Η κρίση της πανδημίας ανέδειξε τον σημαντικό ρόλο των αστικών κέντρων όχι μόνο στην αλυσίδα μετάδοσης του ιού αλλά και στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι ευάλωτες ομάδες και οι άλλες ομάδες πληθυσμού. Το αστικό περιβάλλον γίνεται πεδίο εφαρμογής των πολιτικών διακυβέρνησης , αλλά και σημείο συνάντησης ανθρώπων, ιδεών, πολιτισμών, ανταλλαγών, επικοινωνίας, μετάδοσης.

Το ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα «URBANOME», το οποίο συντονίζει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (εργαστήριο Περιβαλλοντικής Μηχανικής EnvELab και εργαστήριο Ιατρικής Φυσικής), αναλύει καταγράφει και αξιολογεί όλες τις εκφάνσεις της φυσικής και πνευματικής κατάστασης των κατοίκων των αστικών κέντρων και «παρακολουθεί» την υγεία των ίδιων των πόλεων με την καταγραφή των  αέριων ρύπων, του κλίματος , του πρασίνου, των συνθηκών αερισμού κ.ά. Το ΑΠΘ συντονίζει από σήμερα μια πανευρωπαϊκή ομάδα έξι ερευνητικών προγραμμάτων με θέμα την αστική υγεία με εφαρμογές σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση και με συνολικό προϋπολογισμό 30 εκ. ευρώ. Τα προγράμματα αυτά θα διαρκέσουν 4 χρόνια και στην Ελλάδα οι πόλεις-πιλότοι είναι η Θεσσαλονίκη και η Αθήνα.

Μέσα από ζωντανά εργαστήρια που θα διεξάγονται στην πόλη με ελεύθερη συμμετοχή, οι ερευνητές θα συγκεντρώνουν και θα αναλύουν βιοχημικούς και κλινικούς δείκτες της φυσικής και πνευματικής υγείας του αστικού πληθυσμού προσπαθώντας να καταγράψουν την ποιότητα ζωής στην πόλη. Με τη συμμετοχή του κοινού και με διαδραστικό τρόπο θα συνδιαμορφώνονται προτάσεις για βελτίωση της καθημερινότητας, της δημόσιας υγείας, των υποδομών που συναρτούν την «έξυπνη» βιώσιμη και υγιή πόλη.

«Στόχος μας είναι η διαρκής και εξελικτική εμπλοκή του πολίτη , των τοπικών αρχών, των παραγωγικών φορέων, των οργανώσεων πολιτών, των κοινωνικών ομάδων. Όλοι μαζί συνδιαμορφώνουν ένα μοντέλο διακυβέρνησης και συνδημιουργούν για την καταγραφή των προβλημάτων αστικής υγείας, τη διερεύνηση των αιτίων και τη σύνθεση πρακτικών λύσεων που θα λαμβάνουν υπόψη κοινωνικοοικονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες που οδηγούν σε ανισότητες σε ό,τι αφορά στην αστική υγεία. Γιατί αυτό που έχει σημασία δεν είναι απλώς να επιστρέψουμε στην κανονικότητά μας, αλλά σε μια βελτιωμένη κανονικότητα που βάζει την ανθρώπινη υγεία, την ευεξία και τη βιωσιμότητα στο κέντρο των προτεραιοτήτων μας», τονίζει ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο ΑΠΘ και Υγειονομικής και Περιβαλλοντικής Μηχανικής στο Ινστιτούτο Προηγμένων Σπουδών της Παβία, Δημοσθένης Σαρηγιάννης.