Η απαγόρευση των μαζικών συγκεντρώσεων σε εσωτερικούς χώρους για την αποτροπή της εξάπλωσης του SARS-CoV-2 είχε σημαντική επίδραση στην διεξαγωγή κοινωνικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων (συναυλίες, θέατρα κλπ) αλλά και στην  οικονομία. Παρά τις αυξανόμενες ενδείξεις ότι τα ταχέα διαγνωστικά τεστ ανίχνευσης αντιγόνου (τα rapid tests) είναι  κατάλληλα για το μαζικό έλεγχο πριν την είσοδο των συμμετεχόντων σε συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους, η συγκεκριμένη στρατηγική δεν έχει αξιολογηθεί σε κλινικές μελέτες. 

Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης, Στάθης Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα ευρήματα σχετικής μελέτης που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό The Lancet Infectious Diseases (B Revollo et al. Same-day SARS-CoV-2 antigen test screening in an indoor mass-gathering live music event: a randomised controlled trial. 27 May 2021 DOI:https://doi.org/10.1016/S1473-3099(21)00268-1). 

Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή για να εκτιμήσουν την αποτελεσματικότητα του συστηματικού ελέγχου των συμμετεχόντων με ταχέα διαγνωστικά τεστ ανίχνευσης αντιγόνων του SARS-CoV-2 σε μια συναυλία σε κλειστό χώρο. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Sala Apolo, Βαρκελώνη, στην Ισπανία σε χώρο με καλό αερισμό, όπου όλοι οι συμμετέχοντες, ηλικίας 18-59 ετών, φορούσαν μάσκα. 

Οι 1.047 συμμετέχοντες εντάχθηκαν στη μελέτη το πρωί της ημέρας της συναυλίας, που έγινε στις 12 Δεκεμβρίου 2020. Οι συμμετέχοντες τυχαιοποιήθηκαν και οι μισοί παρακολούθησαν τη συναυλία (πειραματική ομάδα) ενώ οι άλλοι μισοί δεν παρακολούθησαν τη συναυλία και συνέχισαν την καθημερινότητά τους (ομάδα ελέγχου). Από την τελική ανάλυση αποκλείστηκαν όσοι ανήκαν στην πειραματική ομάδα και δεν επιθυμούσαν να συμμετέχουν στη συναυλία και όσα άτομα και από τις δύο ομάδες δεν συμμετείχαν τελικά στην παρακολούθηση. 

Την ημέρα της συναυλίας, μόνο 1 άτομο από κάθε ομάδα είχε θετικό μοριακό τεστ (PCR) για τον SARS-CoV-2 παρά το αρνητικό αποτέλεσμα του ταχέος διαγνωστικού τεστ αντιγόνων (rapid test). Οκτώ ημέρες μετά τη συναυλία, όλοι οι συμμετέχοντες και των δύο ομάδων υποβλήθηκαν τόσο σε διαγνωστικό τεστ για ανίχνευση αντιγόνου όσο και σε μοριακό τεστ (PCR) για τον SARS-CoV-2. Δύο άτομα (<1%) από την ομάδα ελέγχου είχαν θετικό αποτέλεσμα στο μοριακό τεστ, ενώ δεν βρέθηκαν θετικά αποτελέσματα είτε με rapid test ή με μοριακό έλεγχο στην πειραματική ομάδα (τα άτομα που παρακολούθησαν την συναυλία). Η πιθανότητα θετικού κρούσματος με βάση το μοριακό έλεγχο με  PCR μεταξύ των συμμετεχόντων στην πειραματική ομάδα ήταν κατά 85% μικρότερη συγκριτικά με την πιθανότητα θετικού κρούσματος στην ομάδα ελέγχου. 

Η συγκεκριμένη μελέτη παρέχει προκαταρκτικά στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια των εκδηλώσεων σε εσωτερικούς χώρους κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 όταν εφαρμόζεται  ένα ολοκληρωμένο πρωτόκολλο ελέγχου με διαγνωστικά τεστ και μέτρα πρόληψης της μετάδοσης του SARS-CoV-2. Τα δεδομένα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επανεκκίνηση των πολιτιστικών δραστηριοτήτων που διακόπηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19.