Αθήνα 4.7.2011, 21:54

Το σχέδιο νόμου του υπουργείου Παιδείας για την ανώτατη εκπαίδευση, που φέρει τον τίτλο: "Οργάνωση Ανώτατης Εκπαίδευσης, Ανεξάρτητη Αρχή για τη Διασφάλιση και Πιστοποίηση της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση", παρουσιάζει η Proslipsis (κατεβάστε το).

Παράλληλα το υπουργείο εξέδωσε non paper στο οποίο αναφέρονται οι σημαντικότερες αλλαγές για την Ανώτατη Εκπαίδευση.

* Ακολουθεί το κείμενο του non paper. 

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΠΡΟBΛΗΜΑΤΑ/ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ/ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΕΣ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΜΟ ΒΕΛΤΙΩΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

1. Ο λαβύρινθος της πολυνομίας
H Ανώτατη Εκπαίδευση είναι «χαμένη στη μετάφραση» της πολυνομίας και της θεσμικής πολυπλοκότητας. Σήμερα, οι νόμοι που διέπουν την Ανώτατη Εκπαίδευση ξεπερνούν τις 1000 σελίδες.
Ο νέος νόμος πλαίσιο είναι 150 σελίδες. Καταργούνται εκατοντάδες διατάξεις σε πάνω από 25 νόμους που έχουν γίνει μετά το 1982. Επίσης καταργούνται εκατοντάδες Προεδρικά διατάγματα  και Υπουργικές Αποφάσεις. Οι αρμοδιότητες στα ΑΕΙ μέσω του οργανισμού και του εσωτερικού κανονισμού τους.
Έτσι το κάθε Ίδρυμα αποκτά τη δική του ταυτότητα. Δημιουργείται ένα σύγχρονο, λιτό και σαφές νομικό πλαίσιο που θα εγγυάται αξιοκρατία, διαφάνεια, ποιότητα, όπως έχει ανάγκη σήμερα κάθε τομέας της δημόσιας ζωής. 
Χωρίς γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και εμπλοκές, χωρίς κομματικές διαμεσολαβήσεις,  χωρίς παραλυτική αδράνεια μέσα από τη σύγκρουση νόμων και διατάξεων. Βασική επιδίωξη της αλλαγής είναι ουσιαστική ενίσχυση του αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ με την  Πολιτεία να ασκεί τον εποπτικό και επιτελικό της ρόλο με αποτελεσματικότητα.
Λιγότερη γραφειοκρατία, καλύτερες υπηρεσίες, λελογισμένες δαπάνες, βελτιωμένη ποιότητα εκπαίδευσης.

2. Δαπάνες χωρίς ορατό αποτέλεσμα
Πριν από την τρέχουσα κρίση, το ύψος της χρηματοδότησης των ελληνικών Α.Ε.Ι. ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν μεταξύ των υψηλότερων της Ευρώπης (5ο στην κατάταξη),. Πολύ ψηλότερο από χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία. Στην Ανώτατη Εκπαίδευση εξισώνονται αυθαίρετα οι δαπάνες με το έργο για την κοινωνία και τους φορολογούμενους πολίτες. Το σχεδόν 1,5 δισ ευρώ των δαπανών του 2009 και το σχεδόν 1,4 δισ ευρώ των δαπανών του 2010 για τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ είναι χρήματα του ελληνικού λαού που δόθηκαν όπως και όλα τα προηγούμενα χρόνια με βάση τις εισροές στα Ιδρύματα (π.χ. αριθμός εισακτέων φοιτητών) και όχι με στοιχεία απόδοσης αυτής της επένδυσης (π.χ. αριθμός αποφοίτων). Δεν είναι και λίγα τα παραδείγματα που η χρηματοδότηση δεν ακολουθούσε κανένα ποιοτικό ή ποσοτικό χαρακτηριστικό της εκπαιδευτικής διαδικασίας αλλά δινόταν με βάση πολιτικό-γεωγραφικά κριτήρια και μικροπολιτικές επιδιώξεις.
Συχνά όμως, η δημόσια χρηματοδότησή τους είτε έμενε αναξιοποίητη λόγω της γραφειοκρατίας και της έλλειψης αναπτυξιακής στρατηγικής, είτε διοχετευόταν σε ανάγκες των Ιδρυμάτων με αδιαφάνεια και χωρίς μέτρο (προμήθειες, εργολαβίες, διαγωνισμοί κ.λπ.). Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι τα μεγάλα αποθεματικά μερικών Ιδρυμάτων αλλά και τα μεγάλα ελλείμματα κάποιων άλλων, τα οποία η Πολιτεία, σε καιρούς δημοσιονομικής ευμάρειας τα κάλυπτε χωρίς ουσιαστικά να ασκεί κάποιο έλεγχο. Το μεγάλο ύψος της χρηματοδότησης και η αδιαφάνεια στον τρόπο κατανομής της αλλά κυρίως η εμπέδωση της νοοτροπίας του «ό,τι και αν παράγω σαν αποτέλεσμα δικαιούμαι και εγώ ένα κομμάτι της πίτας» (καμία έννοια ανταγωνισμού) ή του ότι : η Πολιτεία οφείλει να καλύψει όλα τα ελλείμματα μου στο όνομα της Δωρεάν Παιδείας», οδήγησαν σε αυτό που οι  διεθνείς μελέτες δείχνουν : η συνολική απόδοση των πόρων των ελληνικών ΑΕΙ είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη.  Το νέο σύστημα χρηματοδότησης που ξεπερνά τη λογική ότι δαπάνη ισούται με έργο και αποτέλεσμα. Η δαπάνη προσλαμβάνει χαρακτηριστικά επένδυσης στο μέλλον της νέας γενιάς και αναζητά την πραγματική σχέση εισροών – εκροών, προς όφελος των τελευταίων. 
Η δημόσια χρηματοδότηση κατανέμεται στα ιδρύματα, ύστερα από εισήγηση της ανεξάρτητης αρχής, με βάση αντικειμενικά κριτήρια και δείκτες ποιότητας και αποτελεσματικότητας.
Τα ιδρύματα αποκτούν ισχυρά κίνητρα να βελτιώσουν την ποιότητά τους και να πετύχουν καλύτερα τους στόχους τους.
Με την επίτευξη του παραπάνω στόχου δηλαδή της διαφάνειας στον τρόπο κατανομής οφείλουμε να προχωρήσουμε και στην κατανομή μέρους της χρηματοδότησης μέσα από ανταγωνιστικούς θεσμούς ώστε να επιβραβεύεται η αριστεία.  Κατοχυρώνεται ένα σύστημα χρηματοδότησής με διαφάνεια, λογοδοσία, αποτίμηση και αξιολόγηση της απόδοσης του κάθε ευρώ των Ελλήνων πολιτών. Η Πολιτεία και τα Ιδρύματα είναι υπόλογα στον Ελληνικό λαό όχι μόνο για το επίπεδο των σπουδών που προσφέρουν αλλά και για το κόστος τους, χωρίς ο ένας να καλύπτει τον άλλον.
Στις συνθήκες κρίσης, και όχι μόνο,  διασφαλίζουμε καλύτερη απόδοση των χρημάτων των φορολογουμένων, διασφαλίζουμε το δικαίωμα στις σπουδές για ευρύτερες κοινωνικές ομάδες, και το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας, που είναι το θεμέλιο για την ανάπτυξη και την σταθερή υπέρβαση των μεγάλων οικονομικών προβλημάτων.

