Αθήνα 20.10.2010, 19:30

Στο ΚΤΕ Πολιτισμού παρουσιάστηκε το σχέδιο νόμου για την "Ενίσχυση και ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης και άλλες διατάξεις".

Τους βουλευτές ενημέρωσε ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού Παύλος Γερουλάνος, ο οποίος στους στόχους του νομοσχεδίου αλλά και στα προβλήματα που αυτό θα επιλύσει.

Το κείμενο του σχεδίου νόμου έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του ΥΠΠΟΤ www.yppo.gr, ενώ τις προσεχείς ημέρες θα ξεκινήσει η Δημόσια Διαβούλευση στο opengov.gr.

* Ακολουθεί το κείμενο της εισήγησης του κ. Γερουλάνου.

Εισήγηση του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού στο ΚΤΕ Πολιτισμού, για το σχέδιο νόμου για την «Ενίσχυση και ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης και άλλες διατάξεις»

Βασικοί Στόχοι
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Όταν ξεκινήσαμε την δουλειά για αυτό το νομοσχέδιο αντιμετωπίσαμε μια νοσηρή κατάσταση που είναι ενδεικτική της πολιτικής της Νέας Δημοκρατίας για τον πολιτισμό.
Πίσω από κλειστές πόρτες γίνονταν διαπραγματεύσεις και επικρατούσε αυτός που μπορούσε να υποσχεθεί περισσότερες ψήφους.
Από την εποχή Ζαχόπουλου και πέρα, αυτή ήταν η επικρατούσα αντίληψη σε κάθε τι που γινόταν στον πολιτισμό: χορηγίες, προσλήψεις, νομοσχέδια.
Στον χρόνο που έχει περάσει έχουμε προσπαθήσει να διορθώσουμε και το θέμα των προσλήψεων (βάζοντας κριτήρια ΑΣΕΠ σε όλες τις προσλήψεις) και το θέμα των χορηγιών (δημιουργώντας το μητρώο επιχορηγούμενων φορέων).
Το ίδιο σκηνικό αντιμετωπίσαμε σε ό,τι αφορά το νομοσχέδιο για τον κινηματογράφο. Γρήγορα ανακαλύψαμε ότι λίγοι ήταν αυτοί που ρωτούσαν τις ουσιώδεις ερωτήσεις. 
Γιατί πρέπει να ενισχυθεί ο κινηματογράφος σήμερα;
Γιατί χρειάζεται ένα νέο νομοσχέδιο; Ποια προβλήματα καλείτε να λύσει;
Ποιοι είναι ο οι αποτελεσματικοί τρόποι χρηματοδότησης ενός κινηματογραφικού έργου και ποιος είναι ο ρόλος του κράτους;
Ποιοι άλλοι τρόποι στήριξης υπάρχουν εκτός από την χρηματοδότηση;
Γιατί κινηματογράφος τώρα;
Ο κινηματογράφος, εκτός από μια μορφή τέχνης, είναι πηγή δημιουργίας με πολλαπλή απήχηση:
1. Είναι συλλογική διαδικασία και αποτελεί κομβικό σημείο σύγκλισης πολλών άλλων τεχνών και στοιχείων του σύγχρονου πολιτισμού. Η επένδυση στον κινηματογράφο λειτουργεί πολλαπλασιαστικά. Διαχέεται σε περισσότερους συντελεστές αλλά και σε άλλες μορφές τέχνης και παραγωγής.  Είναι αναπόσπαστο μέρος της λεγόμενης «οικονομίας του πολιτισμού» που σήμερα είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομική δραστηριότητα στην Ευρώπη.
2. Είναι ο σκληρός πυρήνας της οπτικοακουστικής βιομηχανίας, που  διαχέεται σε όμορους  τομείς της παραγωγής, όπως η τηλεοπτική παραγωγή, η διαφημιστική και η μουσική παραγωγή, καθώς και  επιμέρους δραστηριότητες γύρω από αυτές.  Ο χώρος αυτός είναι εξαιρετικά δυναμικός.
3. Είναι προνομιακό πεδίο εφαρμογής νέων τεχνικών, τεχνοτροπιών και τεχνολογιών. Από την αφηγηματική πρωτοτυπία (το σενάριο δηλαδή) μέχρι την ψηφιακή τεχνολογία, ο κινηματογράφος παράγει καινοτομία.
4. Οι πρόσφατες διακρίσεις του ελληνικού κινηματογράφου στο Διεθνές στερέωμα καταδεικνύουν την αληθινή ποιότητα και τη διεθνή εμβέλεια του  ανθρώπινου δυναμικού του ελληνικού κινηματογράφου.
5. Τέλος, ο κινηματογράφος αποτελεί διαχρονικά ένα από τα ισχυρότερα μέσα για την προβολή του σύγχρονου Πολιτισμού μας διεθνώς.
Ο κινηματογράφος συνιστά βασικό πυλώνα της νέας οικονομίας του Πολιτισμού και πεδίο έκφρασης της νέας δημιουργίας.  Και ως τέτοιος είναι πηγή ανάπτυξης και πλούτου.
Κάθε χώρα θέτει τους δικούς της στόχους ανάλογα με τις προτεραιότητες της και την κατάσταση του κινηματογράφου την εποχή που νομοθετεί.
Δική μας κεντρική στρατηγική επιλογή είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων για τη λειτουργική, επιχειρησιακή και οικονομική αναβάθμιση των μικρών και μεσαίων εταιρειών παραγωγής.
Οι στόχοι μας είναι
1. η βελτίωση της εγχώριας παραγωγής,
2. η αύξηση των θέσεων εργασίας,
3. η ισότιμη συμμετοχή στα Ευρωπαϊκά προγράμματα και
4. η προσέλκυση και η εξυπηρέτηση ξένων παραγωγών.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι βασικός άξονας της ανάπτυξης του κινηματογράφου αφορά τον τρόπο χρηματοδότησής του.  Αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Σήμερα ο ελληνικός κινηματογράφος χρειάζεται:
1. πολλαπλές πηγές χρηματοδότησης, ενίσχυσης και ανάδειξης
2. περισσότερα χρήματα για την παραγωγή
3. ξεκάθαρα κριτήρια και διαφάνεια στις κρατικές ενισχύσεις
4. λιγότερη γραφειοκρατία
5. λειτουργικούς και αξιόπιστους θεσμούς
6. ξένες παραγωγές και επενδυτές που μπορούν να ενισχύσουν την τεχνογνωσία στον χώρο
Ας τα δούμε λίγο πιο αναλυτικά...

