Αθήνα 25.11.2009, 13:46
Αναρτήθηκε στο δικτυακό τόπο www.opengov.gr προς διαβούλευση το πλαίσιο αρχών του υπουργείου Παιδείας για τις προσλήψεις και την κινητικότητα των εκπαιδευτικών. Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την Παρασκευή 4 Δεκεμβρίου 2009.

Το κείμενο χωρίζεται στις ακόλουθες τρεις βασικές ενότητες: α) Σύστημα Πρόσληψης Εκπαιδευτικών, β) Μεταθέσεις και Αποσπάσεις και γ), Κρίση και Επιλογή των Στελεχών της Εκπαίδευσης, ενώ περιλαμβάνει και εισαγωγικό σημείωμα της υπουργού Παιδείας Άννας Διαμαντοπούλου.

* Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της διαβούλευσης.

Εισαγωγή
Η φετινή σχολική χρονιά, όπως και οι προηγούμενες, ξεκίνησε με πολλά προβλήματα εξαιτίας των ελλείψεων σε διδακτικό προσωπικό. Στις 7 Οκτωβρίου βρεθήκαμε αντιμέτωποι με ανορθολογικές καταστάσεις και αδιέξοδα, που σ’ ένα βαθμό εξακολουθούν να επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία των σχολείων και την εκπαίδευση των μαθητών.
Η διαχρονικά θετική παρουσία του εκπαιδευτικού, ο οποίος παρά τις δύσκολες συνθήκες έδωσε και δίνει τη μάχη στο δημόσιο σχολείο, με εντυπωσιακά πολλές φορές αποτελέσματα, δεν αρκεί για να διασφαλιστεί η ποιότητα που απαιτεί σήμερα το σύγχρονο σχολείο. Η πολιτεία εκτιμά και σέβεται το έργο του και αναγνωρίζει την προσφορά του στην κοινωνία, αλλά οφείλει με τη δική του θετική συμβολή να διορθώσει όλες τις διαστρεβλώσεις που έχει συσσωρεύσει το σύστημα.
Η έως τώρα εμπειρία κατέδειξε ότι το σύστημα διορισμών, μεταθέσεων, αποσπάσεων, αναπληρώσεων και μετατάξεων των εκπαιδευτικών, αλλά και της επιλογής των στελεχών διοίκησης πάσχει σοβαρά.
Διεθνείς έρευνες, με πιο χαρακτηριστική αυτή του ΟΟΣΑ, που δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο Σεπτέμβριο, κατέδειξαν ότι η Ελλάδα ανήκει στις χώρες με την καλύτερη αναλογία μαθητών ανά εκπαιδευτικό και ταυτόχρονα με τις μικρότερες επιδόσεις των μαθητών. Η κατανομή του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας είναι προβληματική, με αποτέλεσμα να συνυπάρχουν πλεονασματικές και ελλειμματικές περιοχές σε εκπαιδευτικό προσωπικό.
Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν το σοβαρό διαχειριστικό πρόβλημα όλου του πλέγματος των υπηρεσιακών μεταβολών των εκπαιδευτικών και ενδεχομένως την παθογένεια του σχετικού θεσμικού πλαισίου που όμως δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στην ποιότητα της εκπαίδευσης. Επί πλέον η έλλειψη ενός σταθερού συστήματος οργάνωσης και διοίκησης της εκπαίδευσης με εξειδικευμένο και μόνιμο προσωπικό υποβαθμίζει το εκπαιδευτικό έργο.
Το υπουργείο Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων οφείλει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα και να δώσει λύσεις, οι οποίες θα υπηρετούν την αρχή «πρώτα ο μαθητής» και βέβαια δεν θα αγνοούν όλους τους συντελεστές του εκπαιδευτικού έργου.
Με βάση τα παραπάνω θέτουμε υπόψη των εκπαιδευτικών, των μαθητών, των γονέων και των πολιτών τις αρχές, το πλαίσιο και τις κατ’ αρχήν προτάσεις μας, προκειμένου αυτές να αποτελέσουν αντικείμενο δημόσιας διαβούλευσης.

