Αθήνα 2.12.2006, 14:53
Οι προϋποθέσεις, τα κριτήρια και οι διαδικασίες πρόσβασης στο σύστημα νοσηλευτικής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των ανασφάλιστων και οικονομικά αδύνατων πολιτών, καθορίζονται με διϋπουργική απόφαση που παρουσιάζεται σχεδόν στο σύνολό της παρακάτω.

Σύμφωνα με αυτήν, δικαιούχοι δωρεάν νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, εφόσον δεν δικαιούνται τέτοια άμεσα ή έμμεσα από οποιοδήποτε ασφαλιστικό φορέα και διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στη χώρα, είναι:

1 Α. Έλληνες πολίτες ή ελληνικής καταγωγής (ομογενείς, κάτοχοι ειδικού δελτίου ταυτότητας ομογενούς) ή ανιθαγενείς ή υπήκοοι των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι ανασφάλιστοι και το οικογενειακό ετήσιο εισόδημά τους δεν ξεπερνά το ποσό των 6.000 Ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 20% για τη σύζυγο και για κάθε ανήλικο ή προστατευόμενο παιδί, με την προϋπόθεση βέβαια ότι αυτό το εισόδημα δεν προέρχεται από επαγγελματική δραστηριότητα τέτοια που να του παρέχει τη δυνατότητα ασφάλισης.
Το καθορισθέν αυτό εισόδημα, αυξάνεται κατά 50% στις περιπτώσεις ατόμων με αναπηρία 67% και άνω.
Ως εισόδημα νοείται το φορολογούμενο πραγματικό ή τεκμαρτό και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο.
2 Α α. Ανασφάλιστοι λογοτέχνες και τα μέλη των οικογενειών τους (σύζυγος και ανήλικα τέκνα.
β. Ανασφάλιστα μέλη του Επιμελητηρίου Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος και τα μέλη των οικογενειών τους (σύζυγος και ανήλικα τέκνα) και μέλη των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και Έλληνες ομογενείς.
γ. Ανασφάλιστοι Έλληνες μουσικοί, τραγουδιστές και λοιποί απασχολούμενοι στο θέαμα−ακρόαμα που εργάζονται περιστασιακά.
δ. Ανασφάλιστοι πρώην βουλευτές και τα μέλη των οικογενειών τους (σύζυγος και ανήλικα τέκνα).
ε. Ατομα που φιλοξενούνται στις θεραπευτικές κοινότητες για απεξάρτηση, ΟΚΑΝΑ, Νόστος ή παρακολουθούνται ως εξωτερικοί ασθενείς.
* Στους παραπάνω δικαιούχους χορηγείται βιβλιάριο ανασφαλίστου για ένα έτος.

3 Α α. Παιδιά που διαμένουν σε Μονάδες Κοινωνικής Φροντίδας ή άλλα ιδρύματα Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ.
β. Αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης – τραυματίες πολέμου και τα προστατευόμενα μέλη των οικογενειών τους.
γ. Έλληνες μοναχοί και μοναχοί και λαϊκοί της Ιεράς Μονής Σινά και κληρικοί των Πατριαρχείων.
δ. Ανασφάλιστες άγαμες επίτοκες και μητέρες ως και τα παιδιά αυτών.
3. Παιδιά που τοποθετούνται σε ανάδοχες οικογένειες.
* Στους παραπάνω δικαιούχους χορηγείται βιβλιάριο ανασφαλίστου για ένα έτος.

4 Α α. Ομογενείς που διαθέτουν βεβαίωση κατάθεσης δικαιολογητικών για απόκτηση ειδικού δελτίου ταυτότητας ομογενούς ή απόκτησης της ελληνικής ιθαγένειας.
β. Αλλοδαποί με άδεια παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους (υγείας)
γ. Οι υπήκοοι των Κρατών Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη
δ. Αλλογενείς σύζυγοι Ελλήνων ή ομογενών ή Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και τα τέκνα αυτών.
* Στους δικαιούχους αυτών των κατηγοριών χορηγείται πιστοποιητικό κοινωνικής προστασίας εφόσον υπάρχει αποδεδειγμένα πρόβλημα υγείας.

