Σε δημόσια διαβούλευση στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.opengov.gr έθεσε το υπουργείο Εσωτερικών το νομοσχέδιο για την ενίσχυση του ΑΣΕΠ και της αξιοκρατίας στον τρόπο προσλήψεων στο Δημόσιο. Παράλληλα δίνει διευκρινήσεις με τη μέθοδο των ερωταπαντήσεων.

Στη σχετική ανακοίνωσή του το υπουργείο κάνει λόγο για εκσυγχρονισμό, αναβάθμιση και ψηφιοποίηση του ΑΣΕΠ και των διαδικασιών επιλογής προσωπικού, στο πλαίσιο του μεταρρυθμιστικού προγράμματος της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και με στόχο  την αναδιοργάνωση και την ενδυνάμωση της αξιοκρατίας στη στελέχωση του δημοσίου τομέα.

Βασικός πυλώνας της μεταρρυθμιστικής αυτής προσπάθειας, πάντα σύμφωνα με το υπουργείο, αποτελεί η ενίσχυση των αρχών της αξιοκρατίας και της διαφάνειας και η διασφάλιση της ταχύτητας υλοποίησης στην επιλογή προσωπικού ώστε να επιτυγχάνεται η αντιστοίχιση του κατάλληλου ανθρώπου στην κατάλληλη θέση, με τελικό στόχο την αποτελεσματική λειτουργία του δημοσίου τομέα και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών. 

Και συνεχίζει η ανακοίνωση: «Σταθερή επιδίωξη του υπουργού Εσωτερικών ήταν και παραμένει η επίτευξη της ευρύτερης δυνατής συναίνεσης σε μια μεταρρύθμιση που πρέπει να έχει προοπτική και ορίζοντα  εφαρμογής εκτεινόμενο σε πολιτικό χρόνο πέραν της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου και ανεξάρτητα από το κόμμα που βρίσκεται στην κυβέρνηση. 

Η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση είναι επιβεβλημένο να γίνει το συντομότερο καθώς η εφαρμογή της απαιτεί μια μακρά περίοδο επιμέρους προσαρμογών προκειμένου να καταστεί εφικτό ο πρώτος γραπτός διαγωνισμός με το νέο σύστημα να πραγματοποιηθεί την άνοιξη του 2022, με βάση τα κενά που θα έχει διαπιστώσει και εγκρίνει το Υπουργικό Συμβούλιο του Σεπτεμβρίου του 2021. 

Για το λόγο αυτό, και παρά τις δύσκολες υγειονομικές και κοινωνικές συνθήκες, το νομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του ΑΣΕΠ πρέπει να ψηφισθεί εντός του 2020. Άλλωστε η επόμενη μέρα από την πανδημία, πρέπει να βρει τη χώρα νομικά θωρακισμένη ώστε η κυβέρνηση να αρχίσει να υλοποιεί μεταρρυθμίσεις που θα δώσουν προβάδισμα την Ελλάδα στη νέα δύσκολη και ανταγωνιστικά σκληρή εποχή.

  

Στη νέα αυτή εποχή ο ρόλος του δημοσίου τομέα θα είναι εκ των πραγμάτων καθοριστικός, αλλά για να είναι και αποτελεσματικός πρέπει να ενισχυθεί με το καλύτερο δυνατό στελεχιακό δυναμικό. 

Η χώρα μας έχει ανάγκη έναν δημόσιο τομέα αξιόπιστο με δυναμικό ικανό να ανταποκριθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις απαιτήσεις της οικονομίας και τις καθημερινές ανάγκες των πολιτών στις νέες συνθήκες που η πανδημία διαμορφώνει». 

 

Ερωτήματα και απαντήσεις για το νομοσχέδιο για την ενίσχυση του ΑΣΕΠ και της αξιοκρατίας στον τρόπο προσλήψεων στο δημόσιο

Οι γραπτές δοκιμασίες διεξάγονται ηλεκτρονικά, για το σύνολο των θέσεων μονίμου και Ιδιωτικού δικαίου Αορίστου χρόνου προσωπικού των κατηγοριών εκπαίδευσης ΠΕ, ΤΕ και ΔΕ αλλά και του Ειδικού Επιστημονικού Προσωπικού, στα πρότυπα των πανελληνίων εξετάσεων (σε συνεργασία του Α.Σ.Ε.Π. µε το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για διαχειριστικά θέματα, όπου απαιτείται) και περιλαμβάνουν δύο διακριτά µέρη: Εξέταση γνώσεων, Δοκιμασία Δεξιοτήτων και Εργασιακής Αποτελεσματικότητας.

