Αθήνα 15.9.2012, 23:21

"Ορφανά" είναι τα έργα εκείνα που καλύπτονται μεν από πνευματικά δικαιώματα, όμως ο κάτοχος των δικαιωμάτων αυτών δεν μπορεί να εντοπισθεί με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η αξιοποίησή τους με οποιοδήποτε τρόπο. 

Δεν είναι αμελητέα ποσότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελούν μέχρι και το 70% των συλλογών δημοσίων ιδρυμάτων και λόγω ακριβώς της υφιστάμενης ασάφειας παραμένουν κρυμμένα στις αποθήκες τους κινδυνεύοντας "να ξεχασθούν". Πρόκειται, δηλαδή, για έναν πραγματικό θησαυρό που παραμένει αναξιοποίητος.

Τον θησαυρό αυτόν υπόσχεται να φέρει σύντομα στο φως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς ετοιμάζεται να θεσπίσει νομοθεσία που ως στόχο θα έχει τη διευκόλυνση της χρήσης τους από δημόσιους οργανισμούς, όπως βιβλιοθήκες, μουσεία ή και ραδιοτηλεοπτικά μέσα. Η συμφωνία θα επιχειρεί να θέσει κανόνες για την αναγνώριση των "ορφανών" έργων ως τέτοιων μετά από "επιμελή" αλλά άκαρπη αναζήτηση του κατόχου των δικαιωμάτων. Αν ο νόμιμος κάτοχος των δικαιωμάτων εμφανισθεί ξαφνικά τότε μπορεί να διεκδικήσει αναδρομικά την αποζημίωση που δικαιούται για την όποια χρήση τους, όμως οι δημόσιοι οργανισμοί προστατεύονται από υπερβολικές χρεώσεις.

"Πρόκειται για ξεκάθαρη νομοθεσία που δίνει στους δημόσιους οργανισμούς νομική σαφήνεια, επιτρέποντας έτσι την προβολή και αξιοποίηση των ορφανών έργων χωρίς το φόβο εκ των υστέρων καταβολής εκατομμυρίων σε αποζημιώσεις", σημειώνει η εισηγήτρια του ΕΚ, πολωνέζα ευρωβουλευτής των σοσιαλιστών Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, της οποίας η έκθεση έχει υιοθετηθεί από το Μάρτιο από την ίδια επιτροπή.

Στη σχετική συζήτηση που έγινε στην επιτροπή Νομικών Θεμάτων όλες οι πολιτικές ομάδες, με εξαίρεση τους Πρασίνους, στήριξαν την πρόταση, η οποία συμφωνήθηκε μεταξύ Κοινοβουλίου και Συμβουλίου τον Ιούνιο. Όπως σημείωσε ο Σουηδός ευρωβουλευτής τους, Christian Engström, "όπως είναι διαμορφωμένη, η πρόταση δεν βοηθά στην ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης και γι αυτό θα ζήταγα από όλους να την ξανασκεφτούν... Πολύ απλά δεν είναι χρήσιμη τώρα".