Το νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη καλεί τα κράτη μέλη και τα ενδιαφερόμενα μέρη να βελτιώσουν την ποιότητα των δεξιοτήτων και τη συνάφειά τους με την αγορά εργασίας. Σύμφωνα με μελέτες, 70 εκατομμύρια Ευρωπαίοι δεν διαθέτουν επαρκείς δεξιότητες ανάγνωσης και γραφής, και ακόμη περισσότεροι έχουν ελλιπείς δεξιότητες αριθμητικής και ψηφιακών γνώσεων. Έτσι, βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κίνδυνο της ανεργίας, της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Από την άλλη, ένας μεγάλος αριθμός Ευρωπαίων, ιδίως νέων με υψηλά προσόντα, απασχολείται σε θέσεις εργασίας που δεν αντιστοιχούν στις ικανότητες και τις φιλοδοξίες τους. Παράλληλα το 40% των ευρωπαίων εργοδοτών δηλώνει ότι δεν μπορεί να βρει άτομα με τις κατάλληλες δεξιότητες για την προώθηση της ανάπτυξης και της καινοτομίας. Τέλος, πολύ λίγα άτομα αναπτύσσουν το επιχειρηματικό πνεύμα και τις ικανότητες που χρειάζονται για να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση και να συνεχίσουν να προσαρμόζονται στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας. Στην Ελλάδα, πχ, 56% των κατοίκων δεν διαθέτουν βασικές ψηφιακές δεξιότητες (ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 41%) ενώ μόλις 3% συμμετέχουν σε δραστηριότητες/ προγράμματα δια βίου μάθησης (ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 11%) (δείτε περισσότερα στοιχεία για την Ελλάδα εδώ http://ec.europa.eu/social/BlobServlet?docId=15634&langId=en. 

Κατά συνέπεια, η βελτίωση του επιπέδου των δεξιοτήτων, η προώθηση εγκάρσιων δεξιοτήτων και η εξεύρεση τρόπων για την καλύτερη πρόβλεψη των αναγκών στην αγορά εργασίας, με βάση τον διάλογο με τους παραγωγικούς κλάδους, έχουν καίρια σημασία για τη βελτίωση των παρεχόμενων ευκαιριών, τη στήριξη της δίκαιας, ισότιμης και βιώσιμης ανάπτυξης, καθώς και της κοινωνικής συνοχής.

Για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις σχετικά με τις δεξιότητες, η Επιτροπή εγκαινιάζει 10 δράσεις που θα αντιμετωπίσουν τα θέματα αυτά, θα προβάλουν τις δεξιότητες και θα βελτιώσουν την αναγνώρισή τους σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, από τα σχολεία και τα πανεπιστήμια μέχρι την αγορά εργασίας.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει 10 δράσεις που θα εφαρμοστούν κατά τα επόμενα δύο χρόνια, ορισμένες εκ των οποίων θα ξεκινήσουν σήμερα:

• Θέσπιση μιας εγγύησης δεξιοτήτων, έτσι ώστε να βοηθηθούν οι ενήλικες με χαμηλή ειδίκευση να αποκτήσουν ένα ελάχιστο επίπεδο δεξιοτήτων ανάγνωσης, γραφής, αριθμητικής και ψηφιακών γνώσεων και να προχωρήσουν στην απόκτηση επαγγελματικών προσόντων της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.

• Επανεξέταση του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων, έτσι ώστε τα επαγγελματικά προσόντα να γίνουν πιο κατανοητά και να αξιοποιούνται περισσότερο όλες οι διαθέσιμες δεξιότητες στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας.

• Ένας «συνασπισμός για τις ψηφιακές δεξιότητες και τις ψηφιακές θέσεις εργασίας», που συγκεντρώνει τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης και των παραγωγικών κλάδων, έτσι ώστε να αναπτυχθεί μια μεγάλη δεξαμενή ψηφιακών ταλέντων και να εξασφαλιστεί ότι τα άτομα και το εργατικό δυναμικό στην Ευρώπη διαθέτουν τις κατάλληλες ψηφιακές δεξιότητες.

