Αθήνα 1.7.2014, 16:51
Με αφορμή την ολοκλήρωση της σύνταξης του 19ου τόμου του Λεξικού της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας του υπερήλικα Εμμανουήλ Κριαρά (συμπληρώνει τα 108 χρόνια), ο Πρύτανης του ΑΠΘ, καθηγητής Γιάννης Μυλόπουλος, ο διευθυντής σύνταξης του τόμου, καθηγητής Γιάννης Καζάζης και η δεκαμελής συντακτική ομάδα επισκέφθηκαν τον ομότιμο καθηγητή του ΑΠΘ στο σπίτι του και του παρέδωσαν το χειρόγραφο του τόμου, πριν σταλεί στο τυπογραφείο.
Ο Πρύτανης εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την μεγάλη προσφορά του Εμμανουήλ Κριαρά στην επιστήμη, στα γράμματα και στο ΑΠΘ. Στη προσφώνησή του τον αποκάλεσε εμβληματική φυσιογνωμία για τα γράμματα και του μετέφερε την εκτίμηση, τον σεβασμό και την αγάπη της ακαδημαϊκής κοινότητας στο πρόσωπό του. «Το παράδειγμά σας, το παράδειγμα του ακαταπόνητου εργάτη του πνεύματος και των γραμμάτων, το παράδειγμα της προσήλωσης στην πνευματική δημιουργία μας εμπνέει και μας καθοδηγεί. Σε εποχές μάλιστα δύσβατες και σκοτεινές, όπως η σημερινή, αποτελεί φωτεινό σηματοδότη και οδηγό για τις νεότερες γενιές», είπε ο Πρύτανης του ΑΠΘ. «Το ΑΠΘ», κατέληξε, «από το 1968 έως και σήμερα, την εποχή της μεγάλης οικονομικής δυσπραγίας, στήριξε και στηρίζει οικονομικά τη μεγαλύτερη λεξικογραφική προσπάθεια του νέου ελληνικού κράτους».
Ο καθηγητής Καζάζης ανέφερε ότι με τον τόμο αυτό αρχίζει η σύνταξη του επόμενου γράμματος του λεξικού, του «-Σ», και προβλέπονται άλλοι 4 τόμοι, οι οποίοι, εφόσον βρεθούν χορηγοί, θα συντάσσονται με ταχύτερο ρυθμό, ώστε το έργο να ολοκληρωθεί στα επόμενα χρόνια.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο Πρύτανης του ΑΠΘ δώρισε στον Εμμανουήλ Κριαρά τον συλλογικό τόμο «Θρεπτήρια. Μελέτες για την Αρχαία Μακεδονία», ο οποίος αποτελεί το αποτέλεσμα της οργανωμένης προσπάθειας του ΑΠΘ για δημοσιοποίηση των επιστημονικών συμπερασμάτων της αρχαιολογικής και γενικότερα της ιστορικής έρευνας της αρχαίας Μακεδονίας. Η επιμέλεια του τόμου έγινε από τον καθηγητή Κλασικής Αρχαιολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ και ακαδημαϊκό, Μιχάλη Τιβέριο, τον καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Παντελή Νίγδελη και τη διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης Πολυξένη Αδάμ - Βελένη.
Ο καθηγητής Κριαράς, συγκινημένος ευχαρίστησε τον Πρύτανη του ΑΠΘ, τον καθηγητή Γιάννη Καζάζη και την συντακτική ομάδα του λεξικού και εξέφρασε την ικανοποίησή του που βρέθηκαν άξιοι συνεχιστές του έργου του.
Σύντομο βιογραφικό Ο Εμμανουήλ Κριαράς γεννήθηκε στις 28 Νοεμβρίου του 1906 στον Πειραιά από οικογένεια κρητικής καταγωγής, αλλά τα πρώτα παιδικά του χρόνια έζησε στη Μήλο. Το 1914 με την οικογένειά του εγκαταστάθηκε στα Χανιά της Κρήτης, όπου και τελείωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Το 1924 ξεκίνησε τις σπουδές του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1929. Από το 1930 έως το 1950 εργάστηκε στο Μεσαιωνικό Αρχείο της Ακαδημίας Αθηνών, αρχικά ως συνεργάτης και από το 1939 ως διευθυντής. Παράλληλα με την εργασία του στο Μεσαιωνικό Αρχείο συνέχισε τις σπουδές του. Το 1930 μετέβη στο Μόναχο με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών για να ενημερωθεί σε θεωρητικά και τεχνικά ζητήματα της λεξικογραφίας στο περιβάλλον του Thesaurus Linguae Latinae, το 1938-1939 και το 1945-1948, ως διδάκτορας πλέον, έφυγε για μετεκπαίδευση στο Παρίσι, την πρώτη φορά στη βυζαντινολογία και τη δεύτερη στη συγκριτική γραμματολογία. Πήρε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1938 από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, με τη διατριβή Μελετήματα περί τας πηγάς του Ερωτοκρίτου.
Το 1948 ήταν υποψήφιος για την έδρα της νέας ελληνικής φιλολογίας στην Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, την οποία όμως κατέλαβε ο Λίνος Πολίτης. Δύο χρόνια αργότερα, εκλέχτηκε στην θέση του τακτικού καθηγητή της μεσαιωνικής ελληνικής φιλολογίας στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Στην Θεσσαλονίκη δίδαξε κυρίως μεσαιωνική φιλολογία, εκτάκτως μεσαιωνική ελληνική ιστορία, νεοελληνική φιλολογία, αλλά και γενική και συγκριτική γραμματολογία, αφού χάρη στις δικές του ενέργειες ιδρύθηκε (το 1965) η πρώτη -και για πολλά χρόνια μοναδική στην Ελλάδα- έκτακτη αυτοτελής έδρα της Γενικής και Συγκριτικής Γραμματολογίας. Το διδακτικό έργο του Εμμανουήλ Κριαρά διακόπηκε βίαια τον Ιανουάριο του 1968, όταν η Χούντα των Συνταγματαρχών αποφάσισε να τον απολύσει για τα δημοκρατικά του φρονήματα. Η απόλυσή του από το Πανεπιστήμιο τον έστρεψε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στη σύνταξη του ''Λεξικού της μεσαιωνικής ελληνικής δημώδους γραμματείας (1100-1669)'' (την απόφαση για τη συγκρότησή του είχε ήδη πάρει το 1956), ενώ από τότε μέχρι και σήμερα συνεχίζει το ερευνητικό και συγγραφικό του έργο. Η σύζυγός του, καθηγήτρια της ψυχοτεχνικής στη Βιομηχανική Σχολή της Θεσσαλονίκης (σημερινό Πανεπιστήμιο Μακεδονίας), Αικατερίνη Στριφτού-Κριαρά, με την οποία είχε παντρευτεί το 1936, απεβίωσε την 1η Μαΐου του 2000.
|
