Αθήνα 29.4.2010, 11:12

Το σχέδιο «Καλλικράτης» για την νέα αρχιτεκτονική δομή του κράτους, παρουσιάζει η Proslipsis στα συνημμένα αρχεία.

Σύμφωνα με το σχέδιο, ο νέος αυτοδιοικητικός χάρτης της Ελλάδας θα αποτελείται από 333 - 343 δήμους και δημιουργούνται 13 αιρετές περιφερειακές αυτοδιοικήσεις και επτά κρατικές περιφέρειες. Για 14 δήμους δίνονται δύο εναλλακτικές λύσεις, οι οποίες θα τεθούν προς διαβούλευση. Αυτοί βρίσκονται στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Αργολίδας, Αχαΐας, Γρεβενών, Εύβοιας, Καβάλας, Ηρακλείου, Πέλλας, Πιερίας, Σερρών, Τρικάλων, Φθιώτιδας, Αθηνών.

Τα κριτήρια βάσει των οποίων θα συνενωθούν οι δήμοι είναι κυρίως πληθυσμιακά, αλλά και κοινωνικά, οικονομικά, γεωγραφικά, αναπτυξιακά, χωροταξικά. Το κατώτατο πληθυσμιακό όριο των νέων δήμων είναι 10.000 κάτοικοι, με εξαίρεση τις μητροπολιτικές περιφέρειες (Αττική και Θεσσαλονίκη), όπου είναι 25.000 και τους ορεινούς δήμους ( 2.000 κάτοικοι). Κάθε νησί θα αποτελεί έναν δήμο, με εξαίρεση την Κρήτη (24 δήμοι) και την Εύβοια (9).

Με το σχέδιο μετατρέπεται η θητεία του δημάρχου και του περιφερειάρχη από τετραετή σε πενταετή, με στόχο να συμπίπτει ο χρόνος των αυτοδιοικητικών εκλογών με τις ευρωεκλογές για λόγους μείωσης της προεκλογικής δαπάνης. Η αλλαγή θα ισχύει από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (Ιούνιος 2014). Επίσης, αίρεται το ηλικιακό όριο από 21 σε 18 έτη για τον υποψήφιο δημοτικό ή περιφερειακό σύμβουλο και παρέχεται η δυνατότητα σταυροδότησης -εκτός από τους υποψηφίους συμβούλους της εκλογικής περιφέρειας του ψηφοφόρου- και σε έναν υποψήφιο προερχόμενο και από τις άλλες εκλογικές περιφέρειες του δήμου. Στις εκλογές για τις περιφερειακές αυτοδιοικήσεις, οι τοπικοί αντιπεριφερειάρχες εκλέγονται άμεσα, ενώ οι θεματικοί θα επιλέγονται από το περιφερειακό συμβούλιο.

Πίνακας 1

Το νέο εκλογικό σύστημα του "Καλλικράτη"

Τι ισχύει σήμερα	Το εκλογικό σύστημα του «Καλλικράτη»
Προϋπόθεση για να εκλεγεί κάποιος Δημοτικός ή Νομαρχιακός Σύμβουλος να έχει συμπληρώσει το 21ο έτος.           - Η εκλογή των αιρετών της αυτοδιοίκησης γίνεται κάθε τα(4) χρόνια	Αίρεται το ηλικιακό κώλυμα (του 21ου έτους)  εκλογιμότητας για θέσεις δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων καθώς επίσης και για τα συμβούλια τοπικής και δημοτικής κοινότητας. Πλέον οι νέοι μπορούν να εκλέγονται και να συμμετέχουν ενεργά στα κοινά από 18 ετών.   Οι εκλογές πλέον θα γίνονται κάθε (5) χρόνια μαζί με τις ευρωεκλογές.
Ισχύει το 42% για εκλογή από τον 1ο γύρο	Επαναφέρεται το όριο του 50%+1 και στα δύο επίπεδα Αυτοδιοίκησης για την ανάδειξη δημάρχου ή περιφερειάρχη.
Οι μικροί σε εκλογική δύναμη συνδυασμοί δεν εκλέγουν εκπρόσωπο εάν δεν έχουν συμπληρώσει το εκλογικό μέτρο	Ενισχύεται η συμμετοχή περισσοτέρων συνδυασμών στο Δημοτικό Συμβούλιο ή Περιφερειακό Συμβούλιο αφού μπορεί ένας συνδυασμός να εκλέξει υποψήφιο ακόμα και εάν δεν συγκεντρώσει το απαιτούμενο εκλογικό μέτρο.
Διαπίστωση ασυμβιβάστου  που ισχύει σήμερα για αιρετό αξίωμα	Διαπίστωση ασυμβιβάστου  για αιρετό αξίωμα  με τον “Καλλικράτη”
Ο αρμόδιος για να διαπιστώνει εάν υπάρχει ασυμβίβαστο ενός αιρετού είναι ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας, μετακλητός διορισμένος από την εκάστοτε κυβέρνηση υπάλληλος	Η διαπίστωση για την ύπαρξη ή μη ασυμβίβαστου γίνεται με απόφαση δικαστηρίου προκειμένου να υπάρχει αμερόληπτη κρίση
Διαδικασία ένστασης κατά του κύρους των εκλογών σήμερα	Διαδικασία ένστασης με τον «Καλλικράτη»
Υπάρχουν 3 είδη ένστασης, σε διαφορετικά στάδια των εκλογών, με τα οποία μπορεί κάποιος να αμφισβητήσει το εκλογικό αποτέλεσμα. Σε κάθε εκλογική διαδικασία δημιουργείτο τεράστιος όγκος ενστάσεων με αντίστοιχη επιβάρυνση των Δικαστηρίων.	Μπορεί να υποβληθεί μία ένσταση κατά του κύρους των εκλογών. Αποσυμφορούνται έτσι τα Δικαστήρια αλλά και εξυπηρετούνται αμεσότερα οι πολίτες.

Πίνακας 2

Ο έλεγχος και η ρύθμιση των οικονομικών των αυτοδιοικούμενων Περιφερειών

Τι ισχύει σήμερα	Οι προβλέψεις του «Καλλικράτη» για τις αυτοδιοικούμενες Περιφέρειες
Σήμερα οι Νομαρχίες μπορούν να δανείζονται με απόφαση του Συμβουλίου	Τίθενται προϋποθέσεις και διαδικασίες για τη λήψη δανείου από τις Περιφέρειες:
Σήμερα δεν υπάρχει κάποιο όριο στα ποσά που μπορεί να δανειστεί κάποιος Δήμος ή Νομαρχία, ούτε συνδέεται η λήψη δανείου με προϋποθέσεις  δυνατότητας αποπληρωμής του.	α) το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης της δημόσιας πίστης κάθε Περιφέρειας να μην υπερβαίνει το 5,5% των ετήσιων τακτικών της εσόδων β) το συνολικό χρέος της Περιφέρειας που προβαίνει σε δανεισμό να μην υπερβαίνει το ποσοστό των συνολικών εσόδων της. Ως συνολικό χρέος θεωρούνται οι συνολικές μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις του.
Οι Νομαρχίες σήμερα δεν υποχρεούνται να πραγματοποιούν 4ετή σχεδιασμό οικονομικής πολιτικής	Οι Περιφέρειες καταρτίζουν  πενταετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα στο πρώτο 9μηνο κάθε πενταετίας.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία κατάρτισης του ετήσιου προϋπολογισμού των Νομαρχιών.	Η Εκτελεστική Επιτροπή συγκεντρώνει και αξιολογεί τις προτάσεις των υπηρεσιών της Περιφέρειας για το Ετήσιο Πρόγραμμα Δράσης και τον προϋπολογισμό και τα εισηγείται στην Οικονομική Επιτροπή, προκειμένου η τελευταία να προβεί στην κατάρτιση αυτών και την υποβολή τους στο Περιφερειακό Συμβούλιο.
Δεν υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης του κάθε πολίτη στην πληροφόρηση για τα οικονομικά της Νομαρχίας.	Συνοπτική οικονομική κατάσταση του προϋπολογισμού, όπως ψηφίσθηκε από το περιφερειακό συμβούλιο, και τριμηνιαία έκθεση πορείας του αναρτάται στην ιστοσελίδα της  Περιφέρειας.
Ο προϋπολογισμός κάθε Νομαρχίας αποστέλλεται για αξιολόγηση στον Υπουργό Οικονομικών ο οποίος και μπορεί να ζητήσει την αναμόρφωσή του και επανυποβολή του στο Υπουργείο Οικονομικών.	Ο προϋπολογισμός, το ετήσιο πρόγραμμα δράσης, η εισηγητική έκθεση της οικονομικής επιτροπής και οι αποφάσεις του περιφερειακού συμβουλίου που αφορούν την επιβολή των φόρων, τελών, δικαιωμάτων και εισφορών, υποβάλλονται στον Ελεγκτή Νομιμότητας. Εάν ο Ελεγκτής Νομιμότητας  διαπιστώσει ουσιαστικά ή τυπικά προβλήματα επιστρέφει τον προϋπολογισμό και καλεί το Περιφερειακό Συμβούλιο να τον αναμορφώσει κατάλληλα εντός 30 ημερών
Δεν υπάρχει κάποια ρύθμιση που να προβλέπει την παρακολούθηση της εκτέλεσης του προϋπολογισμού.	Η Οικονομική Επιτροπή, μετά από εισήγηση του υπευθύνου των οικονομικών υπηρεσιών της, υποβάλλει στο Περιφερειακό Συμβούλιο τριμηνιαία έκθεση για τα αποτελέσματα εκτέλεσης του προϋπολογισμού.