3. Εξάρτηση από το κράτος και τα συμφέροντα
Το μοντέλο Διοίκησης, πέραν των γνωστών προβλημάτων που προκύπτουν μέσω του τρόπου εκλογής των πρυτάνεων (έλλειψη συνεχούς λογοδοσίας, πελατειακό πλαίσιο διοικητικής διαχείρισης, αδιαφάνεια) είναι προβληματικό και εξαιτίας της εμπλοκής του κράτους σε αυτό. Το αυτοδιοίκητο  των ιδρυμάτων υπάρχει μερικώς. Η γραφειοκρατία μεγαλώνει διαρκώς λόγω της καχυποψίας ανάμεσα στη Πολιτεία και τα Ιδρύματα αλλά και λόγω του παρεμβατικού ρόλου της εκάστοτε μικροπολιτικής συμπεριφοράς,  
Η εμπλοκή του κράτους έχει οδηγήσει μεταξύ άλλων και στην έλλειψη ακαδημαϊκής συνοχής εντός των ιδρυμάτων με τη δημιουργία τμημάτων στα μέτρα συγκεκριμένων καθηγητών, δημιουργία ΑΕΙ σε περιφέρειες υπουργών και βουλευτών κλπ.
- Από το 2000 έχουν δημιουργηθεί 5 νέα πανεπιστήμια!
- Ίδρυμα με 10 τμήματα ελάμβανε χρηματοδότηση σχεδόν ίση με ίδρυμα με 30 τμήματα.
Για την εκλογή ενός πρύτανη ή ενός προέδρου δεν είναι λίγες οι φορές απαιτούνται υποσχέσεις για την επίλυση μικρό-θεμάτων, σύγχυση μεταξύ ελεγκτή και ελεγχόμενου (στην περίπτωση των διοικητικών υπαλλήλων), σύγχυση μεταξύ εξεταστή και εξεταζόμενου (στην περίπτωση των φοιτητών).
 Το όποιο οραματικό πλαίσιο του κάθε πρύτανη, συνθλίβεται από τον τρόπο εκλογής και τις εξαρτήσεις που δημιουργεί.  Ο νέος νόμος ενισχύει την αυτοτέλεια μέσω του δυαδικού συστήματος (Συμβούλιο και Σύγκλητος), όπως συμβαίνει σε 23 ευρωπαϊκές χώρες που αναγνωρίζουν πως είναι η Ανώτατη Εκπαίδευση που πρέπει να είναι χρήσιμη στην κοινωνία και όχι η κοινωνία να είναι χρήσιμη στην Ανώτατη Εκπαίδευση. Η διοίκηση των Ιδρυμάτων συνεχίζει να προέρχεται μέσα από την Ακαδημαϊκή Κοινότητα, όχι γιατί έτσι υπαγορεύει το Σύνταγμα αλλά γιατί έτσι είναι το λογικό να συμβαίνει. Όμως μέσα από το Συμβούλιο για πρώτη φορά δημιουργείτε ένας ισχυρός θεσμός εποπτείας και λογοδοσίας.
Το Συμβούλιο του Ιδρύματος θα έχει ελεγκτικό και εποπτικό ρόλο. Η πλειοψηφία των μελών του θα προέρχονται από το ίδιο το Ίδρυμα, η οποία και θα επιλέγει τον Πρόεδρο και τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου (με τη γνώμη της Συγκλήτου).
Το Συμβούλιο θα εκλέγει τον Πρύτανη μετά από ανοιχτή πρόσκληση ενδιαφέροντος.  Το Δημόσιο Πανεπιστήμιο εμπλέκει στη λειτουργία του την κοινωνία και του πολίτες. Διότι μόνον έτσι μπορεί πλέον να περιφρουρήσει αποτελεσματικά τον δημόσιο χαρακτήρα του.
 Τα εξωτερικά μέλη αποτελούν σημαντική παράμετρο στη διαδικασία της λογοδοσίας προς την κοινωνία των Ιδρυμάτων που κατοχυρώνουν σταδιακά όλο και  μεγαλύτερη αυτοτέλεια,  και την απαραίτητη για την ποιότητά τους ευελιξία. Αποτέλεσμα; Πραγματικά αυτοδιοίκητο ΑΕΙ.   Όλα τα όργανα των πανεπιστημίων λογοδοτούν για τις αποφάσεις  και τα αποτελέσματα της λειτουργίας τους στο Συμβούλιο του ιδρύματος.  

