Αθήνα 4.8.2005
Στο φαινόμενο των κατ' επανάληψη επιτυχόντων αλλά μηδέποτε διορισθέντων εκπαιδευτικών και στις γενικότερες ανισορροπίες του συστήματος προσλήψεων στα δημόσια σχολεία, αναφέρεται με επιστολή του ο μαθηματικός και υποψήφιος του τελευταίου διαγωνισμού του ΑΣΕΠ, κ. Θρ. Παπαγγελής.

Το πλήρες κείμενο που απέστειλε στην Proslipsis έχει ως εξής:

Ποιός ωθεί το δικό μας "βράχο του Σίσυφου" προς τα πίσω;

Για τους επαναλαμβανόμενους επιτυχόντες - μη διοριστέους ΑΣΕΠ, κυρίως ΠΕ03


Αφορμή της καταγραφής αυτών των σκέψεων στάθηκε η δημιουργία νέων δεδομένων από την επανάληψη (τέταρτη) του διαγωνισμού του ΑΣΕΠ για την πρόσληψη εκπαιδευτικών και των σχετικών νόμων, εγκυκλίων και ρυθμίσεων.

Η αίσθηση που αποκομίζουμε, αρκετοί από εμάς, είναι πως έχουμε καταδικασθεί, ζώντες, όμως, εμείς, στο μαρτύριο του Σίσυφου.

Καλούμαστε, περίπου κάθε δύο χρόνια, να μετέχουμε σε έναν διαγωνισμό, που διαφημίστηκε κατά κόρον ότι έχει σκοπό να προσλάβει τους ‘καλύτερους’ εκπαιδευτικούς. Σε αυτόν τον διαγωνισμό υπάρχει όριο πρόκρισης (βάση, 60 στα 100).

Για όσους, όμως, υπερβούν αυτό το όριο, κανείς δεν τους εξασφαλίζει πως θα έχουν και κάποιο όφελος. (Το μέτρο της προσμέτρησης των μορίων άνω της βάσης του τελευταίου διαγωνισμού και των μισών μορίων από τον προηγούμενο διαγωνισμό, στην κατάταξη στον πίνακα Β΄ αναπληρωτών, είναι ουσιαστικά δώρον άδωρον, αφού, τουλάχιστον στον κλάδο ΠΕ03, τα μόρια αυτά δεν αρκούν ώστε να προσληφθεί κάποιος ως αναπληρωτής.)

Φθάνουμε , λοιπόν, στο φαινόμενο να υπάρχουν υποψήφιοι, οι οποίοι θεωρούνται επιτυχόντες δις, τρις ή ακόμα και τετράκις χωρίς, όμως, να πετυχαίνουν και το διορισμό τους. Όλων εμάς η κατάσταση αυτή μάς αφήνει μια εντονότατη γεύση πικρίας. Οι περισσότεροι έχουμε φθάσει, είτε μία, είτε δύο, είτε τρεις φορές, μια ανάσα από τους διοριστέους. Εμείς , λοιπόν, δεν είμαστε κατάλληλοι εκπαιδευτικοί;

Η αίσθηση αδικίας ενισχύεται και από πολλά άλλα πράγματα. Από :

1) Τα λανθασμένα θέματα και τις ασάφειες στην διατύπωση πολλών ερωτήσεων στους διαγωνισμούς του 2002 και 2005. Πολλών η κατάταξη θα ήταν διαφορετική, αν δεν υπήρχαν λάθη και ασάφειες. Να σημειώσουμε πως το ΑΣΕΠ δεν προέβη σε καμία ενέργεια για την αποκατάσταση των λαθών το 2002. Αλλά, και το 2005 που α) ακύρωσε ερώτηση (3.6), β) σε άλλη (3.2) θεώρησε όλες τις απαντήσεις ορθές (χωρίς να ανακοινώσει το, αν και η απάντηση ‘Δεν γνωρίζω’ θεωρήθηκε ορθή) , γ) σε άλλη (4.11) προχώρησε σε διόρθωση, κατά τη διάρκεια της εξέτασης, που περιόριζε την επιλογή σε 2 από τις 4 απαντήσεις, και πάλι ΔΕΝ υπήρξε ολική άρση των αδικιών. Σκεφθείτε , μόνο, τον χαμένο χρόνο του υποψηφίου να βρει ορθή απάντηση σε ερώτηση, στην οποία όλες οι προτεινόμενες απαντήσεις είναι λανθασμένες. Η συμπεριφορά δε, του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Προσωπικού , μετά τον διαγωνισμό, ΔΕΝ συμβαδίζει καθόλου με το αίτημα Διαφάνειας που απαιτούν οι μέρες μας. Δεν ανακοινώθηκε ποιες απαντήσεις θεωρούνται ορθές, ούτε και πώς διαμοιράστηκαν τα μόρια της ακυρωθείσης 3.6 . Ανεπίσημες πληροφορίες αναφέρουν πως δεν τηρήθηκε καν η ισοδυναμία των υποερωτημάτων.