Τι προβλήματα επιδιώκει να λύσει το νομοσχέδιο;

1.  Πολλαπλές πηγές χρηματοδότησης 
Το κράτος έχει υπάρξει σημαντικός, ίσως ο βασικός, χρηματοδότης της κινηματογραφικής παραγωγής στην οποία στοχεύουμε. Αυτό έχει δώσει την ευκαιρία σε σημαντικούς καλλιτέχνες να αναδειχθούν.
Έχει όμως και δύο αρνητικές πτυχές:
1. Πρώτον, από τα χρήματα που το κράτους διαθέτει στον κινηματογράφο, λίγα φτάνουν στην παραγωγή, και
2. Δεύτερον, χωρίς τις διαδικασίες και τα σωστά κριτήρια, τα κονδύλια αυτά οδηγούσαν συχνά σε μια σχέση εξάρτησης. 
Στο νέο πλαίσιο, η Πολιτεία παραμένει αρωγός του κινηματογράφου και αυξάνει τα χρήματα που φτάνουν στον παραγωγό αλλά το νέο νομοσχέδιο επιδιώκει να αυξήσει τις πηγές χρηματοδότησης και προβολής και από:
- ιδιώτες,
- κλάδους που αξιοποιούν το παραγόμενο προϊόν (όπως τηλεόραση διαδίκτυο και εταιρίες τηλεπικοινωνίας),
- φορείς του κινηματογράφου
- ευρωπαϊκές δομές, και
- ξένες παραγωγές που συνεργάζονται με Ελληνικά συνεργία και εταιρίες παραγωγής.
Δεν φτάνουν όμως να αυξηθούν μόνο οι πηγές.  Πρέπει να αυξηθεί και το συνολικό ποσό που μπορούμε να εξασφαλίσουμε για την παραγωγή.