4. Αναποτελεσματική Οργάνωση Σπουδών
Με μέσο όρο ολοκλήρωσης τα 6, 7 και 8 έτη σπουδών, καθίσταται πασιφανές ότι η σημερινή κατάσταση δεν αποδίδει ούτε ακαδημαϊκά, ούτε οικονομικά. Πιο συγκεκριμένα για την τελευταία πενταετία:
Στα ΤΕΙ, από τις 100 θέσεις σπουδαστών που δόθηκαν από την πολιτεία για τις 29 δεν ενδιαφέρθηκε κανείς να φοιτήσει, για τις άλλες 29 οι σπουδαστές δεν κατάφεραν να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους και μόνο 42 θέσεις οδήγησαν στην λήψη πτυχίου.
Ενώ σε πολλά Πανεπιστημιακά τμήματα υπάρχει σημαντική διαρροή. 
Η αποτύπωση της πραγματικότητας μέσα από την υπηρεσία «Εύδοξος» για την διανομή συγγραμμάτων κατέρριψε πολλούς μύθους για την Ανώτατη Εκπαίδευση, και αποτελεί την πιο αξιόπιστη πηγή για την απεικόνιση της πραγματικότητας γύρω από τον αριθμό των φοιτητών, το βαθμό ενεργοποίησης τους, κλπ.
• Εγγεγραμμένοι Φοιτητές : 578.479
• Ενεργοί Φοιτητές: 360.762
• Αριθμός Φοιτητών μέσω «Εύδοξου»: 243.779
Πέραν του σχετικά χαμηλού βαθμού ολοκλήρωσης,  τίθενται και τα συνδεόμενα προβλήματα που αφορούν την οργάνωση των σπουδών.
Τα ΑΕΙ έχουν γίνει εξεταστικά κέντρα με συνεχείς εξεταστικές και λίγο μάθημα. Δεν υπάρχει υποχρεωτική παρακολούθηση τις περισσότερες φορές όπως δεν υπάρχει και «ακαδημαϊκή συνέχεια». Π.χ. φοιτητές να μπορούν να εξετάζονται σε μάθημα του έκτου εξάμηνου χωρίς να έχουν περάσει  μάθημα του  πρώτου! Αποτέλεσμα είναι η αλλοίωση της αλυσίδας της γνώσης, παράταση του χρόνου σπουδών η σχετική απαξίωση των πτυχιούχων ως ανθρώπινο δυναμικό υψηλής στάθμης, και η γιγάντωση του κόστους για όλους (οικογένεις, ιδρύματα, φορολογούμενους). Ενδεικτικά:
Σε πάνω από 145 Τμήματα (46 Πανεπιστήμιων και 99 ΤΕΙ) ο επιπλέον χρόνος από τα κανονικά έτη σπουδών ξεπερνά τα 2 χρόνια και φτάνει ως τα 4,5. Με απλά λόγια ένας φοιτητής στο 30% των τμημάτων θέλει για να ολοκληρώσει 4 χρόνια σπουδών από 6 ως 8,5 χρόνια.
Η Ελλάδα είναι από τις τελευταίες χώρες που δεν έχουν εναρμονίσει την οργάνωση και διάρθρωση των σπουδών τους σε 3 κύκλους σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. Το αποτέλεσμα είναι οι Έλληνες φοιτητές να μην μπορούν να δρέψουν τα πλεονεκτήματα και προνόμια του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης λόγω της έλλειψης εργαλείων συγκρισιμότητας των ελληνικών πτυχίων.  Ταυτόχρονα παρεμποδίζονται οι συνεργασίες με ιδρύματα του εξωτερικού, μειώνονται οι δυνατότητες συμμετοχή ς σε προγράμματα τύπου Erasmus κοκ.  Ο νέος νόμος λειτουργεί αποτρεπτικά σε μια συνεχή εξίσωση προς τα κάτω,  με ελάχιστη προσπάθεια και έλλειψη κανόνων.  Η έμφαση στο αποτέλεσμα, η διαρκής εσωτερική αξιολόγηση των διδασκόντων και των υπηρεσιών των ιδρυμάτων με  τη συμμετοχή και των φοιτητών, η εξωτερική αξιολόγηση με βάση διεθνείς κανόνες,  η θετική διάκριση και επιβράβευση κάθε πρακτικής με ποιότητα και αριστεία στη διδασκαλία, δίνουν αξία και προοπτική στους  φοιτητές,.