Άννα Διαμαντοπούλου
Υπουργός Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων

Α΄ Πρόσληψη και Υπηρεσιακές Μεταβολές του Εκπαιδευτικού Προσωπικού
1. Σύστημα Πρόσληψης Εκπαιδευτικών
Το σύστημα προσλήψεων εκπαιδευτικών δεν χαρακτηρίζεται από ενιαία φιλοσοφία και αρχές, ενώ η αξιολόγηση και η επιλογή τους διαφοροποιείται ανάλογα με τα κριτήρια, τον τρόπο και τις διαδικασίες πρόσληψης, που κάθε φορά επιλέγεται. Σήμερα, λειτουργούν δύο παράλληλοι τρόποι προσλήψεων. Στον καθένα από αυτούς ισχύουν διαφορετικά κριτήρια για την κατάρτιση των πινάκων διοριστέων.
Εκτός αυτού ο Ενιαίος Πίνακας Αναπληρωτών, ειδικά στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, φαίνεται να οδηγείται σε αδιέξοδο ύστερα από τις χιλιάδες των εκπαιδευτικών που έχουν εγγραφεί σε αυτόν στο διάστημα που λειτουργεί.
Στόχος μας είναι η αξιοποίηση του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας όσο το δυνατόν καλύτερα και με πιο αντικειμενικό και αξιοκρατικό τρόπο.
Βασική αρχή της Κυβέρνησης είναι όλες οι προσλήψεις να γίνονται μέσω του ΑΣΕΠ, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε ένα πλαίσιο ίσων ευκαιριών και δυνατοτήτων σε όλους τους νέους επιστήμονες που ενδιαφέρονται να ενταχθούν στο εκπαιδευτικό δυναμικό της χώρας. Επί πλέον, πρέπει να προχωρήσουμε σε ουσιαστικές πολιτικές για την πιστοποίηση της διδακτικής και παιδαγωγικής τους επάρκειας.
Συγκεκριμένα:
* Για κάθε εκπαιδευτικό που επιτυγχάνει στον ΑΣΕΠ θα προσμετράται για το διορισμό του και η προϋπηρεσία του.
* Θα υπάρξει μεταβατική περίοδος κατά την οποία θα εξακολουθήσουν να ισχύουν οι υφιστάμενοι πίνακες διοριστέων με την αντίστοιχη προϋπηρεσία, οι οποίοι όμως πίνακες θα σταματήσουν να τροφοδοτούνται με νέες προϋπηρεσίες μετά τον Ιούλιο του 2010.
* Οι προσλήψεις θα γίνονται από το Υπουργείο Παιδείας αλλά με σαφή προσδιορισμό του τόπου διορισμού. Η πρόσληψη δηλαδή θα γίνεται σε επίπεδο αρμόδιας διεύθυνσης ή περιοχής αυτής ή σχολείου. Ο χρόνος υπηρεσίας στον τόπο του πρώτου διορισμού θα πρέπει να είναι εξ’ αρχής προσδιορισμένος και μέσα από το διάλογο θα δούμε πως θα μπορεί να επιτευχθεί η μεγαλύτερη δυνατή παραμονή στο συγκεκριμένο σχολείο. Προτείνεται η τριετία.
* Η προβλεπόμενη από το νόμο διετής δοκιμαστική περίοδος των νεοδιοριζομένων, πριν τη μονιμοποίησή τους, θα αξιοποιηθεί για την επιμόρφωση τους με στόχο την καλύτερη άσκηση των καθηκόντων τους και την περαιτέρω ανάπτυξη των ικανοτήτων τους, προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν στο έργο και τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν.