2) Την αμφισβητούμενη καταλληλότητα των επιλεγέντων θεμάτων και την υποκειμενικότητα των βαθμολογητών . Ποιός από τους ειδήμονες του ΑΣΕΠ μπορεί να βγει δημοσίως να αναλύσει τα κριτήρια που επελέγησαν τα θέματα και να αναπτύξει τους στόχους , ως προς την αξιολόγηση των υποψηφίων, κάθε ερώτησης; Ποιός μπορεί να μας εξηγήσει, πώς είναι δυνατόν νέοι συνάδελφοι, 22-23 χρόνων, μη έχοντες καθόλου διδακτική εμπειρία, να βαθμολογούνται με άριστα στην ειδική Διδακτική; Ενώ, συνάδελφοι ψημένοι , 15-20 χρόνια σε φροντιστήρια , που έχουν αναπτύξει κατάλληλους τρόπους διδασκαλίας μέσα από την τριβή τους με το αντικείμενο, να λαμβάνουν χαμηλή βαθμολογία; Πως εξηγούνται οι μεγάλες, έως τεράστιες, διαφορές βαθμολογίας ανάμεσα στους 2 βαθμολογητές; Πως είναι δυνατόν οι απαντήσεις στις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής των Παιδαγωγικών (αλλά και του γνωστικού) να επιδέχονται περισσότερες της μιας ορθές απαντήσεις; Ή, τουλάχιστον, οι γνώμες ειδικών περί των παιδαγωγικών να διίστανται;

Πολύ θα θέλαμε οι θεματοδότες και οι βαθμολογητές του ΑΣΕΠ να προσλαμβάνονταν και αυτοί μέσω διαγωνισμού. Πολύ θα θέλαμε , επίσης, να θέταμε εμείς, οι απλοί εκπαιδευτικοί, τα θέματα και να αξιολογούσαμε τους αξιολογητές μας.

Αν και στους δύο τελευταίους διαγωνισμούς τα γεγονότα απέδειξαν την προχειρότητα αντιμετώπισης θεμάτων και υποψηφίων.

3) Την εφαρμογή προσαυξήσεων στον γραπτό βαθμό των διαγωνιζομένων . Πώς νομίζετε ότι αισθάνονται οι συνάδελφοι που έχουν γραπτό βαθμό καλύτερο από άλλους που διορίστηκαν ; Από τη στιγμή που υπάρχουν προσαυξήσεις από το βαθμό πτυχίου, τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά και από την προϋπηρεσία γιατί , σε κανένα από τους διαγωνισμούς μέχρι τώρα, δεν έχει δοθεί προσαύξηση και στους προηγούμενους επιτυχόντες; Πάλι, κάποιοι από εμάς θα είχαν ήδη διορισθεί.

Ή, μήπως, είχαμε ενημερωθεί για το ότι ο βαθμός πτυχίου μας θα μετρήσει στην πρόσληψη μας; Οι περισσότεροι από εμάς βρεθήκαμε στα Πανεπιστήμια τη δεκαετία του 80 και λίγοι στις αρχές της δεκαετίας του 90. Ο βαθμός πτυχίου που αποκτήθηκε από διαφορετικά πανεπιστημιακά Τμήματα, που προέκυψε από τόσους διαφορετικούς πανεπιστημιακούς Καθηγητές, πόσο αντικειμενικό κριτήριο μπορεί να είναι; Υπάρχει περίπτωση υποψηφίου με βαθμό πτυχίου 10, που αποκτήθηκε βέβαια από Πανεπιστήμιο της αλλοδαπής. Αλλά, και μήπως είχαμε όλοι τις ίδιες ευκαιρίες να κάνουμε μεταπτυχιακά ή διδακτορικά; Για κάποιους ο οικονομικός παράγοντας δεν έπαιξε ρόλο; Οι συνάδελφοι από επαρχία μπορούν το ίδιο εύκολα να παρατείνουν τη διαμονή τους στον τόπο σπουδών τους; Είναι, κατά τη γνώμη μας, επιβεβλημένο, η βαρύτητα των προσαυξήσεων να μειωθεί, τουλάχιστον κατά το ήμισυ.

