Σημαντικό κενό στον χώρο των επιστημών για την πολυγλωσσία καλύπτει το Κέντρο Αριστείας για την Πολυγλωσσία και Γλωσσική Πολιτική του Πανεπιστήμιο Αθηνών, ένα από τα πρώτα οκτώ Κέντρα Αριστείας που ιδρύθηκαν με απόφαση της Συγκλήτου, στο πλαίσιο της ερευνητικής δραστηριότητας, της εξωστρέφειας και της κοινωνικής προσφοράς του Ιδρύματος.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του Πανεπιστημίου, το Κέντρο συνδέεται με τους στόχους της θεσμικά πολύγλωσσης Ευρώπης μεταξύ των οποίων είναι η κατάλληλη διαχείριση της γλωσσικής και πολιτισμικής ποικιλότητας στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η εκπαίδευση των πολιτών να ώστε να μαθαίνουν τουλάχιστον δύο γλώσσες πλέον της μητρικής τους αποκτώντας ένα διαπολιτισμικό ήθος επικοινωνίας, η αναγνώριση γλωσσικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων επικοινωνίας, η ανάπτυξη των πολυγλωσσικών ψηφιακών τεχνολογιών και του πολυγλωσσικού ψηφιακού γραμματισμού, οι νέες προσεγγίσεις διδασκαλίας και μάθησης σε τάξεις με πολύγλωσσους μαθητές και η πολυγλωσσία στην υπηρεσία της τέχνης και εν γένει του πολιτισμού.
Ο ρόλος του
Το Κέντρο φιλοδοξεί να έχει ρόλο συμβούλου της Πολιτείας με την υποβολή στους αρμόδιους θεσμούς προτάσεων που βασίζονται σε ερευνητικά δεδομένα για τις κατάλληλες πολιτικές, εν όψει των κοινωνικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα και γενικότερα η Ευρώπη, σε έναν κόσμο που αλλάζει με ιλιγγιώδη ταχύτητα, σε ένα παγκοσμιοποιημένο τοπίο λόγω των ψηφιακών τεχνολογιών, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των ολοένα αυξανόμενων ροών μετανάστευσης και μετακίνησης πληθυσμών.
Η δημόσια παρουσία του
Μολονότι οι εργασίες ξεκίνησαν εν μέσω πανδημίας, τον Μάρτιο 2020, το Κέντρο έχει ήδη αναπτυχθεί σε πολλαπλούς άξονες, όπως μπορεί κάθε ενδιαφερόμενος να δει στην ιστοσελίδα του http://elp.enl.uoa.gr/. Εδώ αναφέρονται οι συνεργασίες που έχει συνάψει με σημαντικό αριθμό ερευνητικών μονάδων σε ΑΕΙ της Ελλάδας, άλλων κρατών της Ευρώπης και εκτός αυτής, καθώς και με διακεκριμένους Έλληνες και ξένους επιστήμονες. Περιγράφονται επίσης τα έργα με τα οποία θα ασχοληθεί κατά την πρώτη διετία λειτουργίας του – έργα που ξεκινά με ίδιους πόρους, όπως το διεθνές Παρατηρητήριο Πολυγλωσσίας και η Πλατφόρμα Αξιολόγησης Γλωσσομάθειας, καθώς και έργα τρίτων στα οποία θα συμμετάσχει το Κέντρο. Η ιστοσελίδα περιλαμβάνει και άλλες χρήσιμες πληροφορίες, π.χ. για τις ευρωπαϊκές γλωσσικές πολιτικές και την ελληνική ξενόγλωσση πραγματικότητα, καθώς και φυλλάδια με σύντομη περιγραφή του Κέντρου σε άλλες γλώσσες – μεταξύ των οποίων η αγγλική (βλ. Centre of Excellence for Multilingualism).
Μελέτες που αναλαμβάνει
Το Κέντρο ενδιαφέρεται για την πολλαπλογλωσσία, τη γλωσσική ποικιλότητα, τη γλωσσική ετερότητα, την πολυφωνία και γενικότερα την πολυγλωσσία σε όλες τις διαστάσεις, καθώς υπερασπίζεται τα γλωσσικά ανθρώπινα δικαιώματα και μελετά κριτικά τη χρήση της γλώσσας με την οποία κατασκευάζεται η πραγματικότητα. Μελετά επίσης ζητήματα που αφορούν τη γλωσσική και πολιτισμική ποικιλότητα, την εκπαίδευση κοινωνικών ομάδων με διαφορετικές γλωσσικές ανάγκες, τις κοινωνικές και ιδεολογικές διαστάσεις της εκμάθησης και της χρήσης των γλωσσών καθώς και τη διαπολιτισμική-κριτική ανάλυση λόγου για θέματα που αφορούν τις κοινωνίες της Ευρώπης. Θεωρεί πως είναι πλέον αδήριτη η ανάγκη ανάπτυξης μέσω της εκπαίδευσης ενός πολυγλωσσικού ήθους επικοινωνίας. Είναι απαραίτητο να μάθουν οι πολίτες -ιδίως οι νέοι- πώς να χρησιμοποιούν δημιουργικές πρακτικές επικοινωνίας πέρα από γλωσσικά και πολιτισμικά σύνορα ή φραγμούς. Στις προσπάθειες αυτές το Κέντρο Αριστείας για την Πολυγλωσσία και Γλωσσική Πολιτική φιλοδοξεί να είναι αρωγός.