 

Η δήλωση συµµμετοχής στις εξετάσεις των γνωστικών πεδίων (σε πόσα και ποια) εναπόκειται στη βούληση των υποψηφίων ανάλογα µε την προτίμηση θέσεων που έχουν δηλώσει (διαφορετικά γνωστικά πεδία για π.χ. πληροφορικούς, οικονομολόγους, νομικούς), ενώ η δοκιμασία δεξιοτήτων και εργασιακής αποτελεσματικότητας είναι κοινή για όλους τους υποψηφίους ανά κατηγορία εκπαίδευσης. 

Στο ίδιο διαγωνιστικό πλαίσιο εντάσσονται πλέον και κοινωνικά προστατευόμενες ομάδες όπως π.χ. πολύτεκνοι, τρίτεκνοι, συγγενείς ΑΜΕΑ, για τους οποίους, ωστόσο, λαμβάνεται ειδική μέριμνα με διπλή ασφαλιστική δικλείδα: προσαύξηση επί της βαθμολογίας του γραπτού διαγωνισμού αλλά και διασφάλιση ενός ελάχιστου ποσοστού προσλήψεων.

Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στους υποψηφίους κατηγορίας εκπαίδευσης ΥΕ αλλά και τους ΑΜΕΑ: η διαδικασία πρόσληψης δε διαφοροποιείται αλλά, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες, εστιάζει στην επιλογή με σειρά προτεραιότητας όπως παγίως υλοποιείται από το ΑΣΕΠ εδώ και πολλά χρόνια. 

Με αφετηρία τις βαθιά εμπεδωμένες στις αντιλήψεις της κοινωνίας και ταυτισμένες µε το ΑΣΕΠ έννοιες της αμεροληψίας, της αντικειμενικότητας αλλά και της αξιοκρατίας, επιχειρείται η εκβάθυνση του όρου «αξιοκρατία», ώστε να ενσωματωθεί σε αυτήν η έννοια της καταλληλόλητας του εν δυνάμει διοριστέου ως προς τις απαιτήσεις και τις ανάγκες της θέσης. Αποτελεί, µία βελτιωτική µετεξέλιξη του υφιστάμενου συστήματος αφού η αξιοκρατία εξειδικεύεται, προκειμένου να υποστηρίζει τις συγκεκριμένες προδιαγραφές της προς πλήρωση θέσης δίνοντας έμφαση, κατά τρόπο ισόρροπο, στις γνώσεις, στις δεξιότητες αλλά και στην προσωπικότητα του υποψηφίου. Κατ’ αυτόν τον τρόπο πραγματώνεται η αρχή «ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση». 

Παραδείγματος χάριν: Με βάση το περίγραμμα της θέσης που έχει αναρτήσει ο φορέας στο ψηφιακό του οργανόγραμμα, ο υποψήφιος θα εξετάζεται γραπτώς σε γνωστικά πεδία που θα σχετίζονται τόσο με γνώσεις γενικού περιεχομένου (π.χ. βασικές αρχές οργάνωσης και λειτουργίας του Κράτους και της Δημόσιας Διοίκησης) όσο και με πιο ειδικές γνώσεις σχετιζόμενες με την ειδικότητα της υπό πλήρωση θέσης (π.χ. Μακροοικονομία για θέση Οικονομικού).

Κατόπιν θα λαμβάνει μέρος σε δοκιμασία Δεξιοτήτων και Εργασιακής Αποτελεσματικότητας, (δοκιμασία αριθμητικού συλλογισμού, δοκιμασία αφαιρετικής ικανότητας, προσαρμογής σε εργασιακό περιβάλλον και ενσωμάτωσης σε ομάδα κ.α.), ώστε να σκιαγραφηθεί κατά τον πληρέστερο δυνατό τρόπο το εργασιακό προφίλ του υποψηφίου. Τέλος, ο υποψήφιος εκείνος που εμφανίζει πιο αυξημένα τις γνώσεις και τις δεξιότητες που άπτονται των χαρακτηριστικών της προς πλήρωσης θέσης προτάσσεται στον πίνακα διοριστέων. 

Στο σημείο αυτό η αναγκαιότητα περαιτέρω ενίσχυσης του αντικειμενικού στοιχείου των διαδικασιών όπως έχει κατοχυρωθεί στο πέρασμα των ετών, επιτάσσει την πρόβλεψη συγκεκριμένων προσαυξήσεων για τα αυξημένα τυπικά προσόντα (π.χ. μεταπτυχιακός τίτλος σπουδών, διδακτορικό δίπλωμα) ώστε οι τελικώς επιλεγέντες να είναι οι καλύτεροι των καλυτέρων.

Εφόσον η υπό πλήρωση θέση είναι προδιαγεγραμμένη με εξειδικευμένες απαιτήσεις, οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι θα λάβουν μέρος και σε επιπρόσθετες διαγωνιστικές διαδικασίες οι οποίες ποικίλλουν ανά περίπτωση (π.χ. πρακτική δοκιμασία ή ψυχομετρικά τεστ).