2. Περισσότερα χρήματα στην παραγωγή
Στο νέο ψηφιακό κόσμο που οι πλατφόρμες επικοινωνίας και διανομής είναι περισσότερες από ποτέ, η μόνη σίγουρη επένδυση είναι στην ποιότητα παραγωγής του πολιτιστικού προϊόντος, του πολιτιστικού περιεχομένου. 
Η παραγωγή, κυρίως λόγω γραφειοκρατίας και πολλών άστοχων επιλογών ήταν ο μεγάλος αδικημένος της χρηματοδότησης του κράτους.
Επιπλέον, για τις μικρές εταιρείες παραγωγής, η δυνατότητα ενίσχυσης από τον ειδικό φόρο είναι ζωτικής σημασίας.
Ως τώρα, τη μερίδα του λέοντος την κρατούσε το ίδιο το κράτος και ένα μεγάλο κομμάτι πήγαινε στους πολυκινηματογράφους. 
Με το νέο νομοσχέδιο γίνεται ανακατανομή, ώστε η παραγωγή να  απολαμβάνει μεγαλύτερο μερίδιο του ειδικού φόρου. 
Κατανέμονται οι ενισχύσεις ανάλογα του αριθμού των εισιτηρίων των ταινιών.
Δίδονται αυξημένες ενισχύσεις μέχρι του αριθμού των 50.000 εισιτηρίων και από εκεί και ύστερα το ποσό της ενίσχυσης μειώνεται αναλογικά.
Έτσι ενισχύονται περισσότερο ταινίες από μικρές εταιρείες που δεν έχουν πρόσβαση στην εμπορική διανομή καθώς και οι ταινίες με πιο εξειδικευμένο κοινό. Δίδεται όμως - στο σκέλος που αφορά την παραγωγή - ενίσχυση και στις ταινίες με πιο εμπορικό προσανατολισμό
Το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων αυτών μπορεί να φανεί σε αυτήν την διαφάνεια όπου η ανακατανομή του ειδικού φόρου οδηγεί σε μια σημαντική αύξηση των κονδυλίων που πηγαίνουν στην παραγωγή.
Όπως είπαμε, δεν είναι όμως μόνο το κράτος που μπορεί να ενισχύσει τον κινηματογράφο.
Με το νέο νομοσχέδιο το νέο οικονομικό περιβάλλον που δημιουργούμε υποστηρίζεται και από:
1. το ΕΚΚ με πολλά νέα και πιο αποτελεσματικά προγράμματα (παροχή προκαταβολών έναντι εισπράξεων και δανείων μέχρι αποσβέσεως).
2. την ΕΡΤ με οικονομική στήριξη αλλά και μηχανισμό υλικοτεχνικής υποστήριξης και προβολής καθώς και τον ΕΟΤ με κονδύλια που αφορούν στην προβολή της χώρας.
3. τους ιδιωτικούς και συνδρομητικούς τηλεοπτικούς σταθμούς
4. τους παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών
5. τα ευρωπαϊκά προγράμματα (MEDIA, EURIMAGES κ.α)
6. αλλά και επενδυτές που θα αξιοποιήσουν τα φορολογικά κίνητρα που έχουμε εξασφαλίσει
Φορολογικό
Εδώ πρέπει να αναφέρω ότι ένα πολύ μεγάλο και ουσιαστικό μέρος αυτού του νομοσχεδίου έχει ήδη ψηφιστεί. Αφορά στα φορολογικά κίνητρα για τον κινηματογράφο που ψηφίστηκαν με το φορολογικό νομοσχέδιο και έχει ήδη δημιουργήσει καλές προοπτικές για τον κόσμο του κινηματογράφου.