Προκειμένου να ενισχυθεί η διεπιστημονικότητα και να αρθούν οι στεγανές προσεγγίσεις των μονοθεματικών τμημάτων, καθίσταται ως βασική διοικητική και ακαδημαϊκή μονάδα σε κάθε ίδρυμα, η σχολή.
Κάθε σχολή οργανώνει διαφορετικά προγράμματα σπουδών, και απονέμει τα αντίστοιχα πτυχία.
Οι σχολές μπορούν επίσης να οργανώνουν ενιαίο πρόγραμμα σπουδών στο πρώτο έτος, ώστε να εισάγονται οι φοιτητές σε σχολές και να εντάσσονται στα προγράμματα σπουδών μετά το πρώτο έτος.
Όλα τα Προγράμματα Σπουδών θα είναι πιστοποιημένα εξασφαλίζοντας την ποιότητα και τη διαφάνεια στη μάθηση που παρέχουν και την καλλιέργεια και ανάπτυξη σύγχρονων γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των φοιτητών.
Με καθυστέρηση 10 και πλέον χρόνων, εναρμονίζουμε τη διάρθρωση των σπουδών, σε τρεις κύκλους, σύμφωνα με τα πρότυπα όχι μόνο των χωρών της Ευρώπης, αλλά και της Ασίας, της Αυστραλίας, της Αφρικής, και της Αμερικής.  Τα πτυχία των ελληνικών ΑΕΙ αναγνωρίζονται, σε όλο τον υπόλοιπο πλανήτη.
Ο πρώτος κύκλος συνίσταται στην παρακολούθηση ενός προγράμματος σπουδών και περιλαμβάνει μαθήματα που αντιστοιχούν κατ’ ελάχιστον σε 180 ακαδημαϊκές μονάδες (α.μ.). Ένα έτος αντιστοιχεί τουλάχιστον σε 60 α.μ.
Προκειμένου να διασφαλίζεται η συνοχή μεταξύ ομοειδών προγραμμάτων σπουδών τόσο επί ακαδημαϊκών ζητημάτων όσο και επί επαγγελματικών δικαιωμάτων, το σύνολο των ακαδημαϊκών μονάδων ανά γνωστικό πεδίο και τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης θα ορίζεται με ΠΔ. Με άλλα λόγια, δεν θα είναι δυνατόν για ένα πανεπιστήμιο να δίνει πτυχίο Φυσικής σε τρία χρόνια ενώ ένα άλλο σε τέσσερα. Θα έχουν την ίδια διάρκεια. Κύριο κριτήριο για τον προσδιορισμό των α.μ. κάθε προγράμματος αποτελούν οι αντίστοιχες εξελίξεις στον ευρωπαϊκό χώρο ανώτατης εκπαίδευσης.
Ο δεύτερος κύκλος , τα μεταπτυχιακά, περιλαμβάνουν μαθήματα που αντιστοιχούν κατ’ ελάχιστο σε 60 και κατά μέγιστο σε 120 α.μ.
Ο τρίτος κύκλος είναι οι διδακτορικές σπουδές.  Οργανώνονται οι φοιτητικές σπουδές ώστε να οδηγούν και σε σπουδές με ποιότητα και πτυχία με αξία και αντίκρισμα, με βάση τα ενδιαφέροντα, τις προτιμήσεις και τις επιλογές των φοιτητών και τις προοπτικές τους στην αγορά εργασίας.
Οι φοιτητές αποκτούν περισσότερες,  καλύτερες και πιο ευέλικτες εκπαιδευτικές επιλογές.
Με πιο «δομημένες» σπουδές, η γνώση, οι δεξιότητες και οι δυνατότητες αυξάνουν γεωμετρικά και άρα, οι απόφοιτοι αποκτούν περισσότερες και καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές για εργασία αντάξια των προσόντων και των ικανοτήτων τους..
Δεν θα υπάρχει πια λόγος, ελληνικές επιχειρήσεις να ψαχνουν μόνο μεταξύ των πτυχιούχων του εξωτερικού για ορισμένες δεξιότητες. Τα προγράμματα σπουδών των ελληνικών ΑΕΙ θα είναι πλέον ανοιχτά στις κοινωνικές ανάγκες και όχι απλά άθροισμα ακαδημαϊκών στεγανών.
Επίσης, ανοίγει ο δρόμος για συνεργασίες των ΑΕΙ με ιδρύματα του εξωτερικού (λόγω των α.μ.) και αυξάνει τις ακαδημαϊκές ευκαιρίες για τους Έλληνες.
Μειώνεται το κόστος για την ελληνική οικογένεια