• Το «σχέδιο στρατηγικής για την τομεακή συνεργασία» θα βελτιώσει την πληροφόρηση σχετικά με τις δεξιότητες και θα αντιμετωπίσει τις ελλείψεις δεξιοτήτων σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας.

Αργότερα εφέτος και το 2017 θα ξεκινήσουν άλλες δράσεις:

• Η «εργαλειοθήκη προφίλ δεξιοτήτων για υπηκόους τρίτων χωρών» που θα υποστηρίξει τον ταχύτερο εντοπισμό και αξιολόγηση των δεξιοτήτων και των επαγγελματικών προσόντων των ατόμων που έχουν υποβάλει αίτηση για άσυλο, των προσφύγων και άλλων μεταναστών.

• Η αναθεώρηση του πλαισίου του Europass θα προσφέρει στους χρήστες καλύτερα και πιο εύχρηστα εργαλεία για να παρουσιάζουν τις δεξιότητές τους και να λαμβάνουν σε πραγματικό χρόνο χρήσιμες πληροφορίες για τις ανάγκες σε δεξιότητες και τις τάσεις μεταβολής των αναγκών αυτών, που μπορούν να τους βοηθήσουν στις επαγγελματικές και μαθησιακές επιλογές τους.

• Προώθηση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης (ΕΕΚ), έτσι ώστε να αποτελεί την επιλογή πρώτης γραμμής. Αυτό θα γίνει με τη βελτίωση των παρεχόμενων ευκαιριών στους εκπαιδευόμενους της ΕΕΚ, προκειμένου να αποκτούν εργασιακές εμπειρίες βασισμένες στη μάθηση και να δοθεί μεγαλύτερη προβολή στα ορθά εργασιακά αποτελέσματα της ΕΕΚ.

• Επανεξέταση της σύστασης σχετικά με τις βασικές ικανότητες, έτσι ώστε να μπορέσουν περισσότερα άτομα να αποκτήσουν τη βασική δέσμη δεξιοτήτων, απαραίτητων για να εργαστούν και να ζήσουν στον 21ο αιώνα, με ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση των επιχειρηματικών και καινοτομικών τρόπων σκέψης και δεξιοτήτων. 

• Μια πρωτοβουλία για την παρακολούθηση της σταδιοδρομίας των πτυχιούχων, έτσι ώστε να βελτιωθούν οι πληροφορίες σχετικά με την πρόοδο των πτυχιούχων στην αγορά εργασίας.

• Μια πρόταση περαιτέρω ανάλυσης και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών σχετικά με τους αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισης της διαρροής εγκεφάλων. 

Ιστορικό

Το θεματολόγιο δεξιοτήτων για την Ευρώπη ανακοινώθηκε στο πρόγραμμα εργασιών της Επιτροπής για το 2016. Θα στηρίξει την κοινωνική σύγκλιση προς τα άνω και θα συμβάλει στην υλοποίηση της πρώτης πολιτικής προτεραιότητας της Επιτροπής «Νέα ώθηση στην απασχόληση, την ανάπτυξη και τις επενδύσεις», αντιμετωπίζοντας τρεις επιτακτικές προκλήσεις των σημερινών οικονομιών: την έλλειψη κατάλληλων δεξιοτήτων που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, την ανεπαρκή διαφάνεια των δεξιοτήτων και των επαγγελματικών προσόντων και τη δυσκολία πρόβλεψης και πρόγνωσης των δεξιοτήτων.