Σε αυτόν τον νόμο εξασφαλίσαμε ότι η επένδυση στην κινηματογραφική παραγωγή  απολαμβάνει έκπτωσης φόρου ίση με το 40% του ποσού της επένδυσης.
Το ποσό είναι 20% για τις εταιρείες του Ο/Α τομέα διότι δεν χρειάζονται τόσο ισχυρό κίνητρο. Είναι στην ουσία κίνητρο επανεπένδυσης των κερδών τους.
Σε κάθε περίπτωση το ποσό της έκπτωσης δεν μπορεί να ξεπερνά το 20% του φορολογητέου εισοδήματος
Αυτό από μόνο του είναι μια ενίσχυση του χώρου και φέρνει τους ιδιώτες πολύ πιο δυναμικά στο παιχνίδι.
Η σωστή προσέγγιση είναι να δει κανείς τη σχετική διάταξη του φορολογικού νομοσχεδίου σε συνδυασμό με το νομοσχέδιο για τον κινηματογράφο.
1,5%
Με το νέο νομοσχέδιο ελπίζουμε να λύσουμε και άλλο ένα χρόνιο πρόβλημα στον χώρο.
1,5% επί του κύκλου εργασιών ενός καναλιού έπρεπε να πηγαίνει στην παραγωγή.  Αυτό το ποσοστό ποτέ δεν έφτανε ποτέ στην παραγωγή διότι καμία κυβέρνηση δεν είχε τους μηχανισμούς για να το διεκδικήσει. 
Μετά από διαβούλευση με τα κανάλια καταλήξαμε στην εξής πρόταση: Το κανάλι διαθέτει το 1,5% επί του εσόδου από την κύρια δραστηριότητά του για την κινηματογραφική παραγωγή και την προβολή με δικές του επιλογές δημιουργώντας έναν ακόμη πόλο χρηματοδότησης. Κάθε κανάλι θα πρέπει να αποδεικνύει ότι ενισχύει την κινηματογραφική παραγωγή που γι αυτούς είναι έτσι κι αλλιώς επένδυση.  
Μέχρι το μισό από το 1,5% μπορεί να επενδυθεί σε προβολή και διαφήμιση. Το υπόλοιπο θα πρέπει να πηγαίνει στην παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, ταινιών μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ κλπ. 
Επίσης, εισάγεται παρόμοια πρόβλεψη ενίσχυσης και από τα έσοδα που έχουν οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι από τη διακίνηση οπτικοακουστικού υλικού.
Αυτό δημιουργεί νέες πηγές χρηματοδότησης που λειτουργούν με δικά τους κριτήρια.
Αν πάρουμε ένα απαισιόδοξο σενάριο εφαρμογής αυτών των κινήτρων και την προτίμηση των καναλιών σε διαφημιστικό χρόνο, μια πρώτη συνολική εικόνα θα έχει περίπου ως εξής:
Αν με άλλα λόγια λειτουργήσουν οι δομές και τα κίνητρα που έχουμε εντάξει στο νομοσχέδιο είναι προφανές ότι ο μεγάλος κερδισμένος της ανακατανομής είναι η παραγωγή.
«Χαμένοι» είναι
1. το κράτος το οποίο τώρα θα έχει λιγότερα χρήματα στην διάθεσή του για δικές του ενισχύσεις αλλά μεγαλύτερο λέγειν στην διάθεση από το ΕΚΚ,
2. οι καθετοποιημένες εταιρίες σε ό,τι αφορά τα χρήματα στις αίθουσες. Κερδίζουν όμως από τα φορολογικά κίνητρα παραγωγής
3. οι διάφορες συντεχνίες που μέχρι σήμερα απορροφούσαν το μεγάλο κομμάτι των κρατικών επιχορηγήσεων