4) Τις ρυθμίσεις που ευνοούν, σχεδόν όλες, τους αναπληρωτές. Για τους συναδέλφους αναπληρωτές δίνεται, όπως αναφέραμε, προσαύξηση για την προϋπηρεσία τους, υπήρξε η ποσόστωση 75% - 25% και τώρα η 60% - 40% , και επιπλέον έγινε η ρύθμιση για τους έχοντες 30 μήνες έως το 2004, ενώ πριν είχαν απορροφηθεί όλοι οι 16-μηνίτες. Συμφωνούμε πως, με κάποιο τρόπο, έπρεπε να ευνοηθούν. Αλλά, η προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας δεν ήταν αρκετή; Το 25% των θέσεων δεν ήταν αρκετό; Σκεφθείτε πως αν κάποιοι από εμάς είχαν προσληφθεί ως αναπληρωτές, μετά την πρώτη επιτυχία τους, τώρα θα είχαν συμπληρώσει, και αρκετά παραπάνω, τους 30 μήνες. Επίσης, αν δεν υπήρχαν οι ποσοστώσεις στις προσλήψεις, οι θέσεις από ΑΣΕΠ θα ήταν περισσότερες και έτσι, πάλι, οι πιο πολλοί από εμάς, τους επαναλαμβανόμενους επιτυχόντες, θα είχαμε διοριστεί. .

Με τις ρυθμίσεις για τους αναπληρωτές συμβαίνει και το εξής οξύμωρο.

Υποψήφιοι που μέσω ΑΣΕΠ κρίθηκαν αποτυχόντες να επιτυγχάνουν το διορισμό τους από το 30-μηνο.

5) Την εφ`άπαξ αξιολόγηση που προκύπτει από μια τετράωρη εξέταση, με όλους τους παραπάνω λόγους να την καθιστούν όχι τόσο αξιόπιστη, όσο θα έπρεπε.

Σκεφτείτε, επίσης, πως η επάρκεια μας δεν κρίνεται, μόνο (όπως εξηγήσαμε και πιο πάνω) από το γραπτό βαθμό μας , αλλά, κυρίως, από τον αριθμό των θέσεων που προκηρύσσονται κάθε φορά.. Έτσι, συνάδελφος με σειρά επιτυχίας 295, το 2000 (211 προκηρυχθείσες θέσεις συν κάμποσες άλλες για δυσπρόσιτα κ.α.), η οποία θα ήταν υπεραρκετή σε όλους τους υπόλοιπους διαγωνισμούς, παρόλο που βρίσκεται σε καλή σειρά (578) και το 2002 (483 προκ. Θέσεις συν κάμποσες άλλες για δυσπρόσιτα κ.α.) και είναι επιτυχούσα και το 2005 (388 προκ. θέσεις), δεν έχει διορισθεί.

Θεωρούμε πως αυτά τα καινούρια δεδομένα που έχουν προκύψει, αναδεικνύουν απρονοησία σε όλες τις μέχρι τώρα νομοθετικές ρυθμίσεις.

Πρώτα-πρώτα, οι νομοθέτες του κ. Αρσένη που επιχείρησαν την μετάβαση από την επετηρίδα στον νέο τρόπο προσλήψεων, δεν σκέφθηκαν καθόλου πως το λογικότερο για αυτήν την μετάβαση, θα ήταν να πριμοδοτηθεί ο χρόνος αναμονής στην επετηρίδα και όχι ο βαθμός πτυχίου ή τα μεταπτυχιακά. Έπειτα , βέβαια, από 8 χρόνια και 4 επαναλήψεις του διαγωνισμού, αυτό το αίτημα δείχνει να αποδυναμώνεται.