5. Πανεπιστημιακοί Δάσκαλοι
Η χώρα μας έχει μεγάλο αριθμό σπουδαίων και διεθνώς αναγνωρισμένων επιστημόνων.
Η σημερινή κατάσταση όμως, έχει τραυματίσει την εικόνα κύρους και αξιοπιστίας που πρέπει να έχει ο πανεπιστημιακός δάσκαλος στα μάτια της κοινωνίας.
Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο το τελευταίο 12μηνο έχουν φθάσει στο Υπουργείο Παιδείας, 103 καταγγελίες για εξελίξεις καθηγητών, καθώς και καταγγελίες για καταχρήσεις, αποχή από μαθήματα, οικογενειοκρατία , αυθαιρεσίες, κλπ. Κάθε αναβολή στη λήψη μέτρων για την αντιστροφή αυτής της κατάστασης οδηγεί την κοινωνία στο «όλοι ίδιοι είναι», κάτι που καταφανώς αδικεί το ακαδημαϊκό έργο της μεγάλης πλειοψηφίας. 
Οι καθηγητές πρωταγωνιστές των ΑΕΙ. Ασκούν ολόκληρο το διδακτικό και εκπαιδευτικό έργο και η διαρκής αξιολόγηση τους βελτιώνει την ίδια τη γνώση.
Η αδιαφάνεια που επικρατεί πολλές φορές σήμερα, ιδιαίτερα γύρω από την εκλογή και ως την εξέλιξη αδικεί του καλούς. Διαρκής (ανά 5 έτη) αξιολόγηση μόνιμων καθηγητών με σκοπό την εμπέδωση "κουλτούρας αξιολόγησης" στα Α.Ε.Ι, την επιβράβευση των αρίστων και τη βελτίωση του ακαδημαϊκού έργου.
Η προσωπική αξιολόγηση των καθηγητών γίνεται με διεθνώς αποδεκτή μεθοδολογία, η οποία προβλέπει εμπιστευτικότητα και συμμετοχή έμπειρων εσωτερικών κα εξωτερικών αξιολογητών με σημαντική αναγνώριση για το επιστημονικό τους έργο.
Οι βαθμίδες καθηγητών θα είναι τρεις (επίκουρος καθηγητής, αναπληρωτής καθηγητής, καθηγητής) με μονιμότητα στις δυο τελευταίες. 
Επίσης ο νόμος προβλέπει μικρότερα, πιο ευέλικτα και πιο διαφανή εκλεκτορικά σώματα με μέλη που ήδη θα ανήκουν σε δημοσιοποιημένη «δεξαμενή».
Το Υπουργείο Παιδείας θα ηλεκτρονικοποιήσει όλη την διαδικασία εκλογών/εξελίξεων μελών ΔΕΠ/ΕΠ με όλα τα δεδομένα στη δημοσιότητα.
Ο πανεπιστημιακός δάσκαλος  ξαναγίνεται  η «ψυχή»  του Πανεπιστημίου ενώ εξασφαλίζεται πως θα βρίσκουν ανοιχτό το δρόμο οι νέοι επιστήμονες. Επίσης, επιτυγχάνεται το κόψιμο του ομφάλιου λώρου μεταξύ «ελεγκτών» και «ελεγχομένων».
Αξιοκρατία παντού και ίσες ευκαιρίες για όλους τους νέους επιστήμονες με τη μείωση των βαθμίδων με μονιμότητα.
 Συνδέονται η αξιολόγηση με την πορεία των καθηγητών. Παρέχονται κίνητρα σε καθηγητές πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης.
Υπάρχουν θετικές μεταβατικές διατάξεις για τους λέκτορες και τους υπό διορισμόν λέκτορες.

