Αθήνα 14.11.2009, 23:35
Κείμενο παρατηρήσεων και προτάσεων με θέμα «Σχολικοί κανονισμοί και δημοκρατική διοίκηση στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση» απέστειλε στην υπουργό Παιδείας, Άννα Διαμαντοπούλου, ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο της αποστολής του ως Συνήγορος του Παιδιού.

Στο κείμενο συνοψίζονται οι διαπιστώσεις του ΣτΠ για το θέμα αυτό, ύστερα από 6 χρόνια λειτουργίας, επισκέψεις και συναντήσεις του με μαθητές και εκπαιδευτικούς σε περισσότερα από 200 σχολεία, χειρισμό εκατοντάδων υποθέσεων σχετικών με την εκπαίδευση και ειδικές συζητήσεις με μαθητές διαφορετικών σχολείων, ιδίως στην διάρκεια του 2009, οπότε λειτούργησε για πρώτη φορά η Ομάδα Εφήβων Συμβούλων.

Ο ΣτΠ επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι:
- Συχνά δεν είναι σαφείς για τους μαθητές οι κανόνες που ισχύουν στα σχολεία.
- Στα περισσότερα σχολεία που έχουν συνταχθεί σχολικοί κανονισμοί συνήθως επιβάλλονται από τη διεύθυνση, χωρίς να έχει προηγηθεί ουσιαστικός διάλογος με τους μαθητές.
- Οι κανονισμοί αναφέρονται κυρίως στις υποχρεώσεις των μαθητών και όχι στα δικαιώματά τους ή στα αντίστοιχα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των καθηγητών.
- Η γνώμη των μαθητών για θέματα που τους αφορούν δεν ακούγεται συστηματικά.
- Οι ποινές που επιβάλλονται στους μαθητές συχνά είναι υπερβολικές, χωρίς προειδοποίηση ή χρήση άλλων παιδαγωγικών μέτρων.
- Στους εκπαιδευτικούς που παραβαίνουν αντίστοιχους κανόνες (λ.χ. βίαιης συμπεριφοράς, χρήσης κινητών, καπνίσματος, κ.λπ.) δεν φαίνεται να επιβάλλονται κυρώσεις.
- Οι εκπαιδευτικοί δεν υποστηρίζονται ούτε επιμορφώνονται σχετικά με τις παιδαγωγικές μεθόδους που είναι σκόπιμο να χρησιμοποιούν για τη συμμόρφωση των μαθητών και την εξασφάλιση καλού κλίματος στη σχολική κοινότητα.

Στο κείμενο γίνεται επίσης αναφορά στις απόψεις που διατύπωσαν οι μαθητές προς τον ΣτΠ κατά τις επισκέψεις του σε σχολεία, στην διάρκεια των «Ημερών Διαλόγου» και στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων της Ομάδας Εφήβων Συμβούλων.

Προτάσεις
Με βάση τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την υπόλοιπη εθνική νομοθεσία αλλά και τις συστάσεις - προτροπές του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο Συνήγορος του Παιδιού προτείνει προς το Υπουργείο Παιδείας: 
- Να ρυθμίσει με νόμο την υποχρέωση των σχολείων να συντάσσουν σχολικό κανονισμό με την συμμετοχή των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων.
- Να δώσει κατευθύνσεις στους διευθυντές σχολείων και τους εκπαιδευτικούς για το πιθανό περιεχόμενο των σχολικών κανονισμών καθώς και για τον τρόπο με τον οποίο θα εξασφαλιστεί η συμμετοχή των μαθητών στη διαμόρφωση και την εφαρμογή τους.
- Να προβλέψει τη διαδικασία ψήφισης του σχολικού κανονισμού με συμμετοχή στις αποφάσεις των τριών μερών της εκπαιδευτικής κοινότητας (εκπαιδευτικών, γονέων, μαθητών).
- Να προβλέψει ότι στο ξεκίνημα κάθε σχολικής χρονιάς θα αφιερώνονται, σε όλες τις τάξεις, ώρες συζήτησης για τον σχολικό κανονισμό και για τον ρόλο των μαθητών στη διαμόρφωση και εφαρμογή του, όπως και για την λειτουργία των μαθητικών κοινοτήτων.
- Να προβλέψει τη διαδικασία υποβολής παραπόνων από μαθητές, σε ανεξάρτητο φορέα, για την παραβίαση του σχολικού κανονισμού, όταν θεωρούν ότι η διεύθυνση του σχολείου δεν λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα.
- Να επιμορφώσει τους εκπαιδευτικούς σε θέματα δημοκρατικής σχολικής διοίκησης και συμμετοχής των μαθητών στη λήψη αποφάσεων.

Την 21η Νοεμβρίου 2009 στο πλαίσιο των τακτικών συναντήσεων του Συνηγόρου του Παιδιού με την Ομάδα Εφήβων Συμβούλων του, έχει προσκληθεί η Υπουργός Παιδείας κυρία Άννα Διαμαντοπούλου να λάβει μέρος σε συζήτηση με τους εφήβους, η οποία θα εστιασθεί στο θέμα των σχολικών κανονισμών και της δημοκρατικής διοίκησης των σχολείων, και κατά την οποία τα παιδιά θα καταθέσουν τα ερωτήματα και τις προτάσεις τους.

* Στο συνημμένο αρχείο θα βρείτε το πλήρες κείμενο του ΣτΠ.