Αθήνα 11.10.2011, 14:11

Νέες εγκυκλίους σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρων 34 (παρ. 1, εδ.10) και 62 του πρόσφατου νόμου 3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, Ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις» καθώς και του άρθρου 20 του νόμου 4019/2011 «Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και λοιπές διατάξεις», εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας.

Οι εγκύκλιοι αφορούν:
- Τη χορήγηση του ΕΚΑΣ με κριτήριο τη μόνιμη διαμονή στη χώρα.
- Την αναγνώριση χρόνων στην Ειδική Προσαύξηση του ΤΣΜΕΔΕ και τον Τομέα Πρόνοιας Μηχανικών και Εργοληπτών Δημόσιων Έργων
- Τη ρύθμιση οφειλών στον ΟΑΕΕ

* Ακολουθούν οι εγκύκλιοι.

Θέμα: Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 34, παράγραφος 1 εδ. 10 και 11 του ν.3996/2011 (ΦΕΚ. Α΄ 170): Χορήγηση του ΕΚΑΣ με κριτήριο τη μόνιμη διαμονή στη χώρα

Με το άρθρο 34 παρ.1 εδ.10 του Ν.3996/2011(ΦΕΚ.170 Α) «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, Ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης» που προσφατα ψηφίστηκε από τη Βουλή των Ελλήνων, επιχειρήθηκε ο εξορθολογισμός των κριτηρίων χορήγησης του ΕΚΑΣ προκειμένου να το λαμβάνουν οι χαμηλοσυνταξιούχοι που έχουν πραγματικά τις μεγαλύτερες ανάγκες, εντάσσοντας στο ποσό του ετήσιου ατομικού φορολογουμένου εισοδήματος του συνταξιούχου και στο ποσό του ετήσιου οικογενειακού φορολογουμένου εισοδήματος, όλα τα εισοδήματα, ανεξάρτητα αν είναι πραγματικά ή τεκμαρτά, αν απαλλάσσονται από φόρο ή αν φορολογούνται με ειδικό τρόπο.
Δεδομένης της οικονομικής κατάστασης της χώρας μας και λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΕΚΑΣ αποτελεί προνοιακή μη ανταποδοτικού χαρακτήρα παροχή που η δαπάνη της βαρύνει εξ ολοκλήρου τον Κρατικό προϋπολογισμό με κύριο σκοπό την ενίσχυση του εισοδήματος των χαμηλοσυνταξιούχων, με την παροαναφερόμενη  διάταξη του άρθρου 34 παρ.1 εδ.10 του Ν.3996/2011, προστέθηκε ως προϋπόθεση για τη χορήγησή του η μόνιμη διαμονή του συνταξιούχου στη χώρα μας.
Από το σύνολο των διατάξεων του άρθρου 34 του εν λόγω νόμου προκύπτει, ότι το ΕΚΑΣ εμπίπτει στο υλικό πεδίο εφαρμογής (άρθρο 3) του Κανονισμού (ΕΚ) 883/2004 για τον συντονισμό των συστημάτων κοινωνικής ασφάλειας, και για τους σκοπούς του συντονισμού, στο ειδικό καθεστώς που θεσπίζει ρητά το Κεφάλαιο 9 (“Ειδικές μη ανταποδοτικού τύπου παροχές σε χρήμα”), μοναδικό άρθρο 70 (“Γενική διάταξη”) αυτού.
Το προαναφερόμενο παράγωγο δίκαιο του Ευρωπαϊκού συντονισμού ορίζει ρητά τα ενωσιακά κριτήρια, δυνάμει των οποίων μία χρηματική παροχή, ως ειδική και μη ανταποδοτικού τύπου, είναι θεμιτό να μην εξάγεται αλλά να χορηγείται στο έδαφος του κράτους μέλους κατοικίας του ενδιαφερομένου προσώπου, σύμφωνα με την γενική αρχή της ίσης μεταχείρισης.
