Αθήνα 28.9.2010, 15:32

Μνημόνιο συνεργασίας για την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης και στις Ενόπλες Δυνάμεις υπέγραψαν σήμερα οι υπουργοί Εθνικής Άμυνας Ευάγγελος Βενιζέλος και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Τίνα Μπιρμπίλη.

Κατά την υπογραφή του μνημονίου ανακοινώθηκαν και τα εξής συγκεκριμένα μέτρα:

1. Η παρέμβαση του ΥΠΕΘΑ στο πεδίο της Πράσινης Ανάπτυξης στις Ένοπλες Δυνάμεις θα έχει σαφή διακλαδικά χαρακτηριστικά, συμπεριλαμβανομένου και του ρόλου της ΓΔΟΣΥ. Έχει ήδη καταγραφεί το υπάρχον επιστημονικό δυναμικό, στρατιωτικό και πολιτικό, συμπεριλαμβανομένων και κληρωτών με σχετικά επιστημονικά προσόντα. Καταγράφηκαν επίσης οι υπάρχουσες εφαρμογές πράσινης ανάπτυξης καθώς και οι υπάρχουσες επεξεργασίες σχετικών προτάσεων. Προς το σκοπό αυτό διαμορφώθηκε υπηρεσιακή μονάδα «πράσινης ανάπτυξης» στη ΓΔΟΣΥ, ενώ σε όλα τα επιτελεία συγκροτούνται γραφεία «πράσινης ανάπτυξης» και ορίζονται υπεύθυνοι «πράσινης ανάπτυξης» σε κάθε μονάδα ανεξαρτήτως επιπέδου.
2. Το δεύτερο κρίσιμο σημείο είναι η περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων. Έχει ήδη επιλεγεί ομάδα εκπαιδευτών που αναλαμβάνει την εκπαίδευση των εκπαιδευτών και την προετοιμασία ειδικού εντύπου και κυρίως οπτικοαουστικού υλικού και υλικού μέσω του διαδικτύου. Το υλικό αυτό θα διαχυθεί στις μονάδες μέσω του υπεύθυνου «πράσινης ανάπτυξης» κάθε μονάδας.
3. Συγκροτείται και καταγράφεται η «περιβαλλοντική και ενεργειακή ταυτότητα» κάθε μονάδας, κάθε στρατοπέδου και κάθε κτηρίου. Διατάχθηκε ήδη η προετοιμασία των αναγκαίων μελετών ώστε να εφαρμοστούν μέτρα ενίσχυσης της ενεργειακής επάρκειας των κτηρίων. Λαμβάνονται μέτρα άμεσης εξοικονόμησης ενέργειας (από την αλλαγή των λαμπτήρων μέχρι την εγκατάσταση συστημάτων αυτόματου ελέγχου). Λαμβάνονται ανάλογα μέτρα για την εξοικονόμηση νερού. Σε όλες τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις και σε όλα τα στρατιωτικά καταστήματα αξιοποιούνται υπάρχουσες συνδέσεις με φυσικό αέριο και τυχόν υφιστάμενες ανανεώσιμες πηγές ενέργειες. Στόχος είναι να επιτευχθεί άμεση σύνδεση όλων των στρατιωτικών εγκαταστάσεων με Φ.Α.
4. Προκειμένου να οργανωθεί το πρόγραμμα εγκατάστασης ΑΠΕ στις Ένοπλες Δυνάμεις με τη μορφή φωτοβολταϊκών ή αιολικών μονάδων συνεργαζόμαστε με το ΥΠΕΚΑ για το ειδικό νομικό καθεστώς αδειοδότησης μικρών εγκαταστάσεων ΑΠΕ στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων. Προωθούνται αμέσως πιλοτικές ενέργειες που αφορούν μικρές φρουρές ή νησιά.
5. Τεράστιας σημασίας ζήτημα είναι η διαχείριση των απορριμμάτων. Στόχος πρέπει να είναι ο περιορισμός του όγκου των απορριμμάτων, (για παράδειγμα 5% ανά έτος), η ενίσχυση της ανακύκλωσης, που μπορεί να φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα (περίπου 40% ήδη από το πρώτο έτος), η επαναχρησιμοποίηση οικοδομικών αποβλήτων και βεβαίως ο πλήρης σχεδιασμός της απόσυρσης οπλικών συστημάτων ή καταλοίπων βλημάτων. Εξετάζεται επίσης παντού το ζήτημα των ραδιενεργών αποβλήτων, εάν υπάρχουν τέτοια.
6. Η στρατηγική μας είναι η μείωση της εκπομπής αερίων από τις Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτό προϋποθέτει καταρχάς μέτρηση και έλεγχο. Ζήτημα στο οποίο ήδη αναφέρθηκα, με αφορμή όσα σημειώθηκαν παραπάνω για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και για τους έξυπνους μετρητές, καθώς και όσα αφορούν τα οχήματα, τις μετακινήσεις, τον έλεγχο τους, τον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των στρατιωτικών ΚΤΕΟ και τον ηλεκτρονικό έλεγχο των καυσίμων.
7. Ιδιαίτερη σημασία έχει, ιδίως για το Στρατό Ξηράς, η διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την προστασία της βιοποικιλότητας σε στρατόπεδα, πεδία βολής και επιτηρούμενες περιοχές (π.χ. Έβρος).
8. Συνολικά το ζήτημα των υδάτινων πόρων μας απασχολεί με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης (π.χ. κατά 25% τα επόμενα 3 χρόνια) αρχίζοντας από τον έλεγχο των δικτύων και των διαρροών.
9. Κρίσιμο ζήτημα είναι και ο έλεγχος της ποιότητας του εδάφους που έχει διαταχθεί, ιδίως εκεί όπου έχουμε επί χρόνια εγκαταστάσεις, αποθήκες υλικού πολέμου, χώρους επισκευής αεροσκαφών, δεξαμενές καυσίμων ή πεδία βολής κ.ο.κ.
10. Διαμορφώνεται έτσι το λεγόμενο «πράσινο στρατόπεδο», με νέες τεχνολογίες, με έξυπνες συσκευές διαχείρισης ενέργειας και ηλεκτροφωτισμού, με έξυπνες συσκευές διαχείρισης των υδάτων, με ηλεκτρονική φύλαξη, με λιγότερες και καλύτερα φυλασσόμενες αποθήκες υλικών και κυρίως πολεμικών υλικών.
11. Όλο το σύστημα της λεγόμενης πράσινης ανάπτυξης στο χώρο των Ενόπλων Δυνάμεων θα παρακολουθείται λογιστικά από τη ΓΔΟΣΥ και εντάσσεται στην σύνταξη προϋπολογισμού προγραμμάτων, έτσι ώστε να λειτουργεί μία «πράσινη οριζόντια γραμμή» στον προϋπολογισμό του ΥΠΕΘΑ.