Θα πρέπει να τονισθεί ότι για το Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό λόγω της κομβικής σημασίας του ρόλου του στη Δημόσια Διοίκηση προβλέπεται, μετά τον γραπτό διαγωνισμό, Συνέντευξη από πενταμελή επιτροπή με πλειοψηφία μελών του Α.Σ.Ε.Π. 

Δίνουμε έμφαση στην ηλεκτρονικοποίηση του συνόλου των διαδικασιών είτε αυτό αφορά στον τρόπο υποβολής των αιτήσεων των υποψηφίων είτε στις διαλειτουργικότητες που έχουν αναπτυχθεί ή/και αναπτύσσονται (ΕΦΚΑ, ΟΑΕΔ, Πανεπιστήμια) και που επιτρέπουν την αυτόματη αντιπαραβολή και επιβεβαίωση των δηλούμενων στοιχείων είτε στον τρόπο διεξαγωγής των διαδικασιών (γραπτών διαγωνισμών και µοριοδότησης), προκειμένου να επιτύχουμε όχι μόνον την περαιτέρω θεσμική θωράκιση του αδιάβλητου των εν λόγω διαδικασιών και τη μείωση των (δικαστικών) αμφισβητήσεων, όσο είναι εφικτό, αλλά, επίσης, και την επιτάχυνσή των διαδικασιών πρόσληψης. 

Το περιεχόμενο των Δοκιμασιών Προσωπικότητας αποτελείται από ερωτήσεις µε απαντήσεις πολλαπλής επιλογής ή/και αντιστοίχισης και αποβλέπει στον προσδιορισμό στοιχείων της προσωπικότητας του υποψηφίου, όπως για παράδειγμα, πώς εντάσσεται σε μια εργασιακή ομάδα, πόσο ανοιχτός είναι σε θέματα καινοτομίας κ.ά. Η συγκεκριμένη αξιολόγηση έχει βαρύνουσα σημασία καθώς δε νοείται θέση σε οποιαδήποτε δημόσια υπηρεσία που να µην επηρεάζεται από την προσωπικότητα του υπαλλήλου, ανεξαρτήτως ειδίκευσης, εκπαίδευσης και πολυπλοκότητας των υποχρεώσεων. 

Με τις παρούσες συνθήκες ο χρόνος που απαιτείται για την υλοποίηση μιας διαδικασίας γραπτού διαγωνισμού, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται ο χρόνος που απαιτείται για την έκδοση τυχόν δικαστικών αποφάσεων, ενδέχεται, κατά περίπτωση, να ανέλθει σε δύο περίπου έτη. 

Αξιοποιώντας τη διαλειτουργικότητα του Δημοσίου, φιλοδοξούμε να περιοριστεί κατά πολύ η γραφειοκρατία και πλέον στόχος είναι ο χρόνος ολοκλήρωσης της διαδικασίας από την υποβολή των αιτημάτων για πρόσληψη έως και την έκδοση του πίνακα διοριστέων να μην υπερβαίνει το ένα έτος.

Συγκεκριμένα:

Κάθε χρόνο, και με βάση τις ανάγκες που θα καταγράφουν οι φορείς και υπηρεσίες του δημοσίου κάθε Μάιο (και θα εγκρίνονται από το υπουργικό συμβούλιο του Σεπτεμβρίου), θα προκηρύσσονται θέσεις και θα διεξάγεται διαγωνισμός όπου θα εξετάζονται το γνωστικό πεδίο του κάθε υποψηφίου καθώς και οι δεξιότητές και η εργασιακή αποτελεσματικότητά του.

Με δεδομένο ότι το ΑΣΕΠ θα έχει στα χέρια του την εγκριτική απόφαση του υπουργικού συμβουλίου για τις προσλήψεις του επόμενου έτους ήδη από τον μήνα Σεπτέμβριο του προηγούμενου έτους και τα στοιχεία (τίτλοι σπουδών κλπ) θα μπορούν να αντληθούν ηλεκτρονικά, με την ανάπτυξη διαλειτουργικοτήτων, θα υπάρξει χρονική σύντμηση των διαδικασιών και θα κερδηθεί πολύτιμος χρόνος τόσο για τους φορείς του Δημοσίου όσο και για τους ίδιους τους υποψηφίους, αφού θα βρίσκονται πιο γρήγορα στις θέσεις τους.

Για τις περιπτώσεις πρόσληψης προσωπικού ορισμένου χρόνου, οι διαδικασίες παραμένουν ως έχουν, με τη διαφορά ότι διεξάγονται πλέον µε τρόπο ηλεκτρονικό και αναπτύσσονται διαλειτουργικότητες μεταξύ των διαφόρων πληροφοριακών συστημάτων.