Δηλώσεις

Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, Αντιπρόεδρος για το ευρώ και τον κοινωνικό διάλογο, έκανε την εξής δήλωση: «Η ανεργία πλήττει σήμερα εκατομμύρια άτομα στην ΕΕ. Πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να τους παράσχουμε τις κατάλληλες δεξιότητες στη μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας. Το σημερινό σχέδιο δράσης περιέχει 10 σημεία με τα οποία η ΕΕ μπορεί να κάνει τη διαφορά, εξασφαλίζοντας καλύτερη αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων σε όλη την ΕΕ και θεσπίζοντας μια εγγύηση δεξιοτήτων που θα βοηθήσει τους ενήλικες με χαμηλές δεξιότητες να αποκτήσουν βασικές δεξιότητες ανάγνωσης, αριθμητικής και ψηφιακών γνώσεων».

Ο κ. Γίρκι Κάταϊνεν, Αντιπρόεδρος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, έκανε την εξής δήλωση: «Ζούμε σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο και πρέπει να επενδύσουμε στο μεγαλύτερο πλεονέκτημα της Ευρώπης: τον άνθρωπο. Τα άτομα χρειάζονται μια ευρεία δέσμη δεξιοτήτων ώστε να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους, τόσο ως ενεργοί πολίτες όσο και στον χώρο εργασίας. Οι δεξιότητες έχουν ζωτική σημασία για την οικονομική ευμάρεια, την απασχόληση, την ανάπτυξη και τη βιώσιμη ευημερία του ανθρώπου. Το νέο θεματολόγιο δεξιοτήτων έχει σκοπό να εξασφαλίσει ότι κανένας δεν μένει πίσω και ότι η Ευρώπη καλλιεργεί τις προηγμένες δεξιότητες που προωθούν την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία».

Η κα Μαριάν Τίσεν, Επίτροπος αρμόδια για την απασχόληση, τις κοινωνικές υποθέσεις, τις δεξιότητες και την εργασιακή κινητικότητα, δήλωσε: «Πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο στις δεξιότητες στην Ευρώπη. Οι πιο ανταγωνιστικές χώρες στην ΕΕ και σε παγκόσμιο επίπεδο είναι οι χώρες που επενδύουν περισσότερο στις δεξιότητες. Παράλληλα, 70 εκατομμύρια Ευρωπαίοι είναι αντιμέτωποι με τον κίνδυνο υστέρησης. Η πραγματοποίηση περισσότερων επενδύσεων στις δεξιότητες έχει τεράστια σημασία για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και την προώθηση της ανάπτυξης. Πάνω από όλα είναι ύψιστης σημασίας να βοηθήσουμε τα άτομα να εκπληρώσουν τα επαγγελματικά τους όνειρα και στόχους και να αξιοποιήσουν το δυναμικό τους. Καλώ τα κράτη μέλη, τους κοινωνικούς εταίρους και τις επιχειρήσεις να συνεργαστούν μαζί μας, ώστε να εξασφαλίσουμε την επιτυχία του νέου θεματολογίου δεξιοτήτων για την Ευρώπη».

Ο κ. Τίμπορ Νάβρατσιτς, Επίτροπος αρμόδιος για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τη νεολαία και τον αθλητισμό, δήλωσε: «Έχει καίρια σημασία να υιοθετήσουμε μια μακροπρόθεσμη προσέγγιση για την επιτυχία του θεματολογίου δεξιοτήτων. Δεν αρκεί να διορθώσουμε τις υπάρχουσες αναντιστοιχίες, πρέπει να αποτρέψουμε τη δημιουργία νέων ελλείψεων στο μέλλον. Συνεπώς, χαίρομαι που το θεματολόγιο δεξιοτήτων ορίζει με ευρύ τρόπο τις δεξιότητες και έχει ως σκοπό να προωθήσει το συνολικό φάσμα των εγκάρσιων δεξιοτήτων που θα βοηθήσουν όλες και όλους να επιτύχουν στις ταχέως μεταβαλλόμενες οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών, να είναι ενεργά μέλη της κοινωνίας και να ζήσουν ολοκληρωμένη ζωή με αυτονομία».