Πίνακας 3

Η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων του «Καλλικράτη» στην αυτοδιοικούμενη Περιφέρεια

- Υπάρχει ένα συγκεντρωτικό κράτος με περιορισμένης έκτασης αποκεντρωμένες αρμοδιότητες.
- Η μη ορθολογική  κατανομή των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στο κράτος και στην αυτοδιοίκηση  καθώς και ανάμεσα στους βαθμούς της αυτοδιοίκησης δημιουργεί  γραφειοκρατία. Συχνά ο πολίτης είναι αναγκασμένος να απευθυνθεί και στο δήμο και στη νομαρχία αλλά και στο κράτος προκειμένου να εξυπηρετηθεί.  
- Σε πολλές περιπτώσεις η μεταφορά αρμοδιοτήτων στο παρελθόν δεν είχε συνοδευθεί με την αντίστοιχη μεταφορά πόρων και προσωπικού με συνέπεια λειτουργικά και νομικά προβλήματα.

Τι ισχύει σήμερα:	Αρμοδιότητες της αυτοδιοικούμενης Περιφέρειας
Σήμερα ο αναπτυξιακός προγραμματισμός ανήκει στην Κρατική Περιφέρεια	Το σύνολο των αρμοδιοτήτων, που αφορούν τον αναπτυξιακό περιφερειακό προγραμματισμό. Στην αρμοδιότητα αυτή εντάσσεται, όχι μόνον η κατάρτιση και εκτέλεση των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, αλλά και η συμμετοχή στην όλη διαδικασία, κατάρτισης και εφαρμογής του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου αναφοράς (Ε.Σ.Π.Α.) για την προγραμματική περίοδο 2007-2013. Στον ίδιο τομέα εντάσσονται και αρμοδιότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδατικών πόρων.
Οι αρμοδιότητες που αφορούν στις Αυτοτελείς Υγειονομικές Περιφέρειες εποπτευόμενες από Υπ. Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης	Οι αρμοδιότητες των Δημοσίων Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.ΠΕ.).
Η επισκευή και η συντήρηση των οδικών δικτύων ανήκει και στην Κρατική Περιφέρεια και στη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση με αποτέλεσμα πολλές δυσλειτουργίες	Τομέας έργων: απονέμονται αρμοδιότητες, που αφορούν την κατασκευή, συντήρηση και ανακαίνιση οδών, οι οποίες ασκούντο από την Κρατική Περιφέρεια και τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Η αρμοδιότητα αυτή συμπεριλαμβάνει και τις αντίστοιχες μελέτες.
Ο σχεδιασμός, η μελέτη, η κατασκευή και η συντήρηση αντιπλημμυρικών, συγκοινωνιακών, κτιριακών κλπ έργων ανήκει και στην Κρατική Περιφέρεια και το Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων με συνέπεια πολλές δυσλειτουργίες	Ο σχεδιασμός, η μελέτη, η κατασκευή και συντήρηση συγκοινωνιακών, αντιπλημμυρικών, κτιριακών, ηλεκτρομηχανολογικών και λιμενικών έργων, η εκπόνηση κυκλοφοριακών μελετών, η αντιμετώπιση θεμάτων οδικής κυκλοφορίας, καθώς και η διαχείριση ειδικών έργων περιφερειακού επιπέδου που έχουν εκτελεσθεί από τις Ε.Υ.Δ.Ε.
Τα εγγειοβελτιωτικά έργα ανήκουν στο Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης &Τροφίμων	Αρμοδιότητες σχετικές με την εκτέλεση εγγειοβελτιωτικών έργων (ΓΟΕΒ)
Θέματα κατάρτισης, εποπτείας Δημοσίων ΙΕΚ και λειτουργικής υποστήριξής τους ανήκουν στο Υπ. Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων	Θέματα κατάρτισης, εποπτεία Δημοσίων ΙΕΚ και λειτουργική υποστήριξη
Σήμερα 25 Αθλητικά Κέντρα Περιφερειακού Χαρακτήρα ανήκουν στον Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού	Το σύνολο των αρμοδιοτήτων για τη λειτουργία και εποπτεία των Αθλητικών Κέντρων Περιφερειακού χαρακτήρα.

* Στα συνημμένα αρχεία θα βρείτε:
1. Το προσχέδιο νόμου
2. Την αιτιολογική έκθεση
3. Την έκθεση επιπτώσεων
4. Χωροταξική διάταξη 1
5. Χωροταξική διάταξη 2