίζεται και αντίστοιχη ρύθμιση σε όσες ειδικότητες έχουν ήδη ρυθμισμένα επαγγελματικά δικαιώματα, ή θα εξασφαλιστεί σε όσες ειδικότητες καθοριστούν μετά την υποχρέωση  που θα εισάγει ο νέος νόμος. Ένα χρόνο μετά την πλήρη εφαρμογή του συστήματος θα υπάρχουν όλα τα επαγγελματικά δικαιώματα.
Ένα παράδειγμα εφαρμογής αυτής της επαγγελματικής ιεράρχησης.
Μία από τις άδειες που παίρνει ο απόφοιτος ηλεκτρολόγος από το Γ΄ έτος του Τεχνολογικού Λυκείου είναι αυτή του «Ηλεκτροτεχνίτη Εγκαταστάσεων Εργοστασίων και Ηλεκτροκινητήρων» (Ηλεκτροτεχνίτης Γ΄ ειδικότητας). Μετά από προϋπηρεσία 2 ετών σε αντίστοιχες εγκαταστάσεις μπορεί να πάρει την άδεια Αρχιτεχνίτη στο ίδιο είδος εγκαταστάσεων. Ο απόφοιτος του Δ’ έτους, χωρίς να θέλουμε να προκαταλάβουμε τις ρυθμίσεις, θα μπορεί ενδεχομένως να πάρει την άδεια του Αρχιτεχνίτη με προϋπηρεσία π.χ. 100 ημερών εργασίας ή και κατευθείαν του Αρχιτεχνίτη εφόσον η πιστοποίηση έχει εστιαστεί και ελέγχει το συγκεκριμένο επαγγελματικό επίπεδο. 

10. Θα συνεχίσουν να υπάρχουν τα Σχολικά Εργαστηριακά Κέντρα (ΣΕΚ)
Ναι, θα συνεχίσουν να λειτουργούν και να παρέχουν την απαιτούμενη εργαστηριακή εκπαίδευση.
Η χρήση όμως των σχολικών εργαστηρίων θα είναι ευρύτερη, τόσο από την εκπαιδευτική κοινότητα, όσο και από την τοπική κοινωνία.