Βάσει των ανωτέρω κριτηρίων, τα οποία έλαβε υπόψη του ο Έλληνας νομοθέτης, το ΕΚΑΣ προορίζεται να παρέχει συμπληρωματική κάλυψη έναντι των κινδύνων του γήρατος, της αναπηρίας και του θανάτου (αντίστοιχοι κοινωνικοασφαλιστικοί κλάδοι, που εμπίπτουν στο πεδίο του προαναφερθέντος Κανονισμού) και να εξασφαλίζει στα ενδιαφερόμενα πρόσωπα, χαμηλοσυνταξιούχοι με την μεγαλύτερη οικονομική ένδεια, ένα ελάχιστο εισόδημα διαβίωσης σε σχέση με το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον της Ελλάδας, που είναι το ενδιαφερόμενο, στην προκειμένη περίπτωση, κράτος μέλος.
Επίσης, όσον αφορά στον μη ανταποδοτικό χαρακτήρα του ΕΚΑΣ ως μη ανταποδοτικού τύπου παροχής σε χρήμα, αυτή προκύπτει από το γεγονός, ότι η χρηματοδότησή του προέρχεται αποκλειστικά από τον Κρατικό Προϋπολογισμό (“από την υποχρεωτική φορολογία που προορίζεται να καλύψει τις γενικές δημόσιες δαπάνες”), ενώ οι όροι για την χορήγηση και τον υπολογισμό του ποσού του επιδόματος αυτού δεν εξαρτώνται από τυχόν εισφορές εκ μέρους των δικαιούχων ούτε από την συμπλήρωση χρονικών προϋποθέσεων (οποιωνδήποτε περιόδων ασφάλισης).
Τέλος, σε συνέχεια της ψήφισης του νόμου, η Ελληνική αντιπροσωπεία στην Διοικητική Επιτροπή (για τον Συντονισμό των Συστημάτων Κοινωνικής Ασφάλειας), προωθεί σ’ αυτήν σχετικό Υπόμνημα, ώστε το ΕΚΑΣ να καταχωρηθεί στο Παράρτημα Χ, του Κανονισμού 883/2004, στο οποίο περιλαμβάνονται τέτοιου τύπου παροχές, οι οποίες χορηγούνται αποκλειστικά στο κράτος μέλος κατοικίας των δικαιούχων, και σύμφωνα με τη νομοθεσία του, από τον φορέα του τόπου κατοικίας και σε βάρος του.
2. Με τις διατάξεις της παραγράφου 1, εδάφιο 11, του άρθρου 34 του νόμου 3996/2011, αποσαφηνίζεται η έννοια της ελάχιστης παροχής για τους σκοπούς του άρθρου 58, “Χορήγηση συμπληρώματος”, του Κανονισμού 883/2004.
Ειδικότερα, στο ανωτέρω άρθρο (πρώην άρθρο 50 του Κανονισμού (ΕΚ) 1408/71), ο δικαιούχος παροχών σε ένα κράτος μέλος με συνυπολογισμό χρόνου ασφάλισης που έχει διανυθεί σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.). εφόσον κατοικεί στο έδαφός του και έχει συμπληρώσει τουλάχιστον 300 ημέρες ασφάλισης (άρθρο 57, “Περίοδοι ασφάλισης ή κατοικίας κατώτερες του έτους”, Καν. 883//2004) δεν μπορεί να λάβει παροχή μικρότερη από την ελάχιστη παροχή που προβλέπει η νομοθεσία του συγκεκριμένου κράτους, για περίοδο ασφάλισης ή κατοικίας ίση με το σύνολο των περιόδων, οι οποίες έχουν ληφθεί υπόψη για την εκκαθάριση της παροχής (βάσει των διατάξεων του Κεφαλαίου που εφαρμόζεται στις συνταξιοδοτικές παροχές – Κεφάλαιο 5 “Συντάξεις γήρατος και επιζώντων” του ιδίου Κανονισμού).