* Ακολουθεί το κείμενο του Μνημονίου.

   
ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΥΠΕΚΑ και ΥΠΕΘΑ

Στην Αθήνα σήμερα την 28η του μηνός Σεπτεμβρίου έτους 2010, ημέρα Τρίτη,
- το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (εφεξής «ΥΠΕΚΑ») με έδρα την Αθήνα (Αμαλιάδος 17), που εκπροσωπείται νόμιμα από την Υπουργό κ. Κωνσταντίνα Μπιρμπίλη, και
- το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας (εφεξής «ΥΠΕΘΑ»), με έδρα την Αθήνα Λεωφόρος Μεσογείων 227-231), που εκπροσωπείται νόμιμα από τον Υπουργό κ. Ευάγγελο Βενιζέλο, οι οποίοι θα καλούνται εφεξής «τα μέρη», συμφώνησαν ότι θα συνεργαστούν με σκοπό την προώθηση πρωτοβουλιών για την υλοποίηση περιβαλλοντικών δράσεων στους τομείς ευθύνης του ΥΠΕΘΑ, με στόχο την :
- αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής,
- μείωση της κατανάλωσης ενέργειας
- μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου
- δημιουργία συνθηκών που θα επιτρέπουν την εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) σε χώρους ευθύνης και αρμοδιότητας του ΥΠΕΘΑ
- υποστήριξη από πλευράς ΥΠΕΚΑ στους μηχανισμούς περιβαλλοντικού και ενεργειακού ελέγχου του ΥΠΕΘΑ, και
- ανάπτυξη δράσεων περιβαλλοντικής διαχείρισης σε επιλεγμένες δραστηριότητες και εγκαταστάσεις του ΥΠΕΘΑ

