Αθήνα 1.4.2009, 07:06
Με αφορμή την έναρξη της τουριστικής περιόδου και λόγω του συμπτώματος των παράνομων ξεναγήσεων, το υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης εξέδωσε εγκύκλιο με την οποία υπενθυμίζει τα βασικά σημεία της νομοθεσίας των ξεναγών.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι με το Ν. 710/77 και τα Π.Δ. 273/ 93 και 340/96 καθορίζεται η έννοια του ξεναγού καθώς και ό,τι αφορά στην άσκηση του επαγγέλματος του. Ο παραπάνω νόμος εξυπηρετεί τόσο εθνικούς όσο και τουριστικούς σκοπούς. Η διενέργεια ξενάγησης από διπλωματούχο ξεναγό αποτελεί υποχρέωση του κράτους υποδοχής.

Δικαίωμα ξενάγησης
Δικαίωμα ξενάγησης με αμοιβή στη χώρα μας έχουν μόνον οι επαγγελματίες ξεναγοί, δηλαδή οι κατέχοντες άδεια του υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης και αντίστοιχο θεωρημένο δελτίο ταυτότητας του υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης.

Κατ' εξαίρεση, είναι νόμιμη, βάσει του Π.Δ. 340/1996, με το οποίο τροποποιήθηκε το Π.Δ. 273/ 1993, η επ΄ αμοιβή ξενάγηση, που πραγματοποιείται από επαγγελματία ξεναγό, υπήκοο Κ-Μ της Ε.Ε. και κράτους Ε.Ζ.Ε.Σ., πλην Ελβετίας, που συνοδεύει ομάδα τουριστών προερχομένη από κράτος μέλος του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, σε ταξίδι κλειστών θυρών (δηλαδή ορισμένης χρονικής διάρκειας και καθορισμένης διαδρομής) και σε χώρους εκτός μουσείων και ιστορικών μνημείων. Ο ξεναγός υπήκοος Κ-Μ της Ε.Ε., ο οποίος επιθυμεί να κάνει χρήση του ανωτέρω αναφερόμενου δικαιώματος πρέπει να είναι εφοδιασμένος είτε με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, η οποία του χορηγήθηκε σύμφωνα με τη νομοθεσία του Κράτους Μέλους καταγωγής ή προελεύσεώς του είτε με βεβαίωση, η οποία του χορηγήθηκε από αρμόδια αρχή του Κράτους Μέλους καταγωγής ή προελεύσεώς του και με την οποία πιστοποιείται ότι αυτός άσκησε το επάγγελμα του ξεναγού με πλήρη απασχόληση επί δύο έτη ή επί ισοδύναμη περίοδο με μειωμένο ωράριο κατά τη διάρκεια των δέκα τελευταίων ετών και κατέχει έναν ή περισσότερους τίτλους σπουδών, μεταδευτεροβάθμιας ή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι αποδεικνύουν γνώσεις του ελληνικού πολιτισμού ή μεγάλων χρονικών περιόδων του. Στη βεβαίωση αυτή πρέπει να αναφέρονται ρητά: α) οι συγκεκριμένοι τίτλοι σπουδών, που κατέχει ο ξεναγός (ονομασία τους, ημερομηνία, ίδρυμα που τους χορηγήθηκε κ.τ.λ.) και β) το μάθημα ή ο συγκεκριμένος κύκλος μαθημάτων, εκ των διδασκομένων για την απόκτηση του τίτλου, από τη διδαχή των οποίων αποδεικνύονται οι γνώσεις του ελληνικού πολιτισμού. Οι εν λόγω ξεναγοί Κ-Μ της Ε.Ε. πρέπει να φέρουν επίσημη μετάφραση από τις αρμόδιες αρχές του Κ-Μ καταγωγής ή προελεύσεως τους, των ανωτέρω δικαιολογητικών, την οποία οφείλουν να παρουσιάσουν οποτεδήποτε τους ζητηθεί από εξουσιοδοτημένο όργανο προς το σκοπό αυτό, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία.

Δικαίωμα ξενάγησης χωρίς αμοιβή βάσει του άρθρου 28 του Ν.3498/24- 10 2006 «Ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού και άλλες διατάξεις», έχουμε στις εξής δύο περιπτώσεις:
- Μόνιμοι αρχαιολόγοι του υπουργείου Πολιτισμού, κατόπιν άδειας της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς μόνον όταν ξεναγούν επίσημους προσκεκλημένους και αντιπροσωπείες που επισκέπτονται τη χώρα.
- Εκπαιδευτικoί που συνοδεύουν τους φοιτητές ή σπουδαστές ή τους μαθητές του σχολείου τους. Στη συγκεκριμένη περίπτωση πρέπει να αποδεικνύεται ότι πρόκειται για φοιτητές Πανεπιστημίων ή σχολείων και να επιδεικνύεται η λίστα των ονομάτων τους στο εξουσιοδοτημένο όργανο για τον σκοπό αυτό. Οι παραπάνω κατ΄ εξαίρεση άδειες ξενάγησης σε εκπαιδευτικούς χορηγούνται από την αρμόδια Διεύθυνση του ΥΠΠΟ προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά που ορίζει το υπουργείο Πολιτισμού και ελέγχονται από τους φύλακες των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων καθώς και από κάθε άλλο εξουσιοδοτημένο όργανο προς το σκοπό αυτό.

Απαγορεύσεις
Απαγορεύεται ρητά η ξενάγηση και επιβάλλονται διοικητικές και ποινικές κυρώσεις, βάσει του άρθρου 10 του Ν. 710/77 σε:
- Τουριστικούς συνοδούς (tour managers, tour escorts, tour leaders, couriers, reps), όταν αυτοί παραβαίνοντας τα καθήκοντά τους παρέχουν υπηρεσίες ξεναγού σε άτομα ή σε ομάδα τουριστών που συνοδεύουν (είτε καθ΄ οδόν, προς και από τα αεροδρόμια, λιμάνια, ξενοδοχεία, κέντρα εστιάσεως και αναψυχής, παραλίες, λουτρά, θέατρα, κ.τ.λ., είτε εντός, είτε εκτός τουριστικού λεωφορείου, π.χ. αρχαιολογικούς τόπους, μνημεία, μουσεία κ.τ.λ, είτε εν πλω, είτε σε οποιονδήποτε άλλο χώρο ή άλλο μέσο μεταφοράς).
- Οδηγούς Τουριστικών λεωφορείων διότι -πέραν της ευθείας παραβίασης των περί ξεναγήσεων διατάξεων- θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των επιβαινόντων- τουριστών, όταν κατά την οδήγηση «ξεναγούν» από μικροφώνου. Το ίδιο ισχύει και για οδηγούς και ιδιοκτήτες ταξί, λιμουζινών, ενοικιαζομένων εν γένει οχημάτων, μηχανών, τουριστικών πρακτορείων, εργαζομένων σε ξενοδοχεία, εστιατόρια, τουριστικών καταστημάτων και γενικά για οποιον διενεργεί ξεναγήσεις χωρίς να έχει τις νόμιμες προϋποθέσεις και προσόντα.

Κυρώσεις
Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις επιφυλάσσει η ισχύουσα νομοθεσία και για τους ιδιοκτήτες ή διευθυντές ή υπάλληλους τουριστικών γραφείων ή άλλων τουριστικών επιχειρήσεων, όταν αναθέτουν ξεναγήσεις σε άτομα που στερούνται την άδεια του ξεναγού.

Τα όργανα που είναι ενταλμένα για τον έλεγχο και την τήρηση της των ξεναγών νομοθεσίας πρέπει ακόμα να γνωρίζουν τα εξής:
- Δεν είναι σκόπιμη η ενώπιον τουριστών σύλληψη τουριστικού συνοδού, οδηγού τουριστικού λεωφορείου και γενικά οποιουδήποτε διενεργεί παράνομη ξενάγηση. Αυτό μπορεί, να γίνεται με διακριτικό τρόπο σε καταλληλότερο χρόνο.
- Ο προγραμματισμός εκδρομών και περιηγήσεων ανά τη χώρα χωρίς να προβλέπεται ξενάγηση είναι νόμιμος. Σε αυτή την περίπτωση όμως κάθε γενόμενη ξενάγηση επισύρει τις προβλεπόμενες κυρώσεις.
- Το πρόγραμμα εκδρομής, μεταφρασμένο στην ελληνική γλώσσα, αναρτημένο ( εντός του τουριστικού λεωφορείου ή άλλου μέσου μεταφοράς), πρέπει οπωσδήποτε να τίθεται υπόψη του τουρίστα καταναλωτή, έτσι ώστε αυτός να είναι σε γνώση των τουριστικών υπηρεσιών που του παρέχονται. Ακόμη πρέπει να περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα, ευκρινώς διατυπωμένο, το κατά πόσο προβλέπεται ή όχι ξενάγηση και σε ποια γλώσσα. Το πρόγραμμα να μπορεί να τεθεί ανά πάσα στιγμή στη διάθεση τόσο των αστυνομικών οργάνων όσο και των λοιπών εξουσιοδοτημένων οργάνων για τον εκάστοτε απαραίτητο έλεγχο.
- Σε περίπτωση που υπάρχει ανάγκη μετάφρασης της ξενάγησης σε ορισμένη γλώσσα αυτή πρέπει να γίνεται με τη μορφή της ακριβούς μετάφρασης από τον μεταφραστή των λεγομένων του επαγγελματία ξεναγού.
- Απαγορεύεται, βάσει της συλλογικής σύμβασης εργασίας των ξεναγών, η ξενάγηση γκρούπ - τουριστών άνω των πενήντα ατόμων από έναν ξεναγό. Αυτό δεν ισχύει μόνο κατά τη μεταφορά των ξεναγούμενων με μεταφορικά μέσα που παρέχουν την δυνατότητα επικοινωνίας του ξεναγού με τους ξεναγούμενους μέσω μικροφωνικών εγκαταστάσεων.
- Τα τουριστικά γραφεία οφείλουν να χρησιμοποιούν ξεναγούς, οι οποίοι πρέπει να κατέχουν την σχετική άδεια του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης για την γλώσσα ή τις γλώσσες που ξεναγούν.