6. Προάσπιση του ακαδημαϊκού ασύλου
Οι χώροι όμως των πανεπιστημίων μας δεν είναι  πια χώροι ακαδημαϊκής ελευθερίας, και χώροι ελεύθερης έκφρασης και διακίνησης ιδεών. Συχνά καταπατούνται ατιμώρητα τα θεμελιώδη και συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα των πολιτών και ιδιαίτερα των μελών της πανεπιστημιακής  κοινότητας, καθηγητών και φοιτητών, ενώ καταστρέφεται η δημόσια περιουσία και δυσχεραίνεται το διδακτικό και ερευνητικό έργο. Ο νόμος προβλέπει πως όλα τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης είναι σε θέση, να προστατεύσουν την ελευθερία της έκφρασης, τη σωματική ακεραιότητα ολόκληρης της ακαδημαϊκής κοινότητας και τη δημόσια περιουσία. Μπαίνει τέλος  στην κατάχρηση του ασύλου και  διασφαλίζεται η ελεύθερη έκφραση κα διακίνηση των ιδεών, απαλλαγμένη πλέον από οποιαδήποτε μορφής απειλή, απ’ όπου κι αν προέρχεται, όποιο ιδεολογικό περιεχόμενο κι αν επικαλείται.

7. Η προσοδοθηρία των συγγραμμάτων
Το μέχρι πρότινος σύστημα που ίσχυε στη διανομή συγγραμμάτων δεν επέτρεπε κανέναν δημόσιο έλεγχο πάνω στο τι παίρνει ποιος και γιατί. Η κατάσταση αυτή εξέθρεψε φαινόμενα προσοδοθηρίας επαγγελματιών του κλάδου, ζημιώνοντας με τεράστια ποσό το δημόσιο. Το σύστημα δεν προωθούσε ούτε την ηλεκτρονική πρόσβαση, ούτε την ελεύθερη πρόσβαση στα δεδομένα και ούτε ενίσχυε τις βιβλιοθήκες αλλά τις απαξίωνε. Ενδεικτικά αναφέρονται:
Δαπάνη κοστολογημένων συγγραμμάτων: 2010 -11: 62.000.000 ευρώ
Εκδότες στους οποίους οφείλονται περισσότερα από 100.000 ευρώ – ως 7.500.00 ευρώ: 79
Συνολική οφειλή σε αυτούς τους 79 εκδότες: 52.000.000 ευρώ ή 84% της συνολικής οφειλής
Αυτοεκδότες - Καθηγητές στους οποίους οφείλονται περισσότερα από 20.000 ευρώ – ως 1.000.000 ευρώ: 95
Συνολική οφειλή σε αυτούς τους 95 αυτοεκδότες-καθηγητές: 5.360.000 ευρώ ή 5 % της συνολικής οφειλής
Την ίδια στιγμή το ποσό που δαπάνησαν οι Ακαδημαϊκές Βιβλιοθήκες το 2009, προ κρίσης, για την απόκτηση βιβλίων ανήλθε στα 4.300.000 εκατομμύρια ευρώ ή στο 7% των δαπανών για το 2010-2011. Η «ανυπαρξία» των βιβλιοθηκών, όπως πολλοί εκδότες επικαλούνται οφείλεται κυρίως στη μη ορθολογική κατανομή των πόρων και κυρίως στην αφαίμαξη αυτών προς όφελος τρίτων.
Παρόλα αυτά τα δεδομένα η ερώτηση παραμένει «πιάνουν» τα λεφτά τόπο; Λειτούργησε το πολλαπλό σύγγραμμα σαν πρακτική; Η απάντηση είναι όχι στις περισσότερες περιπτώσεις. Το 80% των φοιτητών επιλέγουν το ίδιο σύγγραμμα, αυτό που συνήθως ο καθηγητής υποδεικνύει ή αυτό που ταιριάζει καλύτερα στην ύλη που διδάσκει. Επομένως η ανατροπή αυτής της κατάστασης πρέπει να είναι άμεση επιδίωξη με στόχο το ποιοτικό ηλεκτρονικό σύγγραμμα και την ενίσχυση των βιβλιοθηκών και την ανάδειξή τους σε κεντρικό σημείο αναφοράς των φοιτητών.   Όλο το υλικό που χρειάζεται ένας φοιτητής για τις σπουδές του εντός της επόμενης τριετίας θα πρέπει να παρέχεται από τις Βιβλιοθήκες και την Υπηρεσία Εύδοξος.  Πιο συγκεκριμένα:
1. Καθιέρωση του ηλεκτρονικού  συστήματος  διάθεσης δωρεάν παρεχομένων συγγραμμάτων και ακαδημαϊκών σημειώσεων μέσα από την Υπηρεσία «Εύδοξος» - Οι καθηγητές έρχονται σε πρώτο πλάνο μέσα από την συγγραφή αυτών των σημειώσεων με την ενίσχυση της Πολιτείας. 2. Οι βιβλιοθήκες ενισχύονται για τον εμπλουτισμό των έντυπων συλλογών τους και την καθιέρωση μακροχρόνιου δανεισμού.
3. Δημιουργία ελληνικών ηλεκτρονικών βιβλίων ανοικτής πρόσβασης και αγορά δικαιωμάτων εμπορικών ηλεκτρονικών βιβλίων, πέρα των 11.000 που ήδη διατίθενται.
4. Δημιουργία υποδομών print on demand.
Οι πιο πάνω δράσεις θα επιφέρουν μια εξισορρόπηση των δαπανών αφού μέρος των 62.000.000 θα επιστρέψουν και θα επενδυθούν εντός των Ιδρυμάτων. Η νοοτροπία των λίγων, σκονισμένων βιβλίων στη βιβλιοθήκη του φοιτητή θα αντικατασταθεί από την ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη, την ηλεκτρονική τάξη (eclass) και τον Εύδοξο, όπου θα είναι διαθέσιμο το σύνολο του υλικού που θα χρειάζεται ο φοιτητής κατά την διάρκεια των σπουδών του.

Ανοικτά, ελεύθερα προσβάσιμα επιστημονικά συγγράμματα και ακαδημαϊκές σημειώσεις από όλους (Εύδοξος). Ανεπτυγμένες και ενημερωμένες ακαδημαϊκές βιβλιοθήκες με έντυπα βιβλία τελευταίας κυκλοφορίας και σύνδεση σε όλες τις ηλεκτρονικές πηγές επιστημονικής γνώσης. Πραγματικά πολλαπλό σύγγραμμα και πολύπλευρη πρόσβαση σε πηγές από τον φοιτητή.

