Αθήνα 19.1.2012, 15:22

Το 50% των τροφίμων (υγιεινά τρόφιμα και τρόφιμα που δεν έχουν λήξει) σπαταλιέται κάθε χρόνο στην Ευρώπη από νοικοκυριά, σούπερ μάρκετ και εστιατόρια την ίδια στιγμή που 79 εκατομμύρια πολίτες στην Ευρωπαϊκή Ένωση ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και 16 εκατομμύρια εξαρτώνται άμεσα από την επισιτιστική βοήθεια που προσφέρουν φιλανθρωπικά ιδρύματα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζητά μέσω του ψηφίσματος του την άμεση λήψη μέτρων για τη μείωση κατά το ήμισυ έως το 2025 αυτής της σπατάλης τροφίμων.

Δεδομένου ότι η σπατάλη τροφίμων συμβαίνει καθ' όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων (παραγωγοί, μεταποιητές, έμποροι λιανικής πώλησης, εστιάτορες και καταναλωτές), οι ευρωβουλευτές κάνουν έκκληση για την υιοθέτηση μιας συντονισμένης στρατηγικής, που θα συνδυάζει πανευρωπαϊκά και εθνικά μέτρα, για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας σε όλους τους τομείς. Σε μελέτη που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υπογραμμίζεται ότι εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της σπατάλης τροφίμων, αυτή θα αυξηθεί κατά 40% μέχρι το 2020.

Ο εισηγητής του ΕΚ, Salvatore Caronna (Σοσιαλιστές, Ιταλία) υπογράμμισε κατά τη διάρκεια της σημερινής συζήτησης τα εξής: "Η σπατάλη τροφίμων έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις στην ΕΕ, αλλά κανείς δεν έδωσε τη δέουσα προσοχή μέχρι τώρα. Αναμένουμε τη χάραξη μίας αξιόπιστης ευρωπαϊκής στρατηγικής που θα βοηθήσει τα 27 κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το φαινόμενο αυτό".

Προκειμένου να υπάρξει δραστική μείωση της σπατάλης τροφίμων έως το 2025, οι ευρωβουλευτές προτείνουν τη δημιουργία εκστρατειών ευαισθητοποίησης σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, καθώς και την εισαγωγή προγραμμάτων διατροφικής εκπαίδευσης στο εκπαιδευτικό σύστημα των κρατών μελών. Στο ψήφισμα προτείνεται ακόμη να χαρακτηριστεί το 2014 ως "Ευρωπαϊκό έτος κατά της σπατάλης τροφίμων".

Για να αποφευχθούν φαινόμενα όπως η πώληση τροφίμων από τους λιανοπωλητές  τα οποία βρίσκονται πολύ κοντά στην ημερομηνία λήξης τους, το ΕΚ προτείνει την εισαγωγή επισήμανσης με διπλή ημερομηνία λήξης ("πώληση έως", η οποία θα δείχνει μέχρι πότε μπορούν να πωληθούν τα τρόφιμα και "ανάλωση έως", η οποία θα δείχνει μέχρι πότε αυτά μπορούν να καταναλωθούν).

Το ΕΚ ζητεί επίσης από την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να διευκρινίσουν τη σημασία της ημερομηνίας στις επισημάνσεις ("ανάλωση κατά προτίμηση πριν από", "ημερομηνία λήξης" και "ανάλωση έως") προκειμένου να μειωθεί η αβεβαιότητα των καταναλωτών ως προς το κατά πόσον το τρόφιμο μπορεί πραγματικά να καταναλωθεί.

Σε ότι αφορά το μέγεθος των συσκευασιών, είναι απαραίτητο να δίνεται η επιλογή στον καταναλωτή να αγοράζει μόνο την ποσότητα που χρειάζεται, και, συνεπώς, θα πρέπει να προσφέρεται μεγαλύτερη ποικιλία στις συσκευασίες τροφίμων. Τα τρόφιμα που βρίσκονται κοντά στην ημερομηνία λήξης τους θα πρέπει να πωλούνται σε μειωμένες τιμές, προκειμένου να είναι πιο προσιτά σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη.

Το ΕΚ ζητά την τροποποίηση των κανόνων που διέπουν τις δημόσιες συμβάσεις για υπηρεσίες εστίασης και φιλοξενίας, ούτως ώστε, κατά την ανάθεση συμβάσεων, με ισότιμους τους υπόλοιπους όρους, να δίδεται προτεραιότητα στις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τοπικά προϊόντα και διασφαλίζουν, επίσης, τη δωρεάν αναδιανομή των αδιάθετων (απούλητων) προϊόντων σε ομάδες άπορων πολιτών ή σε τράπεζες τροφίμων.

Οι ευρωβουλευτές χαιρέτισαν επίσης τις πρωτοβουλίες που έχουν αναλάβει ήδη διάφορα κράτη μέλη με σκοπό την ανάκτηση των προϊόντων, που δεν πωλούνται αλλά απορρίπτονται, και την προσφορά τους σε άπορους πολίτες, ενώ κάλεσαν τους εμπόρους λιανικής πώλησης να λάβουν μέρος σε αυτού του είδους τα προγράμματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η τρέχουσα σπατάλη τροφίμων στην ΕΕ φθάνει τα 89 εκατομμύρια τόνους ετησίως (δηλ. 179 κιλά ανά άτομο). Οι προβλέψεις για το 2020 (εφόσον δεν ληφθούν μέτρα) μιλάνε για σπατάλη που θα φθάνει τους 126 εκατ. τόνους (αύξηση 40%). Η σπατάλη κατανέμεται αναλυτικότερα ως εξής: Νοικοκυριά: 42% (το 60% θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί), Παραγωγοί: 39%, Έμποροι λιανικής πώλησης: 5%, Τομέας εστίασης: 14%.