3. Κριτήρια και διαφάνεια
Την ίδια ώρα όμως το νομοσχέδιο βάζει πολύ ξεκάθαρα κριτήρια για το πως θα διανέμονται αυτά τα χρήματα και έτσι εγκαθιστούμε διαφάνεια σε όλα όσα αφορούν την χρηματοδότηση των ταινιών.
Εισάγουμε κριτήρια και κλίμακα μοριοδότησης για την ένταξη στα μέτρα ενίσχυσης και σε ό,τι αφορά την ενίσχυση από τον ειδικό φόρο.
Αυτό δημιουργεί συνθήκες διαφάνειας σε έναν χώρο που πλήττονταν από ρουσφετολογικές προσεγγίσεις στις χρηματοδοτήσεις. 
Βάζουμε κριτήρια που εξασφαλίζουν την διαφάνεια αλλά βγάζουμε μεν τα εμπόδια.

4. Λιγότερη γραφειοκρατία
Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα στην διάθεση χρημάτων στην παραγωγή αποτελούσε η γραφειοκρατία που απαιτούσε το κράτος για να καταβάλει τα χρήματα.  Ο λόγος ήταν απλός.  Όσο περισσότεροι απογοητευόντουσαν από την γραφειοκρατία τόσο περισσότερα χρήματα έμεναν στο κράτος.  Απλουστεύοντας την διαδικασία οι παραγωγοί έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση στα χρήματα που τους αναλογούν.
Η διαδικασία είναι σχετικά απλή.  Ο αριθμός των εισιτηρίων που πουλήθηκαν από ταινίες στην Ελλάδα καθορίζει το ποσό του ειδικού φόρου που θα διατεθεί.  Και οι Ελληνικές παράγωγές ενισχύονται με βάση των αριθμό των εισιτηρίων που επιτυγχάνουν.
Το κόστος παραγωγής δεν παίζει πια ρόλο στον καθορισμό του ειδικού φόρου που καταβάλλεται. Η συγκεντρωτική κατάσταση διανομής, υπογεγραμμένη από ορκωτό λογιστή επαρκεί για την καταβολή των ενισχύσεων.
Επίσης, με το νέο νομοσχέδιο, και για να ανοίξουμε το επάγγελμα αίρουμε τα εμπόδια για την άσκηση της δραστηριότητας του παραγωγού

5.  Λειτουργικοί θεσμοί
Τέλος το νομοσχέδιο επιδιώκει να βάλει τάξη στους θεσμούς που λειτουργούν στον χώρο του κινηματογράφου (όπως το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, το Διεθνές Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κλπ)
Δημιουργούμε τις απαραίτητες δομές, απλουστεύουμε και επιταχύνουμε τις διαδικασίες διοίκησης.
Προχωράμε σε σαφή εσωτερική κατανομή αρμοδιοτήτων.
Και δημιουργούμε συνθήκες ασυμβίβαστων θέσεων ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο της «πολυθεσίας» και της υπερ-συγκέντρωσης εξουσιών
Με αυτόν τον τρόπο κόβουμε τον ομφάλιο λώρο μεταξύ των οργανισμών και συντεχνιακών πρακτικών του παρελθόντος.

6.Προσέλκυση ξένων επενδύσεων
Η προσέλκυση ξένων παραγωγών είναι ένας κατεξοχήν αναπτυξιακός στόχος.
Οι ξένες παραγωγές διαφημίζουν τη χώρα και ενισχύουν την Ελληνική παραγωγή μεταφέροντας τεχνογνωσία σε Ελληνικές εταιρίες.
Διαχρονικά αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα  γυρισμάτων στην Ελλάδα. 
Στο πλαίσιο των υπαρχόντων οργανισμών ιδρύονται τα HELLENIC και THESSALONIKI FILM COMMISSION με σκοπό την παροχή οικονομικών-αντισταθμιστικών οφελών και διευκολύνσεων στις ξένες παραγωγές που θα έρθουν να γυριστούν στη χώρα μας.
Σκοπός είναι να λειτουργήσουν αυτές οι διευθύνσεις σαν one-stop shops για την εξυπηρέτηση των ξένων παραγωγών και σε συνδυασμό με τα φορολογικά κίνητρα, η δημιουργία ενός ανταγωνιστικού πλαισίου για την προσέλκυση τους.
Στην λειτουργία και στήριξη αυτών των φορέων μπορεί να συμβάλει τόσο το Υπουργείο όσο και ο ΕΟΤ του οποίου ο σκοπό είναι η προβολή της χώρας.
Τα επόμενα βήματα
Φτάνει ένα νομοσχέδιο;
Πολλά θα κριθούν από:
α) την εφαρμογή των φορολογικών κινήτρων-μια μεγάλη πρόκληση
β) τον εσωτερικό κανονισμό του νέου ΕΚΚ- ένα σημαντικό εργαλείο πολιτικής αλλά και
γ) τους ανθρώπους που θα κριθούν να υπηρετήσουν τη νέα λογική σε ένα νέο πολιτικό, οικονομικό και επιχειρησιακό πλαίσιο.