Ειδικότερα η συνεργασία αυτή θα αφορά αρχικά:
1. Στη δημιουργία προτύπων αειφόρου ανάπτυξης για συγκεκριμένες εγκαταστάσεις Ενόπλων Δυνάμεων με τίτλο «πράσινα στρατόπεδα». Οι εγκαταστάσεις αυτές αφορούν ένα (1) στρατόπεδο από κάθε κλάδο (Στρατό Ξηράς - Πολεμικό Ναυτικό - Πολεμική Αεροπορία)
2. Στην υλοποίηση προγράμματος περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων σε στρατιωτικά νοσοκομεία
3. Στην ανάπτυξη πρότυπου - πράσινου νοσοκομείου σε ένα (1) από τα στρατιωτικά νοσοκομεία
4. Στην εφαρμογή προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης - επιμόρφωσης στελεχών του ΥΠΕΘΑ
5. Στην υποστήριξη των κοινών δράσεων περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης των στελεχών του ΥΠΕΘΑ
6. Στην υποστήριξη του μηχανισμού ελέγχου των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ενεργειακής εξοικονόμησης στις εγκαταστάσεις του ΥΠΕΘΑ
7. Στην προώθηση της χρήσης του Φυσικού Αερίου (Φ.Α.) σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις
8. Στην εξέταση δυνατοτήτων αξιοποίησης των μετεωρολογικών πληροφοριών που προέρχονται από την ΕΜΥ σε θέματα κλιματικής αλλαγής και ΑΠΕ (π.χ. μελέτες αιολικού και ηλιακού δυναμικού)
9. Στην εξέταση δυνατοτήτων αξιοποίησης των γεωχωρικών πληροφοριών που δύναται να προσφέρουν οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΕΘΑ (Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού, Υδρογραφική Υπηρεσία, κλπ), στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλονται από το ΥΠΕΚΑ για τις ανάγκες προστασίας του περιβάλλοντος και κάλυψης διεθνών υποχρεώσεων
10. Στην προώθηση ενός φιλικότερου προς το περιβάλλον συστήματος μεταφορών (logistics) για τις δραστηριότητες του ΥΠΕΘΑ
11. Στην πραγματοποίηση θεματικών εκδηλώσεων, με τη συνεργασία των δυο μερών, με σκοπό την προώθηση ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος και εξοικονόμησης ενέργειας καθώς και προβολής όλων των προαναφερθέντων εγχειρημάτων

Σε σχέση με τα ανωτέρω:

Α) το ΥΠΕΚΑ θα αναλάβει:
- τη χρηματοδότηση των έργων που αφορούν στη δημιουργία πράσινων στρατοπέδων από πιστώσεις του ΕΣΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των οριστικών μελετών, ώστε τα εν λόγω έργα να καταστούν επιλέξιμα στο ΕΠΠΕΡΑΑ
- την υποστήριξη του ΥΠΕΘΑ, από πλευράς τεχνογνωσίας, για την πραγματοποίηση περιβαλλοντικών ελέγχων σε στρατιωτικά νοσοκομεία
- τη χρηματοδότηση των έργων που αφορούν στη δημιουργία πρότυπου πράσινου νοσοκομείου από πιστώσεις του ΕΣΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των οριστικών μελετών, ώστε τα εν λόγω έργα να καταστούν επιλέξιμα στο ΕΠΠΕΡΑΑ
- τη συνεργασία με το ΥΠΕΘΑ σε περιπτώσεις ανάληψης δράσεων περιβαλλοντικού και κοινωνικού χαρακτήρα (αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, προγράμματα δασοπροστασίας, κλπ)
- την υποστήριξη του ΥΠΕΘΑ, από πλευράς τεχνογνωσίας, σε θέματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης
- την αναβάθμιση του υφιστάμενου μηχανισμού του ΥΠΕΘΑ για τον έλεγχο των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και της εξοικονόμησης ενέργειας στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις του, μέσω υποστήριξης της εκπαίδευσης και πιστοποίησης περιβαλλοντικών και ενεργειακών επιθεωρητών, επιλεγμένων από τα κλιμάκια μηχανικών του ΥΠΕΘΑ
- την εξέταση δυνατοτήτων προώθησης της υλοποίησης σύνδεσης επιλεγμένων στρατιωτικών εγκαταστάσεων με το υπάρχον δίκτυο Φ.Α.
- την εξέταση της δυνατότητας αξιοποίησης των μετεωρολογικών πληροφοριών της ΕΜΥ για θέματα κλιματικής αλλαγής και ΑΠΕ (π.χ. μελέτες ηλιακού και αιολικού δυναμικού)
- την εξέταση της δυνατότητας αξιοποίησης των γεωχωρικών πληροφοριών από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΕΘΑ για τις ανάγκες προστασίας του περιβάλλοντος και κάλυψης διεθνών υποχρεώσεων
- την υποστήριξη στο ΥΠΕΘΑ για την ανάπτυξη συστήματος μεταφορών φιλικότερων προς το περιβάλλον