Έτσι, εάν το ποσό της σύνταξης που προκύπτει από τον συνυπολογισμό των περιόδων ασφάλισης είναι μικρότερο από την ελάχιστη παροχή, ο αρμόδιος φορέας αυτού του κράτους μέλους καταβάλλει στον ενδιαφερόμενο καθ’ όλο το διάστημα κατά το οποίο κατοικεί στο έδαφός του συμπληρωματικό ποσό ίσο με την διαφορά μεταξύ του συνόλου των παροχών που οφείλονται σύμφωνα με το σύνολο των περιόδων ασφάλισης και του ποσού της ελάχιστης παροχής.
Προς άρση των δυσμενών οικονομικών επιπτώσεων στο Ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα, που είχε η διασταλτική ερμηνεία των κειμένων διατάξεων, με την οποία για την εφαρμογή του ανωτέρω άρθρου του Κανονισμού 883/2004 (κυρίως του αντίστοιχου στα πλαίσια του Κανονισμού 1408/71) γινόταν αναγωγή στο εκάστοτε από κάθε ασφαλιστικό Οργανισμό καταβαλλόμενο κατώτατο όριο, η ελάχιστη παροχή, με την έννοια της βασικής σύνταξης, εισήχθη στην Ελληνική νομοθεσία πρόσφατα με το άρθρο 2 του νόμου 3863/2010 και καθιερώνεται για όλους τους ασφαλισμένους των Οργανισμών κύριας ασφάλισης, πλην ΟΓΑ.
Μετά την οριοθέτηση κατά τα ως άνω της ελάχιστης παροχής και προκειμένου να εναρμονίζεται η Ελληνική με την Ενωσιακή προσέγγιση της έννοιας σύμφωνα με το άρθρο 58, Καν. 883/2004, καθορίζεται με ρητή διάταξη ότι, ελάχιστη παροχή κατά την έννοια του άρθρου 58 του Κανονισμού αυτού είναι η βασική σύνταξη του άρθρου 2 του νόμου 3863/2010.
Επομένως, εφόσον από τα ποσά της σύνταξης (ή των συντάξεων) που δικαιούται το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, βάσει της συνολικής ασφαλιστικής του σταδιοδρομίας στην Ε.Ε./ΕΟΧ, προκύπτει ποσό μικρότερο των 360,00 Ευρώ (όπως τούτο αναπροσαρμόζεται κάθε φορά), ο αρμόδιος Ελληνικός φορέας καταβάλλει στο εν λόγω πρόσωπο συμπληρωματικό ποσό ίσο με την διαφορά. Απαραίτητη, βεβαίως, προϋπόθεση είναι η μόνιμη διαμονή του δικαιούχου στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16, του π.δ/τος 106/07 (κατ’ εφαρμογή του άρθρου 19 της Οδηγίας 2004/38/ΕΚ) σε συνδυασμό με τις ειδικές ρυθμίσεις του άρθρου 11, “Στοιχεία για τον προσδιορισμό της κατοικίας”, του Κανονισμού (εφαρμογής) (ΕΚ) 987/2009.
Διευκρινίζεται ότι, οι ανωτέρω διατάξεις ισχύουν από την δημοσίευση του νόμου, καταλαμβάνοντας όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας.
Τέλος, επισημαίνεται ότι ο ΟΓΑ εξαιρείται από τις ανωτέρω διατάξεις γιατί σύμφωνα με τη νομοθεσία του δεν προβλέπεται σύστημα κατωτάτων ορίων ούτε ελαχίστης παροχής, οι δε διατάξεις του άρθρου 2 του ν.3863/2010 δεν ισχύουν στον εν λόγω Οργανισμό.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ

ΘΕΜΑ : «Αναγνώριση χρόνου ασφάλισης στην Ειδική Προσαύξηση – Εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 62 του ν.3996/2011»: Αναγνώριση χρόνων στην Ειδική Προσαύξηση του ΤΣΜΕΔΕ και τον Τομέα Πρόνοιας Μηχανικών και Εργοληπτών Δημόσιων Έργων

 Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 170/5-8-2011, τεύχος Α΄, δημοσιεύθηκε ο ν.3996/2011 «Αναμόρφωση του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας, ρυθμίσεις θεμάτων Κοινωνικής Ασφάλισης και άλλες διατάξεις».
 Στο άρθρο 62 του ανωτέρω νόμου περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που αφορούν στην αναγνώριση χρόνων στην Ειδική Προσαύξηση του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και τον Τομέα Πρόνοιας Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων.
Παρ. 1
Με την εν λόγω ρύθμιση αποκτούν δικαίωμα λήψης της Ειδικής Προσαύξησης οι ασφαλισμένοι και συνταξιούχοι του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. που δεν έχουν λάβει ή δεν δικαιούνται μέχρι την ισχύ της εν λόγω ρύθμισης, παροχή λόγω της συνταξιοδότησής τους και από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο. Η Ειδική Προσαύξηση χορηγείται εφόσον έχουν καταβάλει εισφορές στον καταργηθέντα Ε.Λ.Π.Π. και δεν έχουν μεταφέρει το χρόνο αυτό σε άλλο ασφαλιστικό φορέα.
Ο υπολογισμός της σύνταξης γίνεται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 2α του άρθρου 8 του ν.3518/2006, αφαιρουμένου τυχόν χρόνου ασφάλισης στον Ε.Λ.Π.Π. που συμπίπτει με ασφάλιση και σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, εκτός τυχόν χρόνου ασφάλισης στον Ε.Λ.Π.Π. που έχει αναγνωριστεί σύμφωνα με τις διατάξεις της 43/3/715/1981 Υπουργικής απόφασης.
Η ανωτέρω ρύθμιση έχει εφαρμογή και σε όσους έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί από το Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε.
Επισημαίνουμε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της Ειδικής Προσαύξησης στις ανωτέρω περιπτώσεις είναι η υποβολή αίτησης από τους ενδιαφερόμενους, και η παροχή χορηγείται από την πρώτη του επομένου της αίτησης μήνα.
Παρ. 2
1. Με την εν λόγω ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους και συνταξιούχους του Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. να αναγνωρίσουν στην Ειδική Προσαύξηση και στον Τομέα Πρόνοιας Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, το χρονικό διάστημα κατά το οποίο είχαν εξαιρεθεί από την ασφάλιση του Ε.Λ.Π.Π., λόγω της παράλληλης ασφάλισής τους στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης. Απαραίτητη προϋπόθεση για την εν λόγω αναγνώριση είναι τα ανωτέρω πρόσωπα να έχουν διακόψει την παράλληλη επαγγελματική δραστηριότητα και να μην έχουν δικαιωθεί ή να μην δικαιωθούν οποιαδήποτε στιγμή στο μέλλον σύνταξης από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης της ημεδαπής ή το Δημόσιο. Το ύψος και ο τρόπος καταβολής των εισφορών για τις ανωτέρω αναγνωρίσεις στην Ειδική Προσαύξηση καθώς και στον Τομέα Πρόνοιας Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων θα καθοριστεί με υπουργική απόφαση μετά από γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Τ.Α.Α.
Στις περιπτώσεις που έχουν καταβληθεί εισφορές στον Ε.Λ.Π.Π. για χρονικό διάστημα που συμπίπτει με παράλληλη ασφάλιση στο Τ.Σ.Μ.Ε.Δ.Ε. και σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο, το ανωτέρω χρονικό διάστημα συνυπολογίζεται με το λοιπό χρόνο ασφάλισης στην Ειδική Προσαύξηση και τον Τομέα Πρόνοιας Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, με την προϋπόθεση και στην περίπτωση αυτή, ότι έχει διακοπεί η παράλληλη ασφάλιση και ο ασφαλισμένος ή συνταξιούχος δεν έχει δικαιωθεί ή δεν θα δικαιωθεί σύνταξης από άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο.
Η Ειδική Προσαύξηση στις περιπτώσεις αυτές υπολογίζεται αυτοτελώς, χωρίς τον υπολογισμό του διανυθέντος χρόνου ασφάλισης σε άλλο φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο.
 Επισημαίνουμε ότι απαραίτητη προϋπόθεση για τη λήψη της Ειδικής Προσαύξησης στις ανωτέρω περιπτώσεις είναι η υποβολή αίτησης από τους ενδιαφερόμενους, και η παροχή χορηγείται από την πρώτη του επομένου της αίτησης μήνα.
 2. Δεδομένου ότι στην προαναφερόμενη ρύθμιση προβλέπεται η έκδοση Υπουργικής απόφασης για τον καθορισμό του ύψους και του τρόπου καταβολής των εισφορών για την αναγνώριση του χρόνου εξαίρεσης από την ασφάλιση στον Ε.Λ.Π.Π., παρακαλούμε να έχουμε την προβλεπόμενη από την εν λόγω ρύθμιση γνώμη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΤΑΑ.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ

ΘΕΜΑ: Σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 20 του νόμου 4019/2011 «Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και λοιπές διατάξεις»: Ρύθμιση οφειλών στον ΟΑΕΕ

Σας γνωρίζουμε ότι στο ΦΕΚ 216/τ.Α/30.09.2011 δημοσιεύτηκε ο νόμος 4019/2011 «Κοινωνική Οικονομία και Κοινωνική Επιχειρηματικότητα και λοιπές διατάξεις» στον οποίο περιλαμβάνονται οι διατάξεις της παρ. 17 του άρθρου 20 που αφορούν, μεταξύ άλλων και θέματα του Ο.Α.Ε.Ε..
Ειδικότερα:
1. Σύμφωνα με το εδάφιο α της παρ. 17, για τους οφειλέτες του Ο.Α.Ε.Ε. οι οποίοι είτε δεν έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ρύθμισης κατά το άρθρο 48 του ν. 3943/2011 είτε έχουν εκπέσει του δικαιώματος συνέχισης αντίστοιχων προηγούμενων ρυθμίσεων, παρέχεται έκπτωση 20% επί των προσθέτων τελών της κεφαλαιοποιημένης, την 31.12.2010 οφειλής τους, εφόσον υποβληθεί σχετική αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 48 του ν. 3943/2011 μέχρι την 31.10.2011. Η ανωτέρω έκπτωση ισχύει και για όσους οφειλέτες έχουν ήδη υπαχθεί στη ρύθμιση του άρθρου 48 του ν. 3943/2011 και είναι συνεπείς με τους όρους της ρύθμισης.
Σημειώνεται ότι το ποσό που προκύπτει από την έκπτωση 20% επί των πρόσθετων τελών της κεφαλαιοποιημένης την 31.12.2010 οφειλής τους, θα συμψηφιστεί με τις τελευταίες δόσεις του διακανονισμού και εφόσον τηρούνται οι όροι του.
2. Δικαίωμα υπαγωγής με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις στις διατάξεις της παρούσας, παρέχεται για μία και μόνο φορά και στους οφειλέτες του Ο.Α.Ε.Ε. οι οποίοι έχουν απωλέσει το δικαίωμα συνέχισης της ρύθμισης, κατά το άρθρο 48 του ν. 3943/2011.
3. Αναφορικά με την αναστολή λήψης αναγκαστικών μέτρων για το χρονικό διάστημα μέχρι 31.10.2011, ισχύουν τα προβλεπόμενα στο άρθρο 48 του ν. 3943/2011.
4. Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 48 του ν. 3943/2011.

Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΜΑΝΗΣ