Αθήνα 16.10.2009
Του ΑΡΙΣΤΕΙΔΗ ΣΑΒΒΑΚΗ*
Το Εθνικό Απολυτήριο αφορά την υλοποίηση της προεκλογικής δέσμευσης του ΠΑΣΟΚ για άμεση αλλαγή του συστήματος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.

Μετά από δύο χρόνια διαλόγου, η απελθούσα κυβέρνηση δεν κατέληξε σε επίσημες προτάσεις για το  σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Ελπίζουμε ότι η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας θα ανακοινώσει (εντός του σχολικού έτους) επίσημα τις αλλαγές του εξεταστικού συστήματος, οι οποίες θα πρέπει να ισχύσουν από την επόμενη σχολική χρονιά για τους μαθητές της Α’ Λυκείου.

Για το Εθνικό Απολυτήριο, σας θυμίζω ότι αυτό είχε γίνει Σχέδιο Νόμου το 1995 από τον τότε υπουργό Παιδείας κ. Γεώργιο Παπανδρέου. Δεν έγινε όμως νόμος του κράτους γιατί μετά τις εκλογές του 1996 τοποθετήθηκε στο υπουργείο Παιδείας ο κ. Γεράσιμος Αρσένης, ο οποίος δεν υιοθέτησε το σχέδιο Παπανδρέου, φέρνοντας το Απολυτήριο Ενιαίου Λυκείου που με ορισμένες τροποποιήσεις ισχύει μέχρι σήμερα. Η πρόθεση της σημερινής ηγεσίας είναι να επαναφέρει το σχέδιο Παπανδρέου καθώς ο τότε εμπνευστής του και Γενικός Γραμματέας, κ. Ιωάννης Πανάρετος είναι σήμερα υφυπουργός Παιδείας.

Ας δούμε ορισμένα σημαντικά σημεία του Εθνικού Απολυτηρίου, από το Σχέδιο Νόμου του Γεωργίου Παπανδρέου.

Το Άρθρο 2 του σχεδίου αναφέρονταν στο Περιεχόμενο των σπουδών στο Λύκειο.
1. Σε κάθε τάξη του Λυκείου όλων των τύπων διδάσκεται ενιαίος κορμός
μαθημάτων Γενικής Παιδείας που περιλαμβάνει τα εξής μαθήματα:
α) Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία β) Μαθηματικά γ) Φυσική – Χημεία δ) Ιστορία ε) Μία ξένη Γλώσσα (από τις διδασκόμενες στο κάθε Λύκειο ξένες γλώσσες ο κάθε μαθητής επιλέγει κατά την εγγραφή του στη Β Λυκείου μία ,η οποία εντάσσεται στα μαθήματα γενικής παιδείας)
2. Στις Α΄ και Β΄ τάξεις όλων των τύπων Λυκείου, πέραν των μαθημάτων γενικής παιδείας της προηγούμενης παραγράφου, διδάσκονται και άλλα μαθήματα, όπως αυτά καθορίζονται από το πρόγραμμα διδακτέων μαθημάτων.
3. Στη Γ΄ τάξη του Γενικού Λυκείου, πέραν των μαθημάτων γενικής παιδείας της παραγράφου 1, διδάσκονται και εννέα μαθήματα επιλογής που κατανέμονται σε τρεις ομάδες και από τα οποία ο κάθε μαθητής διδάσκεται υποχρεωτικά τρία μαθήματα της επιλογής του, ένα από κάθε ομάδα, ως εξής:
1η Ομάδα: Αρχαία Ελληνικά, Βιολογία, Μαθηματικά ΙΙ
2η Ομάδα: Λατινικά, Πολιτική Οικονομία, Φυσική ΙΙ
3η Ομάδα: Κοινωνιολογία, Χημεία ΙΙ, Φιλοσοφία-Ψυχολογία
Επιπλέον, διδάσκονται τα Θρησκευτικά και η Φυσική Αγωγή.
4. Στα Τεχνικά- Επαγγελματικά Λύκεια, διδάσκονται τα μαθήματα Γενικής Παιδείας της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου και επιπλέον εφαρμόζονται ιδιαίτερα προγράμματα διδασκαλίας μαθημάτων, ανάλογα με τους κύκλους, κλάδους, τομείς και ειδικότητές τους. Στη Γ τάξη των Κλασικών και των Εκκλησιαστικών Λυκείων, εκτός των μαθημάτων γενικής παιδείας και του ιδιαίτερου προγράμματός τους, διδάσκονται τα εξής πέντε μαθήματα επιλογής: Αρχαία Ελληνικά - Λατινικά - Πολιτική Οικονομία - Κοινωνιολογία -Φιλοσοφία/Ψυχολογία, από τα οποία ο κάθε μαθητής πρέπει να επιλέξει τα τρία. Στη Γ τάξη των Μουσικών Λυκείων, εκτός των μαθημάτων γενικής παιδείας και του ιδιαίτερου προγράμματός τους, διδάσκονται τα εννιά μαθήματα επιλογής της παραγράφου 3 του παρόντος άρθρου, από τα οποία ο κάθε μαθητής πρέπει να επιλέξει τα τρία, ένα από κάθε ομάδα. Στα Εσπερινά Λύκεια οι προβλεπόμενες εξετάσεις από τις διατάξεις των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 4 του παρόντος νόμου διεξάγονται κατά τη λήξη της φοίτησης των μαθητών στις Γ΄ και Δ΄ τάξεις αντίστοιχα. Η προβλεπόμενη στην παράγραφο 1 του άρθρου 4 εξέταση της Α Λυκείου στα Εσπερινά Λύκεια θα πραγματοποιείται στη Β Λυκείου. Στην Α τάξη των Εσπερινών Λυκείων οι προαγωγικές εξετάσεις πραγματοποιούνται στο επίπεδο του σχολείου.

Το Άρθρο 4 του σχεδίου αφορούσε τις Προαγωγικές και απολυτήριες εξετάσεις.
1. Στην Α΄ τάξη όλων των τύπων λυκείου διεξάγονται εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο, οι οποίες στοχεύουν στην αξιολόγηση των γνώσεων του μαθητή σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα που διδάχθηκε, ανάλογα με τον τύπο Λυκείου. Το αποτέλεσμα των εξετάσεων αυτών δεν υπολογίζεται για την απόκτηση του Εθνικού Απολυτηρίου, συνδυάζεται όμως, σε ποσοστό 25%, με την επίδοση των μαθητών στη διάρκεια των τριών διδακτικών τριμήνων (25% για κάθε τρίμηνο) του σχολικού έτους για την προαγωγή τους στην Τρίτη τάξη. Οι μαθητές που παραπέμπονται σε επαναληπτική εξέταση εξετάζονται το Σεπτέμβριο στο επίπεδο του σχολείου .
2. Στη Β΄ τάξη όλων των τύπων λυκείου διεξάγονται εξετάσεις σε δύο ενότητες γνωστικών αντικειμένων σε εθνικό επίπεδο. Στην πρώτη ενότητα ανήκουν τα πέντε μαθήματα γενικής παιδείας και στη δεύτερη τα υπόλοιπα μαθήματα του προγράμματος της Β΄ τάξης, ανάλογα με τον τύπο λυκείου, κύκλο, κλάδο, τομέα ή ειδικότητα. Το αποτέλεσμα των εξετάσεων αυτών υπολογίζεται σε ποσοστό 25% για την προαγωγή των μαθητών στη Γ Λυκείου, ενώ κατά 75% υπολογίζεται η επίδοση των μαθητών στη διάρκεια των τριών διδακτικών τριμήνων (25% για κάθε τρίμηνο). Οι μαθητές που παραπέμπονται σε επαναληπτική εξέταση εξετάζονται το Σεπτέμβριο στο επίπεδο του σχολείου. Το αποτέλεσμα της εξέτασης αυτής υπολογίζεται μόνο για την προαγωγή τους στην επόμενη τάξη ή για την αποφοίτησή τους, ενώ ο βαθμός του Εθνικού Απολυτηρίου είναι αυτός που προέκυψε από την εξέταση του Ιουνίου.
3. Στη Γ΄ τάξη λυκείου διεξάγονται οι επόμενες εξετάσεις σε εθνικό επίπεδο:
α) Για τους μαθητές όλων των τύπων λυκείου με αντικείμενο την αξιολόγηση των γνώσεων στα πέντε μαθήματα γενικής παιδείας.
β) Για τους μαθητές του γενικού, του κλασικού, του μουσικού, του εκκλησιαστικού λυκείου με αντικείμενο την αξιολόγηση στα μαθήματα επιλογής.
γ) Για τους μαθητές των τμημάτων ειδικότητας των ΤΕΛ με αντικείμενο την αξιολόγηση των γνώσεων σε τρία μαθήματα του ιδιαίτερου προγράμματός τους, τα οποία ορίζονται κατά τη διαδικασία του άρθρου 8 του παρόντος νόμου.
4. Οι ρυθμίσεις της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται αντίστοιχα και για την απόλυση των μαθητών της Γ΄ τάξης Λυκείου όλων των τύπων.

Το Άρθρο 5  αναφέρεται στην Χορήγηση του Εθνικού Απολυτηρίου
1. Το Εθνικό Απολυτήριο χορηγείται στους αποφοιτήσαντες μαθητές που έχουν επιτύχει κατά μέσο όρο τουλάχιστον βαθμολογία ίση με το 50%. στις εξετάσεις εθνικού επιπέδου
α) στα πέντε μαθήματα γενικής παιδείας της Β΄τάξης (μέσος όρος)
β) στα υπόλοιπα μαθήματα του προγράμματος της Β΄ τάξης (μέσος όρος)
γ) στα πέντε μαθήματα γενικής παιδείας της Γ΄ τάξης, και
δ) στα τρία μαθήματα επιλογής για τους μαθητές της Γ΄ τάξης γενικών λυκείων ή στα τρία μαθήματα των περιπτώσεων γ΄ και δ΄ της παραγράφου 3 του άρθρου 4 του παρόντος νόμου για τους μαθητές των άλλων τύπων λυκείου.
2. Δεν χορηγείται Εθνικό Απολυτήριο στους αποφοίτους που δεν επιτυγχάνουν βαθμολογία τουλάχιστον ίση με το 40% σε καθένα από τα εξεταζόμενα μαθήματα της Γ΄ τάξης λυκείου, ανεξάρτητα αν επιτυγχάνεται ως μέσος όρος το 50%.

Το Άρθρο 6 κάνει λόγο για την  Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Tα εκπαιδευτικά ιδρύματα, εισηγούνται προς τον Υπουργό Παιδείας σε επίπεδο τμήματος ή σχολής:
α) Συντελεστές για τα πέντε μαθήματα γενικής παιδείας, που εξετάζονται για την απόκτηση του Εθνικού Απολυτηρίου στη Γ Λυκείου. Οι συντελεστές ανά μάθημα γενικής παιδείας κυμαίνονται μεταξύ των αριθμών πέντε (5) και δέκα πέντε (15) και το άθροισμα αυτών είναι ίσο με τον αριθμό πενήντα (50). Αν κάποιο τμήμα δεν ορίσει συντελεστές μέσα στην οριζόμενη προθεσμία, ο συντελεστής του κάθε μαθήματος θα είναι δέκα (10).
β) Ένα προαπαιτούμενο μάθημα από τα διδασκόμενα μαθήματα επιλογής στη Γ΄ τάξη των γενικών, των κλασικών, των μουσικών και των εκκλησιαστικών λυκείων, το οποίο θεωρείται ως προϋπόθεση για την υποψηφιότητα σε κάθε τμήμα ή σχολή και για το οποίο ορίζεται ως συντελεστής ο αριθμός δέκα τέσσερα (14). Ο συντελεστής για τα άλλα δύο μαθήματα επιλογής είναι οκτώ (8) για το καθένα. Αν κάποιο τμήμα ή σχολή δεν καθορίσει προαπαιτούμενο μάθημα, ο συντελεστής για το καθένα από τα τρία μαθήματα επιλογής θα είναι δέκα (10) για αυτό το τμήμα ή σχολή και δικαιούνται να υποβάλουν υποψηφιότητα όσοι κάτοχοι Εθνικού Απολυτηρίου επιθυμούν, άσχετα από τα μαθήματα επιλογής που παρακολούθησαν.
Το άθροισμα των επιμέρους συντελεστών του παρόντος άρθρου είναι ίσο με τον αριθμό εκατό (100), ο οποίος προκύπτει από το συντελεστή είκοσι (20) για τις δύο εξετάσεις στη Β΄ τάξη λυκείου, πενήντα (50) για τα μαθήματα γενικής παιδείας της Γ΄ τάξης λυκείου(10 για το καθένα) και τριάντα (30) για τα μαθήματα επιλογής της Γ΄ τάξης γενικού, κλασικού και εκκλησιαστικού λυκείου ή τα μαθήματα κλάδου ή ειδικότητας των  ΤΕΛ.

Οι κάτοχοι Εθνικού Απολυτηρίου μπορούν να προσέρχονται σε νέα εξέταση το επόμενο σχολικό έτος σε όλα τα μαθήματα της Γ΄ τάξης του λυκείου, που περιλαμβάνονται στη διαδικασία χορήγησης του Εθνικού Απολυτηρίου και να μετέχουν στη διαδικασία εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι προσερχόμενοι σε νέα εξέταση μπορούν να τροποποιούν το συνδυασμό των μαθημάτων επιλογής της Γ Λυκείου.

Οι κάτοχοι Εθνικού Απολυτηρίου μπορούν να μετέχουν οποτεδήποτε, χωρίς χρονικό περιορισμό, στη διαδικασία εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με βάση την επιτευχθείσα βαθμολογία κατά την τελευταία εξέταση. Οι βαθμοί της Β Λυκείου παύουν να συνυπολογίζονται για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση μετά τη δεύτερη αίτηση εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι βαθμοί της Γ Λυκείου στην περίπτωση αυτή υπολογίζονται με αναγωγή στην αντίστοιχη κλίμακα.

Όλα τα παραπάνω θα αποτελέσουν λογικά τη βάση του νέου συστήματος εισαγωγής στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, που θα προκύψει από τη συνέχιση του Διαλόγου!

* Ο Αριστείδης Σαββάκης είναι Οικονομολόγος Καθηγητής.