Οι επόμενες ρυθμίσεις ασχολήθηκαν μόνο με τους αναπληρωτές. Όπως, είπαμε πιο πριν, τους αναγνωρίζουμε κάποιο δίκαιο, αλλά θεωρούμε πως έχουν ευνοηθεί υπεραρκετά. Την δυνατότητα πρόσληψης μέσω ΑΣΕΠ, την έχουν και αυτοί, και μάλιστα με αυξημένη πριμοδότηση. Τι θα συνέβαινε αν, το 40% των θέσεων δεν δινόταν στους αναπληρωτές, αλλά, στους πολλαπλά επιτυχόντες των διαγωνισμών;

Τι θα είχε συμβεί αν, δινόταν προσαύξηση με τα καθαρά μόρια άνω της βάσης στους επαναλαμβανόμενους επιτυχόντες; Πολύ απλά, θα είχε εξαλειφθεί το φαινόμενο κάποιος να επιτυγχάνει συνεχώς και να βρίσκεται κάθε φορά, μετά από αυτή την επιτυχία, στο σημείο να ξεκινά από την αρχή.

Ας δούμε ποια μπορεί να είναι τα αιτήματα μας, σε αντιστοιχία με αυτά των αναπληρωτών.

α) Δημιουργία πίνακα υποψηφίων, όπου η κατάταξη τους θα προκύπτει από το άθροισμα των μορίων άνω της βάσης (χωρίς προσαυξήσεις) σε όλους τους προηγούμενους διαγωνισμούς. Τώρα το, αν θα διορίζονται όλοι, που επιτυγχάνουν, ας πούμε, 3 φορές (όπως αυτοί που συμπλήρωσαν 30 μήνες προϋπηρεσίας) ή θα υπάρξουν, ίσως παράλληλα, κάποια ποσοστά, είναι υπό συζήτηση. Θα μπορούσε για παράδειγμα, αντί του 60% ΑΣΕΠ – 40% αναπληρωτές , να ίσχυε 50% ΑΣΕΠ – 25% αναπληρωτές – 25% επαναλαμβανόμενοι επιτυχόντες.
Ο πίνακας δεν θα είναι στατικός, αφού σε κάθε επανάληψη του διαγωνισμού θα προστίθενται μόρια από την πιθανή επιτυχία κάθε υποψηφίου.

β) Προσαύξηση στον γραπτό βαθμό του τελευταίου διαγωνισμού ΑΣΕΠ, ανάλογα με τα μόρια άνω της βάσης σε όλους τους προηγούμενους διαγωνισμούς. Στους αναπληρωτές δίνεται προσαύξηση μισού μορίου για κάθε 5 μήνες αναπλήρωσης. Ας τεθεί υπό συζήτηση ο τρόπος , για τους πολλαπλά επιτυχόντες.

γ) Υπολογισμός του αθροίσματος των μορίων άνω της βάσης σε όλους τους προηγούμενους διαγωνισμούς, στην κατάταξη στον ενιαίο πίνακα Β΄ .

δ) Οι επιτροπές θεματοδοσίας να γίνουν πιο υπεύθυνες και να αποτελούνται από γνώστες της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Θα μας ήταν, επίσης, πιο οικείο ο διαγωνισμός να περιέλθει από το ΑΣΕΠ στο ΥΠΕΠΘ.

Η εφαρμογή αυτών των μέτρων θεωρούμε πως αποκαθιστά, σε ικανοποιητικό βαθμό, τις αδικίες που έχουν δημιουργηθεί, αρκεί η εφαρμογή τους να είναι άμεση. Δίνει κίνητρο, επίσης, σε όλους τους επιτυχόντες να συμμετέχουν σε επόμενο διαγωνισμό, με ανεβασμένη ψυχολογία και χωρίς την απογοήτευση που προκύπτει από τον επαναλαμβανόμενο χαρακτηρισμό τους ως επιτυχόντες-αποτυχόντες και τους αποχαρακτηρίζει από σύγχρονους Σισύφους, όπου κάθε δύο χρόνια ανεβάζουν το βράχο τους σχεδόν έως την κορυφή και αμέσως μετά ένα αόρατο χέρι τους αναγκάζει να ξεκινήσουν πάλι από τους πρόποδες.

Θρ. Παπαγγελής,
μαθηματικός,
θεωρούμενος τρις επιτυχών σε ισάριθμους διαγωνισμούς.
E-mail: pollaplws_epityxontes@yahoo.gr

Y.Γ.: Οι απόψεις είναι προσωπικές και σκοπό έχουν να κινητοποιήσουν ομοιοπαθείς συναδέλφους.