Η Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης τροποποίησε το νομοσχέδιο για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ισχύει για όλο το περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης και ενισχύει τη διαφάνεια και την ανεξαρτησία τους.

Στο προσχέδιο της θέσης τους σχετικά με την Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, που εγκρίθηκε την Πέμπτη με 24 ψήφους υπέρ, 3 κατά και 4 αποχές, οι ευρωβουλευτές θέλουν να διασφαλίσουν ότι οι νέοι κανόνες υποχρεώνουν τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν την πολυφωνία και να προστατεύουν την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης από κυβερνητικές, πολιτικές και οικονομικές ή ιδιωτικά συμφέροντα.

Τροποποίησαν το σχέδιο νόμου έτσι ώστε οι απαιτήσεις διαφάνειας να ισχύουν για όλο το περιεχόμενο των μέσων ενημέρωσης, όχι μόνο για τις ειδήσεις και τις τρέχουσες υποθέσεις όπως προτείνει η Επιτροπή.

Προστασία του έργου των δημοσιογράφων

Στο κείμενο που εγκρίθηκε, η επιτροπή απαγορεύει κάθε μορφή παρέμβασης και πίεσης στα μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένου του εξαναγκασμού των δημοσιογράφων να αποκαλύπτουν τις πηγές τους, της πρόσβασης σε κρυπτογραφημένο περιεχόμενο στις συσκευές τους και της χρήσης spyware εναντίον τους.

Για την πιο σθεναρή προστασία των μέσων ενημέρωσης, οι ευρωβουλευτές καθόρισαν επίσης ότι η χρήση spyware μπορεί να δικαιολογείται μόνο κατά περίπτωση και εάν δοθεί εντολή από ανεξάρτητη δικαστική αρχή να διερευνήσει ένα σοβαρό έγκλημα, όπως η τρομοκρατία ή η εμπορία ανθρώπων.

Οι ευρωβουλευτές προτείνουν επίσης να περιοριστεί η δημόσια διαφήμιση που διατίθεται σε έναν πάροχο μέσων ενημέρωσης, διαδικτυακή πλατφόρμα ή μηχανή αναζήτησης στο 15% του συνολικού προϋπολογισμού για τη διαφήμιση που διατίθεται από την εν λόγω αρχή σε μια δεδομένη χώρα της ΕΕ.

Για να αξιολογήσουν την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, οι ευρωβουλευτές θέλουν να υποχρεώσουν τα μέσα να δημοσιεύουν πληροφορίες για το ποιος τα κατέχει και για όποιον επωφελείται από αυτό, άμεσα ή έμμεσα. Θέλουν επίσης να αναφέρουν τις κρατικές διαφημίσεις και την κρατική οικονομική στήριξη, ακόμη και όταν λαμβάνουν δημόσιους πόρους από χώρες εκτός ΕΕ.

Οι ευρωβουλευτές θέλουν επίσης να υποχρεώσουν τους παρόχους υπηρεσιών μέσων ενημέρωσης να αναφέρουν οποιαδήποτε πιθανή σύγκρουση συμφερόντων και οποιεσδήποτε απόπειρες παρέμβασης σε συντακτικές αποφάσεις.

Για να διασφαλιστεί ότι τα μέσα ενημέρωσης της ΕΕ προστατεύονται από πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες που διαγράφουν ή περιορίζουν αυθαίρετα το περιεχόμενό τους, οι ευρωβουλευτές εισήγαγαν μια διαδικασία αυτοδήλωσης και επαλήθευσης για να βοηθήσουν στη διάκριση των ανεξάρτητων μέσων από τα αδίστακτα. Προτείνουν επίσης ένα 24ωρο παράθυρο διαπραγμάτευσης, με τη συμμετοχή εθνικών ρυθμιστικών αρχών, προτού μια μεγάλη διαδικτυακή πλατφόρμα μπορέσει να προχωρήσει σε αναστολή ή περιορισμό περιεχομένου.

Τα κράτη μέλη θα πρέπει να χρηματοδοτούν τα δημόσια μέσα ενημέρωσης μέσω πολυετών προϋπολογισμών για να αποτρέψουν πολιτικές παρεμβάσεις και να εξασφαλίσουν δημοσιονομική προβλεψιμότητα, λένε οι ευρωβουλευτές. Οι ευρωβουλευτές τροποποίησαν επίσης τους κανόνες για τα συστήματα μέτρησης ακροατηρίου, προκειμένου να τους καταστήσουν πιο δίκαιους και πιο διαφανείς.

Οι ευρωβουλευτές θέλουν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπηρεσιών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (το Συμβούλιο) - ένα νέο όργανο της ΕΕ που θα συσταθεί με τον νόμο - να είναι νομικά και λειτουργικά ανεξάρτητο από την Επιτροπή και να μπορεί να ενεργεί μόνο του, όχι μόνο κατόπιν αιτήματος της Επιτροπής. Τέλος, θέλουν μια ανεξάρτητη «ομάδα εμπειρογνωμόνων», που εκπροσωπεί τις απόψεις του τομέα των μέσων ενημέρωσης και συμπεριλαμβανομένης της κοινωνίας των πολιτών, να τροφοδοτεί το έργο του Διοικητικού Συμβουλίου.

«Ο Ευρωπαϊκός Νόμος για την Ελευθερία των Μέσων Ενημέρωσης στοχεύει στη δημιουργία μεγαλύτερης ποικιλομορφίας, ελευθερίας και συντακτικής ανεξαρτησίας για τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης. Η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης απειλείται σοβαρά σε πολλές χώρες της ΕΕ – αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο νέος νόμος πρέπει να φέρει εις πέρας, όχι απλώς να ανταποκρίνεται στα λόγια. Ενισχύσαμε την πρόταση της Επιτροπής για τη σημαντική προστασία της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης και την προστασία των δημοσιογράφων, ενώ ταυτόχρονα δεν αποδυναμώνουμε τις μοναδικές πολιτιστικές μας διαφορές», δήλωσε η εισηγήτρια Sabine Verheyen (ΕΛΚ, Γερμανία) μετά την ψηφοφορία.

Το εγκριθέν κείμενο πρέπει να επιβεβαιωθεί από την ολομέλεια του Κοινοβουλίου, με ψηφοφορία να έχει προγραμματιστεί κατά τη διάρκεια της ολομέλειας στις 2-5 Οκτωβρίου, προτού οι ευρωβουλευτές μπορέσουν να ξεκινήσουν συζητήσεις με το Συμβούλιο σχετικά με την τελική μορφή του νόμου.