8. Ο φοιτητής αφήνεται στην «τύχη» του.
Σήμερα ο μέσος φοιτητής νιώθει μόνος και αβοήθητος μέσα στον λαβύρινθο δεκάδων μικρών και μεγάλων αναγκών που καλείται να ικανοποιήσει προκειμένου να ολοκληρώσει με επιτυχία τις σπουδές του. Από τον βιοπορισμό του μέχρι την οργάνωση της φοιτητικής ζωής δίνει έναν μοναχικό αγώνα χωρίς πραγματικούς συμμάχους.  Κατά την άφιξη του την πρώτη ημέρα, έναν πρωτοετή δεν τον υποδέχεται κανείς από το ΑΕΙ. Μόνο οι κομματικές οργανώσεις είναι εκεί να παρέχουν πληροφορίες.
Προκειμένου να βρει πληροφορίες για υποτροφίες εργασίας στο ΑΕΙ, που θα απευθυνθεί ένας φοιτητής;
Ποιος θα παρέχει πληροφορίες για την αλληλουχία των επιλογών μαθημάτων;
Οι φοιτητές νιώθουν αποκομμένοι και ότι δε συμμετέχουν στις διαδικασίες αξιολόγησης του διδακτικού έργου. Ο νέος νόμος προβλέπει τη θέσπιση των Συμβουλίων φοιτητικής μέριμνας σε κάθε ίδρυμα, και Συμβουλίου Σπουδών σε κάθε σχολή. Τα θέματα που αφορούν και απασχολούν κάθε φοιτητή φτάνουν και ακούγονται από τη διοίκηση του ιδρύματος Η οποία μπορεί πλέον να δώσει  αποτελεσματικές λύσεις. Η πρόβλεψη για συμμετοχή των φοιτητών με μεγάλο ποσοστό (50%) στα συμβούλια που τους αφορούν είναι σημαντική και συμβαδίζει με τις διεθνείς πρακτικές.
Με το νόμο θεσμοθετείται ακόμα:
α) Ο Σύμβουλος Σπουδών κάθε φοιτητή είναι δίπλα του σε κάθε εκπαιδευτική επιλογή. 
β) Ο Συνήγορος του φοιτητή είναι σύμμαχος του σε κάθε αυθαιρεσία εναντίον του, από όπου και αν προέρχεται.
Επίσης, ο νέος νόμος προβλέπει τη θεσμοθέτηση άτοκων δανείων («Αξία στη Γνώση»)  των οποίων η επιστροφή θα ξεκινάει όταν ο πτυχιούχος καταστεί εργαζόμενος και μάλιστα με αποδοχές από ένα όριο και πάνω ( π.χ. μηνιαίες αποδοχές άνω των 1500 ευρώ).  Η πολιτεία είναι αυτή που  πρώτη δείχνει ότι εμπιστεύεται τους φοιτητές. , τους κόπους τους, τις ικανότητές τους και επενδύει σε αυτούς για να αλλάξει η αναπτυξιακή φυσιογνωμία της χώρας.
Οι φοιτητές έχουν ισχυρό λόγο στη διοίκηση των ιδρυμάτων για την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρονται στους φοιτητές.
Όλοι οι φοιτητές
α) αξιολογούν τις υπηρεσίες που τους προσφέρει το ίδρυμά τους,
β) αξιολογούν το διδακτικό έργο των καθηγητών τους.
Η άποψή τους ‘’μετράει’’ στην αξιολόγηση και των καθηγητών και του ιδρύματος.
Με τα άτοκα δάνεια, κανένας φοιτητής δεν περιορίζεται στις σπουδές τους για λόγους οικονομικούς. Όλοι αποκτούν ίσα δικαιώματα στην ανώτατη εκπαίδευση και στην ζωή.
Αποπληρώνουν το δάνειό τους όταν μπορούν.

9. Εσωστρέφεια και απομόνωση.
Η Ανώτατη Εκπαίδευση παρά τα βήματα που έχει κάνει δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να συνδεθεί οργανικά με τις διεθνείς εξελίξεις, γεγονός που απομειώνει την αξία της,  στις σχετικές συγκριτικές  παρουσιάσεις.  Παρά το μεγάλο αριθμό ιδρυμάτων και τμημάτων, ο αριθμός των Ελλήνων που προτιμούν να σπουδάσουν στο εξωτερικό παραμένει μεγάλος (σχεδόν 40.000). Παρά τη μεγάλη αύξηση των νέων που  σπουδάζουν σε άλλη χώρα από τη δική τους, που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια σε ολόκληρο τον κόσμο (περί τα 3 εκ), τα ελληνικά ιδρύματα παραμένουν απρόσιτα σε αυτούς.
Ο νέος νόμος προβλέπει το άνοιγμα των δυνατοτήτων των ΑΕΙ για την προσέλκυση φοιτητών και καθηγητών από το εξωτερικό, τη σύναψη συμφωνιών, την παροχή κοινών προγραμμάτων, κοκ.
Να μπουν όσο το δυνατόν περισσότερα ελληνικά Πανεπιστήμια στις διεθνείς λίστες με τα 100 καλύτερα Πανεπιστήμια στον κόσμο.
Στόχος μας τα επόμενα χρόνια η μετατροπή της χώρας μας από χώρα εξαγωγής φοιτητών σε χώρα που επιλέγεται από φοιτητές άλλων χωρών για την ποιότητα των σπουδών που παρέχεται στα ιδρύματά της.
Οι Έλληνες φοιτητές αποκτούν πτυχία με διεθνές αντίκρισμα, ποιότητα και αναγνώριση. Η ελληνική οικονομία βρίσκει νέους πόρους. 

