Αθήνα 23.3.2005
Θέματα των εξετάσεων του ΑΣΕΠ, όπως και ανάλογα των εισαγωγικών για τα ΑΕΙ, έχουν κατά καιρούς ελεγθεί για την ορθότητά τους και σε μερικές περιπτώσεις έχουν αποδειχθεί αντικειμενικά λανθασμένα.

Μια τέτοια περίπτωση, που αφορά τις εξετάσεις στα μαθηματικά του διαγωνισμού 2002 των εκπαιδευτικών, αναδεικνύει ο επιστολογράφος μας κ. Θρ. Παπαγγελής, ο οποίος εξηγεί ότι «το ενδιαφέρον μου πλέον δεν είναι μόνο να δικαιωθώ, αλλά να καλυφθεί το θεσμικό κενό που αναδεικνύεται μέσα από την περιήγηση μου στο γραφειοκρατικό δαίδαλο της αξιολόγησης, όπως εφαρμόζεται από το ΑΣΕΠ».

Η «Ρ» γνωρίζει την συγκεκριμένη περίπτωση, όπως και άλλες παρόμοιες. Γνωρίζει, επίσης, ότι στις προσλήψεις έχουν γίνει πολύ σοβαρότερα λάθη, όπως π.χ. οι αντισυνταγματικές διατάξεις του ν. 2190/94. Ο λόγος που δημοσιοποιεί την επιστολή είναι γιατί αυτή αναδεικνύει ένα μείζον θέμα: το αν και κατά πόσο ελέγχονται οι ανεξάρτητες αρχές και στην συγκεκριμένη περίπτωση το ΑΣΕΠ.

Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί κατά καιρούς για τις ανεξάρτητες αρχές. Μερικοί μάλιστα θεωρούν την ύπαρξή των ως ομολογία αποτυχίας της πολιτικής. Οι πολιτικοί με τη σειρά τους ενίοτε τις χρησιμοποιούν για να κάνουν... παιχνίδι (η υποκρισία περίσσεψε τα τελευταία χρόνια στην περίπτωση του ΑΣΕΠ, το οποίο υπονόμευαν με επαίνους). Η γνώμη μας είναι ότι ουσιαστικό έλεγχο στο ΑΣΕΠ ασκούν μόνο τα διοικητικά δικαστήρια με τις αποφάσεις τους, μερικές από τις οποίες έχουν υποχρεώσει την πολιτεία να παρέμβει και νομοθετικά. Με λίγα λόγια, η Βουλή το αγγίζει επιδερμικά και οι πολιτικοί... λογιστικά.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:

«Στον διαγωνισμό του 2002 για τους εκπαιδευτικούς, στον κλάδο Μαθηματικών και στην ενότητα του «γνωστικού αντικειμένου» τέθηκαν είκοσι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και τουλάχιστον έξι από αυτές παρουσίαζαν λάθη και παραλείψεις. Αρκετοί υποψήφιοι αντέδρασαν με επιστολές και με ενστάσεις για μία τουλάχιστον από αυτές, την ερώτηση δέκα. Η "ορθή" απάντηση που πρότεινε το ΑΣΕΠ ήταν λάθος, τεκμηριωμένα και σύμφωνα και με γνωμοδοτήσεις τεσσάρων πανεπιστημιακών Τμημάτων και πολλών καθηγητών μαθηματικών.

Στην απόρριψη των ενστάσεων το ΑΣΕΠ δεν δέχθηκε ότι το ερώτημα δέκα είναι λάθος. Ήταν μάλιστα ο μοναδικός φορέας που το υποστήριζε χωρίς να προσφύγει σε αποδεικτική διαδικασία. Ο πρώην υπουργός Παιδείας κ. Ευθυμίου απαντώντας στη Βουλή σε σχετική ερώτηση του βουλευτή κ. Χαλκίδη, δήλωσε αναρμόδιος. Επίσης αναρμόδιο δήλωσε και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, που παρείχε οδηγίες διδασκαλίας και παιδαγωγικής στους διοριστέους του διαγωνισμού. Το Τμήμα Μαθηματικών του Πανεπιστημίου Αθηνών σε αίτηση γνωμοδότησης απάντησε: "Δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία διαδικασία γνωμοδότησης". Η Ελληνική Μαθηματική Εταιρεία, παρά τις πολλές επιστολές και κλήσεις να γνωμοδοτήσει, εποίησε την νήσσαν. Η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, αντικείμενο της οποίας είναι και ο έλεγχος των Ανεξάρτητων Αρχών, όπως το ΑΣΕΠ, θεώρησε πως "ο εν λόγω έλεγχος ασκήθηκε με την ερώτηση του βουλευτή", αφήνοντας ανέλεγκτο το ΑΣΕΠ. Σε εισήγηση αρμόδιας εισηγήτριας του Διοικητικού Δικαστηρίου Αθηνών, η κρίση της Διοίκησης θεωρήθηκε "ανέλεγκτη ακυρωτικά" και ότι οι γνωμοδοτήσεις των πανεπιστημιακών Τμημάτων "προβάλλονται απαραδέκτως".

Τα ερωτήματα που με ταλανίζουν είναι τα εξής: Παρέχει το Σύνταγμα τη δυνατότητα στις Ανεξάρτητες Αρχές να ορίζουν πραξικοπηματικά την επιστημονική αλήθεια; Οφείλουν οι σχετιζόμενοι με την Παιδεία να σιωπούν; Πως μπορεί, επιτέλους ένας Έλληνας πολίτης να αισθανθεί ότι ζει σε δημοκρατικό κράτος; Πως μπορεί να αποκρούσει το αίσθημα αηδίας που προκαλείται από την προσπάθεια συγκάλυψης;».