Σε πρόσφατη ανακοίνωση αναφέρεται τα αποτελέσματα έρευνας ότι νέο στέλεχος του κορωνοϊού στην Καλιφόρνια είναι πιο μολυσματικό. H βιβλιογραφία ανασκοπείται από τους Καθηγητές της Ιατρικής του ΕΚΠΑ Δημήτριο Παρασκευή (Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνο Δημόπουλο (Πρύτανης ΕΚΠΑ) (https://mdimop.gr/covid19/ ).

Ένα νέο στέλεχος κορωνοϊού εντοπίστηκε στην περιοχή της Καλιφόρνια των ΗΠΑ που σύμφωνα με τους ειδικούς θεωρείται ότι θα πρέπει να ανακηρυχθεί ως «στέλεχος υπό διερεύνηση» (Variant of concern, VOC) ώστε να διεξαχθεί επείγουσα έρευνα για τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών του. Οι HΠΑ έχουν επιταχύνει την έρευνα για τον εντοπισμό στελεχών με διαφορετικά γενετικά χαρακτηριστικά, αλλά αποτελεί αντικείμενο συζήτησης το ποιες μεταλλάξεις ακριβώς είναι σημαντικές και σε τι βαθμό. Το στέλεχος που ταυτοποιήθηκε στην Καλιφόρνια είναι το πρώτο μεταλλαγμένο  που προήλθε από τις ΗΠΑ, αν και ακόμα δεν έχει χαρακτηριστεί ως VOC από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC). Το νέο στέλεχος περιλαμβάνει μια μετάλλαξη (L452R) στην εξωτερική πρωτεΐνη που πιθανόν αυξάνει την ικανότητα πρόσδεσης του ιού στον υποδοχέα των κυττάρων στόχων.

Παραμένει αβέβαιο αν η αυξητική τάση στη διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών μπορεί να  επιβραδυνθεί σημαντικά. Η διασπορά των στελεχών εξαρτάται από πολλές παραμέτρους συμπεριλαμβανομένων του ποσοστού  εμβολιασμού στην κοινότητα, του βαθμού τήρησης των μέτρων, καθώς και της συνεχιζόμενης δυνατότητας του ιού να μεταλλάσσεται.

Τα δεδομένα από διαφορετικές χώρες υποδεικνύουν ότι η διασπορά των μεταλλαγμένων στελεχών μπορεί να περιοριστεί μέσω μέτρων δημόσιας υγείας όπως η χρήση μάσκας, η κοινωνική αποστασιοποίηση, η αποφυγή του συγχρωτισμού, καθώς και μέσω ενίσχυσης της συλλογικής ανοσίας  μέσω του εμβολιασμού.

Η βασική στρατηγική μας στην αντιμετώπιση της πανδημίας δεν έχει τροποποιηθεί και ο βασικός μας στόχος για τη διαχείριση της πανδημίας παραμένει να είναι ο έλεγχος των μεταδόσεων στην κοινότητα. «Η κυκλοφορία ενός πιο μολυσματικού στελέχους δεν πρόκειται να επιφέρει το τέλος του κόσμου», δήλωσε ο Charles Chiu, Καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Σαν Φρανσίσκο.

Ένα στέλεχος μπορεί να διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι άλλων και να είναι πιο μολυσματικό ή να προκαλεί πιο σοβαρή νόσο. Παρόλα αυτά δεν είναι πάντα προφανές αν μια αύξηση στον αριθμό κρουσμάτων σχετίζεται με κάποια ιδιότητα του ιού ή είναι απλώς μια περίσταση - μια κατάσταση στην οποία το στέλεχος έτυχε να βρέθηκε στη σωστή στιγμή και το σωστό μέρος, προκαλώντας μεταδόσεις που μπορεί να οφείλονται και σε άλλους παράγοντες. Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει συμβεί στην Καλιφόρνια.

Τα αποτελέσματα των ερευνών στην Καλιφόρνια υποδεικνύουν ότι το νέο στέλεχος που χαρακτηρίζεται ως B.1.427 και B.1.429, έχει εξαπλωθεί ευρέως επειδή είναι πιο μεταδοτικό. Συγκεκριμένα εργαστηριακά ευρήματα έδειξαν ότι το στέλεχος ήταν πιο αποτελεσματικό στη μόλυνση κυττάρων στόχων του ξενιστή. Διαπιστώθηκε επίσης ότι το φορτίο του ιού στη ρινική κοιλότητα ήταν σημαντικά υψηλότερο για τα άτομα που είχαν μολυνθεί με το νέο στέλεχος σε σχέση με άλλα.

Επίσης υπάρχει έντονη ανησυχία αν τα στελέχη θα μπορούσαν να διαφύγουν της ανοσιακής απάντησης που επάγουν τα εμβόλια. Τα πρώιμα δεδομένα των κλινικών δοκιμών υποδεικνύουν ότι, ακόμη και όταν μειωθεί η αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι των μεταλλαγμένων στελεχών, αυτά εξακολουθούν να παρέχουν προστασία έναντι σοβαρής νόσου.

Τα περισσότερα στελέχη του κορωνοϊού θα περιλαμβάνουν μεταλλάξεις που θα είναι άνευ σημασίας, αλλά πάραυτα έχουν ταυτοποιηθεί και μεταλλαγμένα στελέχη που προσδίδουν αυξημένη μολυσματικότητα στον ιό και του επιτρέπουν να εξαπλωθεί πιο γρήγορα. Ο Michael J. Buchmeier, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια προέτρεψε το κοινό να συνεχίσει να τηρεί τα μέτρα έναντι του κορωνοϊού προσθέτοντας: «Απαιτούνται εκτεταμένη γενωμική επιτήρηση για την έγκαιρη διάγνωση των ατόμων που έχουν μολυνθεί με μεταλλαγμένα στελέχη  προκειμένου να εφαρμοστούν τα απαραίτητα για την αποτροπή της εξάπλωσης αυτών των στελεχών στον πληθυσμό».