5 Α. Σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 266/1999:
α. Οι αναγνωρισμένοι πολιτικοί πρόσφυγες
β. Οι αλλοδαποί οι οποίοι έχουν υποβάλει αίτηση για αναγνώριση προσφυγικής ιδιότητας και η οποία βρίσκεται στο στάδιο εξέτασης από το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, καθώς και
γ. Οι έχοντες έγκριση παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους ή έχει ταχθεί σε αυτούς προθεσμία η οποία δεν έχει εκπνεύσει ακόμη, έχουν τη δυνατότητα της δωρεάν ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης με την άμεση επίδειξη του δελτίου ταυτότητας πρόσφυγα ή του δελτίου αιτήσαντος άσυλο αλλοδαπού ή του ειδικού δελτίου παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους αλλοδαπού αντίστοιχα, στις υπηρεσίες του ΕΣΥ.
6 Α. Οι αλλοδαποί θύματα των εγκλημάτων των 323, 323Α, 349, 351 και 351Α του Ποινικού Κώδικα (σύμφωνα με το π.δ. 233/2003), που είναι ανασφάλιστοι είναι δικαιούχοι άμεσης και δωρεάν ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης από τις υπηρεσίες του ΕΣΥ, για όσο χρονικό διάστημα διαρκούν τα μέτρα προστασίας και αρωγής και με την επίδειξη μόνο της σχετικής βεβαίωσης από την οικεία Αστυνομική Διεύθυνση, απευθείας στις υπηρεσίες του ΕΣΥ και στην οποία θα αναγράφεται ρητά ο χρόνος προστασίας και αρωγής.
7 Α. Οι κρατούμενοι σε φυλακές, φιλοξενούμενοι σε ιδρύματα αγωγής ανηλίκων και φιλοξενούμενοι σε στέγες φιλοξενίας ανηλίκων, των εταιρειών ανηλίκων (Ν.Π.Δ.Δ.) είναι δικαιούχοι δωρεάν ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης με επίδειξη της σχετικής βεβαίωσης του σωφρονιστικού καταστήματος, του ιδρύματος αγωγής ή της στέγης φιλοξενίας, απευθείας στην υπηρεσία του ΕΣΥ.

Δικαιολογητικά
Τα δικαιολογητικά που πρέπει να υποβάλλουν οι ενδιαφερόμενοι είναι ανά περίπτωση τα εξής:

1. Αίτηση επί εντύπου που χορηγείται από την αρμόδια υπηρεσία της Ν.Α., στην οποία θα επισυνάπτεται φωτοτυπία ταυτότητας ή διαβατηρίου ή ταυτότητα ανιθαγενούς, δύο φωτογραφίες του μέλους για το οποίο θα εκδοθεί βιβλιάριο και υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 στην οποία θα βεβαιώνεται ότι όλα τα στοιχεία που προσκομίζονται είναι αληθή, ότι ο αιτών είναι ανασφάλιστος και δεν δικαιούται ασφάλιση άμεσα ή έμμεσα από άλλο μέλος της οικογένειας και ότι σε περίπτωση που αλλάξει η ασφαλιστική του κατάσταση θα δηλωθεί αμέσως και θα παραδοθεί το βιβλιάριο στην υπηρεσία έκδοσής του. Επιπλέον στην υπεύθυνη δήλωση θα δηλώνεται ότι δεν υπάρχουν εισοδήματα από συντάξεις ή άλλες πηγές του εξωτερικού.
2. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης και αποδεικτικό μόνιμης κατοικίας όπου δε απαιτείται απόδειξη (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ), όταν δεν υποβάλλεται φορολογική δήλωση ή υπάρχει νέα εγκατάσταση κ.λπ.
3. Αδεια διαμονής για τους υπηκόους των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το οικείο Αστυνομικό Τμήμα της κατοικίας τους.