2. Μεταθέσεις και Αποσπάσεις
Είναι διαπιστωμένο ότι υπάρχει ανισοκατανομή του εκπαιδευτικού προσωπικού σε σχέση με τις πραγματικές διδακτικές ανάγκες των διαφόρων “περιοχών μετάθεσης”. Έτσι εμφανίζονται περιοχές με σοβαρά πλεονάσματα και άλλες με ελλείμματα. Είναι προφανές, επομένως, ότι υπάρχει πρόβλημα ως προς τη σαφή αποτύπωση και καταγραφή των πραγματικών διδακτικών αναγκών και κατ΄ επέκταση του ακριβούς προσδιορισμού των οργανικών κενών, για τις μεταθέσεις και τους διορισμούς και των λειτουργικών κενών για τις αποσπάσεις.
Το δημόσιο συμφέρον και η εκπαίδευση εξυπηρετούνται με την αντιμετώπιση του προβλήματος των υπεράριθμων και την κάλυψη των κενών θέσεων. Ως εκ τούτου, οι μεταθέσεις, αποσπάσεις και τοποθετήσεις των εκπαιδευτικών θα εξυπηρετούν πρώτα και κύρια τις πραγματικές ανάγκες των σχολείων και ταυτοχρόνως, στο μέτρο του δυνατού, θα ικανοποιούν τις ανάγκες των εκπαιδευτικών. Καμιά υπηρεσιακή μεταβολή (μετάθεση ή απόσπαση) δεν θα γίνεται χωρίς να αντιμετωπίζεται η αντίστοιχη κάλυψη του κενού που πιθανά δημιουργείται.
2.1 Μεταξύ σχολικών μονάδων
* Θα επανεξεταστούν οι προϋποθέσεις και τα κριτήρια μετάθεσης και απόσπασης και θα ρυθμιστούν με δικαιότερο τρόπο τα θέματα που αφορούν τις ειδικές κατηγορίες εκπαιδευτικών.
2.2. Αποσπάσεις εκπαιδευτικών σε διοικητικές θέσεις
* Θα προσδιοριστεί ο αριθμός των θέσεων που απαιτείται να καλυφθούν με απόσπαση εκπαιδευτικών και θα καθοριστούν τα ειδικά προσόντα που απαιτούνται για κάθε θέση.
* Οι εκπαιδευτικοί που διανύουν το στάδιο της δοκιμαστικής υπηρεσίας δεν θα αποσπώνται.
* Θα περιοριστούν δραστικά οι αποσπάσεις από απομακρυσμένες ή δυσπρόσιτες περιοχές.
* Ο εκπαιδευτικός που αποσπάται παίρνει τα μόρια του σχολείου που μεταβαίνει ή του πλησιέστερου της υπηρεσίας σχολείου.

Β΄ Κρίση και Επιλογή των Στελεχών της Εκπαίδευσης
Η ελλιπής επιμόρφωση, η αναξιοκρατία και η έλλειψη κριτηρίων στην αξιολόγηση και στις κρίσεις των στελεχών της εκπαίδευσης έχει οδηγήσει στην αποδόμηση του συστήματος και στην έλλειψη εκτίμησης και εμπιστοσύνης των στελεχών.
Είναι επιτακτική ανάγκη να θεσπιστεί ένα διαφανές και αξιοκρατικό σύστημα κρίσης και επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης, που θα στηρίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια και αρχές, ώστε να δοθεί οριστικό και αμετάκλητο τέλος στις γνωστές παθογένειες του συστήματος, που ταλανίζουν την εκπαίδευση και τους εκπαιδευτικούς.
Κριτήρια επιλογής
* Τα κριτήρια πρέπει να είναι αντικειμενικά και μετρήσιμα και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της θέσης που κάθε φορά προκηρύσσεται ως προς τη γνώση και την εμπειρία. Βάση για την πρότασή μας θα αποτελέσουν και οι προτάσεις ειδικών επιστημόνων, συνδικαλιστικών οργάνων των εκπαιδευτικών ( ΔΟΕ, ΟΛΜΕ, ΟΙΕΛΕ) καθώς και των πολιτών που θα πάρουν μέρος στη διαβούλευση.
Ειδικά προγράμματα επιμόρφωσης στελεχών της εκπαίδευσης.
* Τα στελέχη της εκπαίδευσης, που θα επιλεγούν, θα επιμορφωθούν σε θέματα αντίστοιχα με τις απαιτήσεις της θέσης που πρόκειται να καλύψουν σε ειδικά προγράμματα τα οποία θα λειτουργούν είτε σε συνεργασία με την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης είτε με αντίστοιχα Τμήματα Πανεπιστημίων, είτε με τους υφιστάμενους φορείς επιμόρφωσης.
* Όσοι ολοκληρώνουν με επιτυχία τον κύκλο σπουδών θα λαμβάνουν πιστοποιητικό διοικητικής επάρκειας, το οποίο θα αποτελεί μια από τις προϋποθέσεις για τη συμμετοχή στη διαδικασία επιλογής των στελεχών της εκπαίδευσης.

* Δείτε σε video την πρόσκληση σε ανοιχτή διαβούλευση για την Παιδεία, που απευθύνει η υπουργός Παιδείας Άννα Διαμαντοπούλου.