Αθήνα 9.3.2010, 10:45

Οι επενδύσεις στην ενέργεια μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας και μάλιστα σε βάθος δεκαετίας. Οι επενδύσεις αυτές μπορούν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάπτυξης, εφόσον συνδεθούν με την έρευνα, την τεχνολογία και την εγχώρια προστιθέμενη αξία, παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, την οποία και έχει ανάγκη η χώρα, αλλά και έχει δεσμευθεί να την επιτύχει.

Στην διαπίστωση αυτή συνέτειναν οι ομιλητές κατά τη σημερινή πρώτη ημέρα του τριήμερου συνεδρίου με θέμα «Ενέργεια: Σημερινή Εικόνα- Σχεδιασμός- Προοπτικές», που διοργανώνει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ) στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο Divani Caravel, το οποίο ολοκληρώνεται στις 10 Μαρτίου 2010.

Με το συνέδριο αυτό ολοκληρώνεται η προσπάθεια που ξεκίνησε το ΤΕΕ πριν ένα χρόνο για την ανάδειξη των ζητημάτων της ενέργειας και την εξεύρεση λύσεων, τόνισε στην αρχή του συνεδρίου ο Β΄ Αντιπρόεδρος του ΤΕΕ Χρήστος Σπίρτζης.

«Θέλουμε ανάπτυξη και ξέρουμε ότι θα έχουμε ύφεση», τόνισε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιάννης Αλαβάνος, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου. Και πρόσθεσε ότι όλοι οι Έλληνες έχουμε υποστεί ένα σοκ με όσα συμβαίνουν γύρω από την οικονομία μας. Αυτό μας υποχρεώνει όλους να πάρουμε θέσεις και να αλλάξουμε, ίσως και λογικές.

Το Τεχνικό Επιμελητήριο, είπε ο κ. Αλαβάνος, έχει τοποθετηθεί στα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί. Οι μηχανικοί και σαν πολίτες και σαν εργαζόμενοι και σαν επιστήμονες δεν ευθύνονται για το ύψος των βαρών που καλούνται να σηκώσουν, γιατί είναι στην αιχμή της ανάπτυξης και η ανάπτυξη είναι αυτή που δεν θίγεται ακόμα από τα μέτρα της κυβέρνησης.

Γι’ αυτό και επιμένουμε εμείς σε αυτή τη λογική. Μιλάμε για έναν δεκαετή στρατηγικό προγραμματισμό, να υπάρχουν κλαδικές πολιτικές και προφανώς μέσα εκεί εντάσσεται και η λογική ενός μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδιασμού στην ενέργεια.

Το ΤΕΕ με την ομάδα των οικονομολόγων του εκτιμά, τόνισε ο κ. Αλαβάνος, ότι εάν το δημόσιο χρέος αυτή τη στιγμή είναι 300 δις και θεωρήσουμε ότι με το μεσοσταθμικά εκτιμώμενο το επιτόκιο 5,5%, χρειαζόμαστε 15 δισ. για αποπληρωμή των τόκων κάθε χρόνο, άρα 6,5% ονομαστική αύξηση του ΑΕΠ, ώστε να μην επιδεινώνεται παραπέρα σχέση χρέους προς ΑΕΠ.

Στα ίδια μεγάλα τρομακτικά νούμερα καταλήγουμε εάν υπολογίσουμε ότι ο φόρος έτσι όπως αναμένεται να είναι φέτος σε ποσοστό 24% πάλι θα καλείται απλώς να αποπληρώνει τους τόκους σε ετήσια βάση.

Το ισοζύγιο πληρωμών μας υποχρεώνει να είμαστε πιο προσεκτικοί και στο τι ενεργειακό μείγμα θα έχουμε και το βάρος που δίνουμε στους εγχώριους πόρους, όπως είναι ο λιγνίτης, στον οποίο νομίζω ότι πρέπει να στηριχθούμε και μετά το 2013, τα υδροηλεκτρικά είτε είναι μικρά έργα, είτε είναι μεγάλα, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Θα πρέπει να δώσουμε σημασία στον τομέα της αύξησης της απασχόλησης και δημιουργίας ελληνικής προστιθέμενης αξίας στις κατασκευές, να αναπτύξουμε την εγχώρια μεταποιητική κατασκευαστική δραστηριότητα και την εγχώρια τεχνολογία. Αυτό στα θέματα της ενέργειας έχει πολύ μεγάλη εφαρμογή τόσο στα συστήματα εκσυγχρονισμού και νέων εγκαταστάσεων, όσο και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πέρα από τα θερμικά ηλιακά συστήματα να δούμε και το ζήτημα μιας εγχώριας βιομηχανίας στον τομέα της κατασκευής ανεμογεννητριών, για παράδειγμα, ή φωτοβολταϊκών συστημάτων, εκτιμώντας τις εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Αλλά δεν μπορεί να πριμοδοτούμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χωρίς να προσθέτουμε κάτι στην εγχώρια κατασκευή, χωρίς δηλαδή να έχουμε εσωτερική εγχώρια προστιθέμενη αξία.

Η ΔΕΗ προφανώς θα πρέπει να παραμείνει στο κράτος στο ποσοστό 51%, αλλά θα πρέπει να ενισχυθεί και στις παρεμβάσεις της.

Θα πρέπει παράλληλα με τα οικονομικά κίνητρα που δίνονται να μην υπάρχουν θεσμικά αντικίνητρα. Χρειάζεται ένα καθαρό θεσμικό πλαίσιο, έτσι ώστε να οδηγήσει σε πιο ασφαλείς επενδύσεις και άρα να υπάρχει και απαίτηση οι τιμές να είναι χαμηλότερες για λογαριασμό, βέβαια, του κοινωνικού συνόλου.

Όλα τα τιμολόγια, για παράδειγμα, για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας να επαναπροσδιοριστούν με διαφάνεια, βασιζόμενα στις ίδιες αρχές, στα ίδια δεδομένα, ενώ ένα αυτοτελές και ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για κάθε μορφή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα απλοποιούσε τις εφαρμογές με όφελος σε χρόνο και σε χρήμα.

Τα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε είναι πολύ σημαντικά και χρειάζεται να βασιστούμε στο συνολικό δυναμικό αλλά και ειδικότερα στους έλληνες επιστήμονες.

Έχουμε ανάγκη για ανάπτυξη της τεχνογνωσίας, για σύγχρονες μεθόδους επιθεώρησης, νέες αρχές συντήρησης, έξυπνα δίκτυα, τα νέα δίκτυα χαρακτηρίζονται από την ολοένα και περισσότερη χρήση λογισμικού και έξυπνων ελέγχων με λιγότερο εξοπλισμό, να πειραματιστούμε και γι' αυτό πρέπει να στηριχθούμε στο επιστημονικό δυναμικό, στους Έλληνες μηχανικούς.

Για παράδειγμα, τα νησιά με υψηλό δυναμικό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας προσφέρονται έξοχα για καινοτόμες τεχνολογίες και πιλοτικά έργα, για μεγάλη διείσδυσή τους και το δραστικό περιορισμό του πετρελαίου.

"Θα ήμασταν ευτυχείς αν μας πίεζε η ΕΕ ώστε το 3% των δαπανών μας να πηγαίνει στην έρευνα και την τεχνολογία", είπε χαρακτηριστικά ο κ. Αλαβάνος, ενώ τόνισε ότι η Ελλάδα είναι από τις πιο σπάταλες χώρες στην ενέργεια.

Για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, το ΤΕΕ έχει προτείνει το πρόγραμμα να χρηματοδοτηθεί από τα αποθεματικά του ΤΣΜΕΔΕ.

Σε ότι αφορά στην πυρηνική ενέργεια, ο κ. Αλαβάνος είπε ότι συζητούμε τις εξελίξεις, αλλά λέμε όχι στις εγκαταστάσεις πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα.

Τρεις πυλώνες
Ο κ. Μανιάτης τόνισε ότι ο δρόμος για το ενεργειακό μας μέλλον στηρίζεται σε τρεις πυλώνες:
- Στην εξοικονόμηση ενέργειας και την διαχείριση της ζήτησης.
- Στην βελτίωση της αποδοτικότητας της παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας.
- Στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και την χρήση τεχνολογιών χαμηλού άνθρακα.

Τα περιθώρια εξοικονόμησης ενέργειας και διαχείρισης ζήτησης ηλεκτρισμού είναι τεράστια στην χώρα μας, είπε. Σήμερα βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο για την έναρξη του προγράμματος «Εξοικονομώ κατ οίκον» σε υγιείς βάσεις και με διασφαλισμένους πόρους και με πολύ σημαντική τη συμμετοχή στον σχεδιασμό αλλά και την υλοποίηση του προγράμματος από την πλευρά του Τεχνικού Επιμελητηρίου και για άλλη μια φορά ευχαριστούμε για την συμβολή.

Φιλοδοξούμε να πετύχει τα μέγιστα αποτελέσματα τόσο ως προς την εξοικονόμηση ενέργειας κατοικιών, όσο και ως προς την ενίσχυση όλων των επαγγελματικών κλάδων που εμπλέκονται στην υλοποίηση του προγράμματος.

Ο κ. Μανιάτης αναφέρθηκε ακόμη στην προώθηση του Φυσικού Αερίου με τους νέους αγωγούς, αλλά και με την ίδρυση νέων εταιριών διανομής του Φυσικού Αερίου, ενώ είπε ότι προχωρά το έργο του αγωγού Μπουργκάς- Αλεξανδρούπολη, για το οποίο ετοιμάζεται νομοσχέδιο, ώστε να προχωρήσουν γρήγορα οι αναγκαίες απαλλοτριώσεις.

Επίσης, για την έρευνα των υδρογονανθράκων που υποδηλώνουν την ύπαρξη κοιτασμάτων πετρελαίου, θα ανατεθεί σε δημόσιο φορέα το δικαίωμα να προκηρύσσει έρευνες στον ελληνικό χώρο.

Η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, είπε ο κ. Μανιάτης, θα στηρίζεται για τα επόμενα 30- 40 χρόνια στο λιγνίτη, ενώ θα αναπτυχθούν και οι καθαρές τεχνολογίες.

Για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) στα επόμενα χρόνια μπορούμε να έχουμε επενδύσεις ύψους 3 δις. Ευρώ, ενώ θα αναπτυχθεί και η γεωθερμία.

Ο χώρος της ενέργειας, είπε, μπορεί να αποτελέσει το εφαλτήριο της ανάπτυξης και ζήτησε τη συνεργασία του ΤΕΕ στον τομέα αυτό.

Μακροχρόνιο σχέδιο
"Εκτός από το πρόγραμμα σταθερότητας υπάρχει και το πρόγραμμα ανάπτυξης. Και η ενέργεια πρέπει και οφείλει και μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο σε αυτό", τόνισε ο Β΄ Αντιπρόεδρος του ΤΕΕ Χρήστος Σπίρτζης. Και πρόσθεσε ότι δεν έχουμε συντάξει ένα μακροχρόνιο ενεργειακό σχέδιο και σε αυτό έρχεται να συμβάλλει το ΤΕΕ. Πρέπει και είναι θέση του ΤΕΕ από την εποχή που ήταν Πρόεδρος ο Ευαγ. Κουλουμπής, να προκρίνουμε τους εθνικούς πόρους ενέργειας, δηλαδή το λιγνίτη, τον αέρα, τον ήλιο, τα νερά μας, τη γεωθερμία και κυρίως την εξοικονόμηση ενέργειας. Πρέπει να προκρίνουμε τη χρήση φυσικού αερίου για κύρια και πρωτογενή κατανάλωση. Πρέπει να εξασφαλίσουμε πρόσθετες πηγές τροφοδοσίας και αποθήκευσης για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για την εξασφάλιση της επάρκειας και του εφοδιασμού μας.

Πρέπει να εντάξουμε στο σύστημά μας μικρές μονάδες συμπαραγωγής για μείωση και των απωλειών δικτύου αλλά και του κόστους παραγωγής και μεταφοράς.

Πρέπει να προχωρήσουμε στην εξοικονόμηση ενέργειας, με βελτίωση των κτιρίων μας, ξεπερνώντας την αθλιότητα των κακών κατασκευών και των ξεπερασμένων προδιαγραφών. Με ανάπτυξη και εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών.

Με γενναίες αποφάσεις και επιδότηση τεχνολογιών ηλιακού κλιματισμού και επιδοματική πολιτική για ανάπτυξη βιοτεχνικών και βιομηχανικών μονάδων παραγωγής φωτοβολταϊκών, ηλιακού κλιματικού και νέων τεχνολογιών ΑΠΕ.

Με υποχρέωση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών στα νέα κτίρια κάλυψης τουλάχιστον των φορτίων κλιματισμού. Με σύγχρονη τεχνική νομοθεσία και με τους απαραίτητους μηχανισμούς για παρεμβάσεις στο ΓΟΚ και την εθνική πολεοδομική νομοθεσία.

Το Επιμελητήριο για όλο το εγχείρημα της εξοικονόμησης ενέργειας έχει συγκροτήσει 10 επιτροπές που φτιάχνουν νέες τεχνικές οδηγίες. Πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει και στον εκσυγχρονισμό της τεχνικής μας νομοθεσίας.

Με νέο χωροταξικό σχεδιασμό. Μας έχουν δανείσει ένα χάρτη κάποιοι επιστήμονες μετεωρολόγοι, που συμμετέχουν και στο σημερινό συνέδριο, για το ποιό είναι το αιολικό δυναμικό της χώρας και δίπλα έχει μπει ο χάρτης για το χωροταξικό των ΑΠΕ που ισχύει σήμερα.

Αν το συγκρίνουμε θα δείτε ότι πουθενά, μα πουθενά όπου έχουμε βέλτιστο αιολικό δυναμικό δεν έχει προβλεφθεί ο σχεδιασμός αιολικών.

Πρέπει να αποφασίσουμε για τις νέες μονάδες λιγνίτη υψηλής απόδοσης, γιατί, πού και ποιες ανανεώσιμες πηγές και για τις προτεραιότητές μας στα μεγάλα αστικά κέντρα που είναι οι μεγάλες καταναλώσεις.

Για να γίνουν αυτά χρειαζόμαστε μια ξεκάθαρη θέση για το ρόλο της ΔΕΗ που πρέπει να είναι δημόσια, ενιαία, κυρίαρχη στο χώρο της ενέργειας. Πρέπει να αποφασίσουμε την άμεση εμπλοκή της ΔΕΗ στις ΑΠΕ όχι μόνο ως παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας. Πρέπει να την ωθήσουμε στην ανάπτυξη παραγωγής συστημάτων ΑΠΕ και φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών, στη σύνδεση με τα δυτικά κέντρα και πανεπιστήμια για νέες τεχνολογίας καινοτομίας, στη συνεργασία με μεγάλους οίκους του εξωτερικού για μεταφορά τεχνογνωσίας.

Προτεραιότητα, λοιπόν, είναι η άμεση σύνταξη και έγκριση ενός μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδίου οραματικού αλλά και συγκεκριμένου, κοστολογημένου, διαστασιολογημένου, αναπτυξιακού, προϊόν δημόσιας διαβούλευσης με εργαλεία τον χωροταξικό σχεδιασμό και πρώτη προτεραιότητα το περιβάλλον.

Παρουσίες
Συγχαρητήρια για τη διοργάνωση του Συνεδρίου, που γίνεται σε μια κρίσιμη για τη χώρα χρονική συγκυρία έδωσε ο υφυπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Γιάννης Μανιάτης, μιλώντας στο Συνέδριο, όπου έκανε λόγο για «κανιβαλική χώρα» από πλευράς κατανάλωσης ενέργειας.

Χαιρετισμούς στο Συνέδριο απηύθυναν ο Γενικός Γραμματέας Περιβάλλοντος Ανδρέας Ανδρεόπουλος, ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Αρθούρος Ζερβός, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι η ΔΕΗ δεν έχει ζητήσει αυξήσεις των τιμολογίων της, ενώ ανέφερε ότι είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στην Ελλάδα, και ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΣΜΗΕ Γρηγ. Αντωνόπουλος.

Επίσης χαιρετισμούς απηύθυναν οι βουλευτές Ι. Γιαννάκης, βουλευτής της Ν.Δ., Δημήτρης Παπαδημούλης του ΣΥΡΙΖΑ, και οι εκπρόσωποι των κομμάτων Μάκης Παπαδόπουλος εκ μέρους του ΚΚΕ, Αλέξης Οικονόμου εκ μέρους του ΛΑΟΣ, Τάσος Κρομύδας εκ μέρους των Οικολόγων Πρασίνων.