10.  Κενό στη Δια βίου Μάθηση
Η Ανώτατη Εκπαίδευση δεν έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να ανταποκριθεί επαρκώς σε νέες ανάγκες που δημιουργούνται και αφορούν τη δια βίου μάθηση των πολιτών.  
Σήμερα, η διαρκής ανανέωση της γνώσης και των δεξιοτήτων είναι η πλέον σημαντική παράμετρος αντίστασης στην ανεργία.  Η δημιουργία  Σχολής Διά Βίου Μάθησης ή/και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης,  δίνει τη δυνατότητα στα ιδρύματα να παρέχουν εκπαιδευτικές υπηρεσίες,  καλύπτοντας  ένα σημαντικό κενό στις ανάγκες των πολιτών για μάθηση κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ένα Πανεπιστήμιο ανοιχτό όχι μόνο για τους νέους αλλά σε όλες τις ηλικίες  . Ένα πανεπιστήμιο ανοικτό στην κοινωνία στις ιδέες και στα ρεύματα που διαπερνούν το κοινωνικό σώμα, ώστε η γνώση να γίνεται πηγή δύναμης για ένα όλο και πιο αναβαθμισμένο ανθρώπινο δυναμικό.

11. Απουσία λογοδοσίας στην κοινωνία που πληρώνει.
Η Ανώτατη Εκπαίδευση σήμερα ενώ ζητεί διαρκώς πόρους δεν αποδίδει λογαριασμό για το πώς τους αξιοποιεί. Καθώς μάλιστα όπως επισημάνθηκε και παραπάνω, η διεκδίκηση των πόρων δεν σχετίζεται με δείκτες ποιότητας και αποτελεσματικότητας, δημιουργείται εύλογα η εντύπωση στην κοινή γνώμη πως λειτουργεί ως μια «μαύρη τρύπα» μέσα στην οποία χάνονται πολύτιμοι πόροι.  Κάθε ίδρυμα αναλαμβάνει την ευθύνη για την διασφάλιση της ποιότητάς του. Αξιολογείται εξωτερικά από την Ανεξάρτητη Αρχή και πιστοποιείται για την ποιότητά του. Αν δεν ανταποκρίνεται στα διεθνή επίπεδα ποιότητας, διακόπτεται η χρηματοδότησή του και η εγγραφή φοιτητών σε αυτό. 
Η Ανεξάρτητη Αρχή  εγγυάται τη διαφάνεια και την τήρηση των κανόνων χρηματοδότησης από όλους. Βάζουμε τέλος στις πελατειακές σχέσεις. Αλλάζουμε τη λειτουργία του κράτους για να έχουμε καλύτερη λειτουργία των πανεπιστημίων με διαφάνεια.
Ο Πρόεδρος της Ανεξάρτητης Αρχής  εξακολουθεί να  επιλέγεται από τη Βουλή ενώ τα μέλη  του Συμβουλίου της θα επιλέγονται στη βάση διαφανών προκηρύξεων και με τη σύμφωνη γνώμη των ΑΕΙ.
Επίσης, το Συμβούλιο του Ιδρύματος   έρχεται να λειτουργήσει επιτελικά ως προς το Υπουργείο, να χαράξει το στρατηγικό σχεδιασμό και να λειτουργήσει με διαφάνεια ως προς τη διοίκηση και διαχείρισή του. 
Η εκλογή πρυτάνεων / προέδρων, κοσμητόρων, κλπ προβλέπεται μετά από διαφανή, ανοιχτή προκήρυξη . Έτσι, κριτήριο είναι οι διοικητικές και ακαδημαϊκές δυνατότητες των υποψηφίων  και οι  στόχοι  του κάθε ιδρύματος για το άμεσο και απώτερο μέλλον.
Ακόμη, προβλέπεται η ίδρυση ενός ΝΠΙΔ σε κάθε ίδρυμα και ταυτόχρονη κατάργηση ΕΛΚΕ/Εταιρείας αξιοποίησης περιουσίας με στόχο τη χρηστή και ευέλικτη διαχείριση, χωρίς γραφειοκρατία και εμπόδια για τη βελτίωση της λειτουργίας των ιδρυμάτων.
Υψηλής ποιότητας ιδρύματα με εξωτερική αντικειμενική πιστοποίηση.
Διαφανή οικονομικά και επιστημονικά στοιχεία για κάθε Ίδρυμα, Σχολή και Πρόγραμμα Σπουδών για την καλύτερη ενημέρωση και δυνατότητες επιλογής των ενδιαφερομένων αλλά και της κοινωνίας στο σύνολό της.

* Στο συνημμένο αρχείο θα βρείτε το σχέδιο νόμου.