Για την κατηγορία 1Α εκτός των γενικών δικαιολογητικών, απαιτείται ακόμη:
- Αντίγραφο εντύπων Ε1, Ε2, Ε9 από την εφορία.
- Αντίγραφο του εκκαθαριστικού σημειώματος φόρου εισοδήματος του προηγούμενου έτους. Σε περίπτωση που ο δικαιούχος δεν υποχρεούται στη υποβολή φορολογικής δήλωσης, υποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986, θεωρημένη από την αρμόδια ΔΟΥ.
- Βεβαίωση:
i. Αποδεικτικό πληρωμής Προνοιακού επιδόματος και
ii. Του ΟΓΑ προκειμένου για δικαιούχο που εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 39 του ν. 2459/1997 (επίδομα τρίτου παιδιού, πολυτεκνικό επίδομα ή σύνταξη ή ισόβια πολυτεκνική σύνταξη).
iii. Για τους ομογενείς, επικυρωμένο αντίγραφο του ειδικού δελτίου ταυτότητας ομογενούς.
Για τους ομογενείς, αλλοδαπούς ή πρόσφυγες, γίνεται έλεγχος του διαβατηρίου για την είσοδο και έξοδο από τη χώρα και κρατούνται επικυρωμένα φωτοαντίγραφα στο σχετικό φάκελο.

Για τις ειδικότερες υποομάδες της κατηγορίας 2Α τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι:
Για την περίπτωση 2α: Τα γενικά δικαιολογητικά και πιστοποιητικό ή βεβαίωση των Σωματείων: «Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών και Εταιρεία Συγγραφέων», «Εταιρεία Λογοτεχνών Θεσ/κης», «Ενωτική Πορεία Συγγραφέων», «Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών», «Σύνδεσμος Ιστορικών Συγγραφέων», «Ένωση Ελλήνων Συγγραφέων», «Εταιρεία Λογοτεχνών Ν.Δ. Ελλάδος», «Παγκόσμια Εστία Λογοτεχνών», «Ένωση Λογοτεχνών Βορείου Ελλάδος», «Ο κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου», «Η Ελληνική Εταιρία Μεταφραστών Λογοτεχνίας», «Εταιρεία Γραμμάτων και Τεχνών Πειραιά» και «Πανελλήνιος Σύλλογος Επαγγελματιών Μεταφραστών», από την οποία θα προκύπτει ενεργό μέλος αυτών, η ιδιότητα του ενδιαφερομένου και ότι δεν δικαιούται ασφάλισης.
Για την περίπτωση 2β: Τα γενικά δικαιολογητικά και πιστοποιητικό ή βεβαίωση από το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος από την οποία θα προκύπτει το ονοματεπώνυμο και η διεύθυνση κατοικίας του ενδιαφερομένου και ότι δεν δικαιούται ασφάλισης.
Για την περίπτωση 2γ: Τα γενικά δικαιολογητικά και βεβαίωση από το Σωματείο ή την Ένωση Τραγουδιστών και Μουσικών Ελλάδος και βεβαίωση ότι δεν δικαιούται ασφάλιση.
Για την περίπτωση 2δ: Τα γενικά δικαιολογητικά και πιστοποιητικό ή βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας της Βουλής των Ελλήνων από την οποία να προκύπτει ότι ο ενδιαφερόμενος είχε διατελέσει βουλευτής, το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και ότι είναι ανασφάλιστος.
Για την περίπτωση 2ε: Τα γενικά δικαιολογητικά και πιστοποιητικό ή βεβαίωση από τη θεραπευτική κοινότητα που φιλοξενούνται.

