Αθήνα 7.7.2010, 16:32

Κανόνες για τα "μπόνους" των στελεχών του χρηματοπιστωτικού τομέα και πιό αυστηρές κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις τράπεζες ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Παράλληλα εξέδωσε ψήφισμα όπου τονίζεται η ανάγκη να επεκταθούν οι αρχές που θα διέπουν την πολιτική αποδοχών σε όλες τις εισηγμένες επιχειρήσεις.

Σε ό,τι αφορά τις αμοιβές των στελεχών των τραπεζών, προβλέπεται η θέσπιση ανωτάτων ορίων για τα χρηματικά μπόνους που καταβάλλονται προκαταβολικά, ενώ τουλάχιστον το ήμισυ του συνολικού μπόνους θα καταβάλλεται σε μετοχές και κεφάλαια "εκτάκτου ανάγκης".

Οι προκαταβολές των μπόνους δεν θα υπερβαίνουν το 30% του συνολικού ύψους τους ή και το 20% σε περίπτωση που το μπόνους είναι ιδιαίτερα υψηλό. Από το δε συνολικό μπόνους, ποσοστό μεταξύ 40% και 60% θα καταβάλλεται μετά την παρέλευση τουλάχιστον τριετίας και θα επιστρέφεται στην επιχείρηση αν οι επενδύσεις δεν αποδώσουν τα αναμενόμενα. Επιπλέον τουλάχιστον το 50% του μπόνους θα καταβάλλεται ως μέρος του "κεφαλαίου εκτάκτου ανάγκης", που είναι τα πρώτα που ρευστοποιούνται σε περίπτωση που η τράπεζα αντιμετωπίσει δυσκολίες.

Τα μπόνους θα συνδέονται επίσης άμεσα με τον κανονικό μισθό του στελέχους και κάθε τράπεζα θα θεσπίσει ανώτατο όριο για τα μπόνους, σε άμεση συνάρτηση με τους μισθούς και με βάση συγκεκριμένο πανευρωπαϊκό πλαίσιο. Στόχος είναι να μειωθεί ο δυσανάλογος ρόλος των μπόνους στον χρηματοπιστωτικό τομέα.

Τέλος, η νομοθεσία καλύπτει και τις συντάξεις που λαμβάνουν τη μορφή μπόνους. Έτσι, οι όποιες πρόσθετες πληρωμές θα πρέπει να εντάσσονται σε κεφάλαια εκτάκτου ανάγκης, η απόδοση των οποίων συνδέεται άμεσα με τις επιδόσεις των επιχειρήσεων. Τούτο για να αποφευχθούν φαινόμενα όπως κάποια που παρατηρήθηκαν πρόσφατα, όταν στελέχη τραπεζών συνταξιοδοτήθηκαν με ιδιαίτερα υψηλές απολαβές που δεν αντανακλούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η τράπεζά τους.

"Δύο χρόνια από τότε που ξέσπασε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, οι νέοι αυστηροί κανόνες θα μεταμορφώσουν το τοπίο για τα μπόνους και θα καταργήσουν κάθε κίνητρο για υπερβολική ανάληψη κινδύνων. Αυτή η περιρρέουσα ατμόσφαιρα υπερβολικών κινδύνων και βραχυπρόθεσμων μπόνους προκάλεσε τεράστια ζημιά στην παγκόσμια οικονομία και τον λογαριασμό πληρώνουν τώρα οι φορολογούμενοι. Αφού οι τράπεζες δεν μπόρεσαν να αναμορφωθούν μόνες τους, αναλάβαμε εμείς να το κάνουμε για λογαριασμό τους", δήλωσε η εισηγήτρια του ΕΚ, Βρετανίδα ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών, Arlene McCarthy.

Οι νέοι κανόνες εγκρίθηκαν από την ολομέλεια με 625 ψήφους έναντι 28 και 37 αποχές.

Οι τράπεζες
Αυστηρότερη γίνεται η κοινοτική νομοθεσία και για τις τράπεζες που διασώθηκαν με δημόσιο χρήμα. Περιορίζεται το συνολικό ύψος των μπόνους, ενθαρρύνοντας έτσι τα στελέχη των τραπεζών να θέτουν ως προτεραιότητα όχι τις προσωπικές τους αποδοχές και μπόνους αλλά την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης της τράπεζας και το δανεισμό σε επιχειρήσεις της λεγόμενης "πραγματικής οικονομίας". Μάλιστα, κανένα μπόνους δεν θα καταβάλλεται αν δεν δικαιολογείται από τις επιδόσεις της τράπεζας.

Οι νέοι κανόνες αφορούν κυρίως δύο ζητήματα: αυστηρότερους κανόνες κεφαλαιακής επάρκειας για το χαρτοφυλάκιο συναλλαγών των τραπεζών και αυστηρότερους κανόνες επανατιτλοποίησης. Οι νέοι κανόνες κεφαλαιοποίησης για το χαρτοφυλάκιο συναλλαγών, διασφαλίζουν την επαρκή κάλυψη των κινδύνων που αναλαμβάνουν οι τράπεζες στις επενδυτικές συναλλαγές τους (trading), συμπεριλαμβανομένων επενδύσεων όπως τα στεγαστικά ομόλογα ("mortgage backed securities" ή χρεόγραφα που προέρχονται από την τιτλοποίηση χαρτοφυλακίων ενυπόθηκων δανείων) που βρέθηκαν στο επίκεντρο της κρίσης.

Μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι οι κανόνες αναμένεται να υποχρεώσουν τις τράπεζες να τριπλασιάσουν ή και να τετραπλασιάσουν σε σχέση με σήμερα, τα κεφάλαιά τους για την κάλυψη των κινδύνων του χαρτοφυλακίου συναλλαγών τους.

Μετά την ψηφοφορία στην ολομέλεια, το Συμβούλιο θα εγκρίνει με τυπική διαδικασία την οδηγία, ενδεχομένως στις 13 Ιουλίου και οι νέοι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2011 σε ότι αφορά τα μπόνους και το αργότερο στις 31 Δεκεμβρίου του 2011 σε ότι αφορά τις κεφαλαιακές απαιτήσεις.

Οι εισηγμένες επιχειρήσεις
Με δεύτερο ψήφισμά του, με εισηγητή το Βέλγο Σοσιαλιστή, Sa'd El Khadraoui, το ΕΚ τονίζει την ανάγκη να επεκταθούν οι αρχές που θα διέπουν την πολιτική αποδοχών σε όλες τις εισηγμένες επιχειρήσεις. Προτείνει έτσι να απαιτείται από όλες τις εισηγμένες επιχειρήσεις να επεξηγούν την πολιτική αμοιβών τους σε περίπτωση που οι αποδοχές των μελών του διοικητικού συμβουλίου θεωρηθεί ότι δεν ανταποκρίνεται στους κανόνες αποτροπής των υπερβολικά ριψοκίνδυνων επενδύσεων και των επίσης εξαιρετικά βραχυπρόθεσμων στρατηγικών. Το μη νομοθετικού χαρακτήρα ψήφισμα προτείνει επίσης να δοθεί στους μετόχους αυξημένη δυνατότητα ελέγχου των μελών των διοικητικών συμβουλίων.

Τέλος τα λεγόμενα "χρυσά αλεξίπτωτα" που εισπράττουν τα στελέχη σε περίπτωση απόλυσης δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το ισόποσο κανονικού μισθού δύο ετών, ενώ ειδικά πριμ ή αποζημιώσεις απόλυσης δεν θα πρέπει να καταβάλλονται σε περίπτωση εθελούσιας παραίτησης του στελέχους ή σε περίπτωση χειρότερων του αναμενόμενου επιδόσεων της επιχείρησης.

Το ψήφισμα εγκρίθηκε με 594 ψήφους έναντι 24 και 35 αποχές.