Β) το ΥΠΕΘΑ θα αναλάβει:
- την εκπόνηση των προμελετών για τη δημιουργία των πράσινων στρατοπέδων, καθώς και την υλοποίηση των σχετικών έργων ως τελικός δικαιούχος
- τη σταδιακή μετατροπή των υπαρχόντων στρατοπέδων σε «πράσινα», μετά την αξιολόγηση των παραπάνω εφαρμογών
- την πραγματοποίηση των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων στα στρατιωτικά νοσοκομεία
- την εκπόνηση των προμελετών για τη δημιουργία ενός προτύπου πράσινου νοσοκομείου, καθώς και την υλοποίηση των σχετικών έργων ως τελικός δικαιούχος
- τη σταδιακή μετατροπή των υπαρχόντων νοσοκομείων σε «πράσινα», μετά την αξιολόγηση της παραπάνω εφαρμογής
- την κατάρτιση προγράμματος εκπαίδευσης - επιμόρφωσης των στελεχών του σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος
- τη διάθεση κατάλληλου προσωπικού, υλικού και μέσων για την πραγματοποίηση δράσεων περιβαλλοντικού και κοινωνικού χαρακτήρα (αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, προγράμματα δασοπροστασίας κλπ)
- την υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης περιβαλλοντικών και ενεργειακών επιθεωρητών από τα υφιστάμενα κλιμάκια μηχανικών των Τεχνικών Υπηρεσιών του
- την προώθηση υλοποίησης της σύνδεσης επιλεγμένων στρατιωτικών εγκαταστάσεων με το υπάρχον δίκτυο Φ.Α.
- τη χορήγηση στο ΥΠΕΚΑ μετεωρολογικών πληροφοριών της ΕΜΥ με σκοπό την αξιοποίησή τους σε θέματα ΑΠΕ και κλιματικής αλλαγής (π.χ. μελέτες ηλιακού και αιολικού δυναμικού)
- τη χορήγηση στο ΥΠΕΚΑ γεωχωρικών πληροφοριών για τις ανάγκες προστασίας του περιβάλλοντος και κάλυψης διεθνών υποχρεώσεων, και
- την εκπόνηση μελέτης εφαρμογής για τη δημιουργία συστήματος μεταφορών φιλικότερο προς το περιβάλλον

Γ) Τέλος το ΥΠΕΘΑ και το ΥΠΕΚΑ θα αναλάβουν από κοινού την ευθύνη οργάνωσης εκδηλώσεων με σκοπό την προώθηση ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης σε θέματα προστασίας περιβάλλοντος και εξοικονόμησης ενέργειας καθώς και προβολή όλων των προαναφερθέντων εγχειρημάτων

Το παρόν Μνημόνιο τίθεται σε ισχύ με την υπογραφή του από τους εκπροσώπους των δύο μερών.

Οι Συμβαλλόμενοι
Για το ΥΠΕΚΑ
Κωνσταντίνα Μπιρμπίλη Υπουργός

Για το ΥΠΕΘΑ Ευάγγελος
Βενιζέλος Υπουργός