Για τις ειδικότερες υποομάδες της κατηγορίας 3Α τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είναι:
Για την περίπτωση 3α: Αίτηση, δύο (2) φωτογραφίες και βεβαίωση του ιδρύματος που περιθάλπει το παιδί.
Για την περίπτωση 3β: Τα γενικά δικαιολογητικά και βεβαίωση δημόσιας αρχής ότι έχουν την ιδιότητα του συνταξιοδοτημένου αγωνιστή Εθνικής Αντίστασης σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 1543/1985, ενώ όταν ο αγωνιστής έχει πεθάνει, ότι η σύζυγος, τα τέκνα του και η άγαμη αδελφή του συνταξιοδοτούνται λόγω του θανάτου αυτού με βάση τις διατάξεις του ν. 1543/1985.
Για την περίπτωση 3γ: Φωτοτυπία ταυτότητας ή διαβατηρίου, δύο (2) φωτογραφίες και βεβαίωση της Μονής ή της Ιεράς Μονής Σινά ή του Επιτρόπου του Επίσημου Μετοχίου Αθηνών ότι ανήκουν και υπηρετούν σε αυτήν ή βεβαίωση του Πατριαρχείου που υπηρετούν.
Για την περίπτωση 3δ: Τα γενικά δικαιολογητικά και βεβαίωση κυοφορίας.
Για την περίπτωση 3ε: Αίτηση, δύο (2) φωτογραφίες και βεβαίωση της Μονάδας Κοινωνικής Φροντίδας που έχει κάνει την αναδοχή.

Για την κατηγορία 4Α:
Ομογενείς που διαθέτουν βεβαίωση κατάθεσης δικαιολογητικών για απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας ή δελτίου ταυτότητας ομογενούς και αλλοδαποί με άδεια παραμονής που αναγράφει «Ανθρωπιστικοί λόγοι» (υγείας), εκδίδεται πιστοποιητικό κοινωνικής προστασίας κατόπιν υποβολής όλων των δικαιολογητικών που προβλέπονται για την κατηγορία 1 για όσο διάστημα ισχύει η άδεια παραμονής και όχι πέραν του 1 έτους.

Η Επιτροπή Κοινωνικής Αρωγής δύναται να ζητήσει οποιοδήποτε άλλο στοιχείο κριθεί απαραίτητο.

Διαδικασίες
Οι δικαιούχοι που εφοδιάζονται με βιβλιάριο ανασφαλίστου, εγγράφονται στο Μητρώο Ανασφαλίστων και Οικονομικά Αδυνάτων που τηρείται στην αρμόδια υπηρεσία Υγείας ή Πρόνοιας κάθε Νομαρχίας (αυτή ορίζεται με απόφαση Νομάρχη). Ακολουθείται η κάτωθι διαδικασία:
α) Κατάθεση από τον αιτούντα (ή εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του) των προβλεπόμενων δικαιολογητικών στην αρμόδια υπηρεσία Πρόνοιας ή Υγείας της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης του τόπου μόνιμης κατοικίας του.
β) Έλεγχος των δικαιολογητικών από την υπηρεσία ως προς την πληρότητα και γνησιότητα.
γ) Διαβίβαση των δικαιολογητικών σε ειδική Επιτροπή Κοινωνικής Αρωγής η οποία συγκροτείται με απόφαση του Νομάρχη κατά Νομ/κή Αυτοδ/ση ή Νομ/κό Διαμέρισμα ή Νομ/κό Τομέα και αποτελείται από έναν υπάλληλο της ΔΟΥ κατηγορίας ΠΕ, έναν υπάλληλο (κατά προτίμηση Κοινωνικό Λειτουργό) της αρμόδιας Δ/νσης Πρόνοιας και έναν υπάλληλο της Δ/νσης Υγείας (κατά προτίμηση ιατρικής ειδικότητας ή παραιατρικού επαγγέλματος) με τους αναπληρωτές τους.

Με την Πράξη συγκρότησης της Επιτροπής Κοινωνικής Αρωγής, ορίζονται ο Πρόεδρος (υπάλληλος της Νομαρχίας) και ο Γραμματέας, μαζί με τους αναπληρωματικούς τους.
Κατά τις συνεδριάσεις της Επιτροπής συντάσσεται πρακτικό στο οποίο μνημονεύονται τα ονόματα και η ιδιότητα των παρισταμένων μελών, ο τόπος και ο χρόνος της συνεδρίασης, τα θέματα που συζητήθηκαν, η μορφή και τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας και οι αποφάσεις που λήφθηκαν.
Οι αποφάσεις της Επιτροπής λαμβάνοντα κατά πλειοψηφία των παρόντων μελών.
Συντάσσεται πρακτικό από το Γραμματέα και επικυρώνεται από τον Πρόεδρο. Προωθείται δε στην αρμόδια υπηρεσία για έκδοση της σχετικής Απόφασης.
Στις περιπτώσεις που η απόφαση είναι μεν θετική αλλά δεν θεμελιώνεται δικαίωμα βιβλιαρίου υγείας (περίπτωση 3), χορηγείται μόνο η απόφαση, η οποία και προσκομίζεται στο νοσηλευτικό ίδρυμα, ενώ ως περιστατικό καταγράφεται με όλα τα προσκομισθέντα στοιχεία.
Μετά τη λήξη του χρόνου ισχύος του βιβλιαρίου, η ανανέωσή του γίνεται με την ίδια διαδικασία με την οποία εκδίδεται. Δεν προσκομίζονται εκ νέου δικαιολογητικά που σύμφωνα με την κρίση της αρμόδιας υπηρεσίας υπάρχουν στο φάκελο του αιτούντα.
Σε εξαιρετικές περιπτώσεις έκτακτων εισαγωγών για νοσηλεία, είναι δυνατή η έκδοση βιβλιαρίων με αναδρομική ισχύ κατ΄ ανώτατο όριο ενός μηνός από την υποβολή της σχετικής αίτησης μετά από ειδική αιτιολογημένη απόφαση της Επιτροπής. Η αίτηση χορήγησης βιβλιαρίου πρέπει να κατατεθεί εντός ενός μηνός από την έκτακτη εισαγωγή στο Νοσοκομείο.
Σε περιπτώσεις που η νοσηλεία συνεχίζεται (κυρίως ψυχιατρικά περιστατικά) είναι δυνατή η έκδοση βιβλιαρίων με αναδρομική ισχύ από την ημέρα της εισαγωγής στο Νοσοκομείο, μετά από αιτιολογημένη απόφαση της Επιτροπής.
Εάν κατά την κρίση της επιτροπής υπάρχει μερική αδυναμία κάλυψης της συγκεκριμένης δαπάνης, θα ορίζεται ποσοστό συμμετοχής έως 30% του περιθαλπομένου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.δ. 57/1973.
Προβλέπεται η δυνατότητα άμεσης πρόσβασης και ελέγχου στο Μητρώο Ανασφαλίστων και Οικονομικά Αδυνάτων των Νομαρχιών από τις συναρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Δ/νση Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας και Δ/νση Κοινωνικής Αντίληψης και Αλληλεγγύης). Τηρείται και ηλεκτρονικός φάκελος με όλα τα δικαιολογητικά και στοιχεία των αιτούντων, στα οποία το Υπουργείο έχει επίσης δυνατότητα άμεσης πρόσβασης.

Παροχές
Στους δικαιούχους βιβλιαρίου δωρεάν ιατροφαρμακευτικής και νοσοκομειακής περίθαλψης παρέχεται:
1. Δωρεάν πλήρης νοσηλεία σε κλίνες Γ’ θέσης. Ειδικά όμως οι Αρχιερείς των Πατριαρχείων δικαιούνται Α΄ θέση ενώ οι ιερείς και λαϊκοί αυτών ΒΒ΄ θέση.
2. Εξέταση και δωρεάν χορήγηση φαρμάκων (λίστας) στα ιδρύματα που αναφέρονται στην Απόφαση και διενέργεια παρακλινικών ή εργαστηριακών εξετάσεων.
3. Μεταφορά ασθενών με πλωτό